330 likes | 683 Views
Chemia koloru cz.5. Fluorescencja Prof. Daniel T. Gryko. Plan wykładu. Podstawy zjawiska fluorescencji Zale ż no ść fluorescencji od struktury Zastosowania fluorescencji. Podstawy zjawiska. Luminescencja Emisja fotonów (w zakresie ultrafioletu, widzialnym
E N D
Chemia koloru cz.5 Fluorescencja Prof. Daniel T. Gryko
Plan wykładu • Podstawy zjawiska fluorescencji • Zależność fluorescencji od struktury • Zastosowania fluorescencji
Podstawy zjawiska Luminescencja Emisja fotonów (w zakresie ultrafioletu, widzialnym i podczerwonym) z elektronowych stanów wzbudzonych. Elektroluminescencja Pod wpływem prądu elektrycznego Chemiluminescencja Pod wpływem reakcji chem. Fotoluminescencja Pod wpływem światła
Podstawy zjawiska FotoLuminescencja Fluorescencja Ze stanów singletowych Fosforescencja Ze stanów trypletowych • Fluorescencja opóźniona • Termiczna (T1→ S1, mała różnica energii, czas życia T1 długi) • Zderzenia T1 + T1 energia na powrót do S1
Co się może stać? Fluorescencja opóźniona fosforescencja ISC fluorescencja Zmiany konformacyjne IC hv Cząsteczka wzbudzona Transfer elektronu Przekształcenia fotochemiczne Ekscymery i ekscypleksy Transfer energii
Pasma 0-0 i reguła Kashy Stan S1 z geometrią S0 Stan S1 z geometrią S1 Stan S0 z geometrią S1 Stan S0 z geometrią S0 Reguła Kashy Obserwowana luminescencja niemal wyłącznie pochodzi z najniższego stanu wzbudzonego o danej multipletowości.
Podstawowe pojęcia Widmo Maksimum emisji λem Szerokość sygnałów Ilość sygnałów Wydajność kwantowa Φ = fotony wyemitowane/fotony zaabsorbowane Czas życia fluorescencji Opóźnienie pomiędzy absorpcją a emisją
Przesunięcie Stokesa Różnica energii pomiędzy sygnałem absorpcji o najniższej energii a sygnałem emisji o najwyższej energii (wyrażona w częstościach) Stokes Shift is 25 nm Fluoresceina 520 nm 495 nm Intensywność fluorescencji Dlugość fali
Preferowane właściwości związków fluorescencyjnych • Duża molowa absorbancja w rejonie wzbudzenia • Wysoka wydajność kwantowa • Fotostabilność • Długi czas życia w stanie wzbudzonym • Duże przesunięcie Stokesa
Struktura a fluorescencja Efekt ciężkiego atomu NH2, OH etc. SO3H Zmiana przejścia o najniższej energii z π →π* na n→π* powoduje zmianę preferowanego procesu na ISC. Zwiazki karbonylowe
Struktura a fluorescencja n→π* ma nizszą energię niż π→π* ale gdy są wiązania wodorowe może to ulec odwróceniu. Tak więc Φ wzrasta ze wzrostem H-donorowości rozpuszczalnika.
Struktura a fluorescencja Φ = 0.54 Φ = 0.91 Usztywnienie cząsteczki zmniejsza możliwości przejść bezpromienistych a tym samym prowadzi do wyższej wydajności kwantowej fluorescencji.
Fotoindukowane wewnątrzcząsteczkowe przeniesienie ładunku • Zmiana momentu dipolowego (duża dla układów Donor-Akceptor) • Lokalny stan wzbudzony (LE) nie jest w równowadze z cząsteczkami polarnego rozpuszczalnika • Wewnątrzcząsteczkowy stan z przeniesieniem ładunku (Intramolecular charge transfer state -ICT) • Jeżeli zachodzi obrót części cząsteczki to TICT
Zastosowania • Sensory • Wizualizacja związków biologicznie czynnych w komórkach • Mikroskopia fluorescencyjna • Polarność rozpuszczalnika • Pomiary gęstości cieczy
Co badamy? Sensory pH Aniony Cząst. obojętne Kationy
Sensory pH • Chemia i biochemia analityczna • Biologia komórki • Medycyna • Rozkład pH w komórce (mikroskopia fluorescencyjna)
Sensory kationów • Chemia, biologia, biochemia kliniczna, zanieczyszczenia środowiska • Selektywność!!! • Różne kompleksy, różne stechiometrie Fotoindukowany transfer elektronu Fotoindukowane rozdzielenie ładunku
Sensory kationów – fotoindukowany eT eT Fotoindukowany transfer elektronu Tworzenie ekscymerów Dodatkowy transfer energii transfer energii
Excimers and exciplex Excited dimer – tworzą się gdy przez zderzenie cząsteczki wzbudzonej z cząsteczką niewzbudzoną 1M* + 1M 1(MM)* Excited complex - tworzą się gdy przez zderzenie cząsteczki wzbudzonej z inną cząsteczką niewzbudzoną 1D* + 1A 1(DA)*