1 / 91

Aile Hekimliğinde Gebe Takibi

Aile Hekimliğinde Gebe Takibi. Dr.Yavuz Şimşek İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi KHD Anabilim Dalı. Tanım. Gebeliğin saptanmasından doğuma kadar geçen sürede annenin düzenli ve periyodik kontrollerinin yapılmasıdır. Amaç. Maternal ve perinatal mortalite ve morbiditeyi azaltmak tır.

micah
Download Presentation

Aile Hekimliğinde Gebe Takibi

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Aile Hekimliğinde Gebe Takibi Dr.Yavuz Şimşek İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi KHD Anabilim Dalı

  2. Tanım Gebeliğin saptanmasından doğuma kadar geçen sürede annenin düzenli ve periyodik kontrollerinin yapılmasıdır

  3. Amaç Maternal ve perinatal mortalite ve morbiditeyi azaltmaktır

  4. Neden önemli • Maternal-perinatal mortalite oranları tüm dünyada anne-bebek sağlığının ve ülke refah düzeyinin en önemli kriterlerinden biri olarak kabul edilmektedir

  5. Neden önemli • Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından belirlenen milenyum sağlık hedefleri arasında maternal-perinatal mortalite ile kapsamlı bir mücadele ve ölüm oranlarının en aza indirilmesi de yer almaktadır !!

  6. Kim yapacak? %85-90

  7. Faydası var mı? • FETAL ÖLÜM • İUGR • PRETERM EYLEM • PERİNATAL ASFİKSİ • POSTNATAL MOTOR VE ENT. BOZUKLUKLAR • ANNE ÖLÜMÜ • UZUN SÜRELİ KOMPLİKASYONLAR

  8. Aile hekiminin rolü ? • Riskli gebeyi bul ve ayır ! • Gerekli danışmanlık hizmetlerini ver !

  9. Ne zaman başlayalım? En ideal antenatal takip konsepsiyon öncesibaşlayan ve gebelik boyunca süren takiptir

  10. İzlem sıklığı ? İzlem sayısından çok izlemin niteliği arttırılmalı

  11. Doğum öncesi bakım yönetim rehberi • Gebeyi nazik bir şekilde karşılama • Gerekli mahremiyeti sağlama • Kendini tanıtma • Gebenin adını öğrenme ve kullanma • Gerekli olumlu beden dilini kullanma • Gebe ile yüz yüze olma, göz teması kurma • Her aşamada soru sorabileceğini belirtme • İletişimi yönlendirme • Düzgün kayıt tutma

  12. Önerilen gebe izlem programı

  13. İLK ANTENATALGÖRÜŞME (BİRİNCİ İZLEM) Gebeliğin ilk 14 haftası içerisinde

  14. AMAÇLAR • Mevcut riskleri belirlemek • Gebelik yaşını belirlemek • Antenatal takip için plan yapmak

  15. Öykü Alma – Kişisel Bilgilerin Kaydı • T.C KimlikNumarası • Yaş (Doğumtarihi) • Adresvetelefonnumarası • Medenihali • Akrabaevliliği/derecesi • Yaşadığıevtipi,büyüklüğüvehanehalkısayısı • Yaşadığımekanın alt yapıkoşulları; tuvalet, sukaynağı • Yaşadığı mekanın elektrik ve ısınma kaynağı • Eğitim düzeyi • Ekonomik kaynakları • Yaşadığı yerin en yakın sağlık kuruluşuna uzaklığı • Ulaşım şartları • Sosyal güvencesi

  16. Genel tıbi öykü • Kronik sistemik hastalıklar (DM,Hipertansiyon, KV hastalıklar, kr.böbrek hastalığı, epilepsi, tiroid hastalıkları vb.) • Geçirilmiş veya var olan enfeksiyonhastalıkları • CYBE öyküsü • Madde bağımlılığı • Toprak vb yeme • Psikiyatrik hastalıklar • Talasemi taşıyıcılığı • Geçirilmiş operasyonlar • Geçirilmişjinekolojik op. • İlaçallerjisi • Aileöyküsü (Diabetes mellitus, tekrarlayan fetalanomaliler, çiftyumurtaikizi vb.) • Süreklikullanmakzorundaolduğuilaçlar(Antiepileptikler, insülin, antihipertansifler vb.) • Gebeliköncesikullanılanaileplanlamasıyöntemi • İnfertilitemevcutisesüresi, gördüğütedaviler

  17. Obstetrik öykü • Bu gebeliği dahil toplam gebelik sayısı (Gravida) • Daha önceki doğum sayısı (Parite) • Yaşayan çocuk sayısı • Son gebeliğin sonlanma tarihi-yeri

  18. Obstetrik öykü • Gebeliklerin sonlanma şekli ve gebelik haftası(Canlı doğum, ölü doğum, kendiliğindendüşük, isteyerek düşük, ektopik gebelik, molgebelik) • Bebek ölümü ve nedenleri • Prematür doğum • Postmatür doğum • İkiz veya çoğul gebelik • Tekrarlayan 1./2. trimester düşükleri

  19. Yasaltahliye ve isteyerekdüşük (kriminal abortus) ve komplikasyonları

  20. Obstetrik öykü • Gebelikteki komplikasyonlar (Kanama, preeklampsi, eklampsi, gestasyoneldiyabet, tromboz, emboli)

  21. Doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar (Plasentanın erken ayrılması, plasenta previa,makat, transvers ve diğer prezentasyonanomalileri, uzamış doğum eylemi, üçüncü dereceperine yırtıkları ve masif kanama, plasentanınelle çıkarılması) • Doğumun şekli(Normal doğum, sezaryen doğum, forsepsveya vakumla müdahaleli doğum) • Doğum sonrası dönemde yaşanan komplikasyonlar(Sepsis, kanama, depresyon, meme absesivb.)

  22. Mevcut gebelik anamnezi • Normal bir gebelik son adetin ilk gününden sonra ortalama 280 gün (40 hafta) sürmektedir

  23. Tahmini doğum tarihi • Tahmini doğum tarihinde Naegale formülü kullanılır • SAT’a 7 ekleyip, 3 ay geri gelinir

  24. Örneğin SAT: 12/04/2012 olan hastanın tahmini doğum tarihi 19/01/2013

  25. Gebelik yakınmaları • Yorgunluk • Bulantı ve kusma • Sık idrara çıkma • Baş dönmesi • Varis ve hemoroid • Kabızlık • Mide yanması • Bacaklarda kramplar • Nefes darlığı • Ciltteki değişiklikler • Meme hassasiyeti • Meme başındaki glandlarda belirginleşme • Kolostrum salınımı • Aşırı tükürük salgılanması • Toprak vb. yeme

  26. Tehlike işaretleri • Vajinal kanama • Konvülzyon • Başağrısı ile beraber görmede bozulma – Preeklampsi-eklampsi habercisi • Ateş ve/veya ciddi güçsüzlük • Ciddi karın ağrısı • Solunum güçlüğü veya sık solunum • Sularının gelmesi • Yüz, el ve bacaklarda şişme • Daha önce hissediliyorken fetus hareketlerinin hissedilememesi

  27. Fizik muayene • Boy • Kilo • Kan basıncı • Nabız sayımı • Göğüs ve kalp oskültasyonu • Vajinal muayene • Fetal kalp sesi takibi

  28. Risk değerlendirme formu • Tüm gebelere doldur • Bir soruya bile evet cevabı verilirse uzman bir kadın doğum hekiminden görüş alınarak takibe devam edilir

  29. Hb-htc İdrar tetkiki ve kültürü TSH Kan grubu ve rh tayini Rubella IgG ve IgM tayini VDRL, Hbs Ag, HIV Eğer kan grubu rh negatif ise indirekt coombs tayini Laboratuvar testleri

  30. Takip eden kontroller • Varsa şikayete yönelik inceleme, yoksa • Uterinfundus-sysmphsispubis mesafesi ölçümü • Nabız, TA ölçümü • Tam idrar analizi • Gerekiyor ise hemogram incelemesi yapılır

  31. Laboratuvar tetkikleri • Komplikasyonsuz gebelerde her trimesterde kan sayımı, idrar kültürü tekrar edilir • Rh uygunsuzluğu olanlarda IDC aylık olarak tekrar edilir

  32. Nöral Tüp Defekti profilaksisi • Gebelik öncesi ve ilk trimester boyunca 400 µg/gün folik asit desteği verilir • Daha önce NTD öyküsü olanlarda bu doz 4mg/gün’dür

  33. Anemi profilaksisi • Tüm gebeliklerde demir desteğinin yapılması kabul edilen genel görüştür • 12. haftadan sonra başlanabilir • Lohusalık tamamlanana kadar verilir

  34. Danışmanlık

  35. Kilo alımı • Gebelik öncesi BMI değerine göre verilir • Tekizlerde Ortalama 12-14 kg, çoğul gebeliklerde 16-20 kg ağırlık artışı normaldir

  36. Beslenme • Gebe olmayanlara göre günlük ekstra 200kcal gereksinim vardır

  37. Beslenme Diyet önerilmez (Diabetik gebeler hariç)

  38. Beslenme • Multivitamin desteği önerilir • Dengeli ve kaliteli beslenmenin ölçüsü normal kilo alımıdır

  39. Sigara • Düşük doğum ağırlığı • Preterm eylem • Membran rüptürü risklerini arttırır

  40. Egzersiz • Bu konuda gebelikte herhangi bir sınırlama yoktur, anneyi fazla yormayan ve kaza riski düşük egzersizler önerilir

  41. İLAÇ KULLANIMI İlaçlar gebelik sırasında kullanımı sonucu neden oldukları etkilere göre 5 gruba ayrılır

  42. A grubu : İnsanlarda kontrollü çalışmalarda fetal risk yok • B grubu: Hayvanlarda kontrollü çalışmalarda fetal risk yok • C grubu: Hayvanlarda fetal etki (+), ancak kontrollü çalışma yok • D grubu: İnsanlarda fetotoksik etki kanıtları var, ancak yararları risklerinden fazla Kullanımında gebelik haftası göz önünde bulundurulmalıdır • X grubu: Fetotoksik etki kesin, zararları daha fazla Gebelikte kullanılmaması gereken ilaçlardır

  43. FDA SINIFLAMASI • A GRUBU • Prenatal vitaminler(A vit <5000 IU) • İyodotirin • Tiroglobulin • Levotiroksin

  44. Amoksisilin Ampisilin Asetaminofen Eritromisin Heparin İnsulin Kafein Klindamisin Kolestipol Kolestramin Magnezyum sulfat Penisilin G-V Prednizon Etambutol Ketamin Aspartam Amfoterisin B Oubain B grubu

  45. C grubu Amikasin Furosemid Asiklovir Gentamisin Siprofloksasin Klorpromazin BetametazonMetildopa Deksametazon Rifampin Diazepam Teofilin Efedrin Tobramisin

  46. *D Fenitoin , Tetrasiklin *X Aminopterin,DES,İsotretinoin,MTX, Talidomid,Valproik asit,Warfarin

  47. Gebelikte ilaç kullanımı Aşılama ve Teratoloji • Canlı virüs aşıları kotrendikedir • Bunların eğer yapılması gerekiyor ise gebelikten en az 1 ay önce yapılmalıdır • Kızamık • Kızamıkcık • Kabakulak • Varicella • Çiçek • Oral polio • Sarı humma

  48. Oral polio ve sarı humma aşıları hastalığın endemik olduğu bölgelerde yapılabilir, bunun dışında verilmez

  49. Gerektiğinde Yapılabilecekler • Canlı bakteri (tifo) • İnaktif virüs (influenza, hepatit, rabies, hepatit A) • İnaktif bakteri (meningococcal, pnömokok), • Toksoid ve hiperimmünglobulinler

More Related