330 likes | 619 Views
Klinisch Kinderneurologisch Onderzoek voor de CLB-arts. N. Devogelaer Studiedag VCLB 30 april 2010. Inhoud. Situering Belang van tijdige detectie Aandachtspunten Zorgkader Stappenplan Voorstelling ontwerp klinisch kinderneurologisch onderzoek (KNO) voor de CLB-arts. Situering.
E N D
KlinischKinderneurologischOnderzoekvoor de CLB-arts N. Devogelaer Studiedag VCLB 30 april 2010
Inhoud • Situering • Belang van tijdige detectie • Aandachtspunten • Zorgkader • Stappenplan • Voorstelling ontwerp klinisch kinderneurologisch onderzoek (KNO) voor de CLB-arts
Situering • Eindverhandeling ManaMa JGZ, juni 2007 • Wetenschappelijk Medewerker dienst JGZ, KUL, december 2007 (Jong!-0)
II. Belang van tijdige detectie • Invloed (van en) op andere ontwikkelingsdomeinen, met socio-emotionele ontwikkeling (autonomie, zelfvertrouwen ‘status’ onder peers) in het bijzonder kind in zijn totaliteit en omgeving multidisciplinair benaderen • Invloed op schools functioneren • Grove motoriek: LO, speelplaats • Fijne motoriek: tekenen, knutselen, schrijven • Praxie
III. Aandachtspunten motoriek • een veelheid: ‘g’-factor • Splinteruitval en –vaardigheden (DCD) • Invloed van omgeving (leereffect) vb balspel • Leeftijdsadequaat? WAT-bril =kwantitatief, dmv ‘hard’ cijfermateriaal (Ab)Normalemotoriek? HOE-bril =kwalitatief, dmvobservatie
III. Aandachtspunten motoriek • Dynamisch proces: belang van herhaald onderzoek en surveillance vs ‘screening’ en momentopname (cfr. groeicurve) • Inter- en intra-individuele variabiliteit
III. Aandachtspunten motoriek • Systematische screening tijdens consult is (voorlopig) utopie gezien • dynamischkarakter vs momentopname • het gebrek aan een gestandaardiseerdinstrument (hetzij vragenlijst voor ouders of leerkracht, hetzij klinische testbatterij) om grove, fijne motoriek en praxie te evalueren gedurende de zeer beperkte beschikbare tijd (enkele minuten) • de grote variatie in leeftijd (tussen 4 en 5,5 jaar) en omgevingsinvloeden (leereffecten) • de grote intra-individuele variabiliteit en inter-individuele variabiliteit
III. Aandachtspunten motoriek • Ontwikkelingstoezicht “developmental surveillance” • Informatie van: kind (via), ouders, (turn)leerkracht, Kind en Gezin, … verzamelen ter gelegenheid van het APO • Tijdens APO oog hebben voor mogelijke problemen op een manier waarmee ervaring is opgebouwd door arts/VPK.
III. Aandachtspunten motoriek ‘Optimal’ performance quiet observing knows what to do self-correcting behavior often good vocabulary interested enjoys tasks sustained attention tired as result of concentration motor score adequate Non-optimal’ performance restless wants to ‘escape’ trial and error strategy no self-correction limited vocabulary no real interest prefers to do ‘own’ thing cannot handle pressure; easily frustrated little task-oriented tired as result of resistance & hyperactivity • often low motor score
IV. Zorgkader • Onderkennen van risicofactoren én beschermende factoren vb. (extreme) prematuriteit, stimulerende omgeving • Bij signalen/vermoedens: inschatting van oorza(a)k(en) en ernst - i.f.v. ZORG - binnen globale context/multidisciplinair - stappenplan
V. Stappenplan • is leidraad voor ons handelen (HGD) • Bestaat uit • Intake • Strategiefase Observatiefiches voor de CLB-medewerker • Onderzoeksfase Klinisch KNO voor de CLB- arts • Integratie & indicatiestelling • Advies en zorg
VI. Voorstelling ontwerp klinisch KNO voor de CLB-arts • Doel: detectie van aandoeningen van CZS, PZS en spieren die zich (o.a.) manifesteren o.v.v. motorische symptomen • Clusters van (mineure) neurologische tekens • Voorwaarden: voldoende ruim en verlicht lokaal, aanwezigheid van ouder(s), dossier of boekje K&G, materiaal: reflexhamer, penlicht
VI. Voorstelling ontwerp klinisch KNO voor de CLB-arts Het kind is ontkleed en • staat rechtop • ligt op de rug • zit • kleedt zich aan
1. Het kind staat rechtop • Houding: inspectie • Statisch evenwicht • Locomotie en coördinatie • Dynamisch evenwicht
1. Het kind staat rechtop • Houding: inspectie • Opzij • Rugzijde • Voorzijde • Statisch evenwicht • Locomotie en coördinatie • Dynamisch evenwicht
1. Het kind staat rechtop • Houding: inspectie • Statisch evenwicht • Proef van Romberg • Op tenen staan, armen in de lucht • Staan op 1 been • Locomotie en coördinatie • Dynamisch evenwicht
1. Het kind staat rechtop • Houding: inspectie • Statisch evenwicht • Locomotie en coördinatie • Gang • Achteruit stappen • Rennen • Dynamisch evenwicht
1. Het kind staat rechtop • Houding: inspectie • Statisch evenwicht • Locomotie en coördinatie • Dynamisch evenwicht • Tenengang voor- en achteruit • Hielengang voor- en achteruit • Vooruit lopen op een streep • Hinkelen
2. Het kind ligt op de rug • Inspectie • (Passieve) Tonus • Kracht OL en dissociatie
2. Het kind ligt op de rug • Inspectie • Spiermassa • Bewegingsanomalieën • (Passieve) Tonus • Kracht OL en dissociatie
2. Het kind ligt op de rug • Inspectie • (Passieve) Tonus • Axiaal • OL • Kracht OL en dissociatie
2. Het kind ligt op de rug • Inspectie • (Passieve) Tonus • Kracht OL en dissociatie • Snel laten opstaan vanuit lighouding
3. Het kind zit • Arm- en handmotoriek • Kracht BL • Bewegingscoördinatie BL • Bewegingsstabiliteit en precisie • (Passieve) Tonus BL • Reflexen en craniale zenuwen • Peesreflexen • Craniale zenuwen (selectie) • Meten van hoofdomtrek
3. Het kind zit • Arm- en handmotoriek • Kracht BL • Proef van Mingazzini I • Proef van Grasset • Bewegingscoördinatie BL • Bewegingsstabiliteit en precisie • (Passieve) Tonus BL • Reflexen en craniale zenuwen • Meten van hoofdomtrek
3. Het kind zit • Arm- en handmotoriek • Kracht BL • Bewegingscoördinatie BL • Diadochokinesis • Bewegingsstabiliteit en precisie • (Passieve) Tonus BL • Reflexen en craniale zenuwen • Meten van hoofdomtrek
3. Het kind zit • Arm- en handmotoriek • Kracht BL • Bewegingscoördinatie BL • Bewegingsstabiliteit en precisie • Vinger-neusraakproef • (Passieve) Tonus BL • Reflexen en craniale zenuwen • Meten van hoofdomtrek
3. Het kind zit • Arm- en handmotoriek • Kracht BL • Bewegingscoördinatie BL • Bewegingsstabiliteit en precisie • (Passieve) Tonus BL • Elleboog, pols, schouder • Reflexen en craniale zenuwen • Meten van hoofdomtrek
3. Het kind zit • Arm- en handmotoriek • Reflexen en craniale zenuwen • Peesreflexen • Achilles-, knie-, biceps- en tricepspeesreflex • Voetzoolreflexen • Craniale zenuwen (selectie) • Meten van hoofdomtrek
3. Het kind zit • Arm- en handmotoriek • Reflexen en craniale zenuwen • Peesreflexen • Craniale zenuwen (selectie) • Neuro-oftalmologisch • N. facialis (VII) • Buccofacialepraxie • Meten van hoofdomtrek
3. Het kind zit • Arm- en handmotoriek • Reflexen en craniale zenuwen • Peesreflexen • Craniale zenuwen (selectie) • Meten van hoofdomtrek • Plotten op curve van K&G • Groeicurve ♀ en ♂, 1-5 jaar, Vlaanderen 2004
3. Het kind zit 3) Meten van hoofdomtrek
3. Het kind kleedt zich aan • Praxie • Maken van aantekeningen