verkeerskunde

1. verkeerskunde macroscopische verkeersmodellen Technologie & Economische Sectoren maandag 26 maart 2001 Ir. G. De Ceuster K.U.Leuven Faculteit Toegepaste Wetenschappen Afdeling Verkeer en Infrastructuur http://www.kuleuven.ac.be/traffic

2. verkeerskundemacroscopische verkeersmodellen DOEL van de les: * wat zijn macroscopische verkeersmodellen? * hoe worden ze gemaakt? * wat kun je er mee doen?

3. verkeerskundemacroscopische verkeersmodellen Een macroscopisch verkeersmodel berekent de verkeersstromenvoor een land,streek of stad.

4. verkeerskundemacroscopische verkeersmodellen hoe? • modelmatige benadering van de complexe werkelijkheid • complexiteit verlagen door • vereenvoudiging • veralgemening • waargenomen mechanismen vastleggen in rekenalgoritmes

5. verkeerskundemacroscopische verkeersmodellen waarom? • verkeersproblematiek wordt complexer • oplossingen vergen steeds meer creativiteit • schaarse middelen • combinaties van maatregelen • modelmatige benadering • maakt problematiek transparanter • biedt beter inzicht in oplossingen, effecten • objectieve aanpak

6. voorbeeld van een berekeningeffect Oosterweelverbinding

7. macroscopische verkeersmodellenintelligentie? Verkeersstromen zijn niet als waterstromen: • Verkeersdeelnemersnemen beslissingenwaarvan ze denken datdie de beste zijnvoor zichzelf. • Water moleculendenken niet.

8. macroscopische verkeersmodellenevenwicht op de vervoersmarkt Verkeersstromen ontstaan als evenwicht van: • Vraagnaar vervoer door de samenleving. • Aanbodvan vervoer door infrastructuur.

9. macroscopische verkeersmodellenschema zones netwerk landgebruik netwerk- kenmerken vervoersvraag per zone kosten per relatie distributiefunctie vervoersvraag per relatie verkeersvolumes per wegvak

10. model Leuvenzones • We hebben een indeling in zones nodig: • kleine zones voor een stedelijk model • ...

11. model Antwerpenzones • grotere zones voor een regionaal model

12. macroscopische verkeersmodellen landgebruik Het landgebruik bepaalt de vervoersvraag: • inwoners (NIS) • beroepsbevolking (NIS) • scholieren (NIS) • schoolbevolking (onderwijs) • tewerkstelling (7 sectoren uit div. bronnen) • autobezit (verkeerswezen) • gezinsgrootte (NIS) • gebiedstypologie (gewestplan, luchtfoto’s)

13. macroscopische verkeersmodellen vervoersvraag per zone • We bepalen de geproduceerde verplaatsingen voor werken, winkelen, schoolgaan, sociale en recreatieve activiteiten…. • En dan de aangetrokken verplaatsingen door fabrieken, kantoren, winkels, scholen, schouwburgen, sportvelden …. • Al die verplaatsingen hebben een heen-richting (vaak in de ochtend) en een terug-richting (vaak in de avond).

14. model Antwerpenvervoersvraag per zone Motief: woon-werk • Vertrekken= 0,2626 x tewerkstelling • Aankomsten= 0,2282 x beroepsbevolking

15. model Antwerpenvervoersvraag per zone

16. model Vlaams-Brabantvervoersvraag per zone aantal aankomsten per auto in de avondspits aantal vertrekken per auto in de avondspits

17. macroscopische verkeersmodellenschema zones netwerk landgebruik netwerk- kenmerken vervoersvraag per zone kosten per relatie distributiefunctie vervoersvraag per relatie verkeersvolumes per wegvak

18. model Vlaanderennetwerk Verder is nodig: een netwerk van autowegen, spoorwegen, waterwegen, buslijnen, fietspaden, ....

19. model Antwerpennetwerk

20. model Antwerpenkosten per relatie Een weging van: • rijtijd • wachttijd • loop- en overstaptijd • parkeerzoektijd • brandstof, tol, ... • ticket/abonnement openbaar vervoer • parkeergeld omgerekend naar minuten.

21. model Antwerpenkosten per relatie

22. macroscopische verkeersmodellenschema zones netwerk landgebruik netwerk- kenmerken vervoersvraag per zone kosten per relatie distributiefunctie vervoersvraag per relatie verkeersvolumes per wegvak

23. model Antwerpenvervoersvraag per zone

24. aantrekkelijkheid auto ov fiets macroscopische verkeersmodellenvervoersvraag per relatie We bepalen de verdeling van de vertrekken over de aankomsten. distributiefunctie: aantrekking verplaatsing versus kosten • per motief • per modus • per gebiedstype • per bevolkingsgroep kosten

25. aantrekkelijkheid auto ov fiets model Antwerpenvervoersvraag per relatie voorbeeld kosten auto: 30 min. kosten fiets: 36 min. kosten ov: 130 min. geeft aantrekkelijkheid auto: 40 aantrekkelijkheid fiets: 0,7 aantrekkelijkheid ov: 5,1 kosten

26. model Antwerpenkosten per relatie

27. model Antwerpenvervoersvraag per relatie

28. macroscopische verkeersmodellen vervoersvraag per relatie: matrix De herkomst-bestemmingsmatrixbevat de vervoersstromen tussen de zones.

29. model Leuvenvervoersvraag per relatie: matrix grafische weergave van de herkomst-bestemmings-matrix

30. macroscopische verkeersmodellenschema zones netwerk landgebruik netwerk- kenmerken vervoersvraag per zone kosten per relatie distributiefunctie vervoersvraag per relatie verkeersvolumes per wegvak

31. model Vlaams-Brabantnetwerk met verkeersvolumes Tenslotte berekenen we de verkeersstromen …. aantal voertuigen tijdens 1 avondspitsuur

32. model Antwerpennetwerk met verkeersvolumes aantal voertuigen tijdens 1 avondspitsuur

33. model Leuvennetwerk met verkeersvolumes De verkeersvolumes op de Naamsepoort.

34. model Leuvennetwerk met verkeersvolumes Het openbaar vervoer in het oosten van Leuven.

35. model Vlaanderennetwerk met verkeersvolumes Het openbaar vervoer in Vlaanderen (aantal passagiers tijdens 1 avondspitsuur).

36. macroscopische verkeersmodellencourante beperkingen • Enkel uitspraak over regionale stromen/verbindingen • weinig detail van lokale knelpunten (kruispunten) • geen verdringing naar andere periodes • bundeling per gebied • Toedeling in 1 periode (avondspitsuur): • beperkt doorrekenen congestie • geen verdringing naar andere periodes • Gedrag van gemiddelde gebruiker: • overreactie op extreme maatregelen • Vervoersvraag inelastisch t.o.v. kosten

37. macroscopische verkeersmodellen wat kun je ermee doen? effecten van verandering van één of meer van de invoergegevens: • andere ligging woon- en werklocaties • grote infrastructuurprojecten • snelheidsremmers in woonwijken • gratis bus voor woon-werkvervoer • nieuwe treinverbindingen • parkeerprijs veranderen • ...

38. macroscopische verkeersmodellen wat kun je ermee doen? aanvullende berekeningen: • welk effect heeft een nieuwe weg op het milieu? • zal een nieuwe buslijn winstgevend zijn? • zullen er nog veel reizigers moeten overstappen? • hoeveel parkeerplaatsen zullen er nodig zijn in de nieuwe industriezone? • ...

39. macroscopische verkeersmodellen wat kun je ermee doen? toekomstscenario’s: voor elk van de invoergegevens schat je wat de toestand zal zijn in b.v. 2010 • welke infrastructuur zal er liggen? • welke prijzen zullen gehanteerd worden? • geldt het huidige verplaatsingsgedrag nog steeds? • … en dan volgt een doorrekening van het scenario.

40. macroscopische verkeersmodellen wat kun je ermee doen? Voorbeelden: 1. effect Oosterweelverbinding 2. trendscenario 2010 3. herkomst woon-werk per auto naar Brussel 4. bestemmingsverkeer versus doorgaand verkeer rond de grote steden 5. knelpuntanalyse Kennedytunnel 6. gemiddelde ritlengte van het verkeer per wegvak 7. succes van een nieuwe buslijn 8. prognose files in 2010 9. prognose reistijden en fileuren in 2010

41. model Antwerpen1. effect Oosterweelverbinding Minder verkeer op de ring en in de Kennedytunnel (groen). Meer verkeer rond de Noorderlaan, luchtbal en Merksem.

42. 1994 - 2010 N-wegen: + 36% A-wegen: + 54% model Antwerpen2. voorspelde groei versus realiteit

43. model Vlaanderen3. woon-werk per auto naar Brussel Van de 280.000 autoritten naar Brussel komt 75% van binnen een straal van 25 km.

44. 90% 94% 90% 94% 45% 73% 93% 91% 97% 79% 38% 79% 34% 94% 93% 89% 96% 96% 95% 86% model Vlaanderen4. bestemmingsverkeer grote steden Van al het verkeer dat de stad inrijdt via de autosnelweg blijft het grootste deel in de stad; slechts enkele % is doorgaand verkeer.

45. model Antwerpen5. knelpuntanalyse Kennedytunnel Waar komt het verkeer in de Kennedytunnel vandaan en naar waar gaat het?

46. model Antwerpen6. ritlengte van het verkeer 35 - 40 km 41 - 60 km 61 - 80 km > 80 km Gemiddelde afstand dat de voertuigen op die weg gedurende de rit zullen afleggen.

47. model Leuven7. succes van een nieuwe buslijn Het verloop van de passagiers -aantallenvoor een geselecteerde buslijn.

48. model Vlaanderen8. prognose files in 2010 verkeersvolumes in 1994 verkeersvolumes in 2010

49. model Vlaanderen9. reistijden en fileuren prognose reistijden prognose van het aantal verloren uren in de file gedurende 1 avondspitsuur