Het eHealth-platform: doelstellingen, stand van zaken en toekomstperspectieven

1. Het eHealth-platform:doelstellingen, stand van zaken en toekomstperspectieven Frank Robben Administrateur-generaal eHealth-platform Sint-Pieterssteenweg 375 B-1040 Brussel E-mail: Frank.Robben@ehealth.fgov.be Website eHealth-platform: https://www.ehealth.fgov.be Persoonlijke website: www.law.kuleuven.be/icri/frobben

2. Structuur van de uiteenzetting • enkele evoluties in de gezondheidszorg • doel van het eHealth-platform • visie en strategie • basisarchitectuur en basisdiensten • voorbeelden van diensten met toegevoegde waarde in productie • verdere prioriteiten • enkele persoonlijke ideeën voor de sector van de labo’s • waarborgen bij het gebruik van het eHealth-platform • voordelen van eHealth voor de patiënten, de zorgverleners en de overheid

3. 1. Enkele evoluties in de gezondheidszorg meer chronische zorg i.p.v. louter acute zorg zorg op afstand (monitoring, bijstand, raadpleging, diagnose, operatie, …), o.a. thuiszorg mobiele zorg multidisciplinaire, transmurale en geïntegreerde zorg patiëntcentrische zorg en empowerment van de patiënt snel evoluerende kennis => nood aan betrouwbaar, gecoördineerd kennisbeheer en –ontsluiting dreiging van te tijdrovende administratieve processen nood aan degelijke ondersteuning van het gezondheids-zorgbeleid en –onderzoek gebaseerd op kwaliteitsvolle, geïntegreerde en geanonimiseerde informatie grensoverschrijdende mobiliteit

4. 1. Vermelde evoluties vergen … samenwerking tussen alle actoren in de gezondheids-zorg efficiënte en veilige elektronische communicatie tussen alle actoren in de gezondheidszorg kwaliteitsvolle, specialisme-overschrijdende elektronische patiëntendossiers zorgplannen en zorgpaden geoptimaliseerde administratieve processen technische en semantische interoperabiliteit waarborgen inzake informatieveiligheid bescherming van de persoonlijke levenssfeer respect van het beroepsgeheim van de zorgverleners

5. 1. Elektronische communicatie bevordert ook … • kwaliteit van de zorgverlening en patiëntveiligheid • vermijden van verkeerde zorgen en geneesmiddelen • vermijden van fouten bij de toediening van de zorgen en geneesmiddelen • beschikbaarheid van betrouwbare gegevensbanken met informatie over goede behandelingspraktijken en beslissings-ondersteunende scripts • vermijden van onnodig meervoudige onderzoeken => minder belasting voor patiënt en vermijden onnodige meerkosten

6. 2. Doel van het eHealth-platform hoe ? door een goed georganiseerde, onderlinge elektronische dienstverlening en informatie-uitwisseling tussen alle actoren in de gezondheidszorg met de nodige waarborgen op het vlak van de informatie-veiligheid, de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en het beroepsgeheim wat ? optimaliseren van de kwaliteit en de continuïteit van de gezondheidszorgverstrekking optimaliseren van de veiligheid van de patiënt vereenvoudigen van de administratieve formaliteiten voor alle actoren in de gezondheidszorg degelijk ondersteunen van het gezondheidszorgbeleid

7. 3. Visie en strategie geen centrale opslag van persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid wel veilige elektronische gegevensuitwisseling tussen alle actoren in de gezondheidszorg indien de patiënt dit wenst, geleidelijk verwijzing naar plaatsen waar over hem/haar persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid beschikbaar zijn, zonder dat daaruit enige inhoudelijke informatie over de gezondheid kan worden afgeleid onverkorte toepassing van de wetgeving inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer het beroepsgeheim de rechten van de patiënt de uitoefening van de geneeskunst

8. 3. Visie en strategie bijzondere aandacht voor informatieveiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer, o.a. door vercijfering van uitgewisselde persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid tussen de verzender en de bestemmeling zeer doorgedreven preventieve toegangscontrole: wie mag in welke situaties toegang hebben tot welke gegevens over welke patiënten over welke periodes persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid kunnen over het eHealth-platform slechts worden uitgewisseld mits machtiging in wet, door Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité of door de patiënt logging van uitgevoerde elektronische diensten (wie wat over wie wanneer, niet uitgewisselde persoonsgegevens !) informatieveiligheidspolicies en –consulenten

9. 3. Visie en strategie respect voor en ondersteuning van bestaande lokale of regionale initiatieven inzake elektronische samenwerking in de gezondheidszorg private initiatieven inzake elektronische dienstverlening aan actoren in de gezondheidszorg gebruik van het eHealth-platform is facultatief, niet verplicht beheer van het platform door vertegenwoordigers van de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg respect voor de therapeutische vrijheid van de zorgverleners het eHealth-platform wijzigt niet de inhoudelijke taakverdeling tussen de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg

10. 4. Basisarchitectuur Portal Health DTW DTW DTW DTW Patiënten, zorgverleners en zorginstellingen Software zorgverlener DTW DTW DTW Software zorginstelling DTW Site RIZIV PortaleHealth-platform MyCareNet DTW DTW DTW DTW DTW DTW DTW DTW DTW DTW DTW DTW Gebruikers Basisdiensten eHealth-platform Netwerk GAB GAB GAB GAB GAB GAB Leveranciers

11. 4. Basisdiensten volledig operationeel coördinatie van elektronische deelprocessen portaalomgeving (https://www.ehealth.fgov.be) geïntegreerd gebruikers- en toegangsbeheer beheer van loggings systeem voor end-to-end vercijfering bij verzending naar een bestemmeling die gekend is op het moment van de vercijfering bij verzending naar een bestemmeling die niet gekend is op het moment van de vercijfering persoonlijke elektronische brievenbus voor elke zorgverlener met basisfunctionaliteiten elektronische datering (time stamping) codering en anonimisering

12. 4. Basisdiensten in acceptatie verwijzingsrepertorium (metahub) operationeel tegen Q2 2012 persoonlijke elektronische brievenbus voor elke zorgverlener met volledige functionaliteiten in ontwikkeling extramurale gezondheidskluis voor elke basisdienst zijn de cookbooks voor het gebruik ervan gepubliceerd zijn SLA’s inzake de beschikbaarheid en de performantie vastgelegd en gepubliceerd, en worden deze SLA’s systematisch gerespecteerd

13. 4. Gebruikers- en toegangsbeheer

14. 4. Vercijfering bekende bestemmeling eHealth-platform Message originator Internet Web service Ask public key 1 Identification certificate Identification certificate 2 Asks for public key Authenticates sender Send message Any protocol 3 4 Sends public key Encrypts message Identification certificate Public keys repository Message recipient Stored private key 5 Decrypts message

15. 4. Vercijfering onbekende bestemmeling Encrypted with public key of user 1 Symmetric key Key Management / Depot Encrypted with public key of user 2 Symmetric key 5 receives key 2 sends key 1 asks for key User 2 Recipient User 1 Originator 4 justifies right to obtain key 4 justifies right to obtain message 3 sends encrypted message Encrypted with public key of Message depot 5 receives message Encrypted with public key of User 2 Message encrypted with symmetric key Messages Depot Message encrypted with symmetric key Message encrypted with symmetric key

16. 4. Elektronische datering (time stamping) User eHealth-platform 1 6 document A document B archive hashing 2 hashcode B hashcode A 5 electronic signature 3 timestamp bag 4 electronic time stamping 6 archive

17. 4. Coördinatie elektronische deelprocessen Clients Application Application Application Exposed services eHealth Service Bus (ESB) Orchestration Orchestration Application Integration & Monitoring Consulted services Application Application Application Providers

18. 5. Voorbeelden diensten toegevoegde waarde invoer in en raadpleging van het Kankerregister het register m.b.t. de heup- en knieprothesen (Orthopride) de registers m.b.t. de verstrekte zorgen inzake hartimplantaten (Qermid) het gedeeld elektronisch artritisdossier, met inbegrip van elektronische processen voor terugbetaling van anti-TNF-medicatie (Safe) PROCARE RX waarmee radiologen anoniem radiografieën en bijhorende informatie kunnen opladen en opsturen aan deskundigen voor revisie of second opinion ondersteuning van het elektronisch zorgvoorschrift in >50 ziekenhuizen

19. 5. Elektronisch voorschrift ziekenhuizen Hospital eHealth-platform 1 prescription A prescription B 6 archive hashing 2 hashcode B hashcode A 5 electronic signature 3 timestamp bag 4 electronic time stamping 6 archive

20. 5. Voorbeelden diensten toegevoegde waarde beheer van wachtdiensten van huisartsen en tandartsen (Medega) elektronische mededeling van wachtverslagen door geneesheren van wacht aan de houder van een GMD raadpleging van de wilsbeschikkingen inzake euthanasie rapportering over MUG-interventies incidenties van bepaalde ziekten (bvb. H1N1-virus) elektronische raadpleging van verzekerbaarheid in de ziekteverzekering door verplegers(groeperingen) elektronische overmaking van facturen derde betaler door verplegers(groeperingen) aan ziekenfondsen elektronische aangifte van de geboorte

21. 5. Voorbeelden diensten toegevoegde waarde Resident Assessment Instrument (BelRAI) elektronische invoer en raadpleging van de evaluatie van de gehandicapten in het informatiesysteem van de FOD Sociale Zekerheid (Medic-e) platform voor gegevensuitwisseling tussen het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid en de door haar erkende diensten (VESTA) on line registratiesysteem voor de private voorzieningen uit de sector Bijzondere Jeugdzorg in Vlaanderen zorgportaal SARAI van het Ziekenhuisnetwerk Antwerpen (ZNA) ter ondersteuning van de samenwerking tussen huisartsen, specialisten en zorgteams in het kader van de zorgtrajecten van het RIZIV (diabetes en nierinsufficiëntie) de bijdrage van huisartsen aan het multidisciplinair oncologisch consult

22. 6. Multidisciplinair delen van gegevens • gegevens uit ziekenhuizen • delen van documenten tussen ziekenhuizen en artsen • het “HUB en metaHUB systeem” • extramurale gegevens • delen van gestructureerde gegevens tussen 1ste lijn en andere extramurale zorgverstrekkers • de “extramurale kluis” • gekoppeld en interoperabel • informed consent • therapeutische / zorg-relatie • …

23. 6. HUB – metaHUB : as is Remote files unknown

24. 6. HUB – metaHUB : to be A 3: Fetch data from hub A 1: Where can we find data? Meta-Hub 2: In hub A and C 4:All data available 3: Fetch data from hub C C B

25. 25 6/3/2012

26. Extramurale kluis • Delen van gegevens • elke actor houdt zijn eigen dossier bij, • maar kan bepaalde onderdelen ervan delen met andere actoren • voorbeelden : • medicatie schema • SUMEHR • parameters • journaal • …

27. Extramurale kluis • Toegangvoor zorgverstrekkers • met een “zorgrelatie” • afhankelijk van hun rol • Geen toegang voor • IT-administrators, hoster,… • eHealth-platform • overheid • … zonder de actieve medewerking van de houder van de 2e sleutel

28. 6. Verdere prioriteiten Recip-e: ondersteuning van het systeem voor ambulant elektronisch voorschrijven van geneesmiddelen en, nadien, andere gezondheidszorgen eHealth Key depot Pharmacy Prescriber 5 gives key 2 gives key 4 asks for key 1 asks for key 3 sends encrypted recipe 4 asks recipe 5 gives recipe Recip-e

29. 6. Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV Prescriber A couple of days A couple of days Pharmacy A couple of days After many days Sickness fund medical advisor

30. 6. Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV Prescriber A few seconds Pharmacy A few seconds A few seconds Sickness fund medical advisor

31. 6. Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV

32. 6. Verdere prioriteiten gegevensbank m.b.t. de zorgverleners en de zorginstellingen gezamenlijk beheerd door de FOD Volksgezondheid, het RIZIV, het FAGG en de Gemeenschappen en gehost door het eHealth-platform gegevensbank m.b.t. de farmaceutische specialiteiten, beheerd door het FAGG en het RIZIV en gehost door het eHealth-platform

33. 6. Gegevensbank zorgverleners/instellingen

34. 6. Verdere prioriteiten • gegevensbanken met de verzekerbaarheidstoestand en de andere rechten van de patiënt in de ziekteverzekering, beheerd en gehost door de ziekenfondsen • gegevensbank met bepaalde therapeutische relaties tussen zorgverleners en patiënten, gehost door de ziekenfondsen • gegevensbank m.b.t. best practices inzake behandeling van patiënten bij bepaalde diagnoses, beheerd door CEBAM en gehost door het eHealth-platform

35. 7. Ideeën voor labo’s voorstel voor een systeem van elektronische uitwisseling van labo-aanvragen en resultaten voor de sector van de extramurale labo’s in België een geïntegreerde labo-aanvraagmodule binnen elke huisartsensoftware voor het geadresseerd en niet-geadresseerd verzenden van aanvragen naar extramurale labo’s het geadresseerd verzenden van de (gedeeltelijke) resultaten naar de huisarts en de integratie binnen het eletronisch patiëntendossier laboresultaten in de extramurale kluis en een centrale geanonimiseerde sector databank dit alles met respect voor privacy en beroepsgeheim op basis van de basisdiensten van het eHealth-platform

36. 7. Voorgestelde architectuur Send Labo Results: Geadresseerd via eHealth Box 7 Extramurale kluis 6 EMGK EMD PLUG Geanonimiseerde Setor DB Labo aanvragen en resultaten ExtendedTechnical & Business Connector Sector Analyse UAM ESB STS E2EE Aanvrager LABO PLATFORM (anonymous data) check EMD FORM APPLICATION Rules / Templates Labo Lab: (optional) • Codering van het INSZ • + unieke code (time) LIMS STS Codage 1 Patient: INSZ WS client UAM ESB 2 Go to Form STS • Add: • Patient • Lab • Timestamping • Send via eBoxorRecip-e Send • Send Lab Request: • Geadreseerd via eHealth Box • Niet-geadresseerd via Recip-e Print TS 3 4 5 ehBox Recipe-e

37. 7. Intelligent formulierenplatform huisarts krijgt toegang tot een intelligent formulierenplatform huisartsensoftware genereert een unieke code op basis van het gecodeerde INSZ van de patiënt en een gedetailleerde tijdsaanduiding via het systeem voor gebruikers- en toegangsbeheer krijgt de arts toegang tot het laboplatform generieke formulieren en formulieren per labo worden aangeboden; de evolutie naar gestandaardiseerde generieke formulieren wordt op deze manier gestimuleerd. naar schatting 80 % van de aanvragen kan opgevangen worden door generieke formulieren templates voor bepaalde symptomen en ziektebeelden (op basis van best practices) Intelligent aankruisen van testen vrijheid voor de aanvrager om andere testen te selecteren generatie van een unieke barcode of scanning van de unieke barcode van een recipiënt voor optimale koppeling tussen aanvraag en stalen aanvraag wordt in Kmehr (of HL7) formaat opgeslagen in een tijdelijke buffer de aanvraag blijft op elk moment anoniem

38. 7. Laboresultaten in de extra-muros kluis de labo-aanvragen en resultaten kunnen opgenomen worden in de extramurale kluis met als toegevoegde waarde systeem van patiënt consent, therapeutische relaties en threshold encryptie bepaalt fijnmazige toegang tot de gegevens geïntegreerd in breder gedeeld patiëntendossier het beheer van de toegang tot de laboresultaten blijft mede in handen van de zorgactoren (threshold encryption) deze gegevens kunnen ook dienen voor onderzoeksdoeleinden door de labosector en andere onderzoeksinstellingen er kunnen intelligente regels opgesteld worden die de terugbetaling van bepaalde analyses nagaan leidt tot verminderen van onnodige aanvragen en verbeteren van statistisch onderzoek door de sector

39. 7. Toegevoegde waarde procesverbetering & administratieve vereenvoudiging eliminatie van de papieren stroom en vermijden van foutieve koppeling tubes en aanvragen naadloze integratie vanuit de software van de huisarts garantie voor de volledigheid van de aanvraag ontvangstbevestiging voor het labo kostenreductie vermindering van de behandelings- en de opslagkosten van papier tijdsbesparing door een automatische koppeling van de fysische en elektronische stromen drastische kostenbesparing omdat de elektronische stroom via de eHealth box verloopt. bescherming tegen de juridische aansprakelijkheid van het labo juridische onweerlegbaarheid ten opzicht van derden van de aanvragen via eHealth-platform identificatie en timestamping de eHealth box is de enige technologie die de identiteit en hoedanigheid van de verzenders en ontvangers garandeert en die encryptie technieken gebruikt die de boodschappen onleesbaar maken voor alle intermediaire partijen geanonimiseerde sector databank responsabilisering van de sector: geanonimiseerde sector databank maakt zelfregulering mogelijk door de sector ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek in dit domein

40. 8. Waarborgen bij gebruik eHealth-platform verhoging van de rechtszekerheid bij gebruik van het eHealth-platform basisdiensten ter ondersteuning van informatieveiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer zoals gebruikers- en toegangsbeheer end-to-end vercijfering logging zijn conform wettelijke vereisten terzake basisdiensten ter ondersteuning van de bewijskracht zoals time stamping ontvangstmeldingen zijn conform wettelijke vereisten terzake bij deze basisdiensten gebruikte gevalideerde authentieke bronnen zoals gegevensbank met hoedanigheid van zorgverstrekker gegevensbanken met therapeutische relaties zijn betrouwbaar

41. 8. Waarborgen bij gebruik eHealth-platform rechtszekerheid wordt gewaarborgd door wet op het eHealth-platform specifieke wetgeving uitgewerkt op initiatief van het eHealth-platform (bvb. elektronische voorschrijven) voorafgaande machtiging en permanente controle door Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité controle door het Beheerscomité bestaande uit vertegenwoordigers van alle stakeholders voorafgaande rechtszekerheid over legitimiteit van de uitwisseling van persoonsgegevens en van de omstandigheden waarin ze geschiedt bij machtiging door de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité service level agreements waarborgen beschikbaarheid performantie

42. 9. Voordelen voor de patiënt meerwaarde op het vlak van de kwaliteit van de gezondheidszorg en van de veiligheid van de patiënt in bepaalde gevallen, snellere dienstverlening grotere transparantie voor de zorgverleners minder administratieve formaliteiten, waardoor beschikbare tijd maximaal kan worden besteed aan zorgverlening betere ondersteuning bij de beroepsuitoefening één aansluiting op een elektronisch platform volstaat voor het gebruik van diverse toepassingen hogere rechtszekerheid bij elektronische gegevensuitwisseling gemakkelijkere doorverwijzingen tussen zorgverleners/ zorginstellingen ondersteuning van samenwerking, ook lokaal en regionaal

43. 9. Voordelen voor de overheid maximale besteding van beschikbare middelen aan zorg i.p.v. aan administratieve formaliteiten mogelijkheid tot concentratie op ontwikkeling van nieuwe diensten met toegevoegde waarde, bvb. disease management betere beleidsondersteuning

44. Voor meer informatie • portaal eHealth-platform (https://www.ehealth.fgov.be) bevat uitgebreide functionele en technische documentatie m.b.t. • de basisarchitectuur • de 9 multifunctionele basisdiensten aangeboden door het eHealth-platform • de diensten met toegevoegde waarde die gebruik maken van deze basisdiensten • de reeds beschikbare authentieke bronnen • de normen, standaarden en specificaties • alle KMEHR-berichten • de verdere prioriteiten • eigen website (http://www.law.kuleuven.be/icri/frobben) bevat alle slides gebruikt bij uiteenzettingen

45. D@nk u !Vragen ?