Naar een didactiek voor excellentie - een licht kritische blik -

Naar een didactiek voor excellentie- een licht kritische blik - Erik Jan van Rossum (UTwente) Rebecca Hamer (Platform Bèta Techniek) 23 september 2010, Sirius conferentie

Opbouw • Excellentie • in de plannen • Doelstellingen van Harvard+ • Leer- en onderwijsconcepties • Data • Model en voorbeelden • Vergelijking model-plannen-criteria • In het onderwijs • Conclusies • Discussie

Kenmerken (1) van studenten? • Zelf(standig) denken; helder verwoorden • Analytisch en kritisch • Reflectie en verdieping; Integratieve kennis • Complexiteit aankunnen • Onderzoekgericht (reële vragen; beroepspraktijk; in de praktijk) • Internationale oriëntatie • Probleemoplossend (innovatief en initiatiefrijk ) Leren denken als een professional/onderzoeker

Kenmerken (2) En persoonskenmerken • Intrinsieke motivatie, gedrevenheid; persoonlijke kwaliteiten • Open attitude; sociaal competent SOMS genoemd: • Maatschappelijke bewustzijn / relevantie / impact • Persoonlijke keuzes kunnen maken; identiteitsontwikkeling • Ondernemerschap • Leiderschapskwaliteiten • Authenticiteit NIET genoemd • Wijsheid; zelfvertrouwen;

Doelen van Harvard (Perry, 1970) • Learning to think: being able to argue and use evidence to come to an informed conclusion or decision • Recognizing relativism and context: comparing perspectives within oneself or between people, cultures, etc. • Taking a personal stand: defining your position, with respect for others and their choices • Not make impulsive, mindless or destructive decisions … think rightly, soundly and justly on behalf of their communities (Sternberg, 2003; Csikzentmihalyi, 1993) Harvard expects that the scholarship and collegiality it fosters in its students will lead them in their later lives to advance knowledge, to promote understanding, and to serve society (Harvard mission statement 1997)

Randvoorwaarden in plannen • Scouting en selectie van talenten • Criteria? • Meestal extra • Excellente docenten • Criteria? • Begeleiding / rolmodellen / mentoren • Kleinschaligheid; intensief en “zelfgestuurd” • Twee richtingsverkeer • Inter- of multidisciplinariteit; naar de grenzen van het weten; in perspectief plaatsen • Learning community; ontmoetingsplaats • Betrokkenheid “echte wereld”/externen • Cultuur van de opleiding, management en organisatie

Leer- en onderwijsconcepties • 30 jaar onderzoek; ruim 600 studenten; 43 docenten; hbo en univ • Geschreven korte essays/email • Wat betekent leren voor jou? • Wat is volgens jou goed onderwijs? • Andere woorden die onderzocht zijn: intelligentie, toepassen, begrijpen, inzicht, een goede toets etc. • The Meaning of Learning and Knowing (www.sensepublishers.com; 45 Euro, borrel)

Leer en onderwijsconcepties

Leer- en onderwijsconceptie 2

van LCTC 3 naar LCTC 4: de grote overgangkwantiteit -> kwaliteitkennis reproductie -> kennis constructieeindniveau ~ dublin bachelor

Harvard’s Learning for Understanding(gericht op docenten van K12) Knowledge, skill, and understanding are the stock in trade of education. .. Knowledge is information on tap. We feel assured a student has knowledge when the student can reproduce it when asked… .. skills are routine performances on tap .. understanding is the ability to think and act flexibly with what one knows. To put it another way, an understanding of a topic is a "flexible performance capability" with emphasis on the flexible. In keeping with this, learning for understanding is like learning a flexible performance LC2 LC3 LC4

de focus verschuift opnieuwkennis -> zijn(epistemologie -> ontologie…)Harvard eindniveau = excellent in Nederland?

Randvoorwaarden Kenmerken persoonskenmerken • Intrinsieke motivatie, gedrevenheid; persoonlijke kwaliteiten • Open attitude; sociaal competent SOMS genoemd: • Maatschappelijke bewustzijn / relevantie / impact • Persoonlijke keuzes kunnen maken; identiteitsontwikkeling • Ondernemerschap • Leiderschapskwaliteiten • Authenticiteit NIET genoemd • Wijsheid; zelfvertrouwen • Excellente docenten • Begeleiding / rolmodellen / mentoren • Kleinschaligheid; intensief en “zelfgestuurd” • Twee richtingsverkeer • Inter- of multidisciplinariteit; naar de grenzen van het weten; in perspectief plaatsen • Learning community; ontmoetingsplaats • Betrokkenheid “echte wereld”/externen • Cultuur van de opleiding, management en organisatie

Docenten hbo

In het onderwijs (1)

Docent en lesmateriaal

Inzet van werkvormen

Conclusies (1) • Dezelfde woorden betekenen iets anders • Mensen denken te snel dat zoals zijzelf denken de enige manier is • Wat je denkt bepaalt wat je doet: er zijn geen constructivistische methoden, alleen constructivistische docenten • Het gaat niet om zelfstandig leren: studenten hebben een voorbeeld / een goede mentor nodig (mentored learning)

Conclusies (2) • Docenten leiden alleen op tot hun eigen niveau • Eindniveau vo is nu meestal 2, bij Dalton en Montessori soms 3; sommige gymnasia leveren incidenteel een 4 • Hoger onderwijs vereist docenten en onderwijs op ten minste niveau 4 • Internationaal erkende Excellentie vereist niveau 5 of hoger

Discussie • selectie vs. kweek • ontwikkelingsgericht curriculum • criteria en meten van excellentie • traditioneel vs. epistemologie • alleen extra? • excellente docenten • criteria • docentprofessionalisering • cultuur van excellentie • opleiding, • management en organisatie • onderwijsevaluatie

Vragen? contact vanrossum.hamer@12move.nl e.j.vanrossum@utwente.nl

Naar een didactiek voor excellentie - een licht kritische blik -