1 / 24

Diagnostyka spektrum autystycznego – spojrzenie lekarza specjalisty genetyki klinicznej

Diagnostyka spektrum autystycznego – spojrzenie lekarza specjalisty genetyki klinicznej. dr n. med. Krzysztof Szczałuba. Plan. Podłoże genetyczne autyzmu Najnowsze techniki diagnostyczne Markery kliniczne Rekomendacje w praktyce klinicznej Częstsze problemy kliniczne. OBJAŚNIENIA.

binta
Download Presentation

Diagnostyka spektrum autystycznego – spojrzenie lekarza specjalisty genetyki klinicznej

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Diagnostyka spektrum autystycznego – spojrzenie lekarza specjalisty genetyki klinicznej dr n. med. Krzysztof Szczałuba

  2. Plan • Podłoże genetyczne autyzmu • Najnowsze techniki diagnostyczne • Markery kliniczne • Rekomendacje w praktyce klinicznej • Częstsze problemy kliniczne OBJAŚNIENIA ASDs – Autistic Spectrum Disorders (John M. Opitz, 2011) aCGH – Porównawcza Hybrydyzacja Genomowa do Mikromacierzy NI – Niepełnosprawność intelektualna

  3. Genetyczne uwarunkowanie ASDs - hipotezy • CD-CV (common disease-common variant): rola częstych wariantów genetycznych (alleli) o indywidualnie małej sile oddziaływania (bliscy krewni = wyższe ryzyko ASDs, łagodne spektrum ASDs u krewnych) • CD-RV (common disease-rarevariant): rola rzadkiej zmienności = mutacji genowych /aberracji chromosomowych de novo (wczesny początek, +NI, duże różnice współczynników zgodności MZ/DZ)

  4. Genetyka ASDs – strategia działania

  5. ASDs– potencjał diagnostyczny (genetyka)

  6. ASDs - diagnostyka • 10-20% - znane podłoże genetyczne (głównie CD-RV) • Mutacja genowa: z. łamliwego chromosomu X, z. Retta, stwardnienie guzowate, PTEN, SHANK3, NLGN, NRXN, neurofibromatoza typu 1, zespół Angelmana • Mikro-/Aberracja chromosomowa (w syndromicznymASDs do 30%!) Genet Med 13(4); 2011

  7. Techniki diagnostyczne w ASDs • analiza molekularna mutacja genowa • analiza kariotypu aberracja chromosomowa • cytogenetyka molekularna (m.in. aCGH) mikroaberracja chromosomowa • sekwencjonowanie genomowe CD-CV

  8. aCGH prawidłowy Agilent180K

  9. aCGH nieprawidłowy del 10q24.32 ≈317kpz

  10. Zespoły mikrodelecyjne 1q21 TAR 1q21.1 NI/Małogłowie 3q29 5q35 Sotos 7q11.23 Williams 8p23.1 15q11.2-q13 PWS/AS (BP1/2-3) 15q13.2-q13.3 NI/Padaczka(BP4-5) 16p13.11 Autyzm/NI/Schizofrenia 16p11.2 Autyzm 17p12 HNPP 17p11.2 Smith-Magenis 17q12 Cukrzyca+torbiele nerek/Autyzm 17q21.31 22q11.2 DiGeorge/VCFS ACMG Genetics Review Course, June 2011 Zespoły mikroduplikacyjne 1q21 TAR 1q21.1 NI/Autyzm 3q29 5q35 Niskorosłość+małogłowie 7q11.23 Autyzm 8p23.1 15q11.2-q13 Autyzm (BP1/2-3) 15q13.2-q13.3 Choroby psychiczne(BP4-5) 16p13.11 16p11.2 Autyzm 17p12 CMT1A 17p11.2 Potocki-Lupski 17q12 Padaczka 17q21.31 Zaburzenia zachowania 22q11.2 NI

  11. AUTISM CHROMOSOME REARRANGEMENT DATABASE projects.tcag.ca.autism/

  12. aCGH – efektywność diagnostyczna Niektóre skierowania na badanie aCGH Baylor TCM, Texas Wrzesień 2009 Opóźnienie p-r / NI n=171116,65% Wielowadzie 1503 14,62% ASDs 643 6,26% Drgawki / Padaczka 454 4,41% ADHD 29 0,28% + dysmorfia

  13. ASDs + niepełnosprawność intelektualna meta-analiza 19 badań Journal of Autism and Developmental Disorders 2003; 33(4)

  14. ASDs - zależności fenotypowe Genetics of MR, SJL Knight, Oxford 2010

  15. Genetics of MR, SJL Knight, Oxford 2010

  16. Zmienne fenotypowe istotne diagnostycznie (% - udział w populacji ASDs) • Rozwój fizyczny: dysmorfia 15-20%, wielkogłowie 35%, małogłowie 5-15%, wada OUN 20% • Problemy neurologiczne: drgawki 25%, nieprawidłowe EEG 50%, zaburzenia snu 65% • Przebieg kliniczny: wiek ujawnienia, regres rozwojowy 30% • Wywiad rodzinny: ASDs 25%, ch. alkoholowa 30%, ChAD 30% Genet Med 13(4); 2011

  17. Autyzm vs Autyzm+ Autyzm = 187 (80%) Autyzm+ = 46 (20%) Płeć M/F6.5:1 (162:25)3.2:1 (35:11) Średnie IQ/IR (SD) 70.4 (25.4) 53.1 (22.8) Drgawki 17% (31/187) 39% (18/46) Nieprawidłowe EEG 30% (32/107) 46% (12/26) Wada OUN 13% (15/122) 28% (8/29) Diagnoza syndromiczna0% (0/187) 24% (11/46) (sprzed ery aCGH) Ryzyko powtórzeniapodwyższone de novo Am J Med Genet 135A, 2005

  18. Dziecko autystyczne w praktyce specjalisty genetyki klinicznej • Autyzm+ (complex) vs. Autyzm (essential) • Autyzm+ 20-30% ASDs, biomarkery (m.in. dysmorfia, małogłowie), gorsze rokowanie, niższa proporcja M/F, niższe ryzyko powtórzenia, nieobciążony wywiad rodzinny Efektywność diagnostyczna w grupie autyzm+ 25%

  19. ASDs – diagnostyka genetyczna (rekomendacje Baylor, TCM 2008) • kariotyp – wszyscy chorzy • aCGH – wszyscy chorzy • FRAX – wszyscy chorzy • PTEN – rozważyć gdy obwód głowy >2,5SD • MECP2 – rozważyć u płci żeńskiej kto ma to zrobić?

  20. ASDs – diagnostyka genetyczna (rekomendacje ACMG 2008) • kariotyp (5%) • aCGH (10% - 20% - 30%!) [IMiD=12/146] • FRAX (5%) • PTEN (3%, gdy obwód głowy >2,5SD) • MECP2 (5% - tylko płeć żeńska) • inne (10%) American College of Medical Genetics 2008 www.acmg.net

  21. Zespół łamliwego chromosomu X (FRAX) • wykluczenie FRAX – najczęstsza(?) przyczyna skierowań pacjentów ASDs na badania genetyczne • 1-3% ASDs (2004-2007) • (2008) n=63: 60% FRAX=kryteriaASDs • CDC 2010: +NI, wywiad rodzinny NI/FRAX • większe prawdopodobieństwo identyfikacji mutacji = wielkogłowie Am J M Retard 2008; 113: 427-438 J DevBehavPediatr 2004; 25: 392-398 www.cdc.gov/ncbddd/autism

  22. Praktyka kliniczna (1) • 24/12 chłopiec skierowany z OWI F84.9 • markery: rodowód (-), wady/anomalie (-), dysmorfia (-), opóźnrfiz (-), opóźnp-r (+), drgawki (-), wielko-/małogłowie (-) • Autyzm vs. Autyzm+ • kariotyp/aCGHobserwacja (F84.0?F70?) FRAX? zespół monogenowy? unknown?

  23. Praktyka kliniczna (2) • 24/12 chłopiec skierowany z OWI F84.9 • markery: rodowód (-), wady/anomalie (+) (hipo-/dysplazja nerek, obustrprzep pachwin), dysmorfia (+), opóźnrfiz (-), opóźnp-r (+), drgawki (-), wielko-/małogłowie (-) • Autyzm vs. Autyzm+ • kariotyp/aCGH zespół monogenowy? (Pallister-Killian s.?) rekomendacje w opiece, porada genetyczna

  24. ASDs – wskazania do konsultacji genetyka klinicznego • + dysmorfia w budowie • + wada(-y) rozwojowa(-e) / anomalie w budowie • + niepełnosprawność intelektualna / oprozwp-r • + wielkogłowie >3SD / małogłowie <3SD • + wywiad rodzinny ASDs lub innych chorób neuropsychicznych u krewnych I stopnia • + nieprawidłowy wynik badania genetycznego • + regres rozwojowy Genet Med 10(4), 2008 Texas Children’sHospguidelines 2011

More Related