İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

1. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Sema Umut

2. SPİROMETRİK İNCELEME Solunum fonksiyonlarını değerlendirmede kullanılan temel testtir.

3. Spirometre soluk alıp verme sırasında oluşan akım veya volüm değişikliklerini zamanın türevi olarak ölçer.

4. Spirometrik Ölçümler • Basit spirometre • Akım-volüm halkası • Maksimal volenter ventilasyon • Reversibilite • Bronş provokasyon testi

5. ENDİKASYONLAR Tanı • Semptomların, bulguların veya anormal laboratuar sonuçlarının değerlendirilmesi • Risk gruplarında tarama testi olarak -Sigara -İşyeri kirliliği

6. Tanı Hastalıkların Solunum Fonksiyonlarına Etkisini saptamak • Akciğer Hastalıkları • KOAH • Astım • İnterstisyel Akciğer Hastalıkları • Kardiyak Hastalıklar • Nöromuskuler Hastalıklar

7. Tanı • Preoperatif risk belirleme Akciğer rezeksiyonları Toraks cerrahisi Abdominal cerrahi • Prognozu değerlendirme • Ağır fiziksel aktivite programlarından önce sağlık durumunun değerlendirilmesi

8. İzlem Tedavinin Etkinliğinin Saptanması • Bronkodilatörler, steroidler • Kardiyak ilaçlar • Akciğer rezeksiyonu, transplantasyon • Pulmoner rehabilitasyon

9. İzlem • Akciğer fonksiyonlarını etkileyen hastalıklar • Zararlı maddelere maruz kalanlar • Pulmoner toksisitesi olan ilaçları kullananlar

10. Maluliyet Tayini • Rehabilitasyon etkisinin değerlendirmesi • Sigorta şirketlerinin risk değerlendirmesi • Yasal nedenlerle

11. Halk Sağlığı • Epidemiyolojik araştırmalar • Klinik araştırmalar • Referans değerlerinin tespiti

12. Tansiyon arteriel ölçümü kardiyovasküler değerlendirme için ne kadar önemliyse, spirometri solunumsal değerlendirme için o kadar önemlidir.

13. Spirometrik tetkik ilk solunumsal muayene içinde mutlaka yerini almalıdır.

14. Tanı alan KOAH2.4 - 7 milyon 56 - 85% Undiagnosed/misdiagnosed Total KOAH 16 milyon Stang 2000

15. Relatif Kontraendikasyonlar • Hemoptizi • Pnömotoraks • Yeni geçirilmiş MI veya pulmoner emboli • Torasik, abdominal vaya serebral anevrizma • Yeni geçirilmiş göz operasyonu • Ağır bulantı ve kusma atakları • Yeni geçirilmiş torasik ve abdominal cerrahi • Tüberküloz ve bulaşıcı akciğer hastalıkları

16. İYİ SONUÇ ALINAMIYACAK DURUMLAR • Göğüs veya karın ağrısı • Yüz ve ağızda ağrı • Stres inkontinansı • Demans, konfüzyon

17. Yetersiz Spirometri yerineHİÇ YAPMAMAK DAHA İYİ !

18. STADARDİZASYON TARİHÇE Snowbird Workshop 1979 Am Rev Respir Dis 1979;119:831–838 Quanjer Ph H.ECCS Standardisation of Lung Function Tests Bull Eur Physiopathol Respir 1983;19: Suppl. 5 1–95. ATS Standardization of Spirometry 1987 update. Am Rev Respir Dis 1987;136:1285–1298 ERS 1993 Eur Respir J Suppl. 1993; 16: 5-40. BTS / ARTP 1994 Respiratory Medicine 1994; 38: 165-194 ATS 1994 update. Am J Respir Crit Care Med 1995;152:1107–1136.

19. European Respiratory Journal 2005; 26: 153-161

20. European Respiratory Journal 2005; 26: 319-338

21. STANDARDİZASYON • Cihazın uygunluğu • Kalibrasyon kontrolü • Ölçüm • Kabul edilebilirlik • Tekrar edilebilirlik • Referans değerleri • Değerlendirme

22. Test Minimum Ara Volüm Her gün Kaçak Her gün Volüm linearite 3 ayda bir Akım linearite Her hafta Zaman 3 ayda bir Kontrol 3L lik şırınga ile kalibrasyon kontrolü 1Dakika 3 cm H2O basınç vererek Tüm volümlerde IL’lik kalibrasyon şırıngasıyla En az 3 akım hızında test Mekanik rekorderin saatle kontrolü CİHAZIN KONTROLÜ

23. ISI • Tüm gaz volümleri BTPS olarak bildirilmelidir. • 17o C in altındaki ısılarda ölçüm yapılmamalıdır.

24. İNFEKSİYON KONTROLÜ • Ellerin yıkanması ve dezenfeksiyonu • Cihazın dezenfeksiyonu • Bakteriel filtreler

25. kurulanmış İyi kurulanmamış yıkanmamış alkollenmiş El yıkamanın bakteriolojik etkisi

26. İNFEKSİYON KONTROLÜ Kistik Fibrosis • Hastayı ayırmalı • Testten önce ve sonra cihazlar dezenfekte edilmeli

27. AIDS, immun suprese hastalar Tüberküloz Testten önce ve sonra cihazlar dezenfekte edilmeli Hastayı ayırmalı Günün sonunda Teknisyen özel maske takmalı Testten sonra cihaz dezenfekte edilmeli İNFEKSİYON KONTROLÜ

28. İNFEKSİYON KONTROLÜ MRSA • Hasta ayrılmalı • Gün sonunda • Teknisyen koruyucu kıyafet, maske, eldiven kullanmalı • El ve kollar dezenfekte edilmeli • Tüm yüzeyler, cihaz ,oda dezenfekte edilmeli

29. Bakteriel / Viral filtre

30. Spirometri Öncesi • 24 saat önce sigara içmemeli • 4 saat önce alkol almamalı • Kısa etkili bronkodilatör ilaçları 2 saat • Uzun etkili bronkodilatör ilaçları 12 saat önceden kesmiş olmalı • En az 2 saat aç kalmalı • Testten önce 30 dakika egzersizden kaçınmalı

31. Spirometri Öncesi Kilo ve boy mutlaka ölçülmeli

32. Boy daha uzun • Ağırlık daha az bildirilmekte

33. Spirometri Öncesi • Dik durması olanaksız olan veya kifoskolyozu olan hastalarda kollar açılıp ölçülüp 1.06 ya bölünerek boy hesaplanabilir

34. FVC Manevrası • Hastayı bilgilendirme • Düzgün postürde oturma • Burun klibi takılacak • Ağızlık yerleştirilecek • Tam ve hızlı bir inspirasyon • TAK de 1 saniye duraklama • Maksimal ve tam bir ekspirasyon

35. ZORLU VİTAL KAPASİTE FVC Maksimal bir inspirasyondan sonra yapılan hızlı ve zorlu maksimal ekspirasyon ile çıkarılan hava hacmi.

36. ZORLU EKSPİRATUVAR VOLÜM 1.saniyeFEV1 Zorlu vital kapasite manevrasında ilk bir saniyede çıkarılan hava hacmi.

38. Spirometri Kabul Edilebilirlik Kriterleri Test başlangıcı düzgün olmalıdır: • Zirve akıma ulaşma süresi 120 msn’den kısa olmalıdır. • Ekstrapolasyon volümü FVC’nin %5’i veya 0.15 L’den az olmalıdır.

39. Ekstrapolasyon

41. Spirometri Kabul Edilebilirlik Kriterleri Spirogramda artefakt bulunmamalıdır: • Test sırasında öksürmemeli veya glottis kapatılmamalı • Test erken bitirilmemeli • Efor değişkenlik göstermemeli • Ağızlıktan kaçak olmamalı • Ağızlık dille veya ısırmak yoluyla kapatılmamalı

42. Spirometri kabul edilebilirlik kriterleri Yeterli bir ekspirasyon yapılmalıdır: • Ekspirasyon süresi 6 saniye olmalı veya bir plato çizdirilmelidir VEYA • Kişi ekspirasyonu bitirdiğinde en az 1 saniye süreyle volümde değişme olmamalıdır • Yaşlı veya obstrüksiyonu olanlarda ekspirasyon 15 saniyeye uzatılmalıdır

43. STANDARDİZASYON • Her hastaya en az 3 test yaptırılmalı • Eğer 8 kez tekrarlanmasına karşın kabul edilebilir bir sonuç elde edilemiyorsa test sonlandırılmalı

44. Spirometri tekrar edilebilirlik kriterleri • En yüksek iki FVC arasındaki fark 0.15 L’den az olmalı • En yüksek iki FEV1 arasındaki fark 0.15 L’den az olmalı ATS/ERS 2005

45. STANDARDİZASYON • En iyi FVC ve FEVı arasındaki fark %5 veya 100ml’den az olmalı • Ekspirasyon 15 s kadar uzayabilir GOLD 2006

46. SPİROMETRİ STANDARDİZASYON Spirometri cihazının uygunluğu ↓ Kalite kontrolu ↓ Spirometrik manevra ↓ Ölçümler ↓ Tekrar edilebilirlik ↓ Prediksiyon Cetvelleriyle Değerlendirme Klinik Değerlendirme Teknisyenle ↓ Kalite Değerlendirmesi görüşme

47. FVC Manevrası Hayır Kabul edilebilir mi? Evet Hayır 3 kabul edilebilir manevra Evet Hayır Tekrar edilebilir mi? Evet En yüksek FVC ve FEV1 saptanır. En yüksek FVC + FEV1 manevrasını seç. Değerlendir STANDARDİZASYON

48. İYİ PERFORMANS GÖSTERGELERİ • Yeterli efor • y ekseni boyunca hızlı yükselme • Belirgin zirve • x eksenine ani düşüş yok • 0 noktasına ulaşım • Tekrar edilebilir

50. Akım-volüm halkasının kalitesini etkileyen hatalar İnspirasyonda Yetersiz efor