1 / 60

Dwa kapitały a aktywność społeczna: razem czy osobno?

Dwa kapitały a aktywność społeczna: razem czy osobno?. Maria Lewicka. Mechanizmy aktywności. Kapitał społeczny. Aktywność społeczna. Kapitał kulturowy. Kapitały i ich rola w wyzwalaniu aktywności człowieka.

elsie
Download Presentation

Dwa kapitały a aktywność społeczna: razem czy osobno?

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Dwa kapitały a aktywność społeczna: razem czy osobno? Maria Lewicka

  2. Mechanizmy aktywności Kapitał społeczny Aktywność społeczna Kapitał kulturowy

  3. Kapitały i ich rola w wyzwalaniu aktywności człowieka • Aktywność obywatelska (społeczna) = niezarobkowa forma aktywności na pograniczu rodziny, businesu i polityki mająca na celu realizację interesu publicznego • Kapitał – zasoby, którymi człowiek dysponuje i które można „zainwestować”, otrzymując coś w zamian • Zarówno aktywność jak i kapitały mogą być rozumiane: • Strukturalnie – jako cecha regionu, miejscowości itp.. • Indywidualnie – jako cecha jednostki

  4. Ile czego? • Ile różnych rodzajów aktywności społecznej? • Ile rodzajów kapitału społecznego? • Ile rodzajów kapitału kulturowego? • Wzajemne relacje?

  5. Modele aktywności społecznej (za: Jan Herbst, 2006 i P. Gliński (2000)

  6. Model obywatelski Model stowarzyszeniowy Model mobilizacyjny

  7. Trzy rodzaje kapitałów (wg. P. Bourdieu) • Kapitał materialny • zasoby materialne • Kapitał społeczny • sieć relacji społecznych, norm dotyczących współżycia społecznego (np. norma wzajemności), zaufanie • Kapitał kulturowy • posiadane dobra kulturowe, ukończone szkoły, preferencje kulturalne i estetyczne

  8. Kapitał społeczny • Różne operacjonalizacje: • Zaufanie (trust) i normy społeczne (np. norma wzajemności) • Sieci społeczne, np. liczba znajomych, ścisłość powiązań (social networks) • Liczba organizacji, do której się należy (np. Instrument Putnama) • Niejasności • Często mieszany z tym, co ma wyjaśniać (np. liczba organizacji i aktywność społeczna) • Bardzo różnie operacjonalizowany – nie wiadomo jak różne operacjonalizacje mają się do siebie • Często mieszany z kapitałem kulturowym (ludzkim) • Często nadmiernie gloryfikowany (negatywne postaci KS)

  9. Kapitał społeczny i jego rodzaje • Robert Putnam • Kapitał społeczny wiążący (bonding - exclusive) – własna grupa odniesienia, rodzina, klan • Kapitał społeczny pomostowy (bridging - inclusive)- znajomi poza miejscem zamieszkania, ogólne poczucie związku z ludźmi (inclusive) • Ronald S. Burt • Sieci społeczne o różnym stopniu „podziurawienia” • Mark Granovetter • Strong vs. weak ties – właściwym kapitałem społecznym słabe więzi społeczne • Słabe więzi ułatwiają mobilność, sprzyjają indywidualizmowi, uczą się komunikować kodem rozwiniętym, uczą kontaktów z różnymi perspektywami  sprzyjają większej aktywności

  10. Kapitał kulturowy: Rodzaje kk wg Pierre Bourdieu • Kapitał zinstytucjonalizowany (institutionalized) • Posiadane dyplomy uczelni, szkół • Kapitał ucieleśniony (embodied) • Preferencje kulturalne, gusta estetyczne, wyposażenie kulturowe, wiedza • Kapitał materialny • Posiadane dobra kultury (książki, płyty, obrazy, przedmioty antykwaryczne itp.)

  11. Inne rodzaje kapitałów kulturowych • G.S. Becker: Kapitał ludzki = dyplomy, lata nauki • Kapitał ludzki = kapitał zinstytucjonalizowany wg Bourdieu • T.A. Stewart: Kapitał intelektualny • Kapitał ludzki vs. kulturowy • Kapitał ludzki: „co potrafię” • Kapitał kulturowy: „co mi się podoba”

  12. Jaki związek między kapitałem społecznym i kulturowym? • Konwersje kapitałów: każdy kapitał daje się przekształcić na inny (kulturowy na społeczny i odwrotnie) • B. Jałowiecki, R. Florida: rodzaj kapitału społecznego a kapitał kulturowy • Kapitał wiążący (silne więzi, relacje sąsiedzkie, zaufanie do bliskich): relacja negatywna • Kapitał pomostowy (słabe więzi, zaufanie do obcych): relacja pozytywna • Czy dotyczy każdej postaci kapitału kulturowego?

  13. Kapitał społeczny vs. kulturowy: razem czy osobno?

  14. Dwa kapitały a aktywność społeczna • Jaki model aktywności: liberalny czy komunitarianistyczny? • Jaki kapitał społeczny: wiążący czy pomostowy? • Jaki kapitał kulturowy: zinstytucjonalizowany czy ucieleśniony?

  15. Dwa kapitały a aktywność społeczna: podsumowanie literatury • Aktywność • W zasadzie niewyróżnianie różnych form aktywności • Kapitał kulturowy • Rzadko odnoszony do aktywności społecznej • Wyjątek Putnam: czytelnictwo gazet • Częściej w postaci kapitału ludzkiego odpowiedzialnego m.in. za przedsiębiorczość • Sondaże CBOS – najaktywniejsi – osoby z wyższym wykształceniem, na stanowiskach • Kapitał społeczny • Przypisywane podstawowe znaczenie • Brak jasności czy kapitał pomostowy (zaufanie) czy wiążący (neighborhood ties – R. Putnam)

  16. Dwa kapitały a aktywność społeczna (model testowany w badaniach) • Dwuścieżkowy model aktywności • Ścieżka emocjonalno-społeczna (związek z miejscem zamieszkania, kapitał społeczny wiążący - więzy sąsiedzkie) • Ścieżka kulturowa (kapitał kulturowy zinstytucjonalizowany, kapitał kulturowy ucieleśniony)

  17. Dwie ścieżki aktywności społecznej Ścieżka emocjonalno- społeczna KS wiążący (więzi sąsiedzkie) ? Zainteresowanie korzeniami Aktywność społeczna Przywiązanie do miejsca zamieszkania Kapitał kulturowy Ścieżka kulturowa

  18. Regiony wybrane do badania (N=1328) Ziemie Zachodnie i Pólnocne Ściana Wschodnia Galicja

  19. Miary • Zmienna zależna: Aktywność społeczna • Zmienne niezależne: • Kapitał kulturowy (zinstytucjonalizowany i ucieleśniony) • Kapitał społeczny (więzi sąsiedzkie) • Przywiązanie do miejsca zamieszkania (okolicy domu) • Zainteresowanie dla korzeni • Poza tym: długość zamieszkania w obecnym miejscu

  20. Aktywność obywatelska • Aktywność spontaniczna • Protestacyjna (podpisanie petycji, uczestnictwo w manifestacji, zorganizowanie protestu) • „konstruktywna” (działalność lokalna, w miejscu pracy, wolontariat) • Aktywność w organizacjach • partie, samorządy, komitet rodzicielski, NGO, kółka hobbistyczne, parafia itp.) • Wskaźnik sumaryczny wszystkich rodzajów aktywności (0-16)

  21. Lokalny kapitał społeczny (kapitał wiążący) • Skala Stosunków Sąsiedzkich • Znam z widzenia • Utrzymuje kontakty towarzyskie • Rozmawiam o sprawach osiedla • Mogę zostawić klucze • Prosili mnie o pomoc itd. • Skala 1-5 (od „prawie wszystkich” do „żadnego sąsiada”) • Miary: • Jeden czynnik R2= 52,2% , α=0,82

  22. Kapitał kulturowy • Zinstytucjonalizowany: wykształcenie (skala 5-kategorialna) • Badanego • Ojca • Matki • Ucieleśniony: liczba książek (6 kategorii: brak, do 10, 11-50, 51-200, 201-1000, ponad 1000 • We własnym domu • W domu rodzinnym • Miary • Czynnik ogólny (R2=58,8%, α=0,25) • Wykształcenie (kapitał zinstytucjonalizowany) (R2=71,23%, α =0,79) • Książki (kapitał ucieleśniony) (R2=76,89%, α =0,70)

  23. Dwuścieżkowy model aktywności (związek z okolicą domu) Polska N=1328 Chi-2=7,96, df=4, p=0,093, RMSEA=0,027

  24. Wykształcenie (kapitał zinstytucjonalizowany) Chi-2=6,957, df=4, p=0,138, RMSEA=0,024 e2 ,18 ,12 czas wiezi zamieszkania sasiedzkie e3 ,37 Książki (kapitał ucieleśniony) ,32 e1 ,13 e5 ,13 ,20 ,15 ,14 identyfikacja ,22 z okolica ,15 zainteresowanie aktywnosc korzeniami spoleczna ,10 -,09 ,18 ,29 Chi-2= 5,716, df=3, p=0,126, RMSEA=0,026 -,26 ksiazki

  25. Ziemie Zachodnie i Północne e2 ,14 ,14 czas wiezi zamieszkania sasiedzkie e3 ,30 ,31 e1 ,14 e5 ,11 ,17 ,16 ,12 identyfikacja ,19 z okolica ,19 zainteresowanie aktywnosc korzeniami spoleczna ,15 -,08 ,18 ,26 -,16 ksiazki

  26. Ściana Wschodnia e2 ,21 ,08 czas wiezi zamieszkania sasiedzkie e3 ,43 ,33 e1 ,14 e5 ,11 ,15 ,14 ,15 identyfikacja ,25 z okolica ,17 zainteresowanie aktywnosc korzeniami spoleczna ,08 ,01 ,20 ,24 -,27 ksiazki

  27. Galicja e2 ,19 ,06 czas wiezi zamieszkania sasiedzkie e3 ,42 ,27 e1 ,14 e5 ,14 ,29 ,15 ,17 identyfikacja ,18 z okolica ,08 zainteresowanie aktywnosc korzeniami spoleczna ,03 -,19 ,19 ,35 -,33 ksiazki

  28. Model dla gmin N=118 e2 ,21 residence neighborhood time ties e3 e1 ,46 ,51 ,27 ,33 ,40 ,24 -,23 e5 place ,27 attachment civic activity ,22 ,32 interest in roots -,20 ,26 ,30 -,48 cultural capital Chi-2=6,566, df=4, p=0,161, RMSEA=0,075

  29. e2 Kapitał zinstytucjonalizowany ,21 czas wiezi zamieszkania sasiedzkie e3 ,46 ,52 e1 ,27 ,41 ,33 ,20 -,33 identyfikacja e5 z okolica ,28 ,32 aktywnosc ,27 spoleczna zainteresowanie korzeniami Chi-2=8,187, df=4, p=0,085, RMSEA=0,096 -,22 ,09 ,31 -,41 wykształcenie Kapitał ucieleśniony Chi-2=3,52, df=4, p=0,475, RMSEA=0,000

  30. M 5,7 15,1 50,3 82,6 97,4 100,0 Za: Lewicka (2004)

  31. Badanie II Próba ukraińska N=900 Wykonawcy: Socjoinform Lwów

  32. Ukraina zachodnia, N=450 Ukraina wschodnia N=450 Ukraina

  33. Ukraina, N=900 – model dwuścieżkowy e2 ,12 ,17 czas więzi zamieszkania sąsiedzkie e3 ,23 ,06 e1 ,15 e5 ,01 ,09 ,08 ,03 identyfikacja ,11 z okolicą ,21 zainteresowanie korzeniami aktywność -,10 -,08 -,02 ,15 -,35 Kapitał kulturowy Chi-2=3,532, df=3, p=0,317, RMSEA=0,014

  34. Ukraina , N=900 e2 Kapitał zinstytucjonalizowany ,12 ,17 czas wiezi zamieszkania sasiedzkie e3 ,23 ,06 e1 ,14 e5 ,02 ,09 Chi-2=3,039, df=3, p=0,386, RMSEA=0,004 ,07 ,03 identyfikacja ,11 z okolica ,21 zainteresowanie korzeniami aktywnosc ,-10 ,-10 -,04 ,09 -,35 e2 wyksztalcenie ,11 ,20 czas wiezi zamieszkania sasiedzkie e3 ,24 ,09 e1 ,14 e5 ,01 ,10 Kapitał ucieleśniony ,09 ,03 identyfikacja ,11 z okolica ,20 zainteresowanie korzeniami aktywnosc -,05 -,02 ,03 ,19 -,24 Chi-2=4,493, df=3, p=0,172, RMSEA=0,027 ksiazki

  35. Zinstytucjonalizowany i ucieleśniony kapitał kulturowy a kapitał społeczny

  36. Kapitał kulturowy zinstytucjonalizowany vs. ucieleśniony (Polska N=1328) WYKSZTAŁ.KSIĄŻKI TAK NIE Książki ale nie wykształcenieN=193 (wiek=49,2) TAK Wykształcenie ale nie książki N=171 (wiek=37,1) NIE

  37. Badanie III (J. Stefańska) N=60 38K, 22M Miejscowości: Przyczyna Górna Łęgoń Czeladź Olbrachcice Lipiec 2004 30 osób aktywnych, 30 nieaktywnych

  38. Badanie III e2 ,23 ,22 czas wiezi zamieszkania sasiedzkie e3 ,37 ,23 e1 ,51 ,09 ,45 ,19 identyfikacja z okolica e5 aktywnosc ,09 ,21 ,10 spoleczna zainteresowanie korzeniami -,12 ,22 ,32 -,42 kapital kulturowy N=60 Chi-2=2,679, df=4, p=0,613, RMSEA=0,000

  39. e2 Kapitał zinstytucjonalizowany ,23 ,22 czas wiezi zamieszkania sasiedzkie e3 ,38 ,23 e1 ,52 ,10 ,44 ,16 identykacja z okolica e5 aktywnosc ,06 ,26 ,02 spoleczna zainteresowanie korzeniami -,15 ,12 ,15 -,32 e2 wyksztalcenie ,24 ,22 czas wiezi zamieszkania sasiedzkie e3 ,38 ,25 e1 ,51 ,08 ,44 ,18 identyfikacja Kapitał ucieleśniony z okolica e5 aktywnosc ,08 ,10 ,21 spoleczna zainteresowanie korzeniami -,07 ,21 ,31 -,37 Badanie III ksiazki

  40. Badanie IV Kapitał kulturowy a aktywność społeczna (Milena Cieślak, Maria Bilewska, 2006)

  41. Osoby badane • Osoby aktywne i nieaktywne (wolontariat, wspólnoty mieszkaniowe) • Mieszkańcy Warszawy • N=142 • Kobiety 54,9% • M wieku=33,5, SD=14,4, zakres 19-75) • Wykształcenie: wyższe (52,1%), półwyższe (33,8%)

  42. Więcej miar kapitału kulturowego • Czy tylko posiadane książki predyktorem aktywności? • Rola innych wskaźników ucieleśnionego kapitału kulturowego • Stosunek do książek • Gusta muzyczne • Gusta filmowe • Preferowane programy telewizyjne • Sposób spędzania wolnego czasu • Inne postaci materialnego kapitału kulturowego • Posiadane płyty CD • Posiadane DVD/kasety video

  43. Analiza czynnikowa I stopnia

  44. Analiza czynnikowa II stopnia: Sześć profili zainteresowań

  45. Analiza czynnikowa II stopnia: Profile zainteresowań (c.d.)

  46. Predyktory aktywności społecznej – Badanie IV Lewicka (w druku)

More Related