Podatki system podatkowy

1. 4.Daniny publiczne Podatkisystem podatkowy

2. Pojęcie daniny publicznej Brak normatywnego pojęcia daniny publicznej. Można jednak przyjąć, że daniny publiczne to wszelkie formy przejmowania wartości materialnych lub usług przez władzę publiczną od mieszkańców danego terytorium oraz różnego rodzaju organizacji działających, bądź posiadających siedzibę na danym terytorium. Przymiotnik "publiczne" przy określaniu daniny wskazuje, że jej beneficjantem jest podmiot posiadający władzę.

3. Rodzaje danin publicznych • daniny osobiste (np. obowiązek służby wojskowej), • daniny rzeczowe, • daniny pieniężne.

4. Pojęcie i rodzaje pieniężnych danin publicznych

5. Podatek jako danin publiczna Podatek, jako forma daniny publicznej jest ustanowionym prawem świadczeniem na rzecz państwa lub podmiotów samorządowych. Ekonomiczna istota podatku sprowadza się do przejmowania części produktu krajowego na potrzeby realizacji zadań publicznych. Jest więc formą wtórnego podziału produktu krajowego

6. Cechy podatku 1. Przymusowy charakter Wyraża się w możliwości stosowania przymusu przez podmiot uprawniony w celu wyegzekwowania należnego świadczenia. 2. Bezzwrotność Podatek uiszczony w należnej wysokości ma charakter definitywny i nie podlega zwrotowi na rzecz płacącego. 3. Nieodpłatność - nieekwiwalentność Osoba płacąca podatek nie otrzymuje świadczenia wzajemnego. 4. Jednostronność ustalenia Wysokość podatku nie podlega negocjacjom i wynika z prawa z mocy ustawy albo decyzji organu podatkowego.

7. Cechy podatku 5. Ogólny charakter Wyraża się w tym, że podatki nakładane są z mocy aktów normatywnych o charakterze ogólnym 6. Pieniężny charakter Podatki pobiera i uiszcza się w pieniądzu, nie zaś w formie rzeczowej lub w formie usług 7. Przewłaszczenie Zapłata podatku powoduje zmianę właściciela środków pieniężnych

8. Funkcje podatków Pod pojęciem funkcji podatków rozumie się zazwyczaj sposób ich oddziaływania na gospodarkę w powiązaniu z rezultatami tego oddziaływania. O sposobie tego oddziaływania decyduje prawodawca, dążąc do osiągnięcia założonych celów. Funkcje: • fiskalna, • redystrybucyjna, • stymulacyjna, • Informacyjna.

9. Zasady podatkowe

10. Konstrukcja podatku • Podmioty podatku, • Przedmiot podatku, • Podstawa opodatkowania, • Stawki podatkowe, • Zwolnienia, ulgi i zwyżki podatkowe.

11. Podmioty podatku • Podmioty:- czynne, - bierne. • W płatności zobowiązań podatkowych uczestniczyć może: - płatnik, - inkasent.

12. Przedmiot podatku Sytuacja faktyczna lub prawna z której zaistnieniem przepisy prawa wiążą obowiązek zapłaty podatku. Sytuacja taka to np. zawarcie umowy pożyczki, otrzymanie darowizny, posiadanie nieruchomości, osiąganie dochodu, sprzedaż, import itd.

13. Podstawa opodatkowania Wartościowe lub ilościowe ujęcie przedmiotu podatku. Wartościowe ujęcie to np. wartości rynkowa, ewidencyjna, czynszowa ustalona dla celów ubezpieczeniowych czy obrót, przychód, dochód. Ilościowe ujęcie to np. objętość, ciężar, liczba, powierzchnia.

14. Stawki podatkowe Współczynniki określające wysokość podatku w stosunku do podstawy opodatkowania. Uwzględniając technikę obliczenia podatku wyróżniamy stawki: ∙ procentowe,∙ kwotowe, ∙ różnicowe. Ze względu na stosunek stawek do podstawy opodatkowania rozróżnia się stawki: - stałe, - zmienne.

15. Skala podatkowa Stawki zmienne są powiązane ze skalą podatkową, która jest zbiorem stawek zmiennych. Jest to zestawienie tabelaryczne, z wyróżnieniem poszczególnych przedziałów opodatkowania.Wśród stawek zmiennych można wyróżnić stawki: - progresywne, - degresywne, - regresywne.

16. Zwolnienia, ulgi i zwyżki podatkowe 1/2 • W Ordynacji podatkowej przez ulgi podatkowe rozumie się przewidziane w przepisach prawa podatkowego zwolnienia, odliczenia, obniżki albo zmniejszenia, których zastosowanie powoduje obniżenie podstawy opodatkowania lub wysokości podatku. • Zwyżka podatkowa oznacza dodatkowe, przekraczające przyjęte normy, opodatkowanie pewnych kategorii podatników, zwykle o charakterze sankcji, bądź może być związana ze wzrostem zamożności podatnika. • Zwolnienia, ulgi i zwyżki podatkowe służą realizacji celów ekonomicznych, społecznych czy politycznych.

17. Zwolnienia, ulgi i zwyżki podatkowe 2/2 • Zwolnienie podatkowe to sytuacja, w której pewna kategoria podmiotów lub przedmiotów jest w sposób wyraźny wyłączona z opodatkowania. • Ulgi podatkowe – toprzewidziane w przepisach prawa podatkowego zwolnienia, odliczenia, obniżki albo zmniejszenia, których zastosowanie powoduje obniżenie podstawy opodatkowania lub wysokości podatku.

18. Rodzaje podatków – kryterium przedmiotowe • Podatki przychodowe, • Podatki dochodowe, • Podatki majątkowe, • Podatki od wydatków (konsumpcyjne).

19. Rodzaje podatków – kryterium stosunku przedmiotu opodatkowania do źródła podatku • Podatki bezpośrednie, • Podatki pośrednie.

20. Rodzaje podatków – kryterium podziału dochodów podatkowych pomiędzy państwo a samorząd • Podatki państwowe, • Podatki samorządowe, • Podatki wspólne.

21. System podatkowy Zbiór wszystkich podatków i związane z nimi przepisy obowiązujące w danym kraju nazywamy systemem podatkowym. Kształt tego systemu, a zatem liczba podatków, ich konstrukcja i wzajemne powiązania między nimi mają duży wpływ na warunki prowadzenia działalności gospodarczej, możliwości rozwoju gospodarczego kraju i w rezultacie na warunki życia wszystkich obywateli.

22. Prawo podatkowe Jest to ogół przepisów regulujących zasady powstawania, ustalania oraz wygasania zobowiązań podatkowych oraz obowiązki podatników, płatników i inkasentów poszczególnych podatków. Prawo podatkowe stanowi także o obowiązujących procedurach, które winny być przestrzegane przez organy podatkowe oraz strony w trakcie postępowania podatkowego i wykonywania innych czynności zmierzających do ustalenia prawidłowej wysokości zobowiązania podatkowego i skutecznego poboru podatku. W Polsce prawo podatkowe tworzą: Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r., ustawy podatkowe i przepisy wykonawcze wydane na ich podstawie.

23. Konstytucja RP art. 84 Każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Art.. 216 Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.

24. Ustawy podatkowe • Ordynacja podatkowa normująca zagadnienia zobowiązań podatkowych, informacji podatkowych, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej i czynności sprawdzających oraz tajemnicy skarbowej. Ordynacja jest ustawą z zakresu prawa postępowania. • Ustawy materialnego prawa podatkowego bezpośrednio regulujące prawa i obowiązki podmiotów prawa w zakresie każdego z podatków.

25. Ordynacja podatkowa – konstytucja podatkowa Jej przepisy stosuje się do: • podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe, • opłaty skarbowej oraz opłat, o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych, • spraw z zakresu prawa podatkowego innych niż wymienione wyżej, należących do właściwości organów podatkowych.

26. Ordynacja podatkowa – konstytucja podatkowa • Pojęcie podatku zostało zdefiniowane jako publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe i bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. • W przepisach Ordynacji podatkowej zawarto definicje m.in. obowiązku i zobowiązania podatkowego, odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe oraz podatnika, płatnika, inkasenta.

27. Polski system podatkowy Jedenaście tytułów podatkowych, objętych materialnym szczególnym prawem podatkowym: 1. Bezpośrednie: • podatek dochodowy od osób fizycznych, • podatek dochodowy od osób prawnych, • podatek od spadków i darowizn, • podatek od czynności cywilnoprawnych, • podatek rolny, • podatek leśny, • podatek od nieruchomości, • podatek od środków transportowych.

28. Polski system podatkowy 2. Pośrednie: • podatek do towarów i usług, • podatek akcyzowy, • podatek od gier.

29. Podatki państwowe • Podatek do towarów i usług, • Podatek akcyzowy, • Podatek od gier.

30. Struktura dochodów budżetu państwa według źródeł ustawa budżetowa na 2011 r.

31. Dochody podatkowe

32. Podatek od towarów i usług (VAT) – przedmiot opodatkowania Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają: 1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; 2) eksport towarów; 3) import towarów; 4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju; 5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

33. Podatek od towarów i usług (VAT) – podatnicy Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, na których ciąży obowiązek uiszczenia cła.

34. Podatek od towarów i usług (VAT) – zwolnienie podmiotowe Zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10 000 euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

35. Podatek od towarów i usług (VAT) – rejestracja podatników • Przedsiębiorcy są zobowiązani przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. • Naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako „podatnika VAT czynnego” lub jako „podatnika VAT zwolnionego”.

36. Podatek od towarów i usług (VAT) - obowiązek podatkowy Obowiązek podatkowy powstaje: • Z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. • eksporcie towarów z chwilą potwierdzenia przez urząd celny wyjścia wywozu towaru poza terytorium Wspólnoty. • W imporcie towarów z chwilą powstania długu celnego. • Przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towarów. • Przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru będącego przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia

37. Podatek od towarów i usług (VAT) - podstawa opodatkowania • Podstawą opodatkowania jest obrót; obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku; kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy, także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą lub świadczeniem usług. • Podstawą opodatkowania w imporcie towarów jest wartość celna powiększona o należne cło. • Podstawą opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jest kwota, jaką nabywający jest obowiązany zapłacić. • W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów podstawą opodatkowania jest cena nabycia, a jeżeli cena nabycia nie istnieje - koszt ich wytworzenia.

38. Podatek od towarów i usług (VAT) – stawki podatku • Stawka podatku wynosi 23%,; • Dla niektórych towarów i usług stawka podatki wynoszą 8% i 5%, • W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów stawka podatku wynosi 0%, • W eksporcie towarów stawka podatku wynosi 0%.

39. Podatek od towarów i usług (VAT) – stawki podatku • 0% - eksport towarów i usług; • 5% - chleb, nabiał, przetwory mięsne, produkty zbożowe, soki, książki dostarczane na wszystkich nośnikach fizycznych (w tym audioksiążki), czasopisma specjalistyczne oraz nuty ; • 8% - niektóre materiały medyczne i budowlane; • 23% - wszystkie pozostałe towary i usługi.

40. Podatek od towarów i usług (VAT) – odliczenia i zwrot podatku • W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. • Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika. • W przypadku importu - suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego. • Kwota podatku należnego od importu usług, kwota podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca oraz kwota podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. • W przypadku, gdy kwota podatku naliczonego, w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

41. Podatek od towarów i usług (VAT) – deklaracje podatkowe • Podatnicy są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. • Mali podatnicy składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.

42. Podatek od towarów i usług (VAT) – zapłata podatku • Podatnicy są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego. • Mali podatnicy są obowiązani do obliczania i wpłacania podatku za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy.

43. Podatek od towarów i usług (VAT) – dokumentacja • Podatnicy są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy. • Podatnicy zwolnieni od podatku są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień. • Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

44. Podatek akcyzowy – przedmiot opodatkowania ogólnie Opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium RP oraz eksport i import towarów i usług.

45. Podatek akcyzowy – przedmiot opodatkowania Do czynności podlegających opodatkowaniu zalicza się: • produkcję wyrobów akcyzowych; • wprowadzenie wyrobów akcyzowych do składu podatkowego; • import wyrobów akcyzowych; • nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów akcyzowych, z wyłączeniem nabycia wewnątrzwspólnotowego dokonywanego do składu podatkowego; • wyprowadzenie ze składu podatkowego, poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyrobów akcyzowych niebędących własnością podmiotu prowadzącego ten skład podatkowy,

46. Podatek akcyzowy –podatnik Podmioty: • nabywające lub posiadające wyroby akcyzowe znajdujące się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, • będące nabywcą końcowym zużywającym energię elektryczną, • u których powstają ubytki wyrobów akcyzowych, również gdy nie są właścicielami tych wyrobów akcyzowych; • będące przedstawicielem podatkowym; • będące zarejestrowanym handlowcem - z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych na rzecz osoby trzeciej. • podmioty niebędące importerem, jeżeli ciąży na nich • obowiązek uiszczenia cła.

47. Podatek akcyzowy – rejestracja podatników Podmioty chcące prowadzić działalność gospodarczą w zakresie wyrobów akcyzowych są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu lub pierwszej czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie złożyć zgłoszenie rejestracyjne właściwemu dla podatnika naczelnikowi urzędu celnego.

48. Podatek akcyzowy -znaki akcyzy System znaków akcyzy jest formą kontrolowania przez państwo działalności gospodarczej polegającej na produkcji i obrocie napojami alkoholowymi oraz wyrobami tytoniowymi, mającą na celu eliminowanie przemytu i nielegalnego obrotu tymi wyrobami oraz ochronę interesów podmiotów prowadzących legalnie działalność gospodarczą. Obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy podlegają napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe.

49. Podstawa opodatkowania podatkiem akcyzowym Podstawę opodatkowania stanowi obrót wyrobami akcyzowymi; w przypadku towarów importowanych podstawą opodatkowania jest wartość tych towarów powiększona o należne cło. Jeżeli stawka akcyzy określona jest kwotowo, to podstawę opodatkowania stanowi ilość wyrobów akcyzowych.

50. Podatek akcyzowy - stawki akcyzy Przepisy systemu podatkowego Unii Europejskiej wymagają, aby państwa członkowskie w zakresie struktury i stawek podatku akcyzowego dla wyrobów akcyzowych, stosowały określony dla poszczególnych wyrobów poziom minimalny wysokości podatku. Państwa członkowskie mogą jednak zawsze ustalić i stosować w oparciu o własną politykę fiskalną wyższe stawki akcyzy.