BADANIA Mazowieckiego Obserwatorium Rynku Pracy w latach 2010 - 2011

1. BADANIA Mazowieckiego Obserwatorium Rynku Pracy w latach 2010 - 2011 Identyfikacjasposobówplanowaniarozwojuzawodowegoprzez ucznióworazabsolwentówszkółzawodowych Zakreskwalifikacjiikompetencjiabsolwentówszkół zawodowych z perspektywypracodawców. Zapotrzebowanienakwalifikacjeiumiejętnościosób pracującychprowadzonewśródpracodawców. Formy nauki zawodu – współpraca szkół zawodowych z przedsiębiorcami

2. Zakres kwalifikacji i kompetencji absolwentów szkół zawodowych z perspektywy pracodawców Zapotrzebowanie na kwalifikacje i umiejętności osób pracujących prowadzone wśród pracodawców

3. Cele badania • Wskazanie mechanizmów ułatwiających dopasowanie systemu szkolnictwa zawodowego do potrzeb lokalnych rynków pracy w zakresie: • programów kształcenia; • organizacji praktyk; • bieżącej i długookresowej współpracy szkół zawodowych z pracodawcami i grupami pracodawców. • Ukierunkowanie praktycznych rozwiązań mających na celu bardziej adekwatne dostosowanie kierunków i form prowadzenia formalnego kształcenia ustawicznego do potrzeb regionalnego rynku pracy

4. Kierunki kształcenia a potrzeby rynku pracy • „Spostrzegamy niepokojące zjawisko przymusowego bezrobocia związanego z tym, że mamy coraz więcej absolwentów szkół wyższych, którzy szukają zatrudnienia na siedleckim rynku pracy. I nie znajdują go, ze względu na nieco inne potrzeby pracodawców tego rynku. U nas dużo firm – to firmy produkcyjne, zatrudniające jeśli już to głównie na stanowiskach wykonawczych. Obserwuje się takie zjawisko, które polega na niedopasowaniu oczekiwań pracodawcy z oczekiwaniami głównie finansowymi takiego absolwenta szkoły wyższej.” (IDI, duża firma spożywcza) • „Jest taka sytuacja, że nigdzie nie ma specjalistów i myślę, że po tym, co się dzieje, że tych ludzi, którzy naprawdę dużo umieją, to finansowo się za to wynagradza [...] wszyscy moi koledzy mają ekonomię, ale żaden nie ma pracy. Osobiście się spotkałem z opiniami ludzi, że wybierają sobie takie szkoły zawodowe o kierunku cukiernik, technolog piekarniczy, dlatego, że jest zapotrzebowanie, tu jest praca, tu są pieniądze.”

5. Ocena kompetencji uczniów i absolwentów szkół zawodowych B4b. A w jakim stopniu uczniowie, którzy dotąd odbywali praktyki w Pana/i firmie posiedli te umiejętności?, n=110

6. Ocena kompetencji uczniów i absolwentów szkół zawodowych Nie oszukujmy się praktykant jak przyjdzie to od razu nie będzie robił potraw, bo się okazuje, że nie umie tych najprostszych rzeczy, tak jak na przykład umyć szklanki, że nie umie umyć garów, że nie umie skrobać ziemniaków. Nie umieją! W to trudno uwierzyć, ale nie umieją. Nie potrafią wyżąć szmaty...” (IDI, firma mała, gastronomia) „... ci uczniowie szkół zawodowych to mają za mało praktyki, oni kończą szkołę praktykę i praktycznie muszą się od nowa wszystkiego uczyć. W tej chwili to oni już chyba mają tylko dwa tygodnie tej praktyki, to czego mogą się przez ten czas nauczyć.” (IDI, firma średnia, sprzedaż i serwis samochodów) „Można by było podzielić młodzież na taką, która chce pracować, która chce coś osiągnąć, chce się uczyć i chce zdobyć wiadomości, doświadczenie. I taką, która tylko żeby coś tam mieć w papierach.” (IDI, firma średnia, deweloper)

7. Pozytywne doświadczenia i oczekiwania przedsiębiorców Z inicjatywy szkołyZainteresowanie szkoły przebiegiem praktyk; ścisła współpraca szkoły z przedsiębiorstwem, stały kontaktPrzekazywanie szkołom przez pracodawcę uwag odnośnie organizacji praktyk/ nauki zawodu, programu nauczaniaPracodawca udostępnia odpowiednio przystosowane firmowe pomieszczenia, sprzęt i materiały (np. spawalnię) na praktyki dla uczniów Dostosowanie terminów i warunków praktyk do potrzeb pracodawcy i specyfiki branży (np. uwzględnienie sezonu urlopowego czy okresów, gdy potrzeba więcej pracowników)Refundacje i zniżki dla pracodawców za przyjmowanie osób na praktyki i stażNawiązywanie współpracy przez pracodawcę w celu otwarcia nowych (deficytowych) kierunków kształcenia Staranny dobór kandydatów np. wpływ przedsiębiorstwa na nabór praktykantów, pierwszeństwo dla uczniów osiągających dobre wyniki, zaangażowanychSzkolenie małych grup lub 1:1Wynagradzanie uczniów za pracę w ramach praktykOrganizacja imprez prezentujących osiągnięcia uczniów, skierowanych do pracodawców (np. we współpracy z IRP)

8. Formy nauki zawodu

9. Współpraca z pracodawcami Z perspektywy szkoły: Co sprzyja a co przeszkadza we współpracy z pracodawcami w zakresie praktycznej nauki zawodu ?

10. Współpraca z pracodawcami Nawiązanie współpracy z pracodawcą jest trudne Nawiązania współpraca opiera się na kontaktach osobistych Jest to trudna rzecz, bo wiadomo, tych szkół (…) jest mnóstwo, a tych zakładów mechanicznych nie aż tak wiele. Ten rynek jest w tej chwili dość mocno konkurencyjny i te małe zakłady upadają, więc znalezienie takiego zakładu graniczny z cudem Ogólnie polegamy na własnych możliwościach, umiejętnościach, na jakichś prywatnych znajomościach, czasami nauczycieli, pracowników ośrodka, raczej żadne instytucje poza nami nie pomagają nam w pozyskaniu nowych adresów, nowych możliwości A więc… Współpraca z pracodawcami jest długotrwała W tych zawodach, w których kształcimy od lat to mamy tych samych, z którymi współpracujemy od lat (…) Po pierwsze zaczyna się od osób, które się zna, a jak nie, to trzeba przejść się od zakładu do zakładu w zależności od tego, jaki mamy profil nauczania i rozmawiać i przekonywać do siebie, żeby wzięli pracowników

11. Za i przeciw praktycznej nauki zawodu u pracodawcy • Praktyczna nauka zawodu u pracodawcy nie jest przyjęta jako podejście modelowe

12. Wnioski • Brak systemowego doradztwa zawodowego • Kluczowa rola kierownika ds. kształcenia zawodowego • Zbyt mały kontakt uczniów z rynkiem pracy • Brak uprawnień w zakresie niektórych zawodów • Egzamin zawodowy zbyt teoretyczny

13. Młodzi na mazowieckim rynku pracy

14. Młodzi na Rynku Pracy Wyniki badań prezentują dwie postawy dotyczące wyboru ścieżki edukacyjnej i późniejszej kariery: Elastyczni Zdecydowani

15. Oczekiwania Pracodawców • pracodawcy nie mają wygórowanych wymagań wobec absolwentów szkół zawodowych. • bardziej niż kwalifikacje zawodowe liczą się kompetencje miękkie: staranność, sumienność, dyspozycyjność, odpowiednie podejście do klienta. • pracodawcy są skłonni dokształcać młodych pracowników.

16. WNIOSKI Doradztwo i preorientacja zawodowa na poziomie gimnazjum. Elastyczni – diagnoza zainteresowań i ukierunkowanie, Zdecydowani - weryfikacja uzdolnień i adekwatności wyboru do stanu wiedzy o sytuacji na rynku pracy. Pracodawcy – współpraca ze szkołami i większe niż dotychczas zaangażowanie w organizacje praktyk zawodowych Program kształcenia – mniej teorii, więcej praktyki, zakończonej uzyskaniem certyfikatów i konkretnych uprawnień.

17. Kierunkikształcenia a potrzebyrynku pracy Jak Pan/isądzi, dlaczegoniepracuje Pan/i w wyuczonymzawodzie? Odpowiadalirespondenci, którzyniepracują w wyuczonymzawodzie N=231 % 20% 40% 60% Brakuje zapotrzebowania na pracowników w moim zawodzie 53% Nie chcę pracować w tym zawodzie 15% Inne powody 25% Nie wiem/trudno powiedzieć 9%

18. Badania dedykowane szkołom zawodowym, jako podstawa do opracowania programów rozwojowych Projekt „Szkolnictwo zawodowe. Kondycja - Potencjał – Potrzeby II”

19. ROZWÓJ KOMPETENCJI KLUCZOWYCH wg zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r.

20. Etapy tworzenia programu rozwojowego szkoły

21. Dziękuję, zapraszam do współpracy i na stronę MORP www.obserwatorium.mazowsze.pl