UWARUNKOWANIA PRAWNE I MOŻLIWOŚCI FINANSOWANIA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII

1. UWARUNKOWANIA PRAWNE I MOŻLIWOŚCI FINANSOWANIA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII Urszula Anculewicz W-MODR w Olsztynie

2. PODSTAWOWE KIERUNKI POLITYKI ENERGETYCZNEJ • Polska, jako kraj członkowski Unii Europejskiej, czynnie uczestniczy w tworzeniu wspólnotowej polityki energetycznej, a także dokonuje implementacji jej głównych celów w specyficznych warunkach krajowych, biorąc pod uwagę ochronę interesów odbiorców, posiadane zasoby energetyczne oraz uwarunkowania technologiczne wytwarzania i przesyłu energii. • Podstawowymi kierunkami polskiej polityki energetycznej są: • Poprawa efektywności energetycznej, • Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii, • Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej, • Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw, • Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii, • Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko.

3. CELE W ZAKRESIE ROZWOJU WYKORZYSTANIA OZE Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii co najmniej do poziomu 15% w 2020 roku oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach następnych, Osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych, oraz zwiększenie wykorzystania biopaliw II generacji, Ochronę lasów przed nadmiernym eksploatowaniem, w celu pozyskiwania biomasy oraz zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OZE, w tym biopaliw, tak aby nie doprowadzić do konkurencji pomiędzy energetyką odnawialną i rolnictwem oraz zachować różnorodnośćbiologiczną, Wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej istniejących urządzeń piętrzących stanowiących własność Skarbu Państwa, Zwiększenie stopnia dywersyfikacji źródeł dostaw oraz stworzenie optymalnych warunków do rozwoju energetyki rozproszonej opartej na lokalnie dostępnych surowcach

4. ZINTEGROWANE STRATEGIE ROZWOJU Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020 Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki Strategia rozwoju kapitału ludzkiego Długookresowa strategia rozwoju kraju 2030 Trzecia fala nowoczesności główne trendy, wyzwania, i scenariusze rozwoju społeczno-gospodarczego kraju oraz kierunki przestrzennego zagospodarowania kraju, z uwzględnieniem zasady zrównoważonego rozwoju Krajowa strategia rozwoju regionalnego – regiony – miasta - obszary wiejskie Strategia rozwoju transportu Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko Średniookresowa strategia rozwoju kraju 2020 podstawowe uwarunkowania, cele i kierunki rozwoju kraju w wymiarze społecznym, gospodarczym, regionalnym i przestrzennym, realizowany przez strategie rozwoju oraz przy pomocy programów Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego RP 2011-2020/22 Strategia rozwoju kapitału społecznego Sprawne państwo • Źródło: • Plan uporządkowania strategii rozwoju - dokument przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 24 listopada 2009 r. (ze zm. wprowadzonymi w dniu 10 marca 2010 r. oraz w dniu 30 kwietnia 2011 r.)

5. „Europa 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” • Priorytety: • rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach • wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej • wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną „Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa” na lata 2012-2020 Cel główny: Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich oraz efektywne wykorzystanie ich zasobów i potencjałów, w tym rolnictwa i rybactwa, dla zrównoważonego rozwoju kraju. Cele szczegółowe: Cel 1. Wzrost jakości kapitału ludzkiego, społecznego, zatrudnienia i przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. Cel 5. Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu na obszarach wiejskich. Cel 4. Wzrost produktywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego. Cel 2. Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich oraz poprawa ich dostępności przestrzennej. Cel 3. Bezpieczeństwo żywnościowe.

6. Cel ogólny POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA NA OBSZARACH WIEJSKICH ORAZ EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ICH ZASOBÓW I POTENCJAŁÓW, W TYM ROLNICTWA I RYBACTWA, DLA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU KRAJU. Cel 1. Wzrost jakości kapitału ludzkiego, społecznego, zatrudnienia i przedsiębiorczości na obszarach wiejskich Cel 2. Poprawa warunków życia na obszarach wiejskich oraz poprawa ich dostępności przestrzennej Cel 3. Bezpieczeństwo żywnościowe Cel 4. Wzrost produktywności i konkurencyjności sektora rolno-spożywczego Cel 5. Ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu na obszarach wiejskich 1.1. Podnoszenie umiejętności, poziomu wykształcenia oraz wzrost mobilności zawodowej mieszkańców obszarów wiejskich 2.1. Rozwój infrastruktury gwarantującej bezpieczeństwo energetyczne, sanitarne i wodne na obszarach wiejskich 4.1. Modernizacja i wzrost innowacyjności sektora rolno-spożywczego 5.1. Ochrona środowiska naturalnego w sektorze rolniczym i różnorodności biologicznej na obszarach wiejskich 3.1. Utrzymanie i poprawa jakości bazy produkcyjnej rolnictwa i rybactwa PRIORYTETY 2.2. Rozwój infrastruktury transportowej gwarantującej dostępność transportową obszarów wiejskich 3.2. Wytwarzanie wysokiej jakości, bezpiecznych dla konsumentów produktów rolno-spożywczych 4.2. Kreowanie oraz transfer wiedzy i technologii służącej zrównoważonemu rozwojowi sektora rolno-spożywczego 1.2. Zwiększanie zatrudnienia mieszkańców obszarów wiejskich bez konieczności zmiany ich miejsca zamieszkania 5.2. Kształtowanie przestrzeni wiejskiej z uwzględnieniem ochrony krajobrazu i ładu przestrzennego 2.3. Budowa i rozwój infrastruktury i technologii umożliwiających mieszkańcom obszarów wiejskich korzystanie i dostęp do technologii ICT o wysokim standardzie 3.3. Przestrzeganie/ stosowanie zasad uczciwej konkurencji na wspólnotowym i globalnym rynku rolno-spożywczym 1.3. Rozwój przedsiębiorczości i pozarolniczych miejsc pracy z wykorzystaniem potencjału endogenicznego obszarów wiejskich 4.3. Dostosowanie struktur sektora rolno-spożywczego do zmieniających się wyzwań w Polsce, UE i w skali globalnej 5.3. Adaptacja rolnictwa i rybactwa do zmian klimatu oraz ich udział w przeciwdziałaniu tym zmianom (mitygacji) 2.4. Rozwój infrastruktury społecznej zapewniającej mieszkańcom obszarów wiejskich dostęp do dóbr i usług publicznych 3.4. Podnoszenie świadomości i wiedzy producentów oraz konsumentów w zakresie produkcji rolno-spożywczej i zasad żywienia 1.4. Zapobieganie i ograniczanie wykluczenia społecznego oraz aktywizacja mieszkańców obszarów wiejskich 4.4. Promocja oraz powiększanie rynków zbytu produktów rolno-spożywczych 5.4. Zrównoważona gospodarka leśna i łowiecka na obszarach wiejskich 2.5. Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa na obszarach wiejskich 5.5. Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich CELE I PRIORYTETY SZRWRIR

7. ZAKRES MAŁEGO I DUŻEGO TRÓJPAKU Rozwiązania przedstawione powyżej w zakresie tzw. Małego Trójpaku znajdują się również tzw. Dużym Trójpaku Ponieważ Mały Trójpak skupiony jest tylko na kwestiach wymagających wdrożenia dyrektyw unijnych jest znacznie węższy w swoim zakresie od Dużego Trójpaku W Dużym Trójpaku natomiast znajdują się ponadto kwestie, które dotyczą całej energetyki i nie są wyłącznie wynikiem implementacji prawa wspólnotowego Podsumowując: wszystkie zagadnienia uregulowane w Małym Trójpaku znajdują się w Dużym, natomiast zakres Dużego Trójpaku wykracza znacznie poza zakres Małego Trójpaka

8. CEL REGULACJI • uporządkowanie oraz uproszczenie obowiązujących przepisów • wyłączenie z obecnie obowiązującej ustawy – Prawo energetyczne zagadnień dotyczących odnawialnych źródeł energii oraz gazu i uregulowanie ich w odrębnych aktach prawnych • wprowadzenie rozwiązań podyktowanych rozwojem rynków i ochroną odbiorców • dostosowanie obecnie obowiązujących rozwiązań do warunków rynkowych • uwieńczenie procesu transpozycji dyrektyw unijnych

9. USTAWA O ODNAWIALNYCH ŹRÓDŁACH ENERGII (PROJEKT) • ZAŁOŻENIA DLA OSIĄGNIĘCIA CELÓW W ZAKRESIE OZE OKREŚLONYCH W STRATEGII EUROPA 2020 • Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE) jest jednym z najważniejszych kierunków Polityki energetycznej Polski do 2030 r. • Konieczność wypełnienia celów w zakresie wykorzystywania „zielonej elektryczności” została wprowadzona w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/77/EC, która następnie została zastąpiona dyrektywą 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. • Dyrektywa 2001/77/EC określała cele w zakresie elektryczności, natomiast Dyrektywa 2009/28/WE określa minimalne cele udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto. Dla Polski cel fakultatywny na rok 2010 wynosił 7,5 %, natomiast obligatoryjny cel na 2020 r. wynosi 15%.

10. USTAWA O ODNAWIALNYCH ŹRÓDŁACH ENERGII (PROJEKT) • W tym celu opracowano projekty ustaw wdrażających dyrektywy: • 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej w zakresie biopaliw ciekłych i biokomponentów (projekt ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych zostanie przekazany pod obrady KSE) • 2009/30/WE odnośnie specyfikacji benzyn i oleju napędowego (Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw obecnie rozpatrywany jest przez KRM)

11. SYSTEM WSPARCIA OZEversusEFEKTYWNE DZIAŁANIE NA RYNKU OZEPODSUMOWANIEEfektywność sektora biogazowni rolniczych: konieczność zmniejszenia kosztów funkcjonowania, efektywne wykorzystanie ciepła, minimalizacja kosztu substratów, efektywne wykorzystanie ciepła i materiału pofermentacyjnego, poszukiwanie nowych form wsparcia (np. gwarancja pochodzenia). USTAWA O OZE A ROZWÓJ ENERGETYKI ODNAWIALNEJ W POLSCE

12. USTAWA O OZE A ROZWÓJ ENERGETYKI ODNAWIALNEJ W POLSCE • Wprowadzenie rozwiązań umożliwiających rozwój małoskalowej energetyki prosumenckiej służącej zaspokajaniu własnych potrzeb energetycznych przez odbiorców. • Propozycja działań w obszarze energetyki prosumenckiej: • Zwolnienie z obowiązku prowadzenia działalności gospodarczej polegającej na wytwarzaniu energii elektrycznej w mikroinstalacji. • Zwolnienie z obowiązku uzyskania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w mikroinstalacji. • Stworzenie programów dedykowanych wsparciu inwestycyjnemu dla powstawania nowych mocy w mikroenergetyce, np. NFOŚiGW, WFOŚiGW, programy operacyjne, GIS (Green Investment Scheme - System Zielonych Inwestycji). • Wprowadzenie obowiązku zakupu nadwyżek energii elektrycznej, która została wytworzona w mikroinstalacji przez kolejnych 15 lat, po cenie 80 % średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym, ogłoszonej przez Prezesa URE. • Promowanie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w nowo oddanych budynkach lub poddanych generalnemu remontowi (od dnia 1 stycznia 2015 r.). • Ułatwienia związane z przyłączeniem do sieci dla mikroinstalacji (do 40 kW mocy).

13. DZIAŁANIA WSPOMAGAJĄCE WYKORZYSTANIE OZE • narzędzia fiskalne • Subsydia • preferencyjne taryfy • dodatkowe opłaty obciążające zużycie energii elektrycznej • świadectwa pochodzenia („zielone certyfikaty”) • dobrowolne porozumienia z przemysłem • obowiązek zakupu z OZE • kontrakty długoterminowe na zakup z OZE • usuwanie barier dla OZE w obszarach,

14. DZIAŁANIA WSPOMAGAJĄCE WYKORZYSTANIE OZE Projekt ustawy o OZE stawia na małe i mikro źródła (rola rolników i instalatorów) Małe średnie przedsi. oraz rolnicy(mini źródła < 250 kW) Gminy i lokalne przedsiębiorstwa energ. (małe źródła < 5MW) Gospodarstwa domowe i rolne(mikro źródła < 50kW) System wsparcia i jego adresaci Producenci urządzeń instalatorzy Prywatni inwestorzy kapitałowi i branżowi (duże źródła > 5 MW)

15. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA OZE • Program Rozwoju Obszarów Wiejskich • Kredyty preferencyjne ARiMR • Dotacje i kredyty preferencyjne NFOŚiGW • Kredyty preferencyjne BOŚ • Program Operacyjny: Infrastruktura i Środowisko • Regionalne Programy Operacyjne na lata 2007 - 2013

16. FUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA OZE • W ramach unijnej Polityki Spójności • Fundusz Spójności • Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego • W ramach Wspólnej Polityki Rolnej • Europejski Fundusz Rolny na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

17. PROGRAMY EUROPEJSKIE DLA OZE Program Operacyjny Infrastruktura i środowiskoRegionalne Programy OperacyjneProgram Rozwoju Obszarów WiejskichProgram Operacyjny „Innowacyjna Gospodarka” Programy Europejskiej Współpracy TerytorialnejEuropejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa+dotacje na bieżące inwestycje, wdrażanie technologii, prowadzenie badań w ramach programów i osi priorytetowych skierowanych na rozwój przedsiębiorczości

18. REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WARMIA I MAZURY MOŻLIWOŚCI I ZASADY POZYSKIWANIA WSPARCIA NA REALIZACJĘ PRZEDSIĘWZIĘĆ W ENERGETYCE W RAMACH REGIONALNYCH PROGRAMÓW OPERACYJNYCHprojekty dotyczące wspierania lokalnej i regionalnej infrastruktury dystrybucji energii elektrycznej i gazu ziemnego, projekty dotyczące wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych.

19. REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WARMIA I MAZURY PRZYKŁADY PROJEKTÓW WSPIERANYCH W RPO • Odnawialne źródła energii • budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, • budowa małych elektrowni wodnych, • budowa, przebudowa sieci przesyłowych energii elektrycznej i cieplnej pochodzącej ze źródeł odnawialnych, • budowa i przebudowa źródeł wytwarzania i przesyłu energii w celu minimalizacji emisji zanieczyszczeń, • inwestycje wykorzystujące nowoczesne technologie oraz know-how w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii (np. ogniwa fotowoltaiczne), • budowa instalacji i urządzeń do produkcji biodiesla (w procesie estryfikacji oleju) i innych biopaliw nie będących produktami rolnymi, • inwestycje polegające na zwiększaniu mocy jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła ze źródeł odnawialnych (tzw. projekty kogeneracyjne).

20. REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WARMIA I MAZURY BENEFICJENCI RPO Z ZAKRESU OZE • jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, • jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawną, • administracja rządowa, organizacje pozarządowe, • jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną, • szkoły wyższe, jednostki naukowe, • przedsiębiorcy, • przedsiębiorstwa energetyczne i spółki komunalne z min. 50% udziałem podmiotów publicznych • spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, TBS, • zakłady opieki zdrowotnej działające w publicznym systemie ochrony zdrowia, • organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych, • podmioty działające w oparciu o umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym.

21. REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WARMIA I MAZURY POZIOM DOFINANSOWANIA PRZEDSIĘWZIĘĆ Z ZAKRESU OZE W RPO: Maksymalny poziom dofinansowania – 85% kosztów kwalifikowanych Maksymalna wartość projektów (zgodnie z linią demarkacyjną): • budowa małych i średnich jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu – do 10 mln PLN • projekty dotyczące lokalnej i regionalnej infrastruktury przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej – do 20 mln PLN • inwestycje związane z produkcją biopaliw nie będących produktami rolnymi – do 20 mln PLN • projekty dotyczące lokalnej i regionalnej infrastruktury przesyłu i dystrybucji gazu ziemnego – do 8 mln PLN • budowa i modernizacja sieci elektroenergetycznych umożliwiających przyłączanie jednostek wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych – do 20 mln PLN

22. REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WARMIA I MAZURY POZIOM DOFINANSOWANIA PRZEDSIĘWZIĘĆ Z ZAKRESU OZE W RPO: Projekty dotyczące odnawialnych źródeł energii • budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej do produkcji i przesyłu energii odnawialnej, inwestycje wykorzystujące nowoczesne technologie oraz know how w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii) – do 20 mln PLN • inwestycje w zakresie budowy lub rozbudowy małych elektrowni wodnych – do 10 mln PLN • inwestycje w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z biomasy lub biogazu – do 10 mln PLN • budowa nowych oraz modernizacja istniejących sieci ciepłowniczych – do 20 mln PLN

23. REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WARMIA I MAZURY W niektórych RPO występują preferencje co do projektów z zakresu infrastruktury energetycznej i OZE: • projekty zgodne z zapisami gminnych założeń do planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe • projekty wynikające z zapisów Regionalnej Strategii Energetykiz uwzględnieniem źródeł odnawialnych • projekty kompleksowe, obejmujące obszar całej gminy lub jej istotnączęść • w odniesieniu do energetyki wodnej: projekty połączone z działaniami na rzecz bezpieczeństwa powodziowego i retencjonowania zasobów wodnych, • projekty przyczyniające się do obniżenia wielkości emisji do powietrza substancji zanieczyszczających.

24. RPO WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO • PRIORYTET VI: ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE • DZIAŁANIE 6.2. OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED • ZANIECZYSZCZENIAMI I ZNISZCZENIAMI • PODDZIAŁANIA 6.2.1. WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII • ZAKRES WSPARCIA: • inwestycje w infrastrukture wytwarzania, magazynowania i przesyłu energii odnawialnej np. • budowa lub modernizacja jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu • zakup urządzeń i linii technologicznych do przetwarzania biomasy • kompleksowa modernizacja systemów grzewczych dla obiektów użyteczności publicznej z zastosowaniem OZE • budowa i modernizacja sieci elektroenergetycznych umożliwiających przyłączenie jednostek • wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych • inwestycje wykorzystujące nowoczesne technologie oraz know-how w zakresie wykorzystania OZE

25. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Ogólnokrajowy program skierowany do właścicieli domów oraz do wspólnot mieszkaniowych chcących zainwestować w instalację kolektorów słonecznych • dopłaty do kredytów (45% brutto) na zakup i montaż kolektorów słonecznych do ogrzewania wody użytkowej • kredyty z dopłatami dostępne za pośrednictwem placówek banków komercyjnych • wysokość kredytu może sięgać do100% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia • środki z kredytu bankowego z dotacją NFOŚiGW wypłacane po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia, bezpośrednio na konto wykonawcy lub dostawcy kolektorów słonecznych.

26. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ PROGRAM OZE 1 niskooprocentowane 15-letnie pożyczki wysokości do 75% kosztów kwalifikowanych inwestycji, których koszt przekracza 10 mln zł. ENERGETYCZNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW GEOTERMALNYCH Dotacje dla przedsiębiorstw (ew. należących do samorządów) do 70% kosztów kwalifikowanych (nie więcej niż 12 mln zł) odwiertów badawczych

27. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO – DZIAŁANIE 4.5 Dotacje do 30% kosztów modernizacji (nie więcej niż 20 mln zł) już istniejących instalacji spalania paliw, jeśli projekt zakłada instalację OZE, to ona również może zostać objęta dofinansowaniem PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO – DZIAŁANIE 9.1 Dotacje do 75% kosztów kwalifikowanych inwestycji spełniających wymogi wysokosprawnej kogeneracji m.in. biogazownie.

28. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ • PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO – DZIAŁANIE 9.3 • termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (w tym montaż kolektorów słonecznych) i obejmuje dotacje z Funduszu Spójności w wysokości do 50 mln zł • SYSTEM ZIELONYCH INWESTYCJI GIS • (DOTACJE I/LUB POŻYCZKI)  • termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (w tym instalacje OZE), • budowa biogazowni rolniczych, • budowa elektrociepłowni i ciepłowni na biomasę.

29. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ LIFE+ Głównym celem jest wspieranie procesu wdrażania wspólnotowego prawa ochrony środowiska, realizacja polityki ochrony środowiska oraz identyfikacja i promocja nowych rozwiązań dla problemów dotyczących ochrony środowiska. Program LIFE+ podzielony jest na trzy komponenty tematyczne: Komponent I LIFE+przyroda i różnorodność biologicznaprzewiduje się finansowanie projektów związanych z ochroną, zachowywaniem lub odbudową naturalnych ekosystemów, naturalnych siedlisk, dzikiej flory i fauny oraz różnorodności biologicznej, włącznie z różnorodnością zasobów genetycznych, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów NATURA 2000. Komponent II LIFE+polityka i zarządzanie w zakresie środowiska przewiduje się finansowanie innowacyjnych lub demonstracyjnych projektów z zakresu szeroko rozumianej ochrony środowiska, Komponent III LIFE+informacja i komunikacja przewiduje się finansowanie projektów informacyjnych i komunikacyjnych, kampanii na rzecz zwiększania świadomości ekologicznej społeczeństwa oraz wymianę najlepszych doświadczeń i praktyk.

30. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ • MECHANIZMU FINANSOWEGO EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO (EOG) • PL04 EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA I ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII • Zakres Programu Operacyjnego koncentruje się na promowaniu oszczędności energii poprzez realizację projektów termomodernizacji wraz z wymianą oświetlenia wbudowanego i możliwości wymiany źródeł energii nowoczesnymi w tym wykorzystującymi energię ze źródeł odnawialnych (OZE). • Rodzaje wspieranych projektów • projekty mające na celu poprawę efektywności energetycznej budynków, obejmujące swoim zakresem termomodernizację (wraz z wymianą oświetlenia wbudowanego) • projekty mające na celu modernizację lub zastąpienie istniejących źródeł ciepła zaopatrujących budynki nowoczesnymi, energooszczędnymi i ekologicznymi źródłami ciepła lub energii elektrycznej o łącznej mocy nominalnej do 5 MW, w tym: pochodzącymi ze źródeł odnawialnych lub źródłami ciepła i energii elektrycznej wytwarzanych w skojarzeniu (kogeneracji/trigeneracji), • projekty mające na celu instalację, modernizację lub wymianę węzłów cieplnych o łącznej mocy nominalnej do 3 MW, zaopatrujących budynki użyteczności publicznej. • W ramach Programu Operacyjnego przewiduje się również realizację projektu nieinwestycyjnego mających na celu edukację oraz podniesienie świadomości społecznej w zakresie efektywności energetycznej.

31. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ENERGII - EWE Część 2) Dofinansowanie zadań inwestycyjnych prowadzących do oszczędności energii lub wzrostu efektywności energetycznej przedsiębiorstw” Celem Części 2) Programu jest dofinansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych, realizowanych przez przedsiębiorców, prowadzących do efektywnego wykorzystania energii lub uzyskania wymiernych oszczędności energii. Zakres wspieranych inwestycji obejmuje m.in.: 1)    racjonalizację zużycia energii elektrycznej 2)   racjonalizację zużycia energii cieplnej i gazu 3)      modernizację procesów przemysłowych 4)      wdrażanie systemów zarządzania energią i jej jakością Nabór wniosków: 03.10.2013 r. do 04.11.2013 r.

32. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ • DOMY ENERGOOSZCZĘDNĘ • Program skierowany jest do osób fizycznych budujących dom jednorodzinny lub kupujących dom/mieszkanie od dewelopera (rozumianego również jako spółdzielnia mieszkaniowa). Dofinansowanie ma formę częściowej spłaty kapitału kredytu bankowego zaciągniętego na budowę / zakup domu lub zakup mieszkania. Dotacja będzie wypłacana na konto kredytowe beneficjenta po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia i potwierdzeniu uzyskania wymaganego standardu energetycznego przez budynek. Wysokość dofinansowania jest uzależniona od uzyskanego wskaźnika rocznego jednostkowego zapotrzebowania na energię użytkową do celów ogrzewania i wentylacji (EUco). • Program przyniesie korzyści dla gospodarstw domowych w postaci: • dopłaty do kredytu, pokrywającej część wyższych kosztów inwestycyjnych oraz koszty weryfikacji projektu budowlanego i potwierdzenia osiągniętego standardu energetycznego, • niższych kosztów eksploatacji budynku, • podniesienia wartości budynku.

33. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ • PRIORYTET IX • DZIAŁANIE 9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej KONKURS nr 2/POIiŚ/9.3/2013 - PLANY GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ • Dofinansowaniu podlegają wszystkie projekty dotyczące sporządzania/aktualizowania planów gospodarki niskoemisyjnej w gminach. • Wsparcie udzielane będzie na działania nieinwestycyjne: • opracowanie, bądź aktualizacja planu gospodarki niskoemisyjnej dla gminy/związku gmin wraz ze stworzeniem w gminie bazy danych pozwalającej na ocenę gospodarki energią w gminie oraz inwentaryzację emisji gazów cieplarnianych • szkolenia dla pracowników gmin na temat problematyki związanej z tworzeniem i wdrażaniem planów gospodarki niskoemisyjnej, • informowanie i promocja zapisów wynikających z planów • Poziom dofinansowania projektów wynosi 85% wydatków kwalifikowanych. • Termin składania wniosków upływa 31.10.2013r. o godz. 15:30.

34. NARODOWY FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ LEMUR - Energooszczędne Budynki Użyteczności Publicznej  Celem programu jest uniknięcie emisji CO2 w związku z projektowaniem i budową nowych energooszczędnych budynków użyteczności publicznej Intensywnośćdofinansowania 1) dofinansowanie w formie dotacji wynosi do 30%, 50% albo 70% kosztów wykonania dokumentacji projektowej, w zależności od klasy energooszczędności projektowanego budynku.. Wyróżnia się cztery klasy energooszczędności A, B i C w zależności od stopnia redukcji zapotrzebowania budynku na energie użytkowa (Eu) i energie pierwotna (Ep) 2) dofinansowanie w formie pożyczki udziela się na budowę nowych energooszczędnych budynków użyteczności publicznej oraz zamieszkania zbiorowego i wynosi do 1000 zł na 1 m2 powierzchni użytkowej pomieszczeń o regulowanej temperaturze powietrza w budynku. Termin naboru wniosków – wkrótce ogłoszenie

35. WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Formy finansowania: preferencyjnie oprocentowane pożyczki– najczęściej dla jednostek samorządu terytorialnego ich związków i stowarzyszeń , przedsiębiorców, osoby prawne posiadające zdolność do zaciągania zobowiązań finansowych Wysokość pożyczki nie może przekroczyć 40-80% całkowitego kosztu przedsięwzięcia dopłaty do oprocentowania kredytów i pożyczekudzielanych przez banki z ich środków i na ich warunkach Wartość pożyczki nie może przekroczyć 80% wartości kosztów całkowitych wspieranego przedsięwzięcia dotacje– stosuje się dla podmiotów sektora finansów publicznych oraz nie prowadzących działalności gospodarczej stowarzyszeń, związków wyznaniowych, fundacji i innych jednostek o charakterze opiekuńczo-wychowawczym, kultury fizycznej, oświatowym, kulturalnym i badawczym Wsparcie wynosi 40-80% całkowitych kosztów przedsięwzięcia, w zależności od typu zadania

36. WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ • PRIORYTET 6 – ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE • DZIAŁANIE 6.2. OCHRONA ŚRODOWISKA PRZED ZANIECZYSZCZENIAMI I ZNISZCZENIAMI • PODDZIAŁANIE 6.2.1. WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII • Przewidziane do wsparcia typy projektów: • Inwestycje w infrastrukturę wytwarzania, magazynowania i przesyłu energii odnawialnej, np.: • budowa lub modernizacja jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu, zgodnie z wymogami dla wysokosprawnej kogeneracji określonymi w dyrektywie 2004/8/WE z wykorzystaniem biomasy • zakup urządzeń i linii technologicznych do przetwarzania biomasy, jako element kompleksowego projektu • kompleksowa modernizacja systemów grzewczych dla obiektów użyteczności publicznej z zastosowaniem OZE, obejmująca źródło – przesył - odbiór • inwestycje wykorzystujące nowoczesne technologie oraz know-how w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. • Maksymalny poziom dofinansowania wynosi 80 % wydatków kwalifikowalnych. W przypadku projektów objętych pomocą publiczną - 50 % wydatków kwalifikowalnych.

37. PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH • W ramach PROW realizowane były projekty dotyczące jedynie wytwarzania lub dystrybucji energii z odnawialnych źródeł w miejscowościach należących do gminy: • wiejskich • miejsko - wiejskich, z wyjątkiem miast liczących powyżej 5 tys. mieszkańców • miejskich, z wyłączeniem miejscowości o liczbie mieszkańców większej niż 5 tys.

38. PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH • Wsparcie dotyczące energii odnawialnej • (produkcja roślin energetycznych, urządzenia służące wytwarzaniu energii) • realizowane w ramach działań: • Modernizacja gospodarstw rolnych • Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej • Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej • Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw • Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej • Instytucja wdrażająca: • Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

39. BANKI W FINANSOWANIU OZE • Finansowanie preferencyjne w ramach realizacji programów UE i krajowych programów celowych: • kredyt technologiczny – na inwestycje innowacyjne, z częściowym umorzeniem w formie Premii technologicznej (POIG) • kredyty preferencyjne w ramach współpracy z funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej • kredyty na przedsięwzięcia termomodernizacyjne – z premią z Funduszu Termomodernizacji i Remontów • kredyty w ramach współpracy z innymi funduszami i fundacjami • Finansowanie kredytami komercyjnymi: • kredyty na zadania współfinansowane dotacjami UE (kredyty pomostowe i uzupełniające, promesy kredytowe) • kredyty inwestycyjne • kredyty na prowadzenie działalności gospodarczej (obrotowe) • gwarancje bankowe • Inna działalność: • obsługa bieżąca firm • doradztwo i pomoc w pozyskiwaniu środków

40. MONTAŻ FINANSOWY MONTAŻ FINANSOWY PROJEKTU JEST TO ŚWIADOMY I CELOWY PROCES POLEGAJĄCY NA: • zidentyfikowaniu wyborze instytucji finansowych uczestniczących sfinansowaniu projektu inwestycyjnego • określeniu proporcji środków pochodzących z różnych źródeł finansowania • oszacowaniu całkowitych wydatków związanych z projektem • określeniu różnicy między wolnymi środkami własnymi a całkowitymi wydatkami • w przypadku niewystarczającej ilości środków własnych należy pokryć występującą różnicę, poprzez sięgnięcie do zewnętrznych źródeł finansowania (fundusze, fundacje i programy pomocowe).

41. K O S Z T C A Ł K O W I T Y Koszty niekwalifiko-wane WKŁAD WŁASNY ŚRODKI WŁASNE BENEFICJENTA KREDYT UZUPEŁNIAJĄCY Koszty kwalifikowane KREDYT POMOSTOWY DONATION DOTACJA SCHEMAT MONTAŻU FINANSOWEGO

42. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ