430 likes | 1.02k Views
ABCDE systematiek. Voor arts assistenten. Erwin ten Hoeve, SEH arts KNMG. Onwel geworden pati ë nt. Wat nu???. DRS. ABCD. D anger R esponse S hout for help A irway B reathing C irculation D isability. Danger. Veilig voor jezelf Veilig voor pati ë nt. Response.
E N D
ABCDE systematiek Voor arts assistenten Erwin ten Hoeve, SEH arts KNMG
Onwel geworden patiënt Wat nu???
DRS. ABCD • Danger • Response • Shout for help • Airway • Breathing • Circulation • Disability
Danger • Veilig voor jezelf • Veilig voor patiënt
Response • Spreek patiënt aan • Schud wakker • Eventueel pijnprikkel • Check ademhaling en pols
Shout for help • 112/ SIT-/ Reanimatiebel • Vraag informatie- reanimatiebeleid- dossier- hoofdbehandelaar
Teken van leven? • JA: • Vervolg ABCDE systematiek • Nee: • Geen ademhaling • Geen pols • Start reanimatie
Airway Vrijmaken van de luchtweg CAVE: cervicaal letsel • Kijken • paradoxale thoraxbeweging • corpus alienum/ gebitselementen • tong • braaksel • slijmvlieszwelling • bloed • Luisteren • stridor/veranderde stem • hoorbare ademhaling/snurken • Voelen • aangezichts-/kaakfracturen
Airway Chin lift Jaw thrust Triple airway manoeuvre hoofd extensie mondopening “jaw thrust”
Airway • Orofaryngeale luchtweg Nasofaryngeale luchtweg
Airway Masker beademing ambu ballon Bij voorkeur met zuurstof en zuurstof reservoir
Airway Intubatie: • Voordeel: • definitieve luchtweg • Nadeel: • onvoldoende expertise bij arts-assistent
Breathing • tekenen van nood hulpademhaling, buikademhaling, positie, zweten, cyanose • frequentie tachy-/bradypnoe, Cheyne-Stokes? • thorax symmetrische excursies, zichtbaar letsel, pijn, subcutaan emfyseem • trachea mediaan/ CVD • auscultatie • percussie • saturatie cave: ademhaling- of circulatiestilstand, CarboxyHb
Breathing • (Spannings-)pneumothorax? Asymmetrische thoraxexcursies, hypersonore percussie, afwezig/verminderd ademgeruis, subcutaan emfyseem, verhoogde CVD, trachea uit mediaanlijn. • Hematothorax Gedempte percussie, afwezig ademgeruis.
Breathing • astma rhonchi, verlengd expirium, zacht tot afwezig ademgeruis, ectopische kenmerken. • COPD excacerbatie rhonchi, verlengd expirium, bekende voorgeschiedenis/longfunctie. • pneumonie rhonchi, crepiteren, verscherpt ademgeruis. • astma cardiale crepiteren, natte rhonchi, klepafwijkingen, ritmestoornissen, oedeem.
Breathing • Geef zuurstof! 10-15 liter/min
Breathing • aanvullende diagnostiek X-thorax, CT longembolie, arteriële bloedgas • vroege behandeling vernevelen, diuretica, ontstolling, bronchiaal toilet, naalddecompressie, thoraxdrain
Circulation • Pulsaties frequentie, regulair/equaal, kracht • Perifere doorbloeding Kleur en temperatuur huid, capillary refill • Bloeddruk • Auscultatie van het hart klepgebreken • Tekenen van hartfalen oedemen, crepiteren, natte rhonchi, verhoogde CVD, roze sputum • Bloeding
Circulation • Ritmebewaking • ECG
Circulation Zorg voor toegang: • Intraveneus (IV) • Intraossaal (IO) En laat meteen bloed afnemen
Circulation Shock: • Hypovolemisch bloeding (intestinaal/extern), AAAA, EUG, brandwonden, dehydratie • Distributief sepsis, anafylaxie, neurogeen • Obstructief longembolie, harttamponade, spanningspneumothorax • Cardiogeen ritmestoornis, ischemie, harttamponade, kleplijden, cardiomyopathie • Metabool thyrotoxicose, Addisonse crise, ketoacidose, CO, cyanide
Circulation • Vroege behandeling: • Vullen • start met fluidchallenge en kijk naar het effect er van • Overweeg inotropie • Bloed bestellen • Fractuurstabilisatie • Pericardiocentese
Disability • Bewustzijn • AVPU of EMV score • Nekstijfheid • Pupillen • Lateralisatie • (voetzool)reflexen • Glucose
Disability Vroege behandeling: • Stabilisatie ABC en E • Glucose correctie • Insult couperen
Disability Diagnostiek: • CT hersenen • Glucose correctie • Lumbaalpunctie
Exposure • Temperatuur • Huidafwijkingen • Extremiteiten • Pijn
Exposure Behandeling: • Voorkom verdere afkoeling • Pijnstilling