360 likes | 529 Views
De (Moleculaire)biologie van Maligne Lymfomen Blok oncologie, April 2012. Prof. Dr. Steven Pals, afdeling Pathlogie AMC s.t.pals@amc.uva.nl. What happens if one plays with knives?. What happens if a B cell plays with knives?. genomic instability: RAG, AID. Malignancy:
E N D
De (Moleculaire)biologie van Maligne LymfomenBlok oncologie, April 2012 Prof. Dr. Steven Pals, afdeling Pathlogie AMC s.t.pals@amc.uva.nl
What happens if one plays with knives? What happens if a B cell plays with knives? genomic instability: RAG, AID Malignancy: Acute Lymphoblastic Leukemia (ALL) non-Hodgkin Lymphoma, Multiple Myeloma
Maligne lymfomen Kwaadaardige tegenhangers van lymfocyten
De (Moleculaire)biologie van Maligne Lymfomen = Uniek!!! B- en T lymfocyten zijn de enige cellen in het lichaam die met hun DNA “rommelen” Waarom?
T en B cel receptor diversificatie • nodig voor een breed immunologisch repertoire • ~ 109 verschillende B cel receptoren • diameter celkern:
B cel ontwikkeling stam cel pro-B pre-B imm. B mature B centroblast centrocyte memory B plasma cel plasma cel ligand? antigeen ! beenmerg milt/lymfklier kiemcentrum bloed, lymfklier, beenmerg
B cel ontwikkeling Diversiteit Hoge affiniteit plasma cell
CC CC CC CC CB CB CB CB CB CB CB CB CB Antigeen-specific B cel differentiatie in het Kiemcentrum =germinal center Memory B plasma cell class-switch recombination somatic hypermutation Centrocyte selection: Survival or apoptosis FDC FDC CXCL13 FDC TH FDC TH Centroblast Proliferation/expansion B APC Naïve B antigeen T cell area
Modificatie van het Ig locus gedurende B-cel differentiatie Chromosome 14 Chr. 14 Cμ Cδ Cγ Cγ Cα V D J VDJ recombination RAG1, RAG2 Beenmerg Cμ Cδ Cγ Cγ Cα
Modificatie van het Ig locus gedurende B-cel differentiatie Cμ Cδ Cγ Cγ Cα VDJ recombination RAG1, RAG2 Beenmerg Cμ Cδ Cγ Cγ Cα Somatichypermutation AID kiemcentrum Cμ Cδ Cγ Cγ Cα
Cμ Cδ Cγ Cγ Cα Cγ Cα Modificatie van het Ig locus gedurende B-cel differentiatie Cμ Cδ Cγ Cγ Cα VDJ recombination RAG1, RAG2 Beenmerg Cμ Cδ Cγ Cγ Cα Somatichypermutation AID kiemcentrum Class switch recombination AID kiemcentrum
B-lymfomagenesis i) dubbelstrengs-DNA breuken gedurende • VDJ-r RAG • SHM AID • CSR AID ii) aberrante SHM activiteit BCL-6, PIM-1, RHO/TTF,C-MYC, etc AID translocaties punt mutaties
Modificatie van het Ig locus en B-lymphomagenesis Cμ Cδ Cγ Cγ Cα V D J VDJ recombinatie Cμ Cδ Cγ Cγ Cα
Modificatie van het Ig locus en B-lymphomagenesis Cμ Cδ Cγ Cγ Cα VDJ recombinatie Mantel cel lymfoom, FL Cμ Cδ Cγ Cγ Cα BCL-1, BCL-2
Cμ Cδ Cγ Cγ Cα Modificatie van het Ig locus en B-lymphomagenesis Cμ Cδ Cγ Cγ Cα VDJ recombinatie Cμ Cδ Cγ Cγ Cα Somatischehypermutatie
Modificatie van het locus en B-lymphomagenesis Cμ Cδ Cγ Cγ Cα VDJ recombinatie Cμ Cδ Cγ Cγ Cα Somatischehypermutatie Burkitt, DLBCL C-MYC, BCL-6 Cμ Cδ Cγ Cγ Cα
Cμ Cδ Cγ Cγ Cα Cγ Cα Modificatie van het Ig locus en B-lymphomagenesis Cμ Cδ Cγ Cγ Cα VDJ recombinatie Cμ Cδ Cγ Cγ Cα Somatischehypermutatie Class switch recombinatie
Cμ Cδ Cγ Cγ Cα C-MYC, BCL-6, BCL-10, MALT-1, FOXP1, FGFR-3, c-MAF, Cyclin D1/D3 Cγ Cα Modificatie van het Ig locus en B-lymphomagenesis Cμ Cδ Cγ Cγ Cα VDJ recombinatie Cμ Cδ Cγ Cγ Cα Somatischehypermutatie Class switch recombinatie Burkitt, DLBCL, FL, MZL, MM
B-lymfomagenesis • Het Kiemcentrum is de belangrijkste plaats van tumor initiatieen/of progressie voor de meeste B-cel lymfomen. Danger!!
Chromosomale translocaties in B-NHL Bende et al. Leukemia 21:18-29, 2007 MCL, mantel cel lymfoom; FL, folliculair lymfoom; MZBCL, marginale zone B cel lymfoom; DLBCL, diffuus grootcellig B cel lymfoom; BL, Burkitt lymfoom; MM, multipel myeloom.
Maligne lymfomen Kwaadaardige tegenhangers van lymfocyten
Maligne Lymfomen -Klinische Presentatie • vergroting van lymfklieren, milt, thymus, MALT, ect. • ‘B symptomen’ (alg. malaise, koorts, gewichtsverlies) • gevoeligheid voor infecties
Maligne Lymfomen WHO World Health Organization 5 subtypes >40 subtypes • Hodgkin lymfomen • non-Hodgkin lymfomen
non-Hodgkin lymfomendiversiteit Diversiteitvan non-Hodgkin lymfomen is een reflexie van de complexiteitvan het proces van lymfocyt differentiatie
kliniek leeftijd localisatie prognose verspreiding tumor biologie mol. genetica immunofenotype histopathologie non-Hodgkin lymfomendiversiteit
non-Hodgkin lymfomenclassificatie (I) Indelen volgens reproduceerbare criteria doelstellingen: • ordening • prognose voorspelling • behandelingscategorien • definieeren ziekte entiteiten
non-Hodgkin lymfomenclassificatie (II) Ideale classificatie verbind: • moleculair genetisch defect • fenotype • klinisch beeld Ziekte entiteitBehandeling
non-Hodgkin lymfomenclassificatie (III) WHO classificatie2008 gebaseerd op: • lymfocyt subtype (B, T, of NK cel) • stadium maturatie (arrest) -voorloper cel -rijpe cel (mantel-, marginale zone-, kiemcentrum, plasmacel) • lokalisatie (nodaal,MALT, thymus, milt, huid e.a.) • genetica
B cel ontwikkeling • B-ALL/LBL • Mantelcel l. • Folliculaire l. • Burkitt l. • DLBCL • Marginale Z.l. • DLBCL • CLL • Multipel Myeloom Hodgkin stam cel pro-B pre-B imm. B mature B centroblast centrocyte memory B plasma cel plasma cel beenmerg milt/lymfklier kiemcentrum bloed, lymfklier, beenmerg
c-MYC # 8 # 14 # 2 # 22 IgH IgK IgL breakpoint normal breakpoint Segregation assay # 8 Fluorescence in situhybridization (FISH)
Burkitt lymfoom HE CD20 CD10 Ki67