GEBE ASTIMLILARDA İLAÇ UYUMU DEĞİŞİYOR MU?

1. GEBE ASTIMLILARDA İLAÇ UYUMU DEĞİŞİYOR MU? İNSU YILMAZ 1 FERDA ÖNER ERKEKOL 2 ŞEVKİ ÇELEN 3 MÜJDEGÜL ZAYIOĞLU 3 ZEYNEP MISIRLIGİL 1 DİLŞAD MUNGAN 11- ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI ABD ALLERJİ BD CEBECİ ANKARA2- ATATÜRK GÖĞÜS HASTALIKLARI VE GÖĞÜS CERRAHİSİ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ALLERJİ ÜNİTESİ, ANKARA3- DR. ZEKAİ TAHİR BURAK KADIN SAĞLIĞI EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ

2. Giriş • Astım, gebelik komplikasyonuna sıklıkla neden olan kronik hastalıklardan birisidir • Gebe kadınların % 4-8 ‘i astım ile komplike olmaktadır • Astımın ve gebeliğin birbiri üzerinde etkileri bulunmaktadır

3. Gebeliğin astıma etkisi • 1/3 daha iyi seyir • 1/3 değişiklik yok • 1/3 daha kötü seyir • Gebelik öncesi astım ne kadar ağırsa gebelikte kötü seyir olasılığı daha yüksek Juniper EF, Newhouse MT. Asthma and Immunological Diseases in Pregnancy and Early Infancy. NY, MD, 1993: 401-427

4. Gebelikte Astım Kontolü Yetersiz ise Anne ve Fetüs için Tehlikeli Olabilir Maternal Komplikasyonlar Fetal Komplikasyonlar • Perinatal mortalite • Intrauterin büyümede • geç gelişme • Prematüre doğum • Düşük doğum • ağırlığı • Neonatal hipoksi • Preeklampsi • Hipertansiyon • Toksemi • Hiperemesis • gravidarum Ann Allergy Asthma Immunol 2005;95;234-8

5. Gebelikte astım ilaçları ve uyum • Gebe astımlılarda İnhaler steroidler ve β2 agonistler ile yapılan çalışmalarda anne ve fetus üzerine artmış risk saptanmamıştır • Rehberler gebelikte astım tedavisinin devamını önermektedir • Astımlı kadınların gebelikte astım tedavilerini kestiği yada azalttığı saptanmıştır • Hekimler ve gebe astımlıların gebelikte ilaç kullanımı güvenirliliği ile ilgili endişeleri bulunmaktadır

6. Amaç • Primer: • Gebeliğin astım üzerindeki etkisi; • Astımlı gebelerin gebelik sürecindeki astımla ilgili tutum ve davranışlarını belirlemek • Sekonder: • Astımın gebelik üzerindeki etkisi; • Gebelik komplikasyonları ve fetüsün değerlendirilmesi

7. Materyal Metod • Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’sine doğum eylemi nedeniyle başvuran gebeler • 32 astımlı gebe, 121 astımlı olmayan gebe • Doğum eylemi gerçekleşmeden önce veya sonra yüz yüze anket uygulandı • Gebelik seyri ve astımla ilgili tutum ve davranışları ve astım seyrini değerlendirildi • Doğum sonrası bebeğe ait özellikler • Kadın doğum doktoru tarafından kayıt

8. Anket -1- Gebelikle ilgili • Yaş , eğitim, meslek • Geçmiş gebelik öyküsü • Gravite, Parite • Abortus, D/C • Konjenital problemi olan çocuk öyküsü • Gebelik komplikasyonları • Gestasyonel diyabet • Gestasyonel hipertansiyon • Pre-eklampsi • Eklampsi • Doğum şekli • Doğum komplikasyonu • Malformasyonlu çocuk için risk faktörleri • Röntgen çekimi • Ek hastalıklar • Kullandığı ilaçlar • Rh uyuşmazlığı • Gebelikte enfeksiyon • Gebelikte sigara kullanımı • Gebelik öncesi sigara kullanımı • Eş akrabalığı Bebeğe ait özellikler • Doğum haftası • Doğum ağırlığı • Apgar • Malformasyon

9. Anket -2- Astım özellikleri • Şikayet süresi • Tanı süresi • Düzenli takip süresi • Takip edildiği merkez • Gebelikten önceki bir yıl içerisindeki • Astım ilaçları ve dozları • Hastaneye yatış sayısı • Acil servis başvuru sayısı • Sistemik steroid kullanım sayısı • Gebelikteki • Astım ilaçları ve dozları • Hastanaye yatış sayısı • Acil servis başvuru sayısı • Sistemik steroid kullanım sayısı • Sizce gebelikte astımınız gebelik öncesine göre nasıldı? • Daha iyi • Değişmedi • Daha kötü

10. BulgularOlguların genel özellikleri *P<0.05

11. Astımlı gebelerin astım açısından takip durumu

12. Astımlı gebelerin ilaç kullanımı

13. Gebelik öncesi ve sonrası astım ilaçlarını düzenli kullanma %48 %36

14. Astım özellikleri %46,9 %18,8

15. Astım özellikleri %46.9 %21.6 %18.8

16. Tüm olgularda gebelik ve fetusa ait veriler

17. Gebelik öncesi ve gebelikte sigara içme oranları

18. Gebelikte sigara kullananlarda bebek doğum ağırlığı, gebelikte sigara kullanmayanlara göre düşük bulundu (p<0.05).

19. Gebelikte astım seyrinin değerlendirilmesi Sizce gebelikte astımınız gebelik öncesine göre nasıldı?

20. Gebelikte astım ilaçlarına uyum Tartışma

21. Gebelikte astım ilaçlarına uyum-I • Gebelik süresince günlük semptomu olan gebelerin yalnızca yarısının herhangibir kontrol edici ilaç kullandığı, • Gebelik öncesi kontrol edici ilaç kullanan astımlı kadınların yarısının gebelikte kontrol edici ilaçlarına devam ettiği raporlanmıştır • Astımlı kadınların % 39’unun gebelikte astım tedavilerini kestiği yada azalttığı saptanmıştır (%33’ü doktoruna danışmadan) Immunol Allergy Clin North Am. 2006;26:29-62 Asthma education and outcomes for women of childbearing age. Case manager 2003;14:58-61

22. Gebelikte astım ilaçlarına uyum-II • 8149 astımlı gebe • Astımlı gebelerde gebeliğin 5. ve 13. haftaları arasında astım ilaçları kullanımında anlamlı derecede azalma • İlk trimesterde; • İnhaler kortikosteroid %23 • Kısa etkili β2 agonist %13 • Sistemik kortikosteroid %54 azalmış reçetelenme American journal of Obstetrics and Gynecology (2006) 195, 149-53

23. Sonuç • Gebe astımlı olgularda kontrol edici ilaç kullanım oranı gebelik öncesi dönemden farklı değildi, her iki dönemde de olguların yaklaşık yarısı kontrol edici ilaç kullanıyordu • Ancak gebelikte düzenli ilaç kullanımı gebelik öncesine göre artmıştı • Olguların yaklaşık yarısı astımlarının gebelik öncesine göre daha kötü seyrettiğini ifade ediyordu • Hastaneye yatış, acil başvurusu ve sistemik steroid kullanımı açısından gebelik öncesi ve gebelik süresince fark yoktu

24. Sonuç • Gebelik sırasında hastane yatış /acil başvuruları ve astımın kötüleşmesi göz önüne alındığında hekimlerin ve astımlı gebelerin gebelik öncesi dönem ve gebelik süresinde astım kontrolü hakkında bilgilendirilmeleri gerekir • Astımlı gebelerin gebelik nedeniyle astım ilaçlarını bırakma eğiliminde olmadıklarını, hatta bir grubunun daha düzenli kullanmaya başladıklarını göstermektedir