Sjellja organizative

1. b_ramosaj@hotmail.com Sjellja organizative Prof.dr.Berim Ramosaj

2. b_ramosaj@hotmail.com Kuptimi I sjelljeve organizative Sjellje organizative eshte nje fushe studimi qe heton ndikimin qe individed, grupet dhe strukturat kane mbi sjellje ne organizate me qellim qe kjo njohuri te zbatohet ne permisimin e efektivitetit te organizates

3. Organizational Behavior Sjellja organizative Aftesite komunikuese jane disa nga aftesite me te rendesishme te menaxhmentit.Se sa jemi te komunikueshem me te tjeret tregon sa e suksesshme do te jete karriera jone.Per te arritur kete duhet te njihemi me koceptin e sjelljes organizative ,te dijme si te mbledhim fuqi,te nderlidhemi ne politike dhe te menaxhojme konfliktet e stresin. A keni menduar ndonjehere pse njerezit sillen ne menyre te caktuar ne vendin ku ata punojne?! Sjellja organizative “Organizational Behavior” paraqet studimin e veprimeve qe ndikojne ne sjelljen e njerezve ne vendin ku ata punojne. Qellimi I teoricienteve te “Sjelljes organizative” eshte te shpjegojne dhe teparashikojne veprimet e njerezve dhe si ato ndikojne ne sjelljet e tyre. Sjellja organizative si fushe e studimit mbeshtetet ne tri nivele: individi, grupi, dhe organizata.Sjelljet e individeve mbeshteten ne: personalitet, perceptim dhe veprime b_ramosaj@hotmail.com

4. b_ramosaj@hotmail.com Trungu I dijeve (faktoret qe percaktojne sjelljen ne organizate) Individi Grupi Organizata

5. b_ramosaj@hotmail.com Sjellja organizative eshte dije e zbatuar qe zbaton njohurite e fituara prej individit, gurpet dhe organizaten me qellim qe te beje organizata te punojne me efektivitet

6. b_ramosaj@hotmail.com Fushat qe kontribojne ne SO Psiokologjia Sociologjia Psikologjia sociale Antropologjia Shkenca politike

7. b_ramosaj@hotmail.com Metodat e studimit ne SO Rastet e studimit Studimi ne praktike Eksperimenti laboratorik Eksperimenti ne praktike Meta-analiza

8. b_ramosaj@hotmail.com Variablat individuale te pavarur Aftesite dhe mjeshterite Perceptimi i rolit Motivimi

9. b_ramosaj@hotmail.com Variablat te varur Produktiviteti Mungesat ne pune Qarkullimi Knaqesia ne pune

10. b_ramosaj@hotmail.com Personaliteti Personaliteti I individit eshte kombinimi I tipareve psikologjike qe perdoren zakonisht per te klasifikuar personin (aktiv-pasiv, I qete-I zhurmshem, agresiv, ambicioz, besnik)

11. PersonalityPersonaliteti Pse disa njerez jane me te shoqerueshem e disa me te turpshem, disa me temperamente e disa me te qete, disa me agresive te tjeret me pasive? Te gjitha keto jane karakteristika te personalitetit. Personaliteti eshte kombinim I karakteristikave qe e identifikojne nje individ sic jane: sjellja, sistemi mental, dhe karakteristikat emocionale.Personaliteti mbeshtetet ne gjenetike dhe ne faktoret e ambientit ku njeriu jeton. Themelet e personalitetit te njeriut ndertohen qe nga mosha pese vjecare. Mirepo personaliteti I njeriut mund te nderroj varesisht nga ndikimi I familjes, shoqerise shkolles dhe mardhenieve te punes. Personaliteti dhe kuptimi I tij ka nje rendesi shume te madhe sepse personaliteti percakton te sjellurit dhe perceptimet e njeritu. Egzistojne disa menyra per klasifikimin e personalitetit mirepo dy prej tyre jane me te rendesishme: metoda e bazuar ne katakteristikat e vecanta dhe metoda qe bazohet en pese dimensionet e personalitetit. b_ramosaj@hotmail.com

12. b_ramosaj@hotmail.com Cilesite e personaliteti qe ndikojne ne sjelljet organizative Pika e kontrollit Te qenit autoritar Makiavelizimi Prirja ndaj rrezikut Nevoja per te qene rezultativ Vetevlersimi Vetefikasiteti Kujdesi per te paraqitur anen e duhur te vetes

13. Single Traits of PersonalityKarakteristikat… Kontrolli eshte karakteristike qe mbeshetet ne mes te fakteve shpjegojne qe kontrolli I fatit te dikujt behet nga jashte dhe brenda. “Externalizers” quhen ata te cilet besojne qe njeriu nuk ka ndonje kontroll mbi fatin e tyre, dhe se sjelljet e tyre nderlidhen me paraqitjet.Ndersa “Internalizers” jane ata te cilet besojne qe kane aftesi te kontrollojne fatin e tyre dhe se sjelljet e tyre kan ndikim direkt ne paraqitjet e tyre. Optimismi mbeshtetet ne faktin se ana e kundert e saj eshte pesimzimi.Optimistet besojne se gjerat do te shkojne mbare the kryesisht jane njerez te lumtur.Pesimistet besojne qe gjerat nuk do te shkojne mbare dhe kryesisht jane njerez te pa kenaqur.Njerezit te cilet jane optimist zakonishte jane me kreative ne punen e tyre. Tendenca per te ndermarr rreziqe mbeshtetet ne faktin per te ndermarr rreziqe deri tek fakti qe rreziqet duhet shmangur. Organizatat e suksesshme jane ne kerkim te menaxhereve te cilet jane te gatshem per te rrezikuar. Perderisa organizatat me menaxhere te cilet nuk jane te gatshem te rrezikojne , nuk jane perparimtare ne boten e biznesit per arsye se nuk mund ti percjellin ndryshimet . Machiavellianism eshte veti e personalitetit te njeriut qe parasheh dhe arsyeton cdo veprim qe duhet ndermarr per ta arritur nje qellim te caktuar. High Machs konsiderohen si te efektshem ne situata ne te cialt fitorja eshte e rendesishme , mirepo High Machs jane persona te cilet me shume brengosen per arritjet e tyre personale se sa per arrtijet e organizates ku ata punojne. b_ramosaj@hotmail.com

14. b_ramosaj@hotmail.com Formimi I personalitetit Personaliteti formohet duke nderhyre vecori fizike individuale qe nenkupton karakteristika te qendrushme mendore dhe fizike qe perbejne identitetin e nje individi

15. b_ramosaj@hotmail.com Faktoret qe ndikojne ne formimin e personalitetit Trashegimia Mjedisi Kultura Familja Situata

16. SJELLJA NE PUNE (Kuptimi) Perceptimi I rolit Aftesite dhe mjeshtrite e individit Motivimi Prodhimi I ketyre tre komponenteve duhet te jete pozitiv ashtu qe te kemi sjellje pozitive ne pune b_ramosaj@hotmail.com

17. PerceptionPerceptimi Perceptimi eshte proces i zgjedhjes, organizimit dhe interpretimit te informatave reth nesh.Disa faktor shume te rendesishem qe ndikojne ne menyren e te perceptuarit jane: personaliteti, vet-vleresimi, sjelljet, intelegjenca, vlerat,..etc. Faktore tjeter i rendesishem eshte gjithashtu ambienti rreth nesh i cili ndihmon ne krijimin e perceptimeve reale. Preferencat ne perceptim (Bias in Perception)-njerezit e ndryshem mund ta perceptojne ne menyre te ndryshme nje sjellje te njejte. Kjo ndodhe per arsye te preferencave ne perceptim duke perfshire ketu: -Selektimin- shpjegon tendencen e njerezve per ti rregulluar informations ne favor te tyre. -Frame of refference- perceptimi I gjerave mbeshtetur ne perspektive individuale. -Stereotipet- menyre e perceptimit gjate se ciles vijme ne perfundime per nje grup te caktuar njerezish dhe kete perfundim e aplikojme ne nje individ. Njerezit krijojne stereotipe per:nacionalitetin, religjionin,..etc. -Pritjet,(Parashikimet)-(Expectations; “Bird in the hand”)- shpjegon qe shpesh individet ndegjojne ate cka deshirojne te ndegjojne.Pritjet per nje rezultat te paramenduar. b_ramosaj@hotmail.com

18. b_ramosaj@hotmail.com Faktoret e jashtem te perceptimit Permasa Intenziteti Kontrasti Levizja Perseritja Risia

19. AttitudesQendrimet Qendrimet jane vleresime pozitive apo negative te njerezve ,gjerave dhe situatave.Sjelljet jane faktor kyq ne percaktimin e paraqitjes se individit.Ato jane te formuara bazuar ne perceptime. Familja shoket, profesoret, mediat ndikojne ne formimin e sjelljeve te nje individi. Qendrimet shpesh here ndikojne ne sjellje. Qendrimet e nje personi ndaj nje personi tjeter apo situate nderrojne varesisht nga perceptimet. Efekti “Pygmalion”- eshte teori e cila shpjegon qendrimet e nje idividi per nje fakt te caktuar bazuar ne profecine e tij. P.sh. Parashikimet dhe qendrimet e menagjereve per sjelljet e punetoreve te tyre.Kjo tregon se qendrime e menaxheret luajne nje rol te rendesishem ne performanca. Qendrimet ndikojne gjithashtu ne knaqesine ndaj punes.Njerezit me karakteristika optimiste te personalitetit dhe me vetebesim shfaqin knaqesi me te madhe ndaj punes. Kjo e fundit varet nga gjashte faktore kryesore: -Personaliteti - Puna -Compensimet -Stafi -Menaxhimi -Knaqesia per pune b_ramosaj@hotmail.com

20. PowerZotesia(fuqia) Per te qene te suksesshem duhet te kuptojme se si fuqia fitohet dhe perdoret. Rendesia e fuqise ne sjelljen e organizuar eshte shume e madhe. Qellimi I saj kryesore eshte aftesia qe te ndikoje ne sjelljen e te tjereve. Egsistojne shtate lloje te fuqise: -Fuqia autoritare -Fuqia nderlidhese -Fuqia shperblyese -Fuqia legjitime -Fuqia referuese -Fuqia informuese -Fuqia Ekspert b_ramosaj@hotmail.com

21. Seven types of powerShtate llojet e fuqise Fuqia autoritare eshte tip i fuqise e cila perfshine format e kercnimeve dhe ndeshkimeve me qellim qe te arrihen rezultate. Fuqia nderlidhese bazohet ne mardheniet e personit me njerezit e tjere me ndikim ne menyre qe te arrihet qellimi I caktuar. Fuqia shperblyese bazohet ne aftesine e personit per te ndikuar tek te tjeret duke iu ofruar atyre dicka me vlere. Fuqia legjitime bazohet ne fuqine e personit ne organizate.(Punetoret ndihen te detyrauar te bejne ate cka punedhenesi thote.) Fuqia referuese bazohet ne mardheniet personale te personit me te tjeret. Fuqia informuese bazohet ne nevojen e te tjereve per informata/te dhena. Fuqia Expert ne aftesite the njohurit e personit I cili posedon nje fuqi te tille. b_ramosaj@hotmail.com

22. b_ramosaj@hotmail.com Motivimi Motivimi paraqet gatishmerin e individit qe te perpiqet per arritjen e objektivave te organizates duke vene ne perdorim nje sasi energjish dhe perpjekjesh, me kusht qe keto perpjekje te sjellin plotesimin e qellimeve individuale

23. b_ramosaj@hotmail.com Motivimi si proces Nevoja Motivi Objektivi

24. Procesi I Motivimit Nevoja e perceptuar (si mungese e perceptuar qe shkakton nje sjellje e cila synon te largoje kete mungese) Nxitja per te vepruar Objektivi (motivimi drejtohet gjithmone ne arritjen e nje objektivi qe jane forca qe e drejtojne perpjekjen e njeriut). b_ramosaj@hotmail.com

25. b_ramosaj@hotmail.com Teoria e hierarkise se nevojave Nevojat fiziologjike Nevojat per siguri Nevojat per tu shoqeruar Nevojat per tu vleresuar Nevojat per tu vetaktualizuar

26. b_ramosaj@hotmail.com Teoria e tri nevojave (Alderfer) Nevojat e egzistences Nevojat per marredhenie me te tjeret Nevojat pe r zhvillim

27. b_ramosaj@hotmail.com Teoria e X dhe Y (McGregor) Teoria x Teoria y

28. Teoria e motivimit nepermjet objektivave Objektivi eshte qellimi I nje veprimi Objektivi eshte nje burim I motivimit b_ramosaj@hotmail.com

29. Dy supozimet themelore te teorise se motivimit permes objektivave A) Njerezit punojne mire ne qofte se aktiviteti I tyre ka kuptim (ne qofte se ata e shohin nje qellim me te larte nga ai I zakonshmi) B) Shumica e njerezve perpiqen te arrijne objektivat ne qofte se e din se cilat jane ato objektiva dhe qe do te kene shperblim ne arritjen e tyre. b_ramosaj@hotmail.com

30. Menaxhimi nepermjet objektivave Per ndryshim nga (MBO)Menaxhimi nepermjet kontrollit paraqet(kur kerkohet qe punonjesi te dije detalisht cdo detyre dhe objektivin e detyres) Menaxhimi nepermjet objektivave (MBO) (duke I shpejguar punonjesit objektiva te pergjithshme dhe vizionin e pergjithshem) b_ramosaj@hotmail.com

31. Teoria motivim-higjiene (Herzberg) Faktoret higjiene (politika e kompanise, administrata, paga dhe kushtet e punes) Faktoret motivues (arritjet, mirnjohjet,pergjegjesite dhe perparimi) b_ramosaj@hotmail.com

32. b_ramosaj@hotmail.com Teoria motvim – higjene(Herzberg) Kjo teori niset nga besimi se marredhenia e nje njeriu me punen qe kryen dhe qendrimi ndaj punes mund te percaktojn suksesin dhe deshtimin

33. Faktoret e higjienes Politika e kompanise Administrata Marredhenjet midis njerezve Kushtet e punes dhe Paga Kur keta faktore jane te pershtatshem, njerezit nuk jane te paknaqur(Kjo nuk do te thot qe te jene te knaqur) b_ramosaj@hotmail.com

34. Te ardhurat si faktore motivues Te ardhurat jane tersia e shperblimeve qe antaret marrin per punen qe bejne ne organizate. Jane perforcues pozitive qe nxisin sjellje te orientuara nga realizimi I detyrave te punes. b_ramosaj@hotmail.com

35. Te ardhurat te brendshme dhe te jashtme Te ardhurat e brendshme jane te ardhura qe kontrollohen dhe ndihen nga punonjesi dhe vetem drejteperdrejte nga individi(si kenaqesi ose vlere qe merr individi nga kryerja e punes; statusi,rritja,vetevleresimi etj.) Te ardhurat nga jashte kontrollohen nga te tjeret (nga mjedisi qe e shoqeron ne pune;pagat,gradimet,shperblimet,etj.) b_ramosaj@hotmail.com

36. b_ramosaj@hotmail.com Teoria e pritjes Thelbi I saj qendron ne ate qe njerzit jane te motivuar per te punuar kur presin te arrijne gjerat qe duan nga puna(element kyq eshte perceptimi) Eshte teori e Victor Vroom dhe Porter-it (Forca e nje qellimi per te vepruar ne nje menyre te caktuar, varet nga fuqia e besimit se ky veprim do te shoqerohet me nje rezultat

37. Vendimi individual sipas teorise se pritjes varet: Nga shpresa se perpjekjet individuale qojne ne kryerjen e punes-arritjen e objektivit Nga shpresa qe kryerja e punes do te shperblehet dhe Nga shpresa qe ky shperblim do ti ploteson nevojat e individit b_ramosaj@hotmail.com

38. b_ramosaj@hotmail.com Pritja (Vroom) Paraqet besimin e individit se nje mase e caktuar perpjekjesh do te ndiqet nga realizimi I detyrave ne nje mase te caktuar qe varen nga vetevleresimi, suksesi I meparshem ne pune, ndihma qe merr nga bashkepuntoret, informacioni I nevojshem per pune dhe paisja dhe cilesia e punes.

39. Instrumentaliteti (Kuptimi) Eshte besimi I individit qe nje rezultat I caktuar ne pune (shperblimi) varet nga kryerja e detyres ne nivel te caktuar Kryerja e punes I sherben individit si instrument per te arritur te rezultati Instrumentaliteti varon nga -1 deri ne 1. b_ramosaj@hotmail.com

40. b_ramosaj@hotmail.com Instrumentaliteti Eshte besimi I individit qe nje rezultat I caktuar ne pune (shperblimi) varet nga kryerja e detyres ne nje nivel te caktuar, sipas kesaj kryerja e punes I sherben indvidit si nje sukses per te arritur te rezultati Instrumentaliteti varion nga -1 deri ne 1

41. b_ramosaj@hotmail.com Valenca Ka te beje me vleren negative apo pozitive qe individet I vene nje te ardhure te caktuar. Valenca lidhet direkt me performancen qe tregon se qdo pune ofron lloje te ndryshme shperblimesh.

42. b_ramosaj@hotmail.com Teoria e pritjes trgon se motivimi individual varet nga: Shpresa se perpjekja e tij do te qoje ne kryerjen e punes, arritjen e objektivave Shpresa qe kryerja e punes do te shperblehet Fakti se ky shperblim do te plotesoj nevojat-objektivat individuale.

43. b_ramosaj@hotmail.com Motivimi si funksion I projektimit te punes Nje nder faktoret kryesor qe ndikon ne nivelin e motivit te punononjesit eshte struktura e punese se tij Kuptimi dhe objektivat e punes paraqesin punen duke treguar disa komponent te saj : detyrat, autoritetin, pergjegjesine, teknologjine, marredheniet, statusin dhe mundesite.

44. Puna-burim I motivimit Neqoftese menaxheret mund te projektojen punen asi soji qe punonjesit e konsiderojne interesante, puna vet mund te behet burim I motivimit b_ramosaj@hotmail.com

45. Kuptimi i punes Detyrat Autoriteti Pergjegjesia Teknologjia Marredheniet Statusi Oppurtuniteti b_ramosaj@hotmail.com

46. Objektivat e Punes Te sherbej si mjet per arritjen e qellimit te organizates Te sherbej si mjet per plotesimin e nevojave te punonjesve (individit) b_ramosaj@hotmail.com

47. Karakteristikat e Punes Llojshmeria e mjeshtrive Identiteti I detyres Rendesia e detyres Autonomia Informacioni ne pune b_ramosaj@hotmail.com

48. b_ramosaj@hotmail.com Projektimi I puneve Projekti I punes nenkupton menyren se si kombinohen detyrat per te formuar punen komplete Riprojektimi I punes (perfshine ndryshimin e puneve specifikeose te grupeve te puneve qe lidhen me njera tjetren me qellim rritjen e cilesise dhe produktivitetit te punes

49. Projektimi I Punes Projektimi I punes ka dy rruge qe mund te ndiqen: Tradicionale(pershtatja e njerzve me punen) Moderne (pershtatja e punes me njeriun b_ramosaj@hotmail.com

50. b_ramosaj@hotmail.com Projektimi I punes Zgjerimi I punes Rrotacioni Modulet e punes Pasurimi I punes Nje nga metodat me te hershme te projektimit te punes eshte menaxhmenti shkencor(Taylor)

51. Modeli I karakteristikave te punes(Hackman dhe Greg OldHam) Bazohet ne lidhjen midis karakterstikave te punes, eksperiences se individit per keto karakteristika dhe te ardhurat rezultante qe lidhen me motivimin,kenaqesin dhe produktivitetin. b_ramosaj@hotmail.com

52. Gjendjet psikologjike te individit qe shkaktojne motivim te brendshem nga puna Individi e ndjen qe puna ka kuptim (percepton punen e vet si te vlefshme). Individi ndjen pergjegjesi (beson qe ai vet eshte pergjegjes per rezultatin e punes se vet). Individi kupton cilat jane rezultatet (duhet te jete ne gjendje te percaktoje ne menyre te rregullt rezultatin e punes se vet. b_ramosaj@hotmail.com

53. b_ramosaj@hotmail.com Grupi (Sjellja ne Grup) Nje grup paraqet dy ose me shume persona te pavarur qe nderveprojne dhe influenciojn njeri tjetrin per te plotesuar nje qellim te perbashket.

54. b_ramosaj@hotmail.com Llojet e grupeve Formale Jo formale

55. Normat grupore Jane rregulla dhe modele te sjelljes te pranuara dhe te pritura nga antaret e nje grupi apo ekipe. b_ramosaj@hotmail.com

56. Fazat e formimit te grupit (Tuckman) Grupet jane ne gjendje te vazhdueshme ndryshimi: Formimi (faza kur individet fillojne te zbulojne nga pak njeri tjetrin) Trazimi (faza e ideve ku ka shum diskutime dhe konflikte, testohet udheheqesi dhe pozicioni personal) Krijimi I normave Ekzekutimi Shkeputja b_ramosaj@hotmail.com

57. Degjenerimi I grupit Degjenerimi Denormimi Detrazimi Deformimi Feedback b_ramosaj@hotmail.com

58. Kohezioni grupor Fortesia e lidhjeve percaktohet si mase ne te cilen antaret jane te terhequr ndaj njeri tjetrit, deshirojne te mbeten ne grup dhe jane te perkushtuar ndaj tij. Permbahet nga 2 komponente: Faktoret socio-emocional (deshira) Instrumental (nevoja) b_ramosaj@hotmail.com

59. Efekti Asch ne konformizem Paraqet shtrembimin e gjykimeve individuale nen efektin e nje gjykimi te kundert te dhene nga te gjithe antaret e grupit ne menyre unanime. b_ramosaj@hotmail.com

60. b_ramosaj@hotmail.com Marrja e vendimeve ne grup Marrja e vendimit kuptohet si zgjedhje e bere nga nje grup veprimesh alternative qe mund te kryhen per te arritur nje apo disa qellime.

61. b_ramosaj@hotmail.com Avantazhet dhe Disavantazhet e perdorimit te grupit per vendosje Avantazhet (Informacion dhe njohuri e plote, rritje pranueshmerise si nje zgjedhje, dhe rrijta e legjimitetit) Disavantazhet(Harxhimi I kohes, presioni per konformizem, pergjegjesi e paqarte.

62. Efektiviteti dhe Efikasiteti I marrjes se vendimit ne grup Efektiviteti matet me kohen, shkallen e pranushmerise dhe shkallen e keativitetit. Efikasiteti matet me kohen dhe shpenzimet. b_ramosaj@hotmail.com

63. Procesi I marrjes se vendimeve ne grup Teknika e grupit nominal (antaret e grupit jane fizikisht te pranishem por veprojne ne menyre te pavarur. Teknika Delf-it nuk lejon takimin fizik te antarit te grupit b_ramosaj@hotmail.com

64. Ekipi (per ndryshim nga Grupi) Ekipi eshte nje numer I vogel njerzish me aftesi qe te plotesojne njeri tjetrin te perkushtuar ne arritjen e nje qellimi te perbashket qe ne realizimin e objektivave te punes e konsiderojne njeri tjetrin reciprokisht pergjegjes. b_ramosaj@hotmail.com

65. Kur grupi behet ekip Udheheqja behet aktivitet qe nuk e kryen vetem nje njeri. Pergjegjesia kalon nga individual ne kolektive dhe anasjelltas. Zhvillon qellimin e vet. Zgjidhja e problemeve eshte menyre e jeteses e jo nje aktivitet parcial. Efektiviteti matet nga rezultati I perbashket b_ramosaj@hotmail.com

66. b_ramosaj@hotmail.com Komunikimi Procesi I kalimit te informacionit dhe I kuptimit te tij nga nje burim tek nje destinacion marres.

67. b_ramosaj@hotmail.com Procesi I komunikimit Nisesi Kodimi Mesazhi Kanali Marresi Dekodimi Feetback

68. b_ramosaj@hotmail.com Modelet e komunikimit Horizontal Vertikal Lateral

69. Organizational PoliticsPolitikat organizative Natyra e politikes organizative Sjellja politike ne organizata Disa rregulla per zhvillimin e aftesive politike b_ramosaj@hotmail.com

70. Organizational PoliticsPolitika organizative Natyra e politikes organizative – aftesite politike zhvillohen atehere kur perdoret fuqia.Politika eshte proces I mbledhjes dhe perdorjes se fuqise. Sjellja politike- rrjeti, reciprociteti dhe aleancat jane disa nga sjelljet e rendesishme politike. Rrjeti eshte proces I zhvillimit te mardhenieve me qellim te socializimit dhe berjes se politikave.Reciprociteti perfshin krijimin e obligimeve dhe zhvillimin e aleancave/unioneve te cilat sherbejne per te arrtitur qellimet e caktuara.Aleancat/Unionet jane rrjete qe ndihmojne nje menaxher te arrije qellimet e tij. Disa rregulla per zhvillimin e aftesive politike -nese deshirojme te arrijme ne poziten e nje lideri korporativ atehere duhet te zhvillojme aftesite politike. -Meso kulturen organizative - si funksionon organizata zyrtarisht dhe jo zyrtarisht. Zgjedh sjellejn politike per ta afirmuar vetveten, mirepo sigurohu qe te perdoresh metoda te cilat jon te pershtatshme dhe etike. -Meso per lojetaret e fuqishem - vendimet e rendesishme jan te bera nga lojtaret me te fuqishem ndaj meso kush jane keta lojetare dhe mbaj mend qe shefi juaj eshte lojtari kryesore per ju. -Mos e befasoni shefin tuaj - meso cka shefi juaj kerkon nga ju dhe beni ate qe ai kerkon. -Behu nje lojtare i sinqerte - varesisht ne cfare organizate gjendeni duhet te fitonin respektin dhe besimin e te tjereve. - Rrini i kyqyr ne “grapevine” - mund te iu ndihmoj ne mesimin e kultures organizative dhe te kuptoni se kush jane lojtaret kyq qe perfshihen ne bashpunimet tuaja. -Zgjedhni konfliktet – konfrontoni individed apo grupet te cilat dyshohen qe jane krijues te konflikteve b_ramosaj@hotmail.com

71. Managing conflict Konflikti shfaqet atëherë kur njerëzit nuk pajtohen me njeri tjetrin ose janë kunder. Nëse menaxherët dëshirojnë të jenë të suksesshëm duhet te kenë një zgjidhje të fortë për konfliktin dhe aftësi për negociata. Menaxhimi i mirë I konfliktit ndikon në knaqësinë për punën. b_ramosaj@hotmail.com

72. b_ramosaj@hotmail.com The psychological contract Të gjitha lidhjet njerëzore lidhen me marrëveshje psikologjike.Marrëveshja psokologjike është e përbërë nga parashikimet e brendshme të cdo grupi. Në punë ju keni një sërë parashikimesh rreth asaj që do ti kontriboni organizatës(përpjekje,kohë dhe aftësi) dhe asaj që ajo do t’ju mundësojë (kompenzim dhe knaqësi në punë).Shpesh nuk jemi të vetëdijshëm për parashikimet tona deri sa ato bëhen realitet.

73. b_ramosaj@hotmail.com KONFLIKTET Konflikti lind kur kontrata psikologjike shkatërrohet,gjë që ndodh për dy arsye primare: 1)Dështimi në shprehjen e parashikimeve tona ,dhe dështimi në përfshirjen e parashikimeve të të tjerëve. 2)Supozimi se të tjerët kanë të njejtat parashikime që kemi edhe ne.Përderisa njerëzit shohin parashikimet tona cdo gjë është në rregull;kur ata nuk I njohin ato atëherë jemi në konflikt.Pra është e rëndesishme ti ndajmë informatat dhe ti shprehim parashikimet tona me ngulm. Përndryshe si mund të presësh nga te tjerët të njohin parashikimet e tua kur ata nuk dijn se qka janë ato?

74. b_ramosaj@hotmail.com Functional and dysfunctional conflict Njerëzit shpesh e mendojnë konfliktin si “luftë” dhe e shohin atë si përcarës. Konflikti I cili parandalon arritjen e objektivave të organizatës është negativ ose dysfunctional conflict(konflikt jofunksional). Kur mospajtueshmëria dhe qëdrimi kunër mbështët arritjen e objektivave të organizatës atëhërë konflikti është pozitiv dhe quhet functional conflict(konflikt funksional). Konflikti shumë I vogël apo shum I madh zakonisht është jofunksional.

75. b_ramosaj@hotmail.com Conflict management styles Kur ju përballeni me një konflikt, ju mund të zgjedhni 5 lloje të menaxhimit të konfliktit.Këto 5 lloje bazohen në dy dimensione të shqetsimeve:shqetsimi per nevojat e të tjerëve dhe shqetësimi për nevojat tuaja. Nivelet e ndryshme të shqetësimeve rezultuojnë në 3 tipa sjelljesh:pasiv,agresiv dhe pozitiv. Secili lloj menaxhimi I konfliktit rezulton në një model të ndryshem fitim-humbje.

76. b_ramosaj@hotmail.com Shmangje (Avoiding) conflict style Personi I cili shmang konfliktet synon të injorojë konfliktin dhe jo ta zgjedh atë. Nëse ju shmangni konfliktin ju tregoheni joguximtar dhe jobashkëveprues.Njerëzit shmangin konfliktin duke refuzuar të marrin një qëndrim,duke u tërhequr mentalisht. Situata humbje-humbje rezulton atëherë kur konflikti nuk është zgjidhur Avantazhi në shmangjen e konflikteve është se mund ti mbash lidhjet të cilat do rrezikoheshin nga zgjidhja e konfliktit Disavantazhi është që konflikti nuk zgjidhet.

77. Shmangje (Avoiding) conflict style Një zgjedhje e tillë e vazhdueszhme për konfliktin con në konflikt brenda personit I cili e bën këtë zgjedhje,gjithashtu njerëzit synojnë të përfitojnë nga shmangësi. Disa menaxherë lejojnë puntoret te punojnë dobët vetëm që mos të konfrontohen me ta.Shmangja nuk I largon problemet ajo vetëm sa I keqëson ato. Sa më gjatë t’i shmangesh konfrontimit me të tjerët aq më I vështirë bëhet konfrontimi. Kur nuk keni kohë të zgjedhni konfliktin ose kur njerëzit janë të ndjeshëm atëherë zgjidhjen e situatës e bëni më vonë. Sjellja pasive-agresive e përkeqëson situatën duke iu bërë dëm lidhjeve njerëzore b_ramosaj@hotmail.com

78. b_ramosaj@hotmail.com Shmangja e konfliktit është e përshtatshme të bëhet atëherë kur: Konflikti është I parëndësishëm Rreziku për ju në këtë qeshtje nuk është I lartë Konfrontimi do të dëmtonte një lidhje të rëndësishme Ju nuk keni kohë ta zgjidhni konfliktin Emocionet janë të shumta

79. b_ramosaj@hotmail.com Accommodating conflict style Akomodimi I konfliktit synon të zgjedh konfliktin duke i hapur rrugën anës kundërshtuese.kur ju përdorni këtë lloj të menaxhimit të konfliktit ju jeni I paguximshëm mirëpo bashkëveprues. Ju plotësoni nevojat e të tjerëve dhe nuk kujdeseni për tuajat duke lënë të tjerët të zgjedhin rrugën e tyre.Krijohet situata fitues-humbës. Ndryshimi në mes të shmangjes së konfliktit dhe akomodimit të tij është se kjo e fundit ju shtyen të bëni gjëra të cilat nuk dëshironi. Nëse ju dhe një person tjetër punoni bashkë në një projekt dhe ju punoni sipas mënyrës së tij ,edhe pse ju nuk pajtoheni me këtë, ju keni zgjedhur mënyrën e akomodimit të konfliktit,dhe kështu ju përfundoni duke bërë dicka që nuk dëshironi

80. b_ramosaj@hotmail.com Avantazhi në akomodimin e konfliktit është se ju mbani lidhjet me të tjerët duke bërë gjërat sipas mënyrës se tyre. Disavantazhi në akomodimin e konfliktit është se duke lëshuar rrugë(nënshtruar) mund të bëhet e kundërta nga ajo që keni pasur për qëllim.personi që nënshttrohet mund të ketë një zgjidhje më të mirë. Përdorimi i vazhdueshëm i këtij lloji të menaxhimit të konfliktit mund të sjell përfitime të mëdha nga ana kundërshtuese.

81. b_ramosaj@hotmail.com Akomodimi I konfliktit është I përshtatshëm të bëhet atëherë kur: Ju pëlqen roli I ndjekësit(përcjellësit) Ndryshimet për të cilat jeni pajtuar nuk janë të rëndësishme për juve por janë të rëndësishme për personin tjeter. Dëshironi ti mbani lidhjet e rëndësishme mbi cdo gjë Koha e zgjidhjes së konfliktit është e limituar Personi me të cilin jeni në konflikt ushtron forcë

82. b_ramosaj@hotmail.com Forcing conflict style Detyrimi I konfliktit synon ta zgjidh konfliktin duke përdorur sjellje agresive për të zgjedhur rrugën e duhur. Kur ju përdorni këtë lloj menaxhimi konflikti ju jeni jobashkëveprues dhe agresiv,ju bëni gjithcka për të kënaqur nevojat tuaja dukë shfrytëzuar nevojat e të tjerëve