1 / 68

Wanneer praten moeilijk wordt Neurologische invalshoek

Wanneer praten moeilijk wordt Neurologische invalshoek. Overzicht. Inleiding afasie Types afasie en neurologische beelden Dysartrie Behandeling aan de hand van etiologie. Afasie Definitie.

barth
Download Presentation

Wanneer praten moeilijk wordt Neurologische invalshoek

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Wanneer praten moeilijk wordtNeurologische invalshoek

  2. Overzicht • Inleiding afasie • Types afasie en neurologische beelden • Dysartrie • Behandeling aan de hand van etiologie

  3. AfasieDefinitie «Afasie is een stoornis in begrip of expressie van taal (of van beiden) waarbij het vormen van woorden en zinnen wordt gehinderd door stoornissen in vorm, inhoud of grammatica.» • Niet te verwarren met dysartrie wat slaat op stoornis van de spraak en niet van de taal • 96% van de gevallen te wijten aan een links hemisferisch probleem

  4. AfasieTypes en etiologie • Motore afasie (Broca) • Sensore afasie (Wernicke) • Transcorticaal motoor • Transcorticaal sensoor • Conductie afasie • Anome afasie • Globale afasie • Alexie • Auditieve afasie • Agrafie • Apraxie • …

  5. Spontane spraak Begrip Herhalen Diagnose Broca Deficiënt Intact Transcorticaal motoor Intact Nonfluent Niet intact Deficiënt Globale afasie Intact Anome afasie Intact Conductie afasie Deficiënt Fluent Intact Transcorticaal sensoor Deficiënt Wernicke Deficiënt

  6. AfasieTypes en etiologie Belangrijkste etiologiën • 96-99% links hemisferisch gebeuren • CVA • Trauma • Tumor • Encefalitis • Neurodegeneratieve ziektes: Type vb Alzheimer dementie

  7. Types afasie en neurologische beelden Motore afasie of afasie van het Broca type • Niet vloeiend • Grammaticaal verkeerde spontane spraak • Parafasiën en soms ook dysartrie • Begrip intact • Kan niet herhalen • Meestal in combinatie met rechtszijdige hemiparese • Meestal na CVA of trauma • Patiënt is zich zeer bewust van het probleem: VAAK DEPRESSIEF! • Soms apraxie oraal

  8. Steeds dicht bij motore hersenschors dus vaak hemiparese

  9. Types afasie en neurologische beelden Wernicke afasie • « Tegenganger van Broca afasie » • Vloeiend • Begrip sterk gestoord • Parafasiën • Herhalen is moeilijk • Vaak emotionele stoornissen: • Agitatie • Angst • Meestal geen hemiparse • Soms hemianopsie • CAVE: Soms verkeerd geïnterpreteerd als psychose of « verwardheid »

  10. Dicht bij « visuele hersenschors » dus soms hemianopsie

  11. Types afasie en neurologische beelden Conductie afasie • Typisch gestoord herhalen • Vloeiende spraak en begrip is intact • Fonetische parafasiën (bv Ripamide ipv Piramide) • Benoemen is moeilijk • Vaak bijhorende faciale of faciobrachiale parese • « Disconnectiesyndroom » door verbreking verbinding ts Broca en Wernicke gebieden

  12. Types afasie en neurologische beelden Globale afasie • Zowel karakteristieken van een Broca als Wernicke afasie • Vaak met volledige rechter hemiplegie (arm + been) • Oorzaak bijna steeds een Arteria Cerebri Media infarct met aantasting van het volledige vaatgebied

  13. Types afasie en neurologische beelden De transcorticale afasiën • Intact herhalen • Gestoord begrip bij de transcorticaal sensore • Gestoorde output bij de transcorticaal motore • Bijna steeds door Watershed infarcten = Grenszone infarcten

  14. Transcorticaal motoor Transcorticaal sensoor

  15. Types afasie en neurologische beelden Anome afasie • Benoemingsprobleem • Moeilijk tot niet te localiseren • Kan gevolg zijn van zowel CVA, Tumor, Encefalopathie, …

  16. Dysartrie versus afasie «Dysartrieis een spraakstoornis die betrekking heeft op de articulatie van de gesproken taal. » Dus een articulatieprobleem en geen taalprobleem! Oorzaken zijn zeer divers: • CVA • Degeneratieve ziekten zoals Parkinson • Neurmusculaire ziekten (bv myasthenia gravis) • Motor neuron lijden (ALS) • Stotteren • …

  17. Behandeling Afasie • Opsporen etiologie • Stellen diagnose van het type afasie • Afhankelijk van die bevindingen starten van gespecialiseerde logopedische revalidatie • Wat betreft Logopedische behandeling: komt straks aan bod • Wat betreft Neurologische behandeling: afhankelijk oorzaak

  18. Behandeling Oorzaken • CVA (Ongeveer 2/3 van de gevallen) • Trauma • Tumor • Encefalitis • Neurodegeneratieve ziektes: Type vb Alzheimer dementie

  19. BehandelingCVA Zo de Afasie hyperacuut ontstaat: bijna Altijd CVA als oorzaak! • Derde meest frequente doodsoorzaak in Westerse wereld • In België ongeveer 20.000 nieuwe CVA patiënten per jaar • Van die 20.000 sterven er 9000 in het eerste jaar en worden er 6000 invalide « 2 grote groepen » « Thrombose » (80-85%) « Bloeding » (10-15%) Kostprijs VS: 20 billioen dollar per jaar aan invaliditeit alleen

  20. BehandelingCVA • Van de overlevenden van een CVA heeft ongeveer 20% last van afasie • Zeer frustrerend voor de patiënt • Staat vaak de motore en andere revalidatie in de weg

  21. BehandelingCVA Trombose = O2 tekort • Trombosering • Embolie • Verminderde doorbloeding

  22. BehandelingCVA • Trombosering • Dichtslippen van de grote bloedvaten in de hals • Dichtslippen van de kleine penetrerende bloedvaatjes in de hersenen zelf

  23. BehandelingCVA Embolie • Plots afsluiten van bloedvat in de hersenen door een klonter die van elders afkomstig is • Afkomstig uit • Hart (« Cardiogeen embool » door bv voorkamerfibrillatie) • Aorta (loskomen van een plaque) • Klonter die loskomt van een aderverkalkingsplaque in een andere slagader of ader

  24. BehandelingCVA Verminderde algemene doorbloeding • Door cardiogene shock • Infectieuze oorzaken • Bloedverlies • Hartstilstand Vooral infarcten in specifieke zones: « Watershed infarcten »

  25. BehandelingCVA • Hypertensie • Roken • Diabetes • Hyperlipemie en hypercholesterolemie • Voorkamerfibrillatie • Ethylisme • Leeftijd • Geslacht • Ethnie • Genetisch Beïnvloedbaar Onbeïnvloedbaar

  26. BehandelingCVA • Stellen van de diagnose (Klinisch) • Beeldvorming hersenen • Dringend op spoed: CT om bloeding uit te sluiten • In tweede tijd MR hersenen om trombose aan te tonen • Beeldvorming bloedvaten • CT Angio halsvaten • MR Angio halsvaten • Duplex halsvaten • Klassieke angiografie • Cardiaal onderzoek • Echo van het hart (transthoracaal of transoesofagaal) • 24 ritmemonitoring • Bloedonderzoek • Stolling • Hba1C, triglyceriden, cholesterol, schildklier,…

  27. BehandelingCVA • Trombolyse indien het kan toegediend worden < 3 – 4.5u na begin CVA = Klok terug draaien = Enige echte « curatieve » behandeling! • Bloedverdunning: • Aspirine (80mg per dag) • Clopidogrel (Plavix) • Aspirine + Dipyridamole (Aggrenox) • Asaflow + Plavix • Ontstolling (Marevan, marcoumar, sintrom…) • Bloeddrukverlagers • Nooit in de acute fase tenzij bloeddruk > 220/110 • Streefwaarden 140/95 • Cholesterolremmers Enkel preventief!

  28. BehandelingCVA • Behandelen diabetes zo aanwezig • Operatief • Bij carotis stenose • Stenting • Bij carotis of andere stenosen Idem! Enkel preventie!

  29. BehandelingCVA Trombolyse • = Alteplase • = Oplossen van de klonter die bloedvat verstopt • Product is Actilyse • Wordt gegeven aan 0.9mg/kg lichaamsgewicht • 10% in bolus of shot • 90% over het uur nadien • Toestand wordt gemonitored op een Stroke Unit waar ook toediening gebeurt

  30. BehandelingCVA Voorwaarden Trombolyse • TIJDSTIP (tot 3u zeker, wellicht binnenkort tot 4 ½ u na begin CVA) • BD • Glycemie • Kijken in dossier: • Geen hersenbloeding of belangrijke bloedingen elders in voorgeschiedenis • Geen recente myocardinfarct of recent CVA • Geen recente grote ingrepen (bv abdominale heelkunde) • INR bepalen (niet hoger dan 1.7) • Bloedplaatjes bepalen (liefst niet minder dan 100.000) • Beeldvorming hersenen  Bloeding uitsluiten!

  31. BehandelingCVA Waarom zo snel mogelijk trombolyse starten? • Time is Brain! • Er treedt al onherstelbare schade op na 4 minuten zuurstoftekort! • Wij streven naar « door to needle time van 45 minuten »

  32. BehandelingCVA Winst trombolyse? • Number needed to treat = 6 • Dus zes behandelen om 1 te redden • Echter veel beter dan aspirine waar we 111 moeten behandelen om één te redden! • Verminderen invaliditeit in de rest van de patiënten • Indien in het eerste uur kan getrombolyseerd worden, is winst veel hoger • 6-8% kans op bloedingen

  33. BehandelingTrauma • Contusies • Subdurale bloeding • Epidurale bloeding Behandeling: • Nauwkeurige observatie • Logopedisch bilan en revalidatie • Zo nodig chirurgische behandeling: • Ventrikel drain • Trepanatie Enkel bij epi- en subdurale bloedingen

  34. Contusie

  35. Type afasie: Afhankelijk van localisatie

  36. BehandelingTrauma • Epidurale bloeding • Meestal snel progressief bwz verlies • Urgentie • Chirurgische indicatie • Bolvormig • Arteriële bloeding

More Related