KENTSEL DÖNÜŞÜM BASKISI ALTINDAKİ MAHALLELERDEKİ GÜÇ İLİŞKİLERİNİN BOURDIEUCU BİR OKUMASI

1. KENTSEL DÖNÜŞÜM BASKISI ALTINDAKİ MAHALLELERDEKİ GÜÇ İLİŞKİLERİNİN BOURDIEUCU BİR OKUMASI Erbatur Çavuşoğlu Kumru Çılgın Julia Strutz

2. Kentsel Dönüşüm süreçlerini aktivist olarak izleyen bir grubun sürdürdüğü bu araştırma; • Kentsel Dönüşüm baskısı altındaki çeşitli mahallelerde sıkça karşılaşılan durumları, • Yandaş ya da muhalif söylemdeki genel kabulleri sorgulamak ve derinleştirmek niyetiyle, • Seçilen bir mahalle üzerinde yoğunlaştırmış bir çalışmanın sonuçlarını aktarmaktadır. • Kentsel Muhalefet ve Güç İlişkileri Bağlamında Bir Mahallenin Mütekabiliyet Analizi • Workshop • 1500 hanelik arazi kullanım çalışması • 850 hanehalkı anketi • 14 derinlemesine mülakat • Bourdieucu Mekan Okuması • Pierre Bourdieu literatürü tarama ve okuma • Kentsel Dönüşüm Süreçlerine İlişkin Gözlem ve Deneyimler • 6 senelik birikim • 4 saatlik röportaj 1. AMAÇ ve YÖNTEM * 1. Ev Algısı 3. Dayanışma Pratikleri 4. Mücadele Pratikleri 2. Mahalle Algısı 5. Mekanı Sahiplenme Pratikleri * «Ampirik gerçekliğin özgünlüğüne dalınmadıkça, toplumsal dünyanın engin mantığı idrak edilemez.» [Pierre Bourdieu]

3. AlanOyunIllusio Sınırları genişleyip daralabilen veya deforme edilebilen, iktidar ya da sermaye biçimlerine gömülü konumlar arasındaki tarihsel bağıntılar bütünüdür. «Çözümleyici açıdan Alan, konumlar arasındaki nesnel bağıntıların konfigürasyonu ya da ağı olarak tanımlanabilir. Bu konumlar, (…) farklı iktidar/sermaye türlerinin dağılım yapısındaki mevcut ve potansiyel durumlarıyla, ayrıca diğer konumlara nesnel bağıntılarıyla nesnel olarak tanımlanır» [Bourdieu & Wacquant, 2007: 81]. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI

4. Alan Oyun Illusio Bourdieu alanı, mücadele ile ilişkilendirerek; kuralları belirli olan ancak değiştirilebilen, yeni oyuncuların katılımına açık, inşa halinde bir Oyundan bahseder. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI Bu çalışmada Kentsel Dönüşüm,bir Alan; Kentsel Dönüşüm alanındaki mücadele süreçleri ise Oyunolarak ele alınmaktadır.

5. Alan Oyun Illusio Alanın, oynamaya değer olduğuna dair oluşan inançtır.Oyun içinde, ödül kazanma ihtimalinin cazibesine kapılmaktır. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI «Illusio, oyuna yoğunlaşmak, oyun tarafından ele geçirilmek, oyunun çabalamaya değdiğini sanmak, ya da daha basit söylemek gerekirse, oyunun oynamaya değdiğini düşünmektir» [Bourdieu & Wacquant, 2007: 105].

6. Aktörler İktisadi Sermaye Toplumsal Sermaye Kültürel Sermaye Simgesel Sermaye Oyun AlanıiçindeyeralanEyleyicilerdir. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI Kentsel Dönüşüm Oyun Alanı’ndaki aktörler: Yöneticiler, Halk, Siyasiler, İnşaat Sektörü, TOKİ, KİPTAŞ, GYO’lar, Özel Sektör, Medya, Kamuoyu, Kent Aktivistlerivb…

7. Aktörler İktisadi Sermaye Toplumsal Sermaye Kültürel Sermaye Simgesel Sermaye Marksist kuram içindeki parasal ve maddi üretim araçlarına karşılık gelmekle ve esas öneme sahip olmakla birlikte, toplumsal ilişkileri belirlemede de yalnız değildir. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI

8. Aktörler İktisadi Sermaye Toplumsal Sermaye Kültürel Sermaye Simgesel Sermaye Aktörlerin; diğerleriyle olan bağlantıları, grup üyelikleri, bu ilişkilerin getirdiği yükümlülükler, ayrıcalıklar ve itimatlardır. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI «Toplumsal Sermaye, az çok kurumsallaşmış olan karşılıklı arkadaşlık ve tanıma ilişkileriyle kurulmuş dayanıklı bir ağ ile ilintili gerçek veya potansiyel kaynakların toplamıdır» [Aktaran Göker, 2007: 283, Bourdieu 1986: 249].

9. Aktörler İktisadi Sermaye Toplumsal Sermaye Kültürel Sermaye Simgesel Sermaye Kimi zaman salt miras yoluyla devralınır; genellikle kıt sembolik mallar, beceriler ve unvanlarla edinilir ve özellikle eğitime bağlı olarak eşitsizlikleri yeniden üreten yetenekler ve kapasiteler geliştirir. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI

10. Aktörler İktisadi Sermaye Toplumsal Sermaye Kültürel Sermaye Simgesel Sermaye Hem doğuştan itibaren miras yoluyla edinilen para, unvan ve maharetleri hem de aile, okul ve diğer toplumsal failler aracılığıyla benimsetilen değer yargıları, düşünme, söylem ve davranış kalıplarının toplamıdır. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI «Kişi ve kurumların bu toplam sermayesi, sahip olunan sermayelerin genel yapısı, miktarları, birleşimi, birbirine tercüme edilebilme kapasiteleri ve zaman içindeki değişimi alan içindeki konumları hakkında temel belirleyicidir» [Wacquant, 2007: 62].

11. Habitus • Sınıfsal Habitus • Mekânsal Habitus Kişinin veya kişiler kümesinin geçmiş tecrübelerinin içinde bütünleştiği sınıf, dil, millet, etnisite, cinsiyet, aile gibi aidiyetlere ait kalıcı eğilimler bütününü belirtir. «Habitus; bireylerin benlerine zihinsel ve bedensel algı, beğeni ve eylem şemaları biçiminde konulmuş bir tarihsel bağıntılar bütünüdür ve aktörlerin geçmişten bugüne biriktirdikleri gerçek ve simgesel değerler, önyargılar, fikirlerle dolu ve sadece fikirlerden ibaret olmayan, bedene yerleşmiş hareketleri ve vücut dilini de içeren bagajlarıdır» [Bourdieu & Wacquant, 2007: 25]. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI

12. Habitus • Sınıfsal Habitus • Mekânsal Habitus Bir sınıfa ait olmakla doğuştan sahip olunan sermayeler ile o sınıf içinde yaşamakla kazanılan her tür değer yargısı, davranış kalıbı, yetenek ve yatkınlıklardır. «Sınıfsal Habitus; benzer konumu paylaşanların kolektif bilincine karşılık gelir, zira o bireylerin dünyayı benzer biçimde sunmaları ve belirli bir tarzda sınıflama yapmaları, seçmeleri, değerlendirmeleri ve davranmalarını mümkün kılan bilişsel ve duygusal bir rehber sağlar» [Tatlıcan & Çeğin, 2007: 326]. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI

13. Habitus • Sınıfsal Habitus • Mekânsal Habitus Ait olunan sınıfın; mekân belleği, özgünlüğü ve gelenekleridir.Mekânsal Habitusu var eden; o mekanın gömülü tarihsellikleri, deneyimleri ve ilişkisellikleri gibi özgünlükleridir. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI Mekânsal Habitus, mahalle merkezli olduğunda; Kentsel Dönüşüm süreçlerine direniş de farklılaşmaktadır. Kentsel Dönüşüme karşı direnen bir mahallede sahip çıkılan hayat ve mahallenin kullanım değeri, değişim değerine üstün gelmedikçe; direniş başarılı olamayacaktır…

14. Doxa Strateji Sembolik Şiddet Beğeni Sorgulanmayan, doğallaşmış, üzerine düşünülmeyen, inanç haline gelmiş fikirlerin dünyası ve toplumsal dünyanın bu “sabit fikirler” ile tecrübe edilmesidir. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI «Doxa, egemenin dünya görüşüdür; nesnel yapıların içselleştirilmesine dayanır ve bu yapıların, doğal görülmesini sağlar ve böylece tahakküm altındakiler tarafından sorgulanmaksızın egemen sınıfın çıkarlarına hizmet eder» [Bourdieu, 2006: 120].

15. Doxa Strateji Sembolik Şiddet Beğeni Aktörlerin; Oyun Alanındaki güç ilişkileri ve karar süreçlerini şekillendirmek ve baskın grupların yeniden-üretimlerini sağlayan Doxayı sarsmak için geliştirdikleridir. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI

16. Doxa Strateji Sembolik Şiddet Beğeni Maddi ve fiziksel şiddetin yanı sıra; sorgulanmayan kategoriler, semboller, sınıflandırmalar, isimlendirmeler, kimlikler aracılığıyla zihinsel ve sembolik bir iktidarın tesis edilmesidir.Dil ve söylem, uygulamada önemli işlev görür. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI «Tahakküm eden, muhatabının düzeyine ‘inmek’ amacıyla hakim konumundan geçici ve gösterişçi bir biçimde feragat ederken, aslında varlığını sürdüren tahakküm ilişkisinden, onu inkâr ederek yararlanır» [Bourdieu & Wacquant, 2007: 138].

17. Doxa Strateji Sembolik Şiddet Beğeni Sınıfsal kod, anlam ve tercihlerle yüklüdür ve yaşamı üsluplaştırma eğilimine dönüşebilir. Ötekinin Beğenisini dışlayıp, kendini bir kimlik olarak kurar ve sınıfsal konumu pekiştiren bir aidiyet yaratır. 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI «Beğeniler; toplumsal bir nesnel sınıfsal mevkii hiyerarşisini yansıtan kültürel bir hiyerarşi içinde organize oldukları için, beğeniler arasındaki çatışmalar sınıf çatışmalarıdır» [Turner1998’den aktaran Tatlıcan & Çeğin, 2007: 324].

18. Kentsel Dönüşüm Oyun Alanı Alan Aktörler • Yöneticiler • Yerel Halk • İnşaat Sektörü • Muhalefet Grupları • … 2. BOURDIEUCU MEKAN OKUMASI Illusio Strateji Kentsel Dönüşüm Alanı Oyun

19. Egemen sistemin, mekanı yeniden üretimi Rant elde etme aracı 2000’li yıllar mağduriyetler KENTSEL DÖNÜŞÜM savunanlar karşı çıkanlar farklı yorumlar 3. KD SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖZLEM ve DENEYİMLER sınıfsal ve mekânsal habitusa bağlı direnme beklentileri?

20. Yöneticiler Yerel Halk Toplumsal Muhalefet Grupları Kentsel DönüşümOyun Alanındaki Aktörler Hakim söylem kentsel dönüşümü; iktidarını ve devamlılığını güvenceye alma, fayda sağlama ve hegemonyasını genişletme amaçlı bir araç veya bir fırsat olarak görür. Daha güçlü bir iktidarı tesis ederken, Sembolik Şiddet gösterir. 3. KD SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖZLEM ve DENEYİMLER

21. Yöneticiler Yerel Halk Toplumsal Muhalefet Grupları Kentsel DönüşümOyun Alanındaki Aktörler Kentsel Dönüşüm olgusuna, hayatta kalma stratejisi ile mülkiyet temelli baktıkları için; oluşabilecek riskleri minimize etmenin gayreti içerisindedirler.Bu bakış açısını odağa almak, birçok soruna ve çözüm olabilecek fırsatların kaçırılmasına neden olabilmektedir. 3. KD SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖZLEM ve DENEYİMLER

22. Yöneticiler Yerel Halk Toplumsal Muhalefet Grupları Kentsel DönüşümOyun Alanındaki Aktörler Temelde egemen politikalarla sorunlu oldukları ve bunlara itiraz ettikleri için Kentsel Dönüşümü kötü yönleri ile anarlar. Habitusları ve konumları itibariyle, egemen ve mağdur aktörlerin aksine iktisadi sermaye kazanma/kaybetme durumları yoktur. Siyaseten muhalefet ederek süreci değiştirebileceklerini düşünürler. 3. KD SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖZLEM ve DENEYİMLER

23. 1980 öncesi sonrası Mahallelerdeki mücadele eğilimleri ehlileştirilmiştir. Hak mücadeleleri ve sosyal örgütlenmeler tasfiye edilmiştir. yerini, güvence arayışının adının «tapu» olarak konmasına bırakmıştır. İmece usulü dayanışma KD ile mücadele etmek isteyen mahallelerin; beraber hareket etmeleri, dayanışmaları, örgütlenmeleri, ellerini güçlendirecekleri bir çözüm aracıdır. Mücadele pratikleri kısıtlanmış, Mekânsal Habitus farklılaşmıştır. 3. KD SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖZLEM ve DENEYİMLER Birincil sınıf atlama aracı olmuştur. Yaşayanların, konut ve aidiyet algıları değişmiştir.

24. Direniş sürecini olumsuz etkileyen 3 temel nokta: • Mahallenin bütüncül temsiliyetinin sağlanamaması • «Kanaat Önderleri» • Mahalle Dernekleri • Etnik, Dini, Siyasi Ayrışmalar • Mülk Sahipliği • Kadınların ve gençlerin, sürecin gerisinde kalması • Ataerkil Kültür • Mekana Aidiyet Hissi • Ailelerin Korumacı Tutumları • Mekanı Savunma ve Sahiplenme • Dışlanma • Dışarıdan aktörlerin müdahaleleri • «Dışarıdan yol tarifine girmek» • Temsiliyet Orantısı • Kurulan İlişki ve Müdahale Biçimleri 3. KD SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖZLEM ve DENEYİMLER

25. Sol entelektüel camianın, mahalleler ile kurmuş oldukları ilişkiler: Örgütlü politika yapan sol siyasal özneler Kent muhalefetine iştirak eden birey ya da gruplar Meslek Odaları Akademi merkezli aktörler Geleneksel popüler siyasal partilerin aksine, destekleri daha gözle görülür ve dayanışmacıdır. Kendi politik çıkarlarını güncellerken, mücadele içerisinde olan mahallelere de fayda sağlamaktadırlar. Temas ettikleri alanlara özel söylemler üretme kapasiteleri yüksektir. Gecekondu mahallelerini yıktırmama temelli bir söylem geliştirmekte ve direniş örgütlemektedirler. 3. KD SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖZLEM ve DENEYİMLER

26. Sol entelektüel camianın, mahalleler ile kurmuş oldukları ilişkiler: Örgütlü politika yapan sol siyasal özneler Kent muhalefetine iştirak eden birey ya da gruplar Meslek Odaları Akademi merkezli aktörler Gönüllülük esasına dayalı sivil inisiyatifler olarak tanımlanabilirler. Mahallelere teknik bilgi hizmeti vermekte ve onlarla dayanışma göstermektedirler. Meşruiyet sorunları vardır. Dayanışma gösterilen topluluğun kendi iç inisiyatifinin geliştirmesi beklenmelidir. 3. KD SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖZLEM ve DENEYİMLER

27. Sol entelektüel camianın, mahalleler ile kurmuş oldukları ilişkiler: Örgütlü politika yapan sol siyasal özneler Kent muhalefetine iştirak eden birey ya da gruplar Meslek Odaları Akademi merkezli aktörler Muhalefete daha çok, TMMOB Şehir Plancıları Odası ve/veya Mimarlar Odası öncülük eder. Müdahale çerçeveleri sınırlıdır: uygulamaların, bütüncüllük içerisinde aykırı duran taraflarına itiraz ederler. Sermaye odaklı kentsel müdahalelere hukuki itiraz etme veya planlara dava açma aşamalarında etkin rol oynarlar. Kentsel müdahaleleri tasarlayan yöneticiler ve sermaye grupları ile münazara süreçlerinde rol üstlenebilmektedirler. 3. KD SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖZLEM ve DENEYİMLER

28. Sol entelektüel camianın, mahalleler ile kurmuş oldukları ilişkiler: Örgütlü politika yapan sol siyasal özneler Kent muhalefetine iştirak eden birey ya da gruplar Meslek Odaları Akademi merkezli aktörler Çalışma odalarından çıkıp, sokağa inmeleri halinde sürece gerçek katkı koyabilirler. Akademik bir ürün ortaya koymak için yapılan mahalle araştırmaları,samimi olmamakla birlikte mahallelinin gözünde bir karşılık bulamamaktadır. YÖK’ün varlığı ve siyasal ortamın durumu, engel oluşturabilmektedir. Gönüllü gruplar içinde muhalefet edenlerin, öğrencilerin gelişimi ve konu hakkında bilinç oluşturmadaki rolleri yadsınmamalıdır. 3. KD SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖZLEM ve DENEYİMLER

29. Sol entelektüel camianın, ortaklaştığı temel noktalar: Örgütlü politika yapan sol siyasal özneler Kent muhalefetine iştirak eden birey ya da gruplar Meslek Odaları Akademi merkezli aktörler • Sermaye lehine tercihler sonucunda kentin mevcutta gerçekleştirilen ve eleştirilen biçimleri ile dönüştürülmesi ve şekillendirilmesine itiraz ederler; • Mahallelinin, Kentsel Dönüşüm baskısı karşısında örgütlenerek direnmeleri gerektiğini düşünürler. 3. KD SÜREÇLERİNE İLİŞKİN GÖZLEM ve DENEYİMLER Mücadeleye en büyük zararı, iktisadi akıl içinde düşünme alışkanlığı verir…

30. 850hanehalkı anketi 1500 hanelik arazi kullanım 14 derinlemesine görüşme Doğum Yeri: %30 Sivas %13 Samsun Mülk Sahipliği: %28 Kiracı Kat Adedi: %42,5 1 Katlı Mülkiyet Durumu: %7 Tapu %63 Tapu Tahsis %30 Belgesiz Dernek: %41 Bilmiyor %4 Güvenmiyor MÜTEKABİLİYET ANALİZİ *Correspondence Analysis 4. KENTSEL MUHALEFET ve GÜÇ İLİŞKİLERİ BAĞLAMINDA BİR MAHALLENİN MÜTEKABİLİYET ANALİZİ Konutun yapım yılı, kalitesi, tapu durumu, mülk sahipliği/kiracılık, memleket, örgütlülük ve mahalle derneğine bakış gibi çoklu kriterleri bir arada düşünme fırsatı sağlamıştır. *Bourdieu tarafından; sosyal mekân içindeki farklı sermaye birikimlerini, farklı stratejilerini ve oyun kurallarını göstermek için kullanılan, esnek ve yoruma dayalı bir istatistik araçtır.

31. Koordinat merkezine yakınlık genel eğilim; uzaklık farklılaşma demektir. Dağılımın temel belirleyicisi, veriler ve değişkenler setidir. Dağılımdaki yığılmalar ve ayrışmalara göre çizilen kümelerin taşıdığı anlamlar önemlidir. Mesafeler, yakınlık ve uzaklıklar üzerinden ilişkisellikleri belirlemektedir. Memleket, Derneğe Bakış ve Kiracılık Kriterlerinin Mütekabiliyet Analizi

32. Tapu sahipliği, Kiracılık, Konutun yapım yılı, Mahalle derneğine bakış, Ev kalitesi ve Memleket kriterlerinin Mütekabiliyet Analizi

33. Görüşmelerden notlar: KD Algısı ve Egemen Söylemin İçselleştirilmesi • Kentsel Dönüşümün net bir şekilde tanımlanamaması, hem tehdit hem fırsat olarak algılanması • Kadın, 70, Kars: «Devlet zaten ne yapacak ki? Kalkıp mahallenin hepsini yıkmaz. Bir tarafını bir kaldıracak, öbür tarafını bir kaldıracak, azar azar yıkacak, toplu bir şey yapamaz. Zaten toplu katliam olmaz.» • G: Hiç tapuyu vereceğini söyleyen yönetimler oldu mu? • Kadın, 72, Sinop: «Yok yok olmadı. Ne vereceğiz dediler, ne vermeyiz dediler. Şimdiden sonra bakalım işte, bu başbakan gelir buraya belki. Bundan sonra bir şey olursa olacak. Şimdi hükümeti kuruyor mesela, uğraşıyor. Tapuyu verir diye düşünüyoruz. Ne yapalım? Verirse verir, vermezse bizi kaldırıp atacak değil herhalde?» • Devlete olan saygı ve güven / mağdur edilmeyeceklerine yönelik umudu yaşatma çabası • Mahalledeki yaygın dil ve söylemin, egemeninkiyle benzerlik göstermesi • Mahallenin çevresindeki yeni yatırımların tehdit olarak algılanmaması 4. KENTSEL MUHALEFET ve GÜÇ İLİŞKİLERİ BAĞLAMINDA BİR MAHALLENİN MÜTEKABİLİYET ANALİZİ

34. Mülk sahipleri açısından bu yatırımların, gayrimenkullerin değerini artıran olumlu bir gelişme olarak okunması (Ödül ve Illusio) • Kadın, 35, Istanbul: «Görüntü kirliliği duydukları söyleniyor... Maslak 5 dakika buradan. Ulaşımı rahat bir yer, güzel bir yeri var.» • Komşu: «Canımız sıkıldıkça MİGROS'a gidiyoruz.» • «Bizimki daha aktif halde. Orada o kadar şey yok. Gelişmiş değil. Orada bir market varsa burada 10 tane var. Daha gelişmiş. Orada halam oturuyor, kapıdan binip gidebiliyorum. Burada istediğim kadar market var.» • Var olan sınıfsal eşitsizliğin farkında olunmasının yanında, tepki duyulması; ancak o eşitsizliği üreten iktisadi akıl içinde düşünmeyi sürdürmeleri • Kadın, 64, Giresun: «Bunun hesabını veremeyecekler. Allah’ın emrini bilmeyen yok. Ben yürüyerek gittim, sen jiplegittin, ne üstünlüğün var? Biz bunun hesabını yapmıyoruz. Siz yine jipte gezin ama bizim mülkümüzü rahat bırakın. 10’unu siz alın, 5’ini biz alalım. Biz burada sosyal hayatıyla birlikte yaşayalım. O AVM olmasaydı, çoluk çocuk nereye gidecekti. Bize yanlış yapmasınlar.» 4. KENTSEL MUHALEFET ve GÜÇ İLİŞKİLERİ BAĞLAMINDA BİR MAHALLENİN MÜTEKABİLİYET ANALİZİ

35. Zoraki Birliktelik: “Hep Beraber Kendi Evlerimiz İçin” • Kirada oturulan yer, ev olarak sahiplenilmiyor Ev Algısı Beğeni:Apartman dairesi • Sahip olunan ev, ideal bir ev olarak tanımlanmamakta • Mahallenin fiziksel olarak kullanılan kısımlarıyla sınırlı Mahalle Algısı • Kadınlarda bu sınır, sokak ölçeğine kadar iniyor Güçlü Tarafı:Dini/etnik/sınıfsal ayrışma yokZayıf Tarafı:Komşuluk dışında beraber hareket etme kapasiteleri yok • Beraber vakit geçirmek veyakomşuluk ve arkadaşlık ilişkileri ile sınırlı Dayanışma Pratikleri • ‘80’lerden itibaren ciddi değişim var • Dayanışmayı yıkıma karşı beraber davranmak olarak yorumluyorlar • Mahalle Derneği kurmak Asıl Amaç:Bireysel tapu Mücadele Pratikleri • Kurtarıcı «büyük liderin» çıkma ümidi • Mahallenin tümünü değil, kendi evini ön planda tutma «Kiracının bin evi var.» Mekanı Sahiplenme Pratikleri • Mal sahipleri, kiracılardan; • Yaşlılar, gençlerden daha çok sahipleniyor «Bizim için her yer Paris»

36. Tapulu ev sahibi olma hayali, yer seçimini belirleyen beğeninin önüne geçmekte. • Mahalle algısı mülkiyet temelinde belirlenmekte ancak kuşaklara göre farklılaşmakta. • Ataerkil kültür, mekânın kullanımını belirlemekte; mekân algısı ölçeğini daraltmakta. • Dayanışmanın önünde; etnik, inançsal, sınıfsal ve çeşitli hiyerarşik bariyerler mevcut. • Mücadele; kullanım değerinin değil, değişim değeri üzerinden konuşulan bir pratik. • Yaşam alanının değişim değeri üzerinden tahayyülü; mekânsal sahiplenme düzeyini, mekânsal habitusun yeniden üretimini olumsuz etkilemekte. • Aktörlerin alandaki konumları, büyük ölçüde sınıfsal habitusa göre belirlenmekte ve iktisadi sermayesahipleri daha güçlü pozisyonlar elde etmekte. • Oyunda egemen ve mağdurlar, sürekli farklı stratejilergeliştirmekte ancak alandaki hakim söylem egemenin dili ile benzeşmekte. • Alandaki hakim doxalar; • Uzlaşmanın direnişten daha yararlı olduğu fikrini, • Mülkiyet fetişini ve • Devletin kutsallığını pekiştirici nitelikte. 5. SONUÇ ve HİPOTEZLER

37. Berking, Helmuth, [2008], “Städte Lassen Sich an Ihrem Gang Erkennen Wie Menschen” - Skizzen Zur Erfoschung Der Stadt Und Der Städte‟, in Die Eigenlogik Der Städte, ed. by Helmuth; Löw Berking, Frankfurt: Campus. • Bourdieu, Pierre & Wacquant, Loic, [2007], Düşünümsel Bir Antropoloji İçin Cevaplar, İletişim Yayınları, İstanbul. • Bourdieu, Pierre, [1979], “Critique sociale du judgement”, La Distinction. Les Éditions de Minuit, Paris. • Bourdieu, Pierre, [1997], Toplumbilim Sorunları, Kesit Yayıncılık, İstanbul. • Bourdieu, Pierre, [2002], “MüdahilBirBilimİçin”, Le Monde Diplomatique. • Bourdieu, Pierre, [2006], Pratik Nedenler, Hil Yayınları, İstanbul. • Calhoun, Craig, [2007], “Bourdieu Sosyolojisinin Ana Hatları”, Ocak ve Zanaat, İletişim Yayınları, İstanbul. • Çavuşoğlu, Erbatur, [2004], Hegemonik Bir Süreç Olarak Türkiye Kentleşmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, MSGSÜ, İstanbul. • Dirksmeier, Peter, [2006], “HabituelleUrbanität”, Erdkunde, 221-230. • Friedmann, John, [2005],”Place-making as Projects? Habitus and Migration in Transnational Cities.”, in Habitus. A Sense of Place., pp. 315-333. • Göker, Emrah, [2007], “Ekonomik İndirgemeci mi Dediniz?”, Ocak ve Zanaat, İletişim Yayınları, İstanbul. • Hillier, Jean, & Rooksby, Emma,[2005], “Habitus: A Sense of Place”, 2nd ednAshgate Pub Co. • Podmore, Julie, [1998], „(Re)reading the “Loft Living” Habitus in Montréal‟s Inner City‟, Blackwell, 283-302. • Tatlıcan, Ümit & Çeğin, Güney, [2007], “Bourdieu ve Giddens: Habitus veya Yapının İkiliği”, Ocak ve Zanaat, İletişim Yayınları, İstanbul. • Ünal, Ahmet Zeki, [2007], “Rahatsız Eden Bir Adamın Bilimi: Sosyoloji”, Ocak ve Zanaat, İletişim Yayınları, İstanbul. • Wacquant, Loic, [2007], “Pierre Bourdieu: Hayatı, Eserleri ve Entelektüel Gelişimi”, Ocak ve Zanaat, İletişim Yayınları, İstanbul. KAYNAKÇA

38. TEŞEKKÜRLER…. Erbatur Çavuşoğlu erbatur@erbatur.com Kumru Çılgınkumrucilgin@gmail.com Julia Strutz julia.strutz@gmx.de