260 likes | 475 Views
Experimentele benaderingen richting therapeutische interventies voor fragiele X syndroom. Josien Levenga. Genetisch materiaal (1). De mens heeft 23 paar chromosomen: - 22 paar normaal 1 paar geslachts- chromosomen ♀ : XX ♂ : XY Een chromosoom is opgebouwd
E N D
Experimentele benaderingen richting therapeutische interventies voor fragiele X syndroom Josien Levenga
Genetisch materiaal (1) • De mens heeft 23 paar • chromosomen: • - 22 paar normaal • 1 paar geslachts- • chromosomen • ♀: XX • ♂: XY • Een chromosoom is opgebouwd • uit vier verschillende DNA- • bouwstenen: • - Cytosine (C) - Guanine (G) • - Thymine (T) - Adenine (A)
Genetisch materiaal (2) Transcriptie: de synthese van een RNA- kopie van DNA Translatie • Eiwitten zijn verantwoordelijk • voor alle processen in een cel
Fragiele X syndroom Kenmerken Verstandelijke handicap = IQ < 70 Macro-orchidisme = grotere testikels Milde gezichtsafwijkingen Gedragsproblemen Epileptische aanvallen Prevalentie Mannen: 1:4000 Vrouwen: 1:7000 XY XX
(Fragiele) X chromosoom X chromosoom van een fragiele X patiënt Normaal X chromosoom
Het FMR1 gen • CGG-herhaling in het fragiele X mentale retardatie 1 (FMR1) gen normale situatie 5-55 CGGs >200 CGGs volledige mutatie
5-55 CGGs De normale situatie FMR1 mRNA Eiwit: Fragiele X Mentale Retardatie Proteïne (FMRP)
Volledige mutatie: fragiele X syndroom >200 CGGs FMR1 gen is inactief RNA FMRP • De afwezigheid van FMRP in de hersenen is de oorzaak van de verstandelijke handicap in fragiele X patiënten!
astrocyten neuronen microglia oligodendrocyten
Spines • Spines zijn de contactpunten waar de signalen • van andere neuronen binnenkomen spines spines
GFP-FMRP Cherry
Doelen • Onderzoeken van transport van FMRP in neuronen • Zijn er behandelingen mogelijk met specifieke medicijnen?
FMRP domeinen • Specifieke delen van FMRP hebben verschillende functies • vorming van pakketjes (granules) • voor het transport
Normaal Geen vorming van FMRP-pakketjes FMRP opgesloten in de kern Veranderde vormen van FMRP
Herstel + Normale FMRP
Therapie Wat zijn de gevolgen van de afwezigheid van FMRP?
Meten effectiviteit medicijn • Fragiele X muis veel overeenkomsten met • fragiele X patiënten • Spine morfologie meten van fragiele X neuronen • Gedragstest bij fragiele X muizen
Maat van rijpheid Meten van rijpe en onrijpe spines: rijpe spine: onrijpespines:
Onrijpheid van fragiele X neuronen rijpe spines onrijpe spines
Herstel na behandeling onrijpe spines mGluR5 antagonisten mGluR5 antagonisten
Herstel van gedrag • In een gedragtest zien we ook een verbetering • bij fragiele X muizen na behandeling met mGluR5 • antagonisten
Conclusie • Specifieke delen van FMRP zijn belangrijk voor transport in pakketjes • Therapeutische mogelijkheden voor fragiele X patiënten lijken hoopgevend
Experimentele benaderingen richting therapeutische interventies voor fragiele X syndroom Josien Levenga