1 / 23

Radovan Lučić Universiteit van Amsterdam

OSNOVI LEKSIKOGRAFIJE i opis zajedničkog projekt a i zrade hrvatsko-nizozemskog i srpsko-nizozemskog rječnika. Radovan Lučić Universiteit van Amsterdam. LEKSIKOLOGIJA Lingvistička grana koja se bavi proučavanjem leksema

edison
Download Presentation

Radovan Lučić Universiteit van Amsterdam

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. OSNOVI LEKSIKOGRAFIJE i opis zajedničkog projekta izradehrvatsko-nizozemskog i srpsko-nizozemskog rječnika Radovan Lučić Universiteit van Amsterdam

  2. LEKSIKOLOGIJA Lingvistička grana koja se bavi proučavanjem leksema LEKSEM - (samoznačna) riječ u ukupnosti svojih oblika i značenja - leksička jedinica koja se sastoji od jedne ili više riječi i koja tvori jedan pojam RIJEČ Najmanja samostalna značenjska jedinica LEKSIK (ON) Ukupnost leksema nekog jezičnog sustava RJEČNIK Lingvistička prezentacija leksikona

  3. SEMANTIKA značenjski odnosi unutar i između leksema TVORBA oblikovanje novih izraza (izvedenice i složenice po tvorbenim uzorcima) ETIMOLOGIJA korijeni, podrijetlo i razvoj leksema ONOMASTIKA proučavanje imena (antroponima, etnonima, toponima, etnika, ktetika…) FRAZEOLOGIJA proučavanje frazema – višečlanih jezičnih jedinica koje tvore jedno značenje LEKSIKOGRAFIJA popisivanje leksema i objašnjenje njihovih sadržaja

  4. LEKSIKOGRAFIJA: prezentacija rezultata leksikoloških istraživanja SEMANTIKA opis značenja leksema, kolokacija i frazema STILISTIKA funkcionalni stilovi PRAGMATIKA registri, konteksti, situacije

  5. LEKSIČKO ZNAČENJE - semasiologija sadržaj koncept designat izraz izvanjezična zbilja simbol referent forma denotat DESIGNACIJA – KONOTACIJA – DOMENA PRIMJENE

  6. VIŠEZNAČNOST (POLISEMIJA) – značenjski odnosi unutar riječi Opće – konkretno - specijalizirano Denotativno – konotativno Direktno – preneseno Osnovno – izvedeno Glavno/primarno/dominantno – sporedno/specifično Sustavno – slučajno (okasiono) – stabilizirano kriterijska obilježja

  7. ONOMASIOLOGIJA – poredbena leksikologija značenjski odnosi između riječi SINONIMIJA - isti sadržaj, različit izraz HOMONIMIJA - isti izraz, različit sadržaj morfološka-svi oblici leksička-kanonski oblici HOMOGRAFIJA – ista grafija, različit sadržaj HOMOFONIJA– isti izgovor, različita grafija, različit sadržaj Paronimija – sličan izraz, različit sadržaj Antonimija - suprotno značenje Hiperonimija - nespecificirano, nadređeno značenje Hiponimija - specificirano, podređeno značenje Meronimija – dio prema cjelini Holonimija – cjelina prema dijelu

  8. OBLICI RIJEČI Paradigma – nepravilni i neočekivani oblici Izvođenje – promjena leksičkog značenja Slaganje – produktivnost složenica KOMBINACIJE RIJEČI Rekcija – padeži i prijedlozi Nevezane kombinacije - frekvente ili ekzemplarne Vezane kombinacije – sintagme i frazemi

  9. NORMA Ortografska (pravopisna) Ortoepska (pravogovorna) Gramatička (fonološka, morfološka, sintaktička) Leksička (variranje u jeziku: “-izmi”) Stilistička(funkcionalni stilovi) Leksikografska norma Diglosija Dijalekti Posebne norme funkcionalnih stilova Hijerarhija leksema – kvalifikacije i upućivanja – izbor norme Purizam – internacionalizmi Predviđanje jezičnog razvoja – poštovanje tradicije

  10. IZRADA DVOJEZIČNOG RJEČNIKA Ciljna grupa Pasivni ili aktivni Opseg Metajezik Makrostruktura Sakupljanje građe Odabir natuknica Mikrostruktura Oblik natuknica – kanonski oblik, gramatički podaci, naglasak, izgovor… Ekvivalent – prijevodni, sinonimski niz, opisni Glose i etikete (pojašnjenja i odrednice) – diskriminacija/eksplifikacija Upućivanja – normativna, praktična, frekvencijska Gramatičke informacije – rekcije, prijedlozi, formule Primjeri upotrebe – ilustrativni, prijevodni Produkt Jednosmjerni – Dvosmjerni Jednotomni – višetomni

  11. ORGANIZACIJA izrada uredničkih uputa vremenski plan financije i sponzori sastavljanje tima prostor kompjutori i oprema software i fontovi priređivanje materijala uvrštanje nepredvidivih primjera Neologizmi sustav provjera i korekcija kružno čitanje izvornih govornika s dobrim poznavanjem oba jezika provjera sadržaja - struktura lema, kratice i odrednice, speling, prijevodi provjera korpusa - konzekventnost (konzistentnost)

  12. PROJECT WOORDENBOEKEN Kroatisch-Nederlands en Nederlands-Kroatisch Servisch-Nederlands en Nederlands-Servisch 1. Aanvragers dr. Wim Honselaar (projectleider) prof.dr. Jelica Novaković (hoofdredacteur Servisch) drs. Radovan Lučić (hoofdredacteur Kroatisch) 2. Titel van het onderzoek Woordenboeken Kroatisch-Servisch-Nederlands 3. Institutionele omgeving Universiteit van Amsterdam, Faculteit der Geesteswetenschappen, Leerstoelgroep Slavische taalkunde

  13. RJEČNIČKA KONCEPCIJA • Makrostruktura • 1996 • Enciklopedijski bidirekcionalni jednodijelni rječnik od 45.000 natuknica • 2003 • Priručni bidirekcionalni dvodijelni rječnik od 30.000 natuknica

  14. Anić: Rječnik hrvatskoga jezika 70.000 Šonje: Rječnik hrvatskoga jezika 65.000 Ladan: Osmojezični enciklopedijski rječnik 60.000 Van Goors (Dekker): Kroatisch en Servisch 13.000 Langenscheidts Taschenwörterbuch: Kroatisch – Deutsch 28.000 ŠK praktični rječnik: Hrvatsko – norveški rječnik 30.000 Deanović – Jernej:Hrvatsko ili srpsko – talijanski rječnik 70.000 Bujas: Veliki hrvatsko-engleski rječnik 75.000 Hedendaags Nederlands 90.000 Dikke van Dale 270.000 Van Dale: Engels – Nederlands 100.000 Van Dale: Duits – Nederlands 80.000 Van Dale: Italiaans – Nederlands 50.000 Honselaar: Russisch – Nederlands 80.000 Van Dale: Groot synoniemenwoordenboek Standaard: Het juiste woord (betekeniswoordenboek) Wolters: Beeldwoordenboek Duden: Slikovni rječnik

  15. OBLIK NATUKNICE Kanonski oblik Gramatički podaci Naglasak Izgovor Odrednice

  16. UPUĆIVANJA Gramatička Stilska Terminološka Jezična Normativna Praktična Frekvencijska

  17. EKVIVALENT Prijevodni Sinonimski niz Opisni Hijerarhija značenja Nedesignativne riječi Realije

  18. POJAŠNJENJA I ODREDNICE Semantičke glose Klasifikatori (odrednice) stilski semantički Gramatički terminološki normativni Mjesto, jezik

  19. GRAMATIČKE INFORMACIJE Rekcije Prijedlozi Formule Kolokacije

  20. PRIMJERI UPOTREBE Ilustrativni Prijevodni Vezane kombinacije Nevezane kombinacije Poslovice Apstraktnost - konkretnost

  21. PREZENTACIJA LEKSIČKOGA ČLANKA (ARTIKLA) Uniformnost Upućivanja Grafička prezentacija Količina podataka Podnatuknice Leksička gnijezda Simboli Šifre Redoslijed, izbor i količina primjera Smještaj frazema Realije Opisi semantičkih odnosa Redoslijed značenja

  22. SURADNJA Prilagođavanje razmijenjenih podataka: Redoslijed natuknica Pravopis Odrednice Opisi Značenjska hijerarhija Upućivanja Primjeri Uklanjanja Dodavanja Pismo

  23. KORISNA LITERATURA Gortan-Premk, D. (1977). Polisemija i organizacija leksičkog sistema u srpskom jeziku. Beograd Tafra, B. (2005). Od riječi do rječnika. Zagreb: Školska knjiga. Šipka, D. (1998). Osnovi leksikologije i srodnih disciplina. Novi Sad: Matica srpska Weinreich, U. (1980). On semantics. University of Pennsylvania Press Zgusta, L. (1971). Manual of Lexicography. The Hague-Paris: Mouton. (1991). Priručnik leksikografije. Sarajevo: Svjetlost

More Related