640 likes | 1.77k Views
Azərbaycan ərazisində tayfa ittifaqları və qədim dövlətlər Plan Miladdan qabaq III-II minilliklərdə Azərbaycanın etno-siyasi xəritəsi. İlk Azərbaycan dövlətləri: Aratta, Lullibium və Kutium dövlətləri. Manna və Atropatena quldar dövlətləri və onların ictimai –siyasi qurluşu.
E N D
Azərbaycan ərazisində tayfa ittifaqları və qədim dövlətlər Plan Miladdan qabaqIII-II minilliklərdə Azərbaycanın etno-siyasi xəritəsi. İlk Azərbaycan dövlətləri: Aratta, Lullibium və Kutium dövlətləri. Manna və Atropatena quldar dövlətləri və onların ictimai –siyasi qurluşu. Qafqaz Albaniyası: sərhədləri, etnik tərkibi və təsərüffatı. Ədəbiyyat. Azərbaycan tarixi.7 cild, 1cild. Bakı.1998-ci il, səh.174-414 Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar.Bakı 1998 –ci il səh.1-11 Azərbaycan tarixi.Z.Bünyadovun redaktorluğu ilə.Bakı 1994.səh 73- 169. Azərbaycan tarixi. S.Əliyarlının redaktorluğu ilə.Bakı 1996.səh 84-109. Qaşqay S.Manna çarlığının tarixindən (rus dilində) Bakı 1977 Fazili A.Atropatena e.ə IV-e.VII əsri. Bakı 1992 Məmmədova F.Qafqaz Albaniyasının siyasi tarixi və tarixi coğrafiyası (e.III əsr-e.VIII əsri) Bakı.Elm.1986
MannnıUrartu təcavüzündən xilas etmək Assuriyanın mövqeyini Mannada möhkəmləndirmək Mannada Assuriya xəzinəsinə vaxtlı-vaxtında xərac göndərilməsini təmin etmək Urartu məğlubiyyətə uğradı Ulusunu II Sarqonun şərəfinə yazılı abidə qoyuldu Ulusunu Assuriya ordusunu ərzaqla təchiz etdi. Manna qüdrətli dövlət oldu.
Atropatenanın mədəniyyəti Arxeoloji materiallar və antik müəlliflərin məlumatları Atropatenanın zəngin mədəniyyətə malik olduğunu sübut edir. Atropatena əhalisi Zərdüşt dininə sitayiş edirdi.Zərdüçtlüyün müqəddəs kitabı Avestadır. Şəhərlər karvan yolları üzərində və böyük məbədlərin ətrafında salınmış Yunan mədəniyəti Atropatenada da yayılmışdı. Yunan mədəniyyəti Yaxın Yunan mədəniyyəti Yaxın və Orta Şərq ölkələrində yerli xalqların mədəniyyətinə təsir göstərmiş Qonşu ölkələrin memarlığı ilə yaxşı tanış idilər. Avropanı “Avesta ” əsəri ilə ilk dəfə 1771 ci ioldə fransız alimi Anketil Düperron tanış etmişdir. Nəticədə yeni yaranan mədəniyyət Ellin mədəniyyəti adlanırdı
Albanlar (ən böyük tayfa) Amardlar Lehlər Silivlər Utilər Albaniyada yaşayan tayfalar Kadusilər Qarqarlar Kaspilər Massagetlət Xınalıqlar Udinlər Sakaşenlər
Romalılara Albanlar arasında döyüşlər e.Ə 65 ci ildə Alazan çayı sahilində ikinci döyüş oldu. e..ə 66 ci ildə Kür çayı sahilində birinci döyüş oldu. Romalılar qalib gəldi.Albanlarla sülh bağlayıb İberyaya soxuldular. Hərbi hiylə işlədən Pompey qalib gəldi.Ancaq albanların müqviməti Xəzərə doğru irəliləməyə imkan vemədi e.Ə 36 cı ildə Roma sərkərdəsi Kanidi İberya və Albaniyaya hücum etdi. Alban hökmdarı Zober romadan asıllığı qəbul etdi
Albaniya xarici siyasətində Romaya meyl etdi İmperator Domisian dövründə (81-96) 12 ci legionun Albaniyada olmasını Albaniya Roma ilə əlaqədə olmuşdur Siyasi İqtisadi Ticarət Qobustanda aşkar edilən daş kitabə təsdiq edir Albaniya III əsrə kimi Romanın təsiri dairəsində olmuşdur.