480 likes | 1.54k Views
Drejtim Financiar Ndërkombëtar. MATJA E EKSPOZIMIT KONTABEL DHE ATIJ TE TRANSAKSIONEVE. P Ë RMBAJTJA E KREUT. I. MATJA E EKSPOZIMIT NGA KURSI I K Ë MBIMIT II. METODAT ALTERNATIVE T Ë KURSIT TË K Ë MBIMIT III. PASQYRA E STANDARTIT T Ë KONTABILITETIT FINANCIAR NR.52
E N D
Drejtim Financiar Ndërkombëtar MATJA E EKSPOZIMIT KONTABEL DHE ATIJ TE TRANSAKSIONEVE
PËRMBAJTJA E KREUT I. MATJA E EKSPOZIMIT NGA KURSI I KËMBIMIT II. METODAT ALTERNATIVE TË KURSIT TË KËMBIMIT III. PASQYRA E STANDARTIT TË KONTABILITETIT FINANCIAR NR.52 EKSPOZIMI I TRANSAKSIONEVE • PËRCAKTIMI I STRATEGJISË MBROJTËSE • MANAXHIMI I EKSPOZIMIT NGA KURSET E KËMBIMIT VII. MANAXHIMI I EKSPOZIMIT TË TRANSAKSIONEVE
PJESA I. MATJA E EKSPOZIMIT NGA KURSET E KËMBIMIT I. MATJA E EKSPOZIMIT NGA KURSET E KËMBIMIT A. Tre llojet e ekspozimit 1. Ekspozimi kontabël: Kur pasqyrat raportuese dhe ato të konsoliduara financiare kërkojnë konvertimin nga valuta e huaj në atë vendase. 2. Ekspozimi i transaksioneve: ndodh në ndryshimin e vlerës së kontratave në valutë të huaj nga ndryshimi i kurseve të këmbimit 3. Ekspozimi operativ Ndodh pasi ndryshimet në kurset e këmbimit mund të ndikojnë në vlerën e arkëtimeve dhe të kostos së ardhshme
MATJA E EKSPOZIMIT NGA KURSET E KËMBIMIT Ekspozimi ekonomik= Ekspozimi i transaksioneve + ekspozimi operativ II METODA KONVERTIMI A. Metoda korrente/jo korrente 1. Llogaritë korrente konvertohen me kursin korrent të këmbimit. 2. Pasqyra e të ardhurave konvertohet me kursin mesatar të periudhës.
METODAT E KONVERTIMIT B. Monetare/jo monetare Metoda monetare/jomonetare ben dallimin midis aktiveve dhe detyrimeve monetare - domethene atyre zerave qe paraqesin nje pretendim (te drejte) per te arketuar ose nje detyrim per te paguar, nje shume fikse ne monedhe te huaj - dhe atyre aktiveve dhe detyrimeve jomonetare ose fizike. 1. Llogaritë monetare konvertohen me kursin korrent 2. Kursi korrent zbatohet për: - Arka,Banka - Llogaritë e arkëtueshme - Llogaritë e pagueshme - Borxhi afatgjatë 3. Llogaritë jo monetare - përdoren kurset historike - Zbatohet për: inventarët Aktivet fikse Investimet afatgjata 4. Pasqyra e të ardhurave konvertohet duke përdorur kursin mesatar të periudhës.
METODAT E KONVERTIMIT C. Metoda e përkohshme:Nje version imodifikuarimetodesmonetare/jomonetare. Ndryshimiivetemeshte se sipasmetodesmonetare/jomonetareinventarikonvertohetgjithmonesipaskursithistorik, ndersasipasmetodes se perkohshmeinventarinormalishtkembehet me kursinhistorik, poraimundtekembehet me kursinkorrentneqofteseinventariparaqitet ne bilanc me vleren e tregut. Ne metodenmonetare/jomonetarezgjedhja e kursittekembimitbazohet ne llojin e aktivitosetedetyrimit; ne metoden e perkohshme, zgjedhja e kursittekembimitbazohet ne trajtimin e nenkuptuartevleresimittekostos (kostoshistorikekundrejtvleres se tregut).
METODAT E KONVERTIMIT D Metoda e kursit korrent Te gjithe zerat e bilancit dhe të gjitha pasqyrat përdorin për konvertim kursin korrent të këmbimit.
PJESA III. STANDARTI KONTABËL NR. 52 I. FASB NO. 52 A. FASB-8 ka bërë që fitimi i vërtetë shpesh fshihet nga luhatja e kurseve të këmbimit. B. Bilanci kontabël përdor metodën e kurseve korrente. C. Pasqyra e të ardhurave konvertohet me: 1. Kursin mesatar të ponderuar të këmbimit gjatë periudhës, ose 2. Kursi i këmbimit kur është realizuar arkëtimi dhe shpenzimi.
STANDARTI KONTABËL NR. 52 D.Fitimet ose humbjet nga konvertimi 1. Pasqyrohen në një llogari të veçantë të kapitalit në bilancin kontabël. 2. Njihet si llogari e efekteve të konvertimit kumulative. E. Nje dukuri e re e FASB Nr. 52: Monedha funksionale # monedha raportuese 1. Monedha funksionale. për filialet e huaja = valuta që përdoret në ambientin ekonomik ku operon filiali. 2 Monedha raportuese Është valuta qëpërdor kompania mëmë në përgatitjen e pasqyrave financiare. 3 Nëse operacionet e filialit janë në fakt një zgjerim i firmës mëmë si psh. një fabrikë në Hong Kong qëi shet të gjitha produktet në SHBA.
PJESA IV. EKSPOZIMI I TRANSAKSIONEVE Shembuj te tille jane tregtia midis vendeve, huamarrja e huadhenia ne valute te huaj, aktivitetet lokale te shitblerjes te filialeve te huaj, shitjet dhe blerjet e ardhshme, pagesat e qerase, kontratat e ardhshme, ripagesat e principalit si edhe arketime apo pagesa te tjera te ardhshme apo te parashikuara. Disa nga keto transaksione prekin llogarite e bilancit, si huate dhe llogarite e arketueshme, pra kemi ekspozim kontabel.
PJESA IV. EKSPOZIMI I TRANSAKSIONEVE I. KUR NDODH? A. Nga koha e kontratës në kohën e pagesës. B. Shkaktohet nga mundësia e humbje-fitimeve nga transaksionet. II Si matet: A. Për çdo valutë B. Ështëi barabartë me diferencën midis: Shumës së fiksuar në kontratë për çdo lloj valute, me Pagesën e bërë të shprehur në kursin korrent për çdo valutë
PJESA V. PËRCAKTIMI I STRATEGJIVE MBROJTËSE III. PËRCAKTIMI I STRATEGJIVE MBROJTËSE A. Strategjitë janë në funksion të objektivave të manaxherëve B. Objektivi bazëi mbrojtjes: ulja/eleminimi i luhatjes së arkëtimeve si rezultat i ndryshimit të kursit të këmbimit. C. Mbrotja nga risku i kursit të këmbimit 1. Kostoja e parasë 2. Duhet konsideruar si çdo siguracion tjetër. 3. Shfrytëzohet avantazhi i taksave simetrike duke ulur kështu koston e mbrojtjes.
TEKNIKAT BAZE TE MBROJTJES Zhvleresim Vleresim ■ Blej monedhe lokale me kontrate te ardhshme ■ Rrit nivelin e parave dhe te letrave me vlere te tregtueshme ne monedhe lokale ■ Zbut kushtet e kreditit ne monedhe lokale ■ Ul importimin e te mirave ne valute te forte ■ Faturo eksportet ne valute lokale dhe importet ne valute te huaj ■ Shpejto mbledhjen e llogarive te arketueshme ne valute te dobet ■ Ul borxhet lokale ■ Shpejto pagimin e llogarive te pagueshme ■ Vono pagimin e dividenteve dhe te shperblimeve per kompanine meme dhe filalin ■ Vono pagimin e llogarive te pagueshme kundrejt filialeve te huaja ■ Shpejto mbledhjen e llogarive te arketueshme prej filialeve te huaja • ■ Shit valuten lokale me kontrate te ardhshme • ■ Ul nivelin e parave te arkes dhe te letrave me vlere te tregtueshme ne monedhe lokale • ■Forco kushtet e kreditit (ul llogarite e arketueshme ne monedhe lokale) • ■ Vono arketimet e llogarive te arketueshme ne valute te forte • ■Rrit importin e te mirave ne valute te forte • ■Merr borxh ne valute lokale • ■Shpejto pagimin e dividenteve dhe te shperblimeve per kompanine meme dhe filialin • ■Shpejto pagimin e llogarive te pagueshme kundrejt filialeve te huaja • ■Vono mbledhjen e llogarive te arketueshme nga filialet e huaja • ■ Faturo eksporte ne valute te huaj dhe importo ne valute lokale
KOSTO E TEKNIKAVE BAZE TE MBROJTJES Zhvleresimi Kostot Kosto e transaksioneve, diference midis kurseve te ardhshme Probleme operacionale, kosto oportune (humbje e interesave te larta ne letrat me vlere ne valute lokale) Humbje e shitjeve dhe e te ardhurave Kosto e financimit te shteses se llogarive te arketueshme Kosto financimi Norme me te larte interesi Demtim i emrit te mire ne marrjen e kredive Kosto e marrjes borxh nese ka mungese fondesh ose humbje te interesave te larta nese shiten letrat me vlere ne valute lokale Kosto oportune e parase Kosto oportune e parase Humbje e shitjes nga eksporti ose cmime me te ulta, ngritje fmimesh per import. • Shitje me kontrate te ardhshme e valutes lokale • Ulja e parase se arkes ne valute lokale dhe e letrave me vlere te tregetushme • Ulje e kredise (ulja e llogarise se arketueshme ne valute lokale) • Shtyrje e mbledhjes se llogarive te arketueshme ne valute te forte • Rritje e importeve ne valute te forte • Marrje borxh lokal • Shtyrje e pagesave te llogarive te pagueshme • Shpejtim i dhenies se dividenteve dhe i dergimit te kuotave te kompanise meme dhe filialeve • Shpejtimi i pagimit te llogarive te pagueshme filialeve te huaja • Shtyrje e arketimit te llogarive te arketueshme filialeve te huaja • Faturimi i eksporteve ne valute te huaj dhe importeve ne valute lokale
PJESA VI. MANAXHIMI I EKSPOZIMIT KONTABËLDHE ATIJ TE TRANSAKSIONEVE A. Përdoren 3 metoda: 1. Axhustimi i flukseve të fondeve duke alternuar shumat dhe llojet e valutave të flukseve të planifikura të kompanisë mëmë dhe filialeve për të reduktuar ekspozimin kontabël nga valuta e firmës lokale. 2. Duke hyre ne kontrata te ardhshme 3. Ekspozimi balancues Keto teknika perfshijne balancimin e ekspozimit ne nje valute me ekspozim ne te njejten valute ose ne nje valute tjeter, ne menyre te tille qe fitimet dhe humbjet ne dy pozicionet(ekspozimet) te kompensojne njeri-tjetrin.(zgjedh valuten e pershtatshme)
MANAXHIMI I EKSPOZIMIT KONTABËL B. Strategjitë bazë për uljen e ekspozimit kontabël. 1. Rritja e aktiveve në valutë të fortë.(ose qe ka të ngjarë të vlerësohet) 2. Ulja e aktiveve në valutë të dobët(ose që ka të ngjarë të zhvlerësohet.) 3. Ulja e detyrimeve në valutë të fortë. 4. . Rritja e borxheve në valutë të dobët. psh. Ulim nivelin e arkës,shtrëngojmë kushtet e kredisë për të ulur llogarinë klientë, rrisim huamarrjen në valutën lokale, shtyjmë llogaritë e pagueshme dhe shesim kontrata të ardhshme në valutë të dobët.
PJESA VII. MANAXHIMI I EKSPOZIMIT NGA TRANSAKSIONET I. METODAT E MBROJTJES A. Mbrojtja me kontrata të ardhshme B. Mbrojtja në tregun e parasë C. Transferimi i riskut D. Vendimet në fushën e çmimeve E. Kompensimi i ekspozimeve F. Ndarja e riskut të valutave G. Opsionet në valutë të huaj
MANAXHIMI I EKSPOZIMIT NGA TRANSAKSIONET Ideja bazë: Mbrojtja Mbrojtja nga ekspozimi në një lloj valute do të thotë krijimi i një pozicioni të kundërt në një valutë tjetër. Ciladoqoftë humbja ose fitimi në ekspozimin nga valuta që diskutohet, është e njëjtë me humbjen ose fitimin nga valuta që ndërtojmë mbrojtjen. Manaxhimi i ekspozimit nga transaksionet: Ekspozimi nga transaksionet ndodh kur kompania është e angazhuar në transaksione që kryhen në një valutë tjetër. Masat mbrojtëse përfshijnë përdorimin e: kontratave të ardhshme, axhustimin e çmimeve, opsionet e valutave dhe faturimi në valutë vendase.
MANAXHIMI I EKSPOZIMIT NGA TRANSAKSIONET A.MBROJTJA NË TREGUN E ARDHSHËM 1. Përfshin eleminimin e a. Llogarive të arkëtueshme dhe të pagueshme në valutë të huaj b. Përdorimi i kontratave të ardhshme bëhet: - Duke shitur ose blerë në atë valutë - Në një datë të caktuar - që korrespondon me arkëtimin në valutë të huaj.
MANAXHIMI I EKSPOZIMIT NGA TRANSAKSIONET 2. Kosto e mbrojtjes: a. Kosto oportune varet nga kursi i ditës i ardhshëm në kohën e shlyerjes b. Që shprehet nga formula f1 - e1 e0 f1 = kursi ardhshëm kue0 = kursi i menjëhershëm e1 = kursi i ardhshëm i ditës
MANAXHIMI I EKSPOZIMIT NGA TRANSAKSIONET B. MBROJTJA NËTREGUN E PARASË 1. Përkufizim: Marrja dhe dhënia borxh në dy valuta të ndryshme për të ruajtur vlerën në dollarë të flukseve të ardhshme të arkës
MANAXHIMI I EKSPOZIMIT NGA TRANSAKSIONET C. TRANSFERIMI RISKUT 1. Faturimi në valutën vendase 2. Loja e shumës zero 3. Firma do të faturojë eksportet në valutë të fortë dhe importet në valutë të dobët. 4. Kthimet: kjo nuk mund të ndodhë me klientë apo furnitorë të mirëinformuar.
MANAXHIMI I EKSPOZIMIT NGA TRANSAKSIONET D. VENDIMET E CAKTIMIT CMIMEVE 1. Regulli i përgjithshëm: Në shitjet me kredi, përputh çmimet e huaja me ato vendase duke përdorur kursin e ardhshëm dhe jo atë të ditës. 2. Nëse çmimi i dollarit ështëi lartë/ulët eksportimi/importimi duhet ta ndjekë atë me atë të shitjeve. E. EKSPOZIMI NETO: 1. Mbrojtja mund të realizohet duke zgjedhur ato valuta që minimizojnë ekspozimin 2. Efekti neto: KSHK zgjedhin valutat që nuk janë të korreluara në mënyrë perfekte pozitive. 3. Ekspozimi në një valutë mund të fshihet nga ekspozimi në valutën tjetë
MANAXHIMI I EKSPOZIMIT NGA TRANSAKSIONET F. NDARJA E RISKUT TË VALUTËS 1. Hartimi i një kontrate mbrojtëse me klientët. 2. Kontrata merr formën e njëpërshtatjeçmimi ku çmimi bazë axhustohet duke reflektuar një sërë ndryshimesh kursesh këmbimi.
MANAXHIMI I EKSPOZIMIT NGA TRANSAKSIONET F. NDARJA E RISKUT TË VALUTËS 3. Palët duhettandajnëriskuntejnjë zone neutrale tëndryshimit tëkurseve të këmbimit. 4. Zonaneutraleështëajokuriskunukndahet G. OPSIONI NE VALUTE TE HUAJ. Kurtransaksioniështëipasigurtë, opsionet e valutavejanënjëmbrojtje e mirëkurshuma e valutës sëhuaj që do të arkëtohetosepaguhetështë e pasigurtë.
Shembulli në vijim është një ilustrim mbi metodat e mbrojtjes nga ekspozimi i transaksioneve. Kompania duhet të arkëtojë Ps85 milionë interesa pas 90 ditësh për obligacione që ka blerë në Meksikë. Të dhënat e tregut valutor amerikan që ka regjistruar kjo kompani janë: Kursi spot aktual i këmbimit Ps130/$ Kursi forward i këmbimit (90-ditor) Ps131/$ Opsione 90-ditore për shitje peso me kurs ushtrimor Ps135/$Prim 1% e shumës
Opsione 90-ditore për blerje peso me kurs ushtrimor Ps131/$ Prim 1,5% e shumës Norma vjetore e huamarrjes për dollarin amerikan ($) 8% Norma vjetore e huadhënies për dollarin amerikan ($) 6% Norma vjetore e huamarrjes për peson meksikane (Ps) 16% Norma vjetore e huadhënies për peson meksikane (Ps) 15%
Sa është kostoja në dollarë e mbrojtjes së interesave në peso duke përdorur opsione? Çfarë opsionesh duhet të jenë ato? Meqënëse firma pret të arkëtojë valutë të huaj, atëherë për të realizuar mbrojtjen në tregun e opsioneve ajo duhet të blejë opsione për shitje pesoje. Sipas kësaj strategjie, shuma e arkëtuar pas 90 ditësh në valutën mëmë do të jetë:
b)Sa është kostoja në dollarë e mbrojtjes së interesave në peso duke përdorur një mbrojtje në tregun monetar?
Mbrojtja në tregun monetar, meqënëse kemi për të arkëtuar valutë të huaj, duhet strukturuar si vijon: marrim hua në Meksikë vlerën aktuale të Ps85.000.000. Këtë shumë e konvertojmë në dollarë me kursin spot aktual dhe rezultatin e japim hua në SHBA. Në fund të 90-ditëve do të kemi një detyrim prej Ps85.000.000 për shumën e marrë hua në Meksikë, të cilën e shlyejmë me interesat që do të arkëtojmë. Në SHBA kemi një depozitë që përfaqëson pikërisht shumën e arkëtuar në dollarë amerikanë:
c) Sa është kostoja në dollarë e mbrojtjes së interesave në peso duke përdorur një mbrojtje në tregun forward?
Mbrojtja në tregun forward gjeneron shumën: d) Për cilin kurs spot të ardhshëm mbrojtja në tregun forward gjeneron të njëjtën kosto me mbrojtjen në tregun monetar? Meqënëse nuk ruhet teoria IRP, sepse mbrojtja forward nuk ka të njëjtën kosto me mbrojtjen në tregun monetar, atëherë mund të pohojmë se: për asnjë kurs spot të ardhshëm, këto dy mbrojtje do të gjenerojnë të njëjtën kosto.
Shembulli në vijim është një ilustrim mbi matjen e ekspozimit kontabël të një kompanie. Halon Zvicër, filiali zviceran i kompanisë amerikane Halon, Inc., kishte bilancin në vijim në datën 1 Janar 2005:
a) Llogarisni ekspozimin kontabël në dollarë të filialit zviceran sipas metodës korrente/jokorrente, monetare/jomonetare, të përkohshme dhe asaj të kursit korrent, kur kursi aktual i këmbimit është $0,21/SFr.
Sipas metodës korrente/jokorrente, ekspozimi kontabël i kompanisë është diferenca midis aktiveve dhe pasiveve qarkulluese. Në rastin tonë kjo diferencë është SFr34 milionë (7 + 18 + 31 - 14 - 8, në milionë), ose $7,14 milionë (0,21 x 34 milionë). Sipas metodës monetare/jomonetare, ekspozimi kontabël i kompanisë është diferenca midis aktiveve dhe pasiveve monetare. Në rastin tonë ky ekspozim është -SFr42 milionë (7 + 18 - 14 - 8 - 45, në milionë), ose -$8,82 milionë (0,21 x -42 milionë).
Ekspozimi kontabël sipas metodës së përkohshme është i njëjtë me atë sipas metodës monetare/jomonetare, meqënëse nuk kemi asnjë të dhënë për sistemin kontabël me të cilin firma përgatit bilancin e saj. Sipas metodës së kursit korrent, ekspozimi kontabël i kompanisë është i barabartë më vlerën e kapitalit të vet që në rastin tonë është €52 milionë, ose $10,92 milionë (0,21 x 52 milionë).
b) Supozojmë se franga zhvlerësohet në kursin e ri $0,17/€ në datën 31 Dhjetor 2003. Llogarisni fitim/humbjen kontabël sipas FASB-52. Formula që përdoret për llogaritjen e fitim/humbjes kontabël është: Duke ditur që ekspozimi kontabël neto sipas FASB-52 llogaritet me metodën e kursit korrent mund të shkruajmë: fitim/humbja = SFr52 milionë x (0,17-0,21)$/SFr = -$2,08 milionë
c) Zgjidheni edhe një herë pikën (b) duke përdorur FASB-8 (metodën monetare/jomonetare). Duke ditur që ekspozimi kontabël neto sipas FASB-8 llogaritet me metodën monetare/jomonetare mund të shkruajmë: fitim/humbja = €42 milionë x (0,17-0,21)$/€ = -$1,68 milionë.