Etyka chrześcijańska (główne podstawy teoretyczne sformułowane przez Św. Augustyna i Św. Tomasza)

1. Etyka chrześcijańska(główne podstawy teoretyczne sformułowane przez Św. Augustyna i Św. Tomasza)

2. Trzy główne wymiary etyki chrześcijańskiej to: • Etyka miłości bliźniego; • Etyka świętości życia (a etyka jakości życia); • Koncepcja prawa naturalnego;

3. Nie należy zapominać, że najważniejszą zasadą etyki chrześcijańskiej jest miłość Boga: „Bo czy pragniesz czegoś więcej poza tym, żeby być szczęśliwym? A czy jest istota szczęśliwsza od człowieka, który znajduje upodobanie w niezachwianej, niezmiennej i najwznioślejszej prawdzie? […] Przeciwnie, upatrujemy w niej najwyższe dobro […]” św. Augustyn O wolnej woli

4. 1. Etyka miłości bliźniego • Żąda, by każdego człowieka traktować z szacunkiem; • Apeluje do uczuć życzliwości, współczucia i braterstwa; • Wymaga dobrowolnego wyrzeczenia, ustępliwości (zrezygnuj z siebie!) i bezgranicznego wybaczania; • Zgodnie z tą koncepcją, żaden człowiek nie jest moralnie zły, może być moralnie ślepy i niewrażliwy (źródłem zła są trudne warunki życia, poddanie się naciskom społecznym, ignorancja moralna, czy zły przykład); • Niewyczerpana cierpliwość jest zatem największą cnotą;

5. Ewentualne błędy etyki miłości bliźniego • Od dobrych zawsze żąda więcej niż od złych; • Każe pogodzić się z wszelką niegodziwością, pozwala ludziom perfidnym wielokrotnie popełniać te same błędy i wystawia jednostki wrażliwe na niezliczone cierpienia! • Bezgraniczne wybaczanie też budzi wątpliwości.

6. 2. Etyka świętości życia (a etyka jakości życia); • głosi niezbywalną wartość każdego ludzkiego życia, niezależnie od jego charakteru i jakości. Życie jest święte od momentu poczęcia aż do momentu śmierci i nikt nie ma prawa go przerywać. Jest wartością daną przez Boga i tylko On ma prawo decydować, kiedy ma się zacząć, a kiedy zakończyć. • (w tym punkcie mieszczą się problemy tj.: in vitro, eutanazja, czy aborcja) • Ewentualne istotne problemy: - kiedy następuje poczęcie?, kiedy następuje śmierć?, jaką wartość ma jakość ludzkiego życia?, czym jest ludzkie cierpienie?

7. 3. Koncepcja prawa naturalnego • prawo naturalne jest częścią prawa odwiecznego; wpisane jest w naturę istot rozumnych i skłania je ku właściwemu działaniu i celowi. • Wiemy już, że kwestia poznania prawa naturalnego inaczej przedstawia się u Augustyna a inaczej u Tomasza (kwestia iluminacji).

8. Czym jest prawo naturalne, co do treści? Są to podstawowe zasady moralne (w tym przypadku chrześcijańskie), z którymi musi ponadto zgadzać się prawo stanowione.

9. DEKALOG – to oczywiście punkt centralny prawa naturalnego w myśli chrześcijańskiej • Stąd podkreśla się, że etyka chrześcijańska stanowi etykę kodeksową (odróżnianą od etyki sytuacyjnej) • Za etyką kodeksową ma przemawiać jej prostota, tzn. kodeksy moralne z reguły są nieskomplikowane. Łatwość i komunikatywność przesądzają o ich popularności;

10. Dla odmiany • Etyka sytuacyjna – kładzie nacisk na indywidualność, inicjatywę i wrażliwość moralną. Zakłada, że istnieje intuicja moralna, która wystarcza do rozróżnienia dobra od zła. (etyka kodeksowa w zasadniczej mierze wyklucza istnienie wrażliwości moralnej, tzn. uznaje, iż człowiek jest z natury bardzo niedoskonały, stąd potrzebuje wsparcia od czegoś zdecydowanie doskonalszego)

11. Czy etykę chrześcijańską można traktować w oderwaniu od wątku religijnego, jakim jest kwestia Boga?

12. Pozostanie(w aspekcie dwóch teorii etycznych: etyki cnoty oraz etyki chrześcijańskiej) • Jak interpretuje słabą wolę Sokrates a jak Arystoteles? • Umiejętność wyszukiwania terminów skrajnych w kontekście Arystotelesa zasady złotego środka. • Czym jest wymiar wspólnotowy dla etyki cnoty? • Główne cechy etyki miłości bliźniego. • Jaka jest różnica między etyką świętości życia a etyką jakości życia? • Scharakteryzuj czym jest koncepcja prawa naturalnego. • Na czym polega różnica między etyką kodeksową a etyką sytuacyjną?