STAN ŚRODOWISKA W 2008 r. WYBRANE ZAGADNIENIA

1. STAN ŚRODOWISKA W 2008 r. WYBRANE ZAGADNIENIA Warszawa Mazowiecki Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska Grudzień 2009 Adam Ludwikowski

2. Dokąd z odpadami komunalnymi ?

3. Dokąd z odpadami komunalnymi ? Ilość zebranych odpadów komunalnych źródło: GUS 2009 r. Składowisko odpadów w m. Otwock-Świerk (WIOŚ Warszawa)

4. Dokąd z odpadami komunalnymi ? Selektywne zbieranie odpadów komunalnych źródło: GUS 2009 r. * brak danych za 2000 r. Selektywna zbiórka odpadów w m. Ciechanów (WIOŚ Warszawa)

5. Dokąd z odpadami komunalnymi ? Unieszkodliwienie biologiczne (recykling organiczny) Kompostowania w m. Wola Pawłowska (WIOŚ Warszawa) źródło: GUS 2008 r.

6. Dokąd z odpadami komunalnymi ? Spalanie źródło: GUS 2008 r. * WIOŚ Karta spalarni 2008 r. Do 2015 r. planowana jest rozbudowa ZUSOK i zwiększenie zdolności przerobowej do 312 tys. Mg ZUSOK w Warszawie (Prezentacja firmy WESTRAND Polska „Neutralizacja odorów w Zakładzie Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych w Warszawie”

7. Dokąd z odpadami komunalnymi ? Składowiska odpadów komunalnych źródło: WIOŚ wg stanu na 31.12.2008 r. W 2012 r. może zabraknąć miejsca do deponowania odpadów na składowiskach województwa mazowieckiego

8. Dokąd z odpadami komunalnymi ? Składowiska komunalne w Regionalnych Obszarach Gospodarki Odpadami w województwie mazowieckim stan na 31.12.2008 r. Składowiska: spełniające wymagania Dyrektywy 99/31/WE – 36, do modernizacji – 39, do zamknięcia – 10, wytypowane jako składowiska regionalne – 15.

9. Dokąd z odpadami komunalnymi ? 31.12.2009 r. - graniczny termin dostosowania składowisk do wymogów dyrektywy „składowiskowej” 31.12.2010 r. - likwidacja mogilników wynikająca z realizacji KPGO 2010 31.12.2010 r. -ograniczenie ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji do poziomu 75% (wagowo) całkowitej masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. WAŻNE DATY

10. NAJPILNIEJSZE ZADANIA budowa instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w tym zwłaszcza termicznego przekształcania odpadów dla dużych aglomeracji, wdrażanie WPGO, w tym w szczególności organizowanie Regionalnych Zakładów Zagospodarowania Odpadów, objęcie wszystkich mieszkańców województwa systemem selektywnego zbierania odpadów w celu osiągnięcia wymaganych poziomów odzysku i recyklingu, zorganizowanie w każdej gminie obwoźnych bądź stacjonarnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz odpadów wielkogabarytowych. Dokąd z odpadami komunalnymi ?

11. Czym oddychamy? • W okresie 1999-2008 emisja zanieczyszczeń w województwie obniżyła się: • zanieczyszczenia gazowe o 23,6% • zanieczyszczenia pyłowe o 55,1% • Mimo tego pomiary WIOŚ wykazują w wielu obszarach województwa przekroczenia • obowiązujących standardów jakości powietrza.

12. Czym oddychamy? Liczba stref sklasyfikowanych jako C – 18 w tym, ze względu na: PM10 – 10 B(a)P – 18 NO2 – 1 Poziom celu długoterminowego Poziom docelowy

13. Czym oddychamy?

14. Czym oddychamy? ROCZNA OCENA JAKOŚCI POWIETRZA w latach 2002-2008 Strefy zakwalifikowane do klasy C ze względu na przekroczenia pyłu PM10

15. Czym oddychamy? ROCZNA OCENA JAKOŚCI POWIETRZA w latach 2002-2008 Strefy zakwalifikowane do klasy C ze względu na przekroczenia pyłu PM10

16. Czym oddychamy? ROCZNA OCENA JAKOŚCI POWIETRZA w latach 2002-2008 Strefy zakwalifikowane do klasy C ze względu na przekroczenia pyłu PM10

17. Czym oddychamy? Ze względu na niedotrzymywanie standardów imisyjnych dla poszczególnych zanieczyszczeń wystąpiła konieczność sporządzenia Programów Ochrony Powietrza w celu osiągnięcia dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu.

18. Klasyfikacja stref w Polsce dla pyłu PM10 na podstawie oceny jakości powietrza za rok 2008 (klasa wynikowa, ochrona zdrowia) Czym oddychamy?

19. Czym oddychamy? • Główne przyczyny zagrożenia czystości powietrza: • emisja substancji z rozproszonych źródeł powierzchniowych, • emisja substancji z komunikacji samochodowej Udziały emisji punktowej, powierzchniowej i liniowej w emisji ogólnej (%):

20. Czym oddychamy? Przekazywanie wyników oceny Marszałek województwa EU GIOŚ Kwestionariusz Społeczeństwo Raport Baza danych OR7 WIOŚ www.wios.warszawa.pl

21. Czym oddychamy? • Najpilniejsze zadania poprawy stanu czystości powietrza: • Ograniczenie emisji ze źródeł komunikacyjnych: • budowa drugiej linii metra, • budowa Mostu Północnego, • obwodnica dla Warszawy (Śródmieścia, Miejska), Radomia i Płocka, • rozwój transportu publicznego, doskonalenie systemów zarządzania ruchem. • Ograniczenie niskiej emisji ze źródeł rozproszonych: • rozbudowa centralnych systemów ciepłowniczych, • rozwój źródeł energii odnawialnej, • poprawa termoizolacji budynków, • zmiana rodzaju paliwa.

22. A co z wodą? • W ostatnim 10-leciu nastąpił spadek ilości ścieków odprowadzanych do wód. • W 1999 roku ilość ścieków odprowadzanych do odbiorników wynosiła 299,5 hm3, natomiast w 2008 roku 232,7 hm3. • W 1999 roku ilość odprowadzanych ścieków nieoczyszczanych wynosiła około 35%, podczas, gdy w roku 2008 12,4%.

23. A co z wodą? • W roku 1999 na terenie województwa mazowieckiego funkcjonowały 153 oczyszczalnie ścieków komunalnych oraz 161 oczyszczalni przemysłowych. • Na przestrzeni ostatniego 10-lecia wybudowano 116 oczyszczalni komunalnych. • Obecnie funkcjonuje 269 oczyszczalni komunalnych oraz 129 oczyszczalni przemysłowych. • Zwiększyła się również do ponad 56% ilość ścieków oczyszczanych metodami z podwyższonym usuwaniem biogenów. Mimo tego wyniki monitoringu wód wykazują, że ich stan jest niezadowalający. Według klasyfikacji ogólnej tylko 15,2% jednolitych części wód charakteryzuje się dobrym stanem.

24. A co z wodą? • Główne przyczyny zagrożenia wód: • znaczny udział ścieków nieoczyszczonych (głównie komunalnych) odprowadzanych do wód powierzchniowych, • spływy powierzchniowe z terenów rolniczych obciążone związkami biogennymi oraz toksycznymi pozostałościami po środkach ochrony roślin. % ludności obsługiwanej przez oczyszczalnie ścieków

25. A co z wodą? Stan ogólny wód jest oceniany jako zły, chociaż obserwuje się systematyczną poprawę ich jakości. W ostatnim 10-leciu najkorzystniejsze tendencje dotyczą wskaźników charakteryzujących warunki tlenowe i zanieczyszczenia organiczne, w tym BZT5.

26. A co z wodą? Rozbudowa nowoczesnych systemów oczyszczania ścieków spowodowała zmniejszenie zawartości biogenów w wodach (związki azotu i fosforu).

27. Średnie roczne wartości fosforu ogólnego w Wiśle, w wybranych przekrojach pomiarowo-kontrolnych w latach 1999-2008 w województwie mazowieckim (źródło: WIOŚ) 0,6 0,5 0,4 mg P/l 0,3 0,2 0,1 0 Solec Kępa Zawadowska Dziekanów Polski Płock 1999 2001 2003 2005 2006 2008 A co z wodą?

28. A co z wodą? Od kilku lat przemysł przestał być dominującym źródłem zanieczyszczenia wód. Przejawia się to wyraźnym spadkiem stężeń typowych zanieczyszczeń „przemysłowych”, takich jak: metale ciężkie, chlorki i siarczany.

29. A co z wodą? • Nadal istnieje duża dysproporcja pomiędzy długością sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. • Obecnie około 80% ludności korzysta z sieci wodociągowej a jedynie 49% ludności obsługiwane jest przez oczyszczalnie ścieków.

30. A co z wodą? wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U. z 2008r. Nr 162, poz. 1008) SPOSÓB OCENY STANU JEDNOLITYCH CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH Oceny stanu wód dokonuje się poprzez porównanie klasyfikacji stanu ekologicznego / potencjału ekologicznego oraz klasyfikacji stanu chemicznego, zgodnie z poniższą tabelą.

31. A co z wodą? • Najpilniejsze zadania w ograniczaniu emisji zanieczyszczeń do wód: • Realizacja inwestycji ujętych w KPOŚK, • Rozbudowa Oczyszczalni Ścieków „CZAJKA”; budowa kanalizacji i przepompowni tłoczących nieoczyszczone ścieki z lewobrzeżnego obszaru Warszawy, • Rozwiązywanie problemów gospodarki osadami ściekowymi, • Wdrożenie działań naprawczych w odniesieniu do wód podziemnych zanieczyszczonych produktami ropopochodnymi na terenie PKN ORLEN S.A. w Płocku, • Przestrzeganie zasad „Dobrej praktyki rolniczej”, szczególnie na terenach zagrożonych przekroczeniem standardów jakości wód, określonych w dyrektywie azotanowej.

32. WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE • PODSUMOWANIE • Funkcjonujący powszechnie system gospodarowania odpadami komunalnymi • należy uznać za niezadowalający ze względu na: • zbieranie głównie odpadów zmieszanych i ich powszechne składowanie, w tym na złych technicznie składowiskach, • ograniczone zbieranie selektywne, • słabo rozwinięte zbieranie odpadów niebezpiecznych oraz wielkogabarytowych; • Stan czystości powietrza, przede wszystkim pod względem zawartości pyłu PM 10 i benzo/a/pirenu jest niezadowalający. Konieczne jest przyspieszenie wdrażania Programów Ochrony Powietrza; • Wody powierzchniowe wykazują zły stan ekologiczny. Osiągnięcie celu, jakim jest dobry stan wód w roku 2015, może być zagrożone. Niezbędne jest przyspieszenie prac nad rozbudową sieci kanalizacyjnej, szczególnie na terenach wiejskich; • Zaniechanie działań naprawczych w odniesieniu do stanu wód, powietrza oraz gospodarowania odpadami to nie tylko zagrożenie zdrowia, gorsze środowisko wokół nas, ale także sankcje nakładane przez Komisję Europejską.

34. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE