RU-onderwijsdag 23 mei 2006

1. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1‘Traditioneel’ versus ‘Modern’Mariëlle Theunissen (ILS) Arie Geerding (IOWO)Ad van Hout (MSO)

2. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Waarom aandacht voor toetsen en beoordelen? • Veranderende eisen aan toetsen en beoordelen vanuit accreditatiekader • directe relatie met uitstroomkwalificaties • grotere transparantie • óók integrale toetsmomenten en niet alleen deeltoetsen • Ontwikkeling naar competentiegericht leren en opleiden • in hoger beroepsonderwijs • ook in wetenschappelijk onderwijs • én de RU!

3. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Waar gaat het om bij toetsen en beoordelen? • Nagaan of studenten de doelen van een programmaonderdeel hebben bereikt • Deze doelen zijn (direct) afgeleid van de (eind)kwalificaties • Zijn de kwalificaties competenties dan zijn de doelen ook geformuleerd in de vorm van competenties.

4. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Wat is een competentie? Werkomschrijving: Complexe (d.w.z. niet-enkelvoudige) vaardigheid waarmee een taak verricht wordt • in een specifieke context (beroep of academisch) • met geïntegreerd gebruik van noodzakelijke onderliggende kennis en eenvoudige vaardigheden en attitudes • leidt tot een prestatie die voldoet aan beroepsspecifieke en/of academische eisen.

5. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Voorbeeld van een competentie Competentie: Onderzoeken Op doelgerichte en methodische wijze ontwikkelen van nieuwe wetenschappelijke kennis en inzichten • als junior-onderzoeker bij een wetenschappelijk onderzoeksinstituut op het gebied van X • met als opdrachtgever …. en als opdracht … • met als product(en) een onderzoeksvoorstel en een onderzoeksverslag • die voldoen aan de volgende eisen ….

6. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Goedtoetsen en beoordelen …. … heeft als voorwaarde: duidelijke en relevante doelen! Met andere woorden: • de kwaliteit van de toetsing hangt in grote mate af van de kwaliteit van de doelformulering • (en in geval van competenties van de competentieformulering).

7. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 ‘Moderne’ toetsvormen Competentiegericht toetsen = Assessment Meest voorkomende / genoemde assessmentvormen: • Proeve van bekwaamheid • Overall toets / Casustoets • Assessmentcenter • Portfolioassessment • Criteriumgericht interview.

8. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Proeve van bekwaamheid Voorbeeld: Als extern organisatieadviseur een concurrentieanalyse maken voor een middelgrote nationale onderneming m.b.v. het 5 krachtenmodel van Porter. Demonstreren van competentie(s) • Aan de hand van een opdracht • in een bepaalde context • een bepaald product maken • en daarmee alle aspecten van de competentie in samenhang laten zien • beoordeling a.d.v. criteria Summatief: certificering of doorstroombeslissing.

9. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Proeve van bekwaamheid In de werksituatie: • direct d.m.v. observatie: b.v. échte patiënten tandheelkunde ·indirect d.m.v. bewijzen uit de werksituatie: bijv. technisch ontwerp, beleidsnota, wetenschappelijk artikel. In nagebootste werksituatie (simulatie): ·ook weer direct: b.v. oefenrechtbank, managementgame, simulatiepatiënten ·of indirect: b.v. een pleitnota, behandelplan, concurrentieanalyse, onderzoeksverslag.

10. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Overall toets / Casustoets • meet niet het echte handelen, maar voorgenomen handelen(cognitief strategieniveau) • Evalueert vooral in hoeverre een student relevante realistische problemen kan identificeren, formuleren, analyseren en oplossen • Impliceert kennis en is in die zin toegepaste kennistoets • Open boek • Eén grote of meerdere (kleine) casussen • eventueel thuis van tevoren bestuderen • Toets zelf bestaat uit combinatie van open en gesloten vragen Vooral summatief: certificering of doorstroombeslissing

11. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Assessmentcenter Serie gestandaardiseerde proeven van bekwaamheid Vooral gericht op (observatie van) gedrag Zeer intensief …. …. in onderwijscontext eigenlijk onbetaalbaar

12. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Portfolioassessment Student verzamelt authentieke ‘bewijzen’ van competent zijn: • uit werk- of stagesituatie óf uit onderwijssituatie • Producten • Verslagen • Beoordelingen Vaak formatief (ontwikkelingsgericht); maar óók summatief.

13. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Criteriumgericht interview • Ondervraging van student om informatie over competentie(s) te krijgen • a.h.v. van tevoren vastgestelde en gestandaardiseerde criteria / hoofdvragenlijst Zelfstandig of aanvulling op andere assessmentvormen (b.v. op portfolioassessment).

14. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 En de kwaliteit??? • Validiteit • Meet het wat het moet meten? • Betrouwbaarheid • Meettechnische juistheid • Bruikbaarheid • Is het te doen door student, docent en opleiding? • Is het betaalbaar en organiseerbaar?

15. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Validiteit Meet het wat het moet meten? De doelen! Competentiegericht = toevoegen van: • Integraal en niet de losse delen • Authenticiteit van taak en context Kennistoetsen zijn dus NIET valide om competenties te meten!

16. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Overzicht kwaliteit toetsvormen • Er is géén standaardoplossing! • Keuze afhankelijk van het doel of de competentie

17. RU-onderwijsdag 23 mei 2006 Workshop Toetsen en beoordelen 1 Algemeen geldt: De beste methode is een methodemix • Competentiegerichtheid stelt specifieke eisen • en sommige toetsvormen lenen zich daar beter voor Wat u er mee kunt? Dat kunt u het beste zelf bepalen!