STANDARDY USŁUG POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ W ZAKRESIE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU BEZDOMNOŚCI

1. STANDARDY USŁUG POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ W ZAKRESIE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU BEZDOMNOŚCI SEMINARIUM REGIONALNE Niewidoczna czy nieistniejąca? Współpraca lokalna w zakresie rozwiązywania problemu bezdomności Zabrze, 14 grudnia 2012 r. Jakub Wilczek www.bratalbert.org.plwww.standardypomocy.pl

2. PROJEKT PO KL 1.18TWORZENIE I ROZWIJANIE STANDARDÓW USŁUG POMOCY I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ REALIZATORZY ZADANIA 4 ZADANIE 4 Standaryzacja pracy z osobami bezdomnymi, w tym opracowanie Modelu „Gminnego Standardu Wychodzenia z Bezdomności” GRUPA ODBIORCÓW Instytucje pomocy i integracji społecznej (Ośrodki Pomocy Społecznej, Samorządy) Organizacje pozarządowe działające w obszarze pomocy i integracji społecznej • Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich (CRZL) • Pomorskie Forum na Rzecz Wychodzenia z Bezdomności (PFWB) • Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Zarząd Główny (TPBA) • Związek Organizacji Sieć Współpracy Barka • Stowarzyszenie Monar • Caritas Diecezji Kieleckiej • Stowarzyszenie „Otwarte Drzwi” (SOD) www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

3. ZADANIE 4 STANDARDYZACJA PRACY Z OSOBAMI BEZDOMNYMI CEL GŁÓWNY ZADANIA 4 Podniesienie skuteczności systemu rozwiązywania problemu bezdomności i łagodzenia jej skutków poprzez opracowanie i wdrożenie standardów usług skierowanych do osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością (tzw. Gminnego Standardu Wychodzenia z Bezdomności), który będzie można włączyć do gminnych strategii rozwiązywania problemów społecznych www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

4. ZADANIE 4 STANDARDYZACJA PRACY Z OSOBAMI BEZDOMNYMI CELE SZCZEGÓŁOWE • Zdiagnozowanie problemu bezdomności oraz systemu usług w obszarze bezdomności w Polsce; • Opracowanie, przetestowanie i upowszechnianie Modelu – Gminnego Standardu Wychodzenia z Bezdomności (GSWB) – standardów usług społecznych skierowanych do osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością w sześciu obszarach: streetworking, praca socjalna, mieszkalnictwo i pomoc doraźna, partnerstwa lokalne, zdrowie, zatrudnienie i edukacja; • Utworzenie Partnerstw Lokalnych i udzielanie im wsparcia w zakresie wdrażania GSWB w fazie pilotażu; • Stworzenie rekomendacji zmian systemowych i prawnych w obszarze problematyki bezdomności oraz stworzenie koncepcji spójnego systemu polityki społecznej ukierunkowanego na zapobieganie, rozwiązywanie i łagodzenie skutków bezdomności; • Integracja środowiska – podmiotów działających w obszarze bezdomności oraz wypracowanie i wdrożenie modelu partnerstwa. www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

5. ZADANIE 4 STANDARDYZACJA PRACY Z OSOBAMI BEZDOMNYMI GŁÓWNE DZIAŁANIA PROJEKTOWE: • FAZA DIAGNOZY Produkty: Diagnoza zjawiska bezdomności w Polsce (Zespół Badawczy) Diagnoza funkcjonowania systemu wsparcia - usług społecznych skierowanych do osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością w 6 obszarach (Grupy Eksperckie) • FAZA MODELU Produkty: Model Gminny Standard Wychodzenia z Bezdomności - standardy usług społecznych skierowanych do osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością w 6 obszarach (Grupy Eksperckie) Podręcznik Streetworkera Bezdomności Metodologia Diagnoz Lokalnych • FAZA EDUKACJI Produkty: Gminne Standardy Wychodzenia z Bezdomności (Projekty Partnerstw Lokalnych) • FAZA PILOTAŻU • FAZA REKOMENDACJI Produkty: Rekomendacje oraz projekty aktów prawnych i rozwiązań legislacyjnych do wprowadzenia standardów w obecny system polityki społecznej Podręcznik - Model Gminny Standard Wychodzenia z Bezdomności • FAZA UPOWSZECHNIANIA www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

6. MODEL GMINNY STANDARD WYCHODZENIA Z BEZDOMNOŚCI JAK NALEŻY ROZUMIEĆ MODEL GSWB? To model rozwiązywania problemu bezdomności realizujący funkcje i obejmujący poziom oddziaływania Prewencji, Interwencji i Integracji – zawierający standardy usług skierowanych do osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością w sześciu obszarach: streetworkingu, pracy socjalnej, mieszkalnictwa i pomocy doraźnej, zdrowia, zatrudnienia i edukacji, a także tworzenia i działania partnerstw lokalnych. JAK NALEŻY ROZUMIEĆ STANDARD? To uzgodnione i uznane za obowiązujące, najczęściej utrwalone w postaci dokumentu lub zestawu dokumentów stwierdzenia, w których szczegółowo opisano czym jest i czym powinien się charakteryzować standard, określając tym samym normy, wymogi, warunki, reguły czy zasady dotyczące standaryzowanego obszaru. www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

7. MODEL GMINNY STANDARD WYCHODZENIA Z BEZDOMNOŚCI Przyjęto i opracowano jednorodną strukturę i układ informacji, które obejmują zbiór wymagań a jednocześnie wyznaczają standardy usług w sześciu obszarach www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

8. STANDARDPARTNERSTWA LOKALNEGO • Opisuje proces inicjowania partnerstwa lokalnego, prezentuje zakres podmiotowy i przedmiotowy działania , • Opisuje proces tworzenia i funkcjonowania partnerstw lokalnych w zakresie przeciwdziałania i rozwiązywania problemu bezdomności, • Określa cele, zasady i reguły zarządzania danym partnerstwem, • Opisuje zakres prowadzenia edukacji oraz promocji partnerstwa, • Definiuję kwestię finansowania partnerstwa, • Wyznacza niezbędną dokumentację oraz ramy monitoringu i ewaluacji działalności partnerstwa Standard partnerstwa lokalnego jest materiałem kluczowym z perspektywy wdrażania standardów usług skierowanych do osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością, gdyż jego funkcjonowanie warunkuje tworzenie zintegrowanego i kompleksowego system wsparcia tych osób. www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

9. STANDARDSTREETWORKINGU • Definiuje streetworking wyłącznie w odniesieniu do konkretnej grupy odbiorców, jako pracę odpowiednio przygotowanych i przeszkolonych osób z osobą bezdomną pozostającą poza systemem pomocy instytucjonalnej w jej środowisku, na jej zasadach, w jej tempie i w oparciu o zaakceptowany przez nią plan pomocy, • Szczegółowo opisuje zakres tej usługi w podziale na etapy pracy z osobą bezdomną, • Wyznacza kwalifikacje specjalistyczne i psychospołeczne streetworkerów, a także opisuje procedury szkoleń streetworkerów, • Przedstawia oczekiwane rezultaty, wskazuje na kwestę umocowania niniejszej usługi, • Precyzuje warunki realizacji usługi w zakresie czasu pracy, pór roku i okresu w jakim świadczony może być streetworking, • Określa niezbędną dokumentację, zakres oczekiwanej współpracy z innymi podmiotami, a także kategorie kosztów i zakres finansowania niniejszej usługi, • Zawiera wskazówki do monitorowania i ewaluacji streetworkingu, Odrębnym materiałem merytorycznym przygotowanym w ramach pracy Grupy eksperckiej ds. streetworkingu jest Podręcznik Streetworkera Bezdomności, zawierający praktyczne wskazówki dotyczące wdrażania i realizowania niniejszej metody pracy z osobami bezdomnymi. www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

10. STANDARDPRACY SOCJALNEJ ŚWIADCZONEJ NA RZECZ OSÓB BEZDOMNYCH I ZAGROŻONYCH BEZDOMNOŚCIĄ • Wyznacza optymalny katalog rekomendowanych działań w zakresie niezbędnym dla skutecznej realizacji celów pracy socjalnej ze wskazaną grupą odbiorców na trzech poziomach oddziaływania: profilaktyki, interwencji i integracji, • Określa normy ich realizacji , które opisują pożądane zachowania wobec osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością, • Stanowi tryb postępowania metodycznego realizatora pracy socjalnej - sposób pracy wyznaczający przebieg działań (czynności), formy, metody i narzędzia umożliwiające jego skuteczną realizację, • Precyzuje zasady oraz wyznacza logiczny ciąg działań uzupełniających się i zmierzających do określonego celu koncentrując się na specyfice pracy z odbiorcami usługi gwarantując pożądaną jakość przeprowadzanych działań, • Określa pracę socjalną wskazując na jej treść i charakter, zamierzony – planowany efekt podejmowanych działań oraz oczekiwane - spodziewane wyniki tego procesu; • Precyzuje warunki realizacji usługi wskazując na pożądany zakres współpracy między sektorowej, niezbędną dokumentację, kategorie kosztów, ramy monitoringu i ewaluacji usługi oraz kwalifikacje i kompetencje realizatora pracy socjalnej zgodnej ze standardem www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

11. STANDARDYMIESZKALNICTWA I POMOCY DORAŹNEJ • Określają modele wdrażania wsparcia w obszarze mieszkalnictwa i pomocy doraźnej, • Opisują i definiują usługi w zakresie zakwaterowania dla osób bezdomnych oraz świadczenia doraźnej pomocy skoncentrowanej na zabezpieczeniu podstawowych potrzeb, • Zawierają wytyczne do prowadzenia placówek udzielających zakwaterowania i schronienia ludziom bezdomnym, • Zawierają rekomendacje minimum jakie powinny być spełnione w odniesieniu do odbiorców, celów i zakresu usług, umiejscowienia, warunków realizacji, kompetencji zatrudnianej kadry, podmiotów prowadzących i współpracujących, dokumentacji, kosztów i finansowania, a także oceniania, • Charakteryzują miejsca związane z udzielaniem pomocy w zakresie zakwaterowania tj.: Ogrzewalnię dla osób bezdomnych, Noclegownię dla osób bezdomnych, Schronisko dla osób bezdomnych, Dom dla bezdomnych, Mieszkania wspierane dla osób bezdomnych, • Charakteryzują miejsca udzielania pomocy doraźnej tj.: Punkt konsultacyjno-informacyjny, Punkt wydawania żywności, Punkt wydawania odzieży, Świetlicę dla osób bezdomnych, Jadłodajnię, Łaźnię www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

12. STANDARDYZDROWIA • Standaryzują świadczenie usług w zakresie: - Potwierdzenia prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, - Opieki paliatywnej i hospicyjnej w placówkach świadczących usługi dla osób bezdomnych, - Terapii oraz profilaktyki uzależnień od substancji psychoaktywnych osób bezdomnych, - Przedmedycznej pomocy doraźnej, - Pielęgniarskiej opieki długoterminowej domowej, - Stacjonarnej opieki długoterminowej dla osób bezdomnych wymagających opieki lekarskiej, pielęgniarskiej, rehabilitacyjnej i opiekuńczej, Powyższe wystandaryzowane usługi są nierozerwalnie związane ze standardami mieszkalnictwa, dlatego można uznać, iż usługi z zakresu zdrowia dookreślają je do poziomu optymalnego, odnoszącego się do precyzyjnie wskazanych docelowych grup odbiorców. www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

13. STANDARDZATRUDNIENIA I EDUKACJI • Wskazuje w jaki sposób powinien współdziałać system instytucji i organizacji oraz przepisów prawnych, aby efektywnie wspierać bezrobotną osobę bezdomną w reintegracji społecznej i zawodowej poprzez naukę i pracę, • Zbiera i porządkuje przepisy, usługi i narzędzia aktywizacji zawodowej rozproszone w rożnych instytucjach i organizacjach, które właściwie zastosowane zwiększają szanse na ponowne zatrudnienie, • Porządkuje usługi w czterech obszarach: - Aktywizacja społeczna - Aktywizacja zawodowa - Edukacja zawodowa i ogólnorozwojowa - Zatrudnienie wspierane www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

14. FAZA PILOTAŻU • Realizacja wniosków 19 Partnerstw Lokalnych • Wdrażanie Modelu GSWB i jego weryfikacja • Wsparcie i opieka merytoryczna, administracyjna i organizacyjna • Doradztwo i konsultacje zewnętrznych ekspertów • Spotkania Partnerstw Lokalnych • Wizyty studyjne i zagraniczne • Seminaria regionalne i krajowe • Promocja realizacji fazy pilotażu (opracowania i publikacje) • Ewaluacja i audyt naukowy Modelu GSWB www.bratalbert.org.pl www.standardypomocy.pl

15. NAJWAŻNIEJSZE REKOMENDACJE PLAN STRATEGICZNY WDRAŻANIA MODELU GSWB • Projekty zmian w regulacjach prawnych dotyczących pomocy społecznej w obszarze streetworkingu, pracy socjalnej, mieszkalnictwa i pomocy doraźnej - m.in. np. rozporządzenie w sprawie usług gwarantujących zakwaterowanie ludziom bezdomnym, w sprawie finansowego wsparcia udzielanego w ramach tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, • Krajowy Program Rozwiązywania Problemu Bezdomności • Zabezpieczenie w nowym okresie programowania funduszy na wdrażanie Modelu GSWB • Ogólnopolski rejestr usług zakwaterowania osób bezdomnych – system certyfikacji • Podkreślenie konieczności tworzenia gminnych programów rozwiązywania problemu bezdomności lub gminnych strategii rozwiązywania problemu bezdomności • Podkreślenie konieczności inicjowania i tworzenia Partnerstw Lokalnych (publiczno-społecznych) • Projekty zmian w obszarze zdrowia: ubezpieczenia, zakres usług opiekuńczo-pielęgnacyjnych • Ustawa o pracownikach socjalnych – stworzenie ustawy • Zasady prowadzenia polityki społecznej – stworzenie ustawy • Większa dostępność i wykorzystanie instrumentów rynku pracy finansowanych z Funduszu Pracy dla ludzi zagrożonych bezdomnością i doświadczających bezdomności • www.bratalbert.org.plwww.standardypomocy.pl

16. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Opracowanie merytoryczne: Magdalena Czochara magdalena.czochara@tpba.pl www.bratalbert.org.plwww.standardypomocy.pl