Agenda ekonomskih reformi I godina r ez u ltati i izazovi

1. Agenda ekonomskih reformi I godina rezultati i izazovi Podgorica, 17.03.2004.god

2. Agenda ekonomskih reformi - strateški dokument usvojen od strane Vlade RCG 20.03.2003. • Po prvi put sistematski pristup, dugoročno planiranje, vizija, projektna organizacija • Osnovni cilj Agende ekonomskih reformi je transformacija ekonomije Crne Gore • Sveobuhvatan plan u namjeri da se ostvari: • - ekonomski rast, uz odlučujući uticaj privatnog sektora • - povećanje zaposlenosti • - usklađenost zakona i procesa sa EU • -valorizacija crnogorskih potencijala, posebno u oblastima koje • predstavljaju komparativnu prednost Crne Gore • - rast životnog standarda • - očuvanje životne sredine sa mehanizmima trajne ekološke zaštite

3. Definisane inicijative i koordinatori aktivnosti: • - Poslovno okruženje, trgovina i ekonomske slobode (Prof. dr V. Vukotić) • - Fiskalna reforma (Potpredsjednik M. Ivanišević) • - Finansijski sistem (Predsjednik Savjeta CB CG Lj. Krgović) • - Privatizacija i post-privatizacija (Prof. dr V. Vukotić) • - Reforma penzijskog sistema (ministar S. Stijepović) • - Tržište rada(ministar S. Stijepović) • - Reforma socijalne i dječije zaštite(ministar S. Stijepović) • - Zaštita životne sredine (ministar B. Vučinić) • - Sektorske politike: turizam, poljoprivreda, šumarstvo i prerada drveta, energetika (Potpr. B. Gvozdenović) • - Reforma državne uprave (Potpredsjednik D. Đurović) • - Reforma lokalne samouprave(Potpredsjednik D. Đurović) • - Reforma pravosuđa(Potpredsjednik D. Đurović) • - Civilno društvo(Potpredsjednik D. Đurović) • - Informacione i komunikacione tehnologije (sekretar D. Simonović) • - Makroekonomija i statistika (Prof. dr V. Vukotić)

4. Svaka inicijativa sadrži konkretne zadatke, projekte i nosioce • Praćenje realizacije Agende ekonomskih reformi (dvonedjeljno i mjesečno) • Redovni koordinacioni sastanci sa međunarodnim ekspertskim timovima • angažovanim na implementaciji reformi u Crnoj Gori (USAID, BearingPoint, • EAR, US Treasury …) • Edukacija javnosti o ekonomskih reformama (poseban tim u okviru Biroa za • odnose sa javnošću, “Reformator”, web site ...)

5. Podsjećanje na stanje privrede početkom 2003. • Nizak BDP • Inflacija • Visoka stopa nezaposlenosti • Visok budžetski deficit • Nepovoljna privredna struktura • Nedovoljno razvijen bankarski sektor • Nedovoljno prisustvo stranih investitora

6. + + + Rezultati: BDP 2002.– 1 221 mil. € 2003. – 1 375 mil. € 2004.- planirano 1 475 mil. € • u 2003 deficit u tekućim transakcijama • sa svijetom za 26% manji nego u 2002.

7. Inflacija:Broj nezaposlenih na evidenciji Zavoda 2001 -28,0%mart 2003 - 76.165 2002 - 9,4% mart 2004 - 71.654 2003 - 6,7% (planirana 8,5%) 2004 - 4,5% (planirana)

8. Br. pretplatnika mob. telefona (postpaid) Prosječna zarada (bez poreza i doprinosa) Br. reg. putničkih vozila na fizička lica 187,52 126,73 Feb. 2004. Feb. 2003. • Prosječan račun 38,57 eura • Broj korisinika u prepaid-u • je 336 965

9. Budžet Republike • U 2003. izvršenje budžeta 94,59% • Otplaćeno više kredita u odnosu na primljenje za 7,42 mil. € • Ostvareni izvorni prihodi budžeta u 2003. veći su u odnosu na ostvarenje u 2002. za 31,9% • Ostvareni izvorni prihodi budžeta u januaru i februaru 2004. su 94,30% u odnosu na planirane

10. Stimulisanje zapošljavanja i preduzetništva: - Realizacija programa »Legalizacija postojećih i otvaranje novih radnih mjesta« - registrovano više od 36.000 radnih mjesta; - registrovan rad 23.000 nerezidentnihfizičkih lica - Zavod za zapošljavanje realizovao 5,9 mil. € za 1.079 kredita - Fond za razvoj kreditno podržao 72 projekta sa 4,3 mil. € - Partnerstvo Vlade i domaćih banaka u obezbjeđivanju 13,2 mil. € i otvaranju 14 kreditnih linija - Kontinuirano se sprovodi program stručnog osposobljavanja, obuke, prekvalifikacije - U periodu 15.03.2003. – 15.03.2004. oglašeno 30.832 slobodnih radnih mjesta od čega 13.417 na neodređeno radno vrijeme

11. Restrukturiranje preduzeća: - Cilj je postizanje profitabilnosti i priprema za privatizaciju - Realizacija programa TAM-BAS (uz pomoć EAR) - U toku 2003. utrošeno preko 15 mil. € po osnovu rješavanja tehno- ekonomskih viškova u oblasti javnog sektora i privrede - Animiranje domaćih banaka za program restrukturiranja - Razvoj ambijenta za promociju institucija (MIGA/WB,FIAS)

12. Privatizacija: • Montenegrobanka, Optel Pljevlja, hoteli: Belvi, Rivijera Petrovac, Montenegro, Montenegro A, Mediteran, Avala, Splendid, Rivijera H. Novi • Angažovanje savjetnika za privatizaciju KAP-a (saradnja sa EBRD) • U toku su tenderi za Željezaru Nikšić, Beranku i završne aktivnosti po tenderima za hotele Topla, Centar, Panorama i Podgorica • Berzanska prodaja manjinskog paketa akcija državnih fondova • Plan privatizacije za 2004.

13. Turizam kao razvojna šansa: • U toku 2003. Crnu Goru posjetilo 599.430 turista (+ 10,7%) • Ostvareno 3,9 miliona noćenja (+7,8%) • Ostvareno 190 mil. € ukupnog prihoda od turizma • U 2004. planira se povećanje broja noćenja za 8% • Ukupan prihod od turizma u 2004. planiran na 203 mil. € • U toku godine u oblasti privatizacije i pratećih investicija u hotelske objekte biće uloženo oko 50 mil. € • Stvaranje preduslova za nova ulaganja u turizam (Ada Bojana, Velika plaža, Boka Kotorska)

14. Infrastruktura u funkciji razvoja turizma: - Tunel Sozina sa pristupnim putevima (59,2 mil. € ) - Rekonstrukcija aerodroma (23 mil. € ) - Rekonstrukcija putnog pravca Podgorica-Cetinje-Budva - Rekonstrukcija putnog pravca Podgorica-Kolašin i sanacija kritičnih tačaka na putevima na sjeveru(10 mil. € ) - Rekonstrukcija pruge Bar – Beograd (crnogorski dio) (15 mil.€) - Projekat interventnih mjera za poboljšanje vodosnabdijevanja primorskih opština (6,1 mil. € ) - Projekat poboljšanja snabdijevanja el. energijom crnogorskog primorja (1,8 mil. € ) - Izgradnja dvije deponije za odlaganje čvrstog otpada (9 mil. USD) - Priprema planske dokumentacije za putni pravac Podgorica-Mateševo i Jadransko-Jonske autoceste kroz Crnu Goru

15. Veoma intenzivna zakonodavna aktivnost: • Vlada je utvrdila 48 predloga zakona, 5 nacrta zakona, kao i više odgovarajućih podzakonskih akata • Zakoni su usklađeni sa standardima EU. • Zakon o energetici, Zakon o radu, Zakon o štrajku, Zakon o lokalnoj samoupravi, Zakon o sprečavanju pranja novca, Zakon o regulisanju odnosa i potraživanja po osnovu ino duga i devizne štednje građana, Zakon o PIO, Zakon o elektronskom potpisu, Zakon o inspekciji rada, Zakon o zaduživanju i upravljanju dugom javnog sektora, Zakon o turističkim organizacijama, Zakon o željeznici, Zakon o državnom tužiocu, Krivični zakonik, ...

16. Ciljevi ekonomske politike u 2004 • Rast DBP od 2,7% • Inflacija ispod 4,5% • Budžetski deficit u DBP - 3,26% • Povećanje stepena ekonomskih sloboda • Razmah preduzetništva i podsticaj investicija (stranih i domaćih) • Podsticaj konkurentnosti domaćih proizvoda, posebno onih koji su izvozno orjentisani • Povećanje zaposlenosti • Dinamiziranje privatizacije • Smanjenje siromaštva i povećanje socijalne stabilnosti

17. U realizaciji najvažnijih ciljeva Vlada će: • Nastojati da unaprijedi partnerstvo sa privatnim sektorom • Nastaviti postupak uskladjivanja spoljno-trgovinske politike i regulative sa pravilima STO i EU • Nastaviti sa zakonodavnom aktivnošću i pojačati proces implementacije usvojenih zakona • Nastaviti saradnju sa medjunarodnim organizacijama u daljoj realizaciji Agende ekonomskih reformi