Wartości, postawy oraz tolerancja w turcji

1. Wartości, postawy oraz tolerancja w turcji

2. Spis treści Etykieta i zwyczaje Słynna herbatka çay Targowanie Turysta w oczach turka W domu tureckim O tym trzeba pamiętać będąc w tureckim domu Inne ważne zasady Rola rodziny Sprawa krwi i zbrodnia honoru Małżeństwa Kobieta w pracy Talizmany Nazar boncuğu (Oko proroka) Tespih

3. Etykieta i zwyczaje Mieszkańcy Turcji są w większości muzułmanami (często niepraktykującymi). Na obyczaje i tradycje Turków duży wpływ ma religia, ale wiele dziedzin życia normują ustawy i kodeks cywilny, wprowadzone w czasach młodej republiki. Może się wydawać, że Turcy, a szczególnie młodzież niekiedy są bardziej europejscy niż Europejczycy. Ale to tylko pozory. W głębi duszy statystyczny Turek jest narodowym i religijnym konserwatystą oraz gorącym patriotą.

4. Słynna herbatka çay Jednym z najmilej zaskakujących zwyczajów na całym Bliskim Wschodzie jest wręcz nieumiarkowana gościnność. Częstowanie herbatą, kawą jest niezobowiązujące – jest wyrazem gościnności i tak powinniśmy to traktować.

5. targowanie Targowanie się jest przyjęte wszędzie tam, gdzie na produkcie nie ma wyraźnie zaznaczonej ceny, ale czasami i to nie jest regułą. Targowanie się jest przez Turków bardzo lubiane; na pewno nie będą zbyt zadowoleni sprzedawszy towar za pierwszą zaproponowaną cenę… Targowanie to element obecny w miejscowościach turystycznych i w Stambule w dzielnicy Sultanahmet. Turcy sami nie targują się na co dzień w takim stopniu. Jest to coś, co praktykują, żeby oskubać turystów.

6. Turysta w oczach turka Jeżeli znalazłeś się w trudnej sytuacji, to z pewnością jakiś pogodny Turek chętnie pośpieszy Ci z pomocą i pomoże załatwić sprawę! Chęć niesienia pomocy jest tak wielka, że często chcą ją nieść nawet, gdy z jakiejś przyczyny nie mają ku temu możliwości. Na przykład – pytasz kogoś o drogę… Wyjaśni Ci, jak NIE dojechać do celu podroży, o który pytasz… Bo o tym, że on jest yabanci (nie z tego miasta), dowiesz się na samym końcu, gdy już będziesz mieć totalny mętlik w głowie. Jeżeli pytasz o drogę to rób to w miarę cicho! Bo jak usłyszą inni, zrobi się wokół ciebie tłum chcących objaśnić drogę. Każdy na swój sposób. Rezultat: ty nadal nic nie wiesz , a oni jeszcze po twoim odejściu kłócą się, kto miał rację!

7. W domu tureckim Tradycyjny dom turecki ma wyodrębnione pokoje prywatne oraz część dla gości. Przed wejściem do domu należy zdjąć buty. Turcy chodzą po mieszkaniu w obuwiu domowym bądź boso (podłogi są zwykle wyłożone dywanami). Turcy witają się całując w oba policzki (zarówno kobiety, jak i mężczyźni). Można zaobserwować również muzułmańską tradycję witania osób starszych przez pocałowanie w rękę i przyłożenie jej sobie do czoła – jest to oznaka szacunku. Przy powitaniu Turcy pytają o samopoczucie. Odpowiadają zwykle, że czują się dobrze i dziękują; nie wypada zaczynać rozmowy od narzekania.

8. O tym trzeba pamiętać będąc w tureckim domu Jeśli już zostało się zaproszonym w tzw. „skromne progi” trzeba pamiętać o: do domu nie wchodzi się w obuwiu siedząc przy niskim stoliku, stopy trzeba trzymać przy sobie (nie wolno kierować ich w strone gospodarzy) jeść można tylko prawą ręką (lewa jest „nieczysta” i służy do zabiegów higienicznych) nie wolno dłubać w zębach, pociągać nosem i głośno go wycierać (to chyba normalne) nie wypada też odmawiać czegoś, co usilnie proponuje gospodarz

9. Inne ważne zasady lepiej powstrzymać się przed fotografowaniem tradycyjnie ubranych muzułmanek, może to zostać bardzo źle przyjęte. wybierając się do meczetu zakładamy długie spodnie, kobiety muszą zasłonić ramiona i nogi a także przykryć włosy chustą. Buty zostawiamy na zewnątrz – możemy je też zapakować do plecaka, tamtejsze dywany są bardzo brudne i pełne insektów, dlatego przed włożeniem butów musimy umyć nogi, albo ubrać skarpetki, które po wyjściu wyrzucamy. powszechny jest widok mężczyzn całujących się w policzki na powitanie, spacerujących pod rękę czy dotykanie kogoś podczas rozmowy. picie piwa na ulicy lub nadmierne okazywanie uczuć swojemu partnerowi jest w złym tonie. tematami tabu w Turcji są: zbrodnie wojenne Turków - rzeź Ormian, prześladowanie narodu kurdyjskiego, krytykowanie Ataturka, homoseksualizm

10. Rola rodziny W życiu rodzinnym panuje „prawo wieku”. Młodszy zawsze okazuje posłuszeństwo starszemu i we wszystkim mu ustepuje. Ale kobiety w rodzinie, chociaż byłyby najstarsze, podlegają młodszym braciom (po 13. roku życia) Zwyczaj ten bierze się z Koranu, na który ważny wpływ miały tradycje arabskich plemion, gdzie kobieta służyła do rodzenia dzieci, opieki nad nimi i była bezwzględnie podporządkowana mężczyźnie.

11. Sprawa krwi i zbrodnia honoru Są to relikty bardzo dawnych czasów. Kan davasi– okrutne akty zemsty przypominające wielopokoleniowe wojny między rodami Namuscinayeti– nakaz zmazania hańby krwią. Hańbę rzuca na męża zdradzająca go żona, a na brata prostytuująca się siostra. Obie kobiety muszą zginąć nawet jeśli była to tylko plotka. W Turcji odnotowuje się kilkadziesiąt takich zabójstw rocznie, większość na południowym wschodzie (zazwyczaj Kurdowie)

12. Małżeństwa Przed urzędnikiem państwowym można zawrzeć tylko jedno małżeństwo. Urządzenie wesela i kupno sukni ślubnej jest obowiązkiem pana młodego. Ceremonii towarzyszy skromny posiłek (przeważnie słodycze i lemoniada). Żona powinna pozostać n utrzymaniu męża, dyshonorem byłoby pozwlenie na wyjście z domu i utrzymywanie rodziny. W polu jak najbardziej, kobieta musi harować, podczas gdy mężczyźni popijają herbatkę w centrum wioski.

13. Kobiety w pracy Dzisiejsze kobiety tureckie pomimo europejskości ośrodków miejskich, wciąż dosyć rzadko podejmują pracę zawodową. Spotkać je można przeważnie w urzędach i bankach, a ich strój jest europejski.

14. Jaspis– chroni przed „złym spojrzeniem” talizmany Szmaragd – zabezpiecza przed ukąszeniem węża Duże znaczenie Turcy przywiązują do talizmanów i amuletów. Wyobrażają one cyfry i wersety koraniczne, ludzi bądź zwierzęta. Mają za zadanie przynieść właścicielowi szczęście i chronić od wszelkiego rodzaju zła. Symbol ludzkiej ręki – chroni przed złymi urokami i spojrzeniami

15. nazar boncuğu Z tradycyjnych, typowych pamiątek warto przywieźć symbol „na szczęście”, zwany Okiem Proroka (nazar boncuğu) – dostępny we wszelkich możliwych rozmiarach. Ma za zadanie „chronić od złego spojrzenia”. Turcy wieszają je nad wejściem do nowych domów, nowo otwieranych firm, czy w samochodach.

16. Tespih Częstym widokiem na tureckiej ulicy lub środkach komunikacji są mężczyźni przybierające palcami, pomiędzy którymi znajduje się tespih, czyli różaniec. Składa się on z 33 kuleczek wykonanych z różnego materiału, jak np. drzewo sandałowe, pianka morska czy nawet plastik lub metal. Tespih jest dla niektórych nieodłącznym towarzyszem. Pełni przede wszystkim funkcję religijną, ale służy czasami po prostu jako zabawka.

17. Prezentację wykonały Klaudia Żywicka Eleonora Stawińska