„Dziecko z zaburzeniami odżywiania w szkole i przedszkolu”

1. „Dziecko z zaburzeniami odżywianiaw szkole i przedszkolu” Opracowanie na podstawie„One są wśród nas” G. Jagielskiej Edyta Krajewska-Cyrwus Wirginia Krzemińska

2. Złota myśl pewnego 5-latka: „Kiedy ktoś je, to jest szczęśliwy” Tak powinno być, ale czy zawsze odżywianie jest źródłem pozytywnych emocji i dobrego stanu zdrowia? Kiedy człowiek jest szczęśliwy?

3. To ważna sfera w życiu człowieka. • Stresy, choroby somatycznesą powodem utraty apetytu, podjadania czy nadmiernego apetytu. • Rodzina jest głównym środowiskiem, w którym kształtują się zwyczaje żywieniowe. • Problemy związane z zaburzonym odżywianiem stają się problemem dla całej rodziny. Odżywianie

4. Jadłowstręt psychiczny (Anorexianervosa) - dotyczy 0,3-0,5% populacji nastolatek i młodych kobiet; Żarłoczność psychiczna (Bulimia nervosa) - dotyczy 1% populacji; Postaci nietypowe anoreksji i bulimii występują 3x częściej; Otyłość - dotyczy 4-5% populacji chłopców i 3,5-5% populacji dziewcząt. Od 20-30 lat alarmuje 2-3-krotny wzrost otyłości u dzieci. Rodzaje zaburzeń w odżywianiu

5. Spożywanie zbyt małych (w stosunku do wieku) ilości pożywienia • Odmowa jedzenia (płacz w porze posiłków, brak zainteresowania jedzeniem, obrona przed karmieniem, wypluwanie jedzenia) • Odruchy wymiotne, wymioty • Brak zainteresowania jedzeniem, dziecko nie sygnalizuje głodu • Odmowa spożywania pokarmów urozmaiconych adekwatnie do wieku dziecka, akceptowanie ubogiej diety • Lęk w porze posiłków, lęk przed połykaniem pokarmów płynnych i stałych • Jedzenie posiłków w porach innych niż pozostali domownicy • Zbyt wolny rozwój fizyczny (przyrost wagi i wzrostu) przy braku przyczyn medycznych Niepokojące zachowania związane z odżywianiem u małych dzieci

6. Nadmierna koncentracja na sylwetce, masie ciała, częste kontrolowanie wagi i mierzenie obwodów talii, ud • Wyrażanie niezadowolenia ze swojej sylwetki, mimo szczupłego wyglądu • Uzależnienie samooceny w znacznej mierze od figury i masy ciała • Podejmowanie odchudzania, mimo, że dziecko jest szczupłe oraz kontynuowanie odchudzania mimo osiągnięcia szczupłej sylwetki • Nadmierne zainteresowanie rodzajami diet i kalorycznością pokarmów • Sztywne przekonania dotyczące odżywiania • Drastyczna zmiana sposobu odżywiania • Lęk przed zmianą sposobu odżywiania, utratą kontroli nad jedzeniem, wyrzuty sumienia, gdy zje się więcej lub zje „niedozwolony” produkt Niepokojące zachowania wskazujące na zagrożenie wystąpieniem anoreksji i bulimii

7. Bardzo wolne tempo jedzenia, nieestetyczne, z wydłubywaniem np. drobinek tłuszczu • Manipulowanie jedzeniem (oddawanie kolegom, wyrzucanie) • Unikanie spożywania posiłków w obecności innych osób w domu, restauracji • Nadmierne zainteresowanie sprawami kuchni, przepisami kulinarnymi, przygotowywanie posiłków i karmienie innych członków rodziny ale odmowa jedzenia ich samemu • Nadmierna, obsesyjnie podejmowana aktywność fizyczna • Stosowanie w celu odchudzania takich metod jak: prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających, specyfików zmniejszających apetyt, przyspieszających przemianę materii • Załamanie rozwoju dziecka – znaczny spadek masy ciała skutkujący wychudzeniem, zahamowaniem wzrostu i dojrzewania Niepokojące zachowania wskazujące na zagrożenie wystąpieniem anoreksji i bulimii c.d.

8. Znaczne wahania masy ciała w krótkich okresach czasu • Dziecko staje się ponure, rozdrażnione ,konfliktowe, ogranicza relacje z rówieśnikami • Drażliwość i konfliktowość gdy opiekunowie nalegają na zwiększenie wielkości spożywania porcji • Zjadanie zbyt dużych ilości pożywienia, przekraczających ilość zjadaną zwykle w podobnych okolicznościach, z poczuciem braku kontroli nad tym co i ile się zjada oraz trudnością w przerwaniu jedzenia, najczęściej w samotności • Nieregularne miesiączki lub ich zanik u dziewczynek, które wcześniej miesiączkowały regularnie Niepokojące zachowania wskazujące na zagrożenie wystąpieniem anoreksji i bulimii c.d.

9. Jeśli odmowa spożywania posiłków w przedszkolu związana jest z silnie wyrażonymi i przedłużającymi się problemami adaptacyjnymi należy rozważyć krótszy czas uczęszczania dziecka do przedszkola lub rezygnację w danym roku szkolnym • Wskazana konsultacja psychologa/terapeuty i ewentualna terapia • Wskazana diagnostyka pediatryczna • Zachować spokojną atmosferę, życzliwość podczas posiłków • Gdy dziecko nie zje posiłku należy zabrać talerz bez komentarzy i emocji • Nie należy okazywać dziecku zbyt dużo uwagi, kiedy odmawia jedzenia, natomiast pochwalić jeśli zjadło posiłek • Nie zmuszać do jedzenia nieakceptowanych potraw • Wskazane zachęcanie do spróbowania chociaż niewielkiej ilości nowej potrawy (np. jednego zielonego groszku) • Obecność innych dzieci, które jedzą daną potrawę może być motywująca do przełamania oporów. Małe dziecko z zaburzeniami odżywiania w przedszkolu

10. Ścisła współpraca z rodzicami dziecka • Aktualne zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia dziecka i ewentualnych ograniczeniach związanych z zajęciami ruchowymi, wyjazdami na wycieczki, udziałem w dodatkowych kołach zainteresowań • Pomoc w spożywaniu posiłków na terenie szkoły • Odciążenie dziecka z konieczności codziennego „dźwigania” podręczników, poprzez zorganizowanie drugiego kompletu • Wyważenie przez n-li wymagań stawianych dziecku • Wspomaganie udziału dziecka w psychoterapii • Wspieranie inicjatyw uczniowskich, mających na celu podtrzymanie kontaktów z chorym dzieckiem Dziecko z anoreksją w szkole

11. Stała współpraca z rodzicami • Możliwość jedzenia stałych, regularnych posiłków w szkole • Obecność życzliwej osoby w szkole, do której zawsze może zwrócić się uczeń, jeśli jest w sytuacji dużego stresu, czy napięcia • Zawiadomienie rodziców jeśli u dziecka wystąpią niepokojące dolegliwości (bóle brzucha, kołatanie serca, omdlenia, kurcze mięśniowe, drętwienie rąk i nóg itp.) • Nie krytykować, oceniać, zmuszać do obietnic • Zachować spokój, delikatność, takt Dziecko z bulimią w szkole

12. Wspieranie dziecka, aby mógł czuć się człowiekiem wartościowym, gdyż: często negatywnie oceniane jest przez rówieśników, narażone jest na frustrację związaną z mniejszą wydolnością fizyczną, samo nie akceptuje swojego wyglądu i ma niższe poczucie wartości, może być ofiarą dokuczania – czyli przemocy emocjonalnej ze strony rówieśników. • Proponować różne formy aktywności fizycznej, dostosowane do możliwości dziecka otyłego • W stołówce szkolnej dać możliwość spożywania posiłków o zmniejszonej kaloryczności Dziecko z otyłością w szkole