Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych

1. Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych Opracowała: Grażyna Lindner-Cegieła

2. 1. Przedmiot i zadania metodyki nauczania przedmiotów zawodowych

3. Podstawowe pojęcia stosowane w kształceniu zawodowym. • zawód- należy utożsamiać ze zbiorem zadań zawodowych, wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji, zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. • zawód wyuczony - to zespół wiadomości i umiejętności nabytych w toku przygotowania zawodowego, warunkujących wykonywanie zawodu. Jeśli przygotowanie zawodowe odbywa się w systemie szkolnictwa zawodowego (w szkole zawodowej), to taki zawód nazywa się zawodem szkolnym. • Zawód wyuczony potwierdzony jest świadectwem, dyplomem lub innym dokumentem. • zawód wykonywany - definiuje się jako zespół czynności lub prac, których wykonywanie stanowi główne źródło utrzymania danej jednostki. Zawód wykonywany jest często utożsamiany z tzw. zawodem gospodarczym, czyli zawodem realnie występującym na rynku pracy.

4. Podstawowe pojęcia stosowane w kształceniu zawodowym – c.d. • kwalifikacje zawodowe - to układ: - umiejętności, - wiadomości, - cech osobowościowych, pozwalający rozwiązywać zadania na stanowiskach pracy wyszczególnionych w opisie zawodu lub • kwalifikacje zawodowe - to potwierdzony zasób wiadomości i zakres umiejętności tak wyodrębniony, aby pozwalał na samodzielne wykonywanie konkretnego zestawu zadań zawodowych i umożliwiał podjęcie zatrudnienia. • kwalifikacje w zawodzie - określane są dla potrzeb egzaminu – stanowią podzbiór (pewien wycinek) kwalifikacji zawodowych (uprawniających do wykonywania zawodu) i obejmują wiadomości i umiejętności sprawdzane na egzaminie, wynikające z przyjętych, głównych (typowych) zadań zawodowych. Cechy osobowościowe (kwalifikacje psychofizyczne) nie są przedmiotem egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe.

5. Podstawowe pojęcia stosowane w kształceniu zawodowym – c.d. • Wiadomości- to zestaw informacji niezbędnych do ukształtowania określonych umiejętności [4] • Umiejętności-są rozumiane jako gotowość do świadomego działania, opartego na wiedzy oraz konkretnymruchowym opanowaniu (wyćwiczeniu) określonych czynności z możliwością dostosowaniaich do zmiennych warunków. Wyróżniamy: - umiejętności intelektualne (które polegają na określaniu różnic i podobieństw, tworzeniu pojęć, formułowaniu sądów na podstawie abstrahowania, dowodzeniu i sprawdzaniu) oraz - umiejętności motoryczne, stanowiące możliwość sprawnego i celowego wykonywania określonejczynności . • Umiejętności zawodowe - to takie, które gwarantują skuteczne wykonywanie zawodu. Określają zdolność człowieka dowykonywania czynności zawodowych, prowadzących do uzyskania zaplanowanego wyniku(realizacji zadania zawodowego). Ich poziom opanowania stanowi o kwalifikacjach zawodowychczłowieka

6. Podstawowe pojęcia stosowane w kształceniu zawodowym – c.d. • Czynności zawodowe - oznaczają każde działanie pracownika (we współpracy z wyposażeniem, materiałami, ludźmi, informacjami, ideami, danymi, wydarzeniami i warunkami), dające określony efektużyteczny. Czynności, podobnie jak zadania zawodowe, mogą mieć charakter technologiczny(wykonawczy), organizacyjny i współpracy . • Kwalifikacje zawodowe można uzyskać w formach szkolnych – możliwe jest kształcenie w szkołachzawodowych (ponadgimnazjalnych, policealnych i wyższych) oraz w formach pozaszkolnych (np. kursowych).

7. Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego • Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego - to spis zawodów, uporządkowany i podzielony na grupy według określonych kryteriów. • Jest dokumentem regulującym kształcenie zawodowe w Polsce. • Aktualnie obowiązująca klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego zawarta jest w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. z 2007 r. Nr 124, poz. 860 ze zm.).

8. Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Podstawa programowa kształcenia w zawodzie - zawiera obowiązkowe dla danego zawodu zestawy umiejętności i treści nauczania. Zawarte są w niej tzw. treści stałe zawodu, nie podlegające szybkim zmianom, wynikające z podstawowych funkcji pełnionych przez pracownika zatrudnionego na różnych stanowiskach pracy.

9. Standardy kwalifikacji zawodowych a standardy wymagań egzaminacyjnych. • kwalifikacje zawodowe - to potwierdzony zasób wiadomości i zakres umiejętności tak wyodrębniony, aby pozwalał na samodzielne wykonywanie konkretnego zestawu zadań zawodowych i umożliwiał podjęcie zatrudnienia. • standardy wymagań egzaminacyjnycha dokładnie – standardy będące podstawą przeprowadzania egzaminów to podstawowedokumenty, w oparciu o które przeprowadzane są sprawdzian i egzaminy. Zawierają onezwięzłe opisy wymagań na poszczególnych etapach kształcenia, będące uszczegółowieniemzawartych w podstawach programowych osiągnięć wymaganych od uczniów na końcudanego etapu kształcenia. W oparciu o standardy przygotowywane są zadania egzaminacyjne,co oznacza, że w przypadku egzaminu zawodowego zadania egzaminacyjne będąsprawdzały tylko te wiadomości i umiejętności, które zapisane są w standardzie wymagańegzaminacyjnych dla danego zawodu. • Standardy ogłaszane są przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania mocą rozporządzenia

10. Program nauczania dla zawodu • Program nauczania dla zawodu - to podstawowy dokument, w oparciu o który realizowane są zadania edukacyjne określone w podstawie programowej dla danego zawodu. • Stanowi on zbiór usystematyzowanych, celowych układów umiejętności i treści nauczania wraz ze wskazówkami dotyczącymi realizacji procesu kształcenia i oceniania osiągnięć edukacyjnych ucznia.

11. Treści kształcenia w zawodzie Treści kształcenia w szkołach zawodowych – obejmują treści nauczania przedmiotów ogólnych oraz treści nauczania w zawodzie. W szkołach zawodowych obowiązuje informacyjna i czynnościowa koncepcja treści. Treści kształcenia w zawodzie to układ treści: - przedmiotów zawodowych teoretycznych, - zajęć praktycznych, - praktyk zawodowych.

12. Przygotowanie merytoryczne i metodyczne nauczyciela do prowadzenia teoretycznych i praktycznych zajęć edukacyjnych. • Przygotowanie merytoryczne do prowadzenia teoretycznych i praktycznych zajęć edukacyjnych – potwierdzone jest dokumentem kwalifikacyjnym, wymaganym od nauczyciela. • Przygotowanie metodyczne – umiejętność przekazania wiedzy merytorycznej przy pomocy różnych metod nauczania i środków dydaktycznych.

13. Planowanie pracy dydaktycznej • Planowanie pracy dydaktycznejobejmuje: • -plan pracy na semestr, rok, cykl kształcenia, • -projektowane elementów procesu dydaktycznego (scenariusze zajęć), • -organizowanie jednostki dydaktycznej,

14. Ocenianie efektów kształcenia • Ocenianie efektów kształcenia obejmuje: • -przedmiotowy system oceniania, • -budowanie zadań sprawdzających i kryteriów oceniania, • -sprawdzanie, recenzowanie i ocenianie uczniów. • ocenianie wewnątrzszkolne ocenianie wewnątrzszkolne osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczycieli poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych, wynikających z programów nauczania oraz formułowania oceny. Szczegółowe zasady oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkołyz uwzględnieniem przepisów rozporządzenia o ocenianiu wydanego przez ministra edukacjinarodowej.

15. Ocenianie efektów kształcenia – c.d. • Ocenianie wewnątrzszkolne ma na celu: 1. informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i jego zachowaniu oraz o postępachw tym zakresie; 2. udzielanie uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju; 3. motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu; 4. dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościachw nauce, zachowaniu oraz specjalnych uzdolnieniach ucznia; 5. umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej.

16. Dokumentowanie przebiegu nauczania • Dokumentowanie przebiegu nauczania: - dziennik lekcyjny, - dzienniczek zajęć praktycznych, - arkusze ocen, - protokoły przebiegu egzaminów ( klasyfikacyjnych, poprawkowych)…

17. Ocenianie zewnętrzne • Ocenianie zewnętrzne – egzaminy potwierdzające kwalifikacje w zawodzie • egzamin zewnętrznyo egzamin przeprowadzony przez instytucję zewnętrzną względem szkoły, z wykorzystaniem opracowanych przez nią jednolitych wymagań (zadań egzaminacyjnych), kryteriów oceniania i zasad przeprowadzania egzaminu. egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodoweto egzamin zewnętrzny, nieobowiązkowy, przeprowadzany przez okręgową komisję egzaminacyjną (OKE). Egzamin ten jest formą oceny poziomu opanowania wiadomości i umiejętności z zakresu danego zawodu, określonych w standardach wymagań. Wszyscy zdający w całej Polsce przystępują do egzaminu pisemnego w tym samym terminie ustalonym przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i rozwiązują te same zadania (dla określonego zawodu), które ustala Centralna Komisja Egzaminacyjna. Egzamin potwierdzający kwalifikacje zawodowe zwany jest też egzaminem zawodowym. Literatura: - Słowniczek –podstawowe pojęcia dla uczniów techników i szkół policealnych – E. Goźlińska

18. Dokumenty, w oparciu o które realizuje się kształcenie w zawodzie: • Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego • Podstawa programowa • Ramowy plan nauczania • Program nauczania • Standardy wymagań egzaminacyjnych • Standardy wyposażenia dydaktycznego pracowni kształcenia zawodowego

19. Klasyfikacja zawodów i specjalności • Klasyfikacja zawodów i specjalności • Standard kwalifikacji zawodowych jest to norma opisująca kwalifikacje konieczne do wykonywania zadań zawodowych wchodzących w skład zawodu, akceptowana przez przedstawicieli organizacji zawodowych i branżowych, pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych. • Zawód to zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji. • „Zawód zdefiniowany został jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. Zawód może dzielić się na specjalności.

20. Klasyfikacja zawodów i specjalności – c.d. Rodzaje klasyfikacji zawodów W Polsce istnieją dwie formalne klasyfikacje zawodów: - na potrzeby rynku pracy (2360 zawodów i specjalności) - szkolnictwa zawodowego (213 zawodów).

21. Klasyfikacja zawodów i specjalności – c.d. • Klasyfikacja zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy jest pięciostopniowym, hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności występujących na rynku pracy. Grupuje poszczególne zawody (specjalności) w coraz bardziej zagregowane grupy oraz ustala ich symbole i nazwy. • „Klasyfikacja zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy służy ujednoliceniu nazewnictwa zawodów i specjalności występujących na rynku pracy oraz racjonalnemu planowaniu obsługi rynku pracy i określaniu jego struktury zawodowej.

22. Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego • Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego - to spis zawodów, uporządkowany i podzielony na grupy według określonych kryteriów. • Jest dokumentem regulującym kształcenie zawodowe w Polsce. • Aktualnie obowiązująca klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego zawarta jest w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. z 2007 r. Nr 124, poz. 860 ze zm.). Klasyfikacja ta określa: - zawody, które mogą być nauczane w systemie szkolnym, - typy szkół, w których może odbywać się kształcenie, - okres kształcenia, - kompetencje ministrów właściwych dla zawodów, na których wniosek zawody zostały wprowadzone do klasyfikacji.

23. Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego – c.d. • Ćwiczenie Proszę odpowiedzieć na pytania ( czas na wykonanie I częśći zadania – 20 min.) • 1.Jakie rozporządzenie określa nazwy zawodów występujące na rynku pracy? • 2.Na podstawie jakiego aktu prawnego określamy nazwę zawodu, który wprowadzamy do oferty edukacyjnej naszej szkoły? • 3.Posługując się klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego odczytaj: • a)w jakich typach szkół można prowadzić kształcenie w zawodach: • technik ekonomista • technik rolnik • technik architektury krajobrazu • sprzedawca • kucharz • kucharz małej gastronomii

24. Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego –c.d. • (Czas na wykonanie II części zadania – 20 min.) • b) ile wynosi cykl kształcenia w szkołach dla zawodów? - technik ekonomista - technik rolnik - technik architektury krajobrazu - sprzedawca - kucharz - kucharz małej gastronomii c) podaj symbole cyfrowe zawodów ww. 4. Ile zawodów zawiera klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego? 5.Jaka zbieżność występuje między zawodami w klasyfikacji dla rynku pracy i klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego?

25. Podstawa programowa • Ustalana jest przez Ministerstwo Edukacji Narodowej • Jest obowiązkowa dla zawodu • Zawiera opis kwalifikacji absolwenta • Zawiera wykaz zadań zawodowych, do pełnienia których absolwent powinien być przygotowany • Określa specjalizacje w zawodzie, w zależności od potrzeb lokalnego rynku pracy • Określa bloki programowe, w których zawarte są zakresy umiejętności i treści kształcenia, wynikające z opisu kwalifikacji absolwenta • Zawiera podział godzin na bloki programowe • W każdym bloku programowym określa cele kształcenia i treści kształcenia • Zawiera wykaz pracowni i pomieszczeń dydaktycznych wraz z ich wyposażeniem

26. Struktura podstaw programowych w zawodzie • Założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie 1. Opis kwalifikacji absolwenta  - Umiejętności zawodowe stanowiące kwalifikacje w zawodzie  - Wymagania psychofizyczne dla zawodu  - Przeciwwskazania zdrowotne 2. Specyficzne wymagania dla zawodu 3. Warunki techniczne 4. Warunki kadrowe 5. Kształcenie w różnych typach szkół 6. Powiązanie kształcenia zawodowego z kształceniem ogólnym

27. II. Podział godzin na bloki przedmiotowe ( procentowy podział pozwalający opracować programy nauczania w różnych strukturach) . III. Podstawy programowe kształcenia w blokach programowych, 1 Cele kształcenia, 2. Treści kształcenia, 3. Zalecenia dotyczące oceniania.

28. Podstawa programowa w zawodzie - analiza Zadanie 1 Przeczytaj podstawy programowe dla zawodu ..............................................., a następnie przeanalizuj opis kwalifikacji absolwenta w danym zawodzie.

29. Podstawa programowa w zawodzie - analiza • Zadanie 2 Wymień zadania zawodowe, które absolwent może pełnić na rynku pracy

30. Podstawa programowa w zawodzie - analiza • Zadanie 3 Określ specjalizacje, które może opracować szkoła w zależności od potrzeb lokalnego rynku pracy.

31. Podstawa programowa w zawodzie - analiza • Zadanie 4 Wymień niezbędne pracownie potrzebne do realizacji danego zawodu

32. Podstawa programowa w zawodzie - analiza • Zadanie 5 Jakie wyposażenie pracownijest niezbędne do prowadzenia kształcenia w zawodzie?

33. Podstawa programowa w zawodzie - analiza Zadanie 6 Przyporządkuj umiejętności wymagane od absolwenta treściom kształcenia w blokach programowych Umiejętność Treści kształcenia Blok programowy .................................... .............................. ............................ ..................................... ............................. ........................... .................................... ............................. ........................... .................................... ............................ ............................

34. Ramowy plan nauczania Określony w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 15, poz. 142 ze zmianami) Załącznik nr 12 – dla czteroletniego technikum Załącznik nr 13 – dla zasadniczej szkoły zawodowej Załącznik nr 40 – dla trzyletniego technikum uzupełniającego Załącznik nr 41 – dla szkoły policealnej na podbudowie programowej liceum profilowanego Załącznik nr 42 – dla szkoły policealnej na podbudowie szkoły średniej Załącznik nr 43 – dla trzyletniej szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy (Materiał dla uczestników)

35. Program nauczania w zawodzie • Dotychczas do każdej podstawy programowej opracowano centralnie programy do nauczania w zawodzie zatwierdzane przez ministra właściwego ds. oświaty. Od 1.09.2009 r. programy nauczania dopuszcza dyrektor szkoły. • Programy nauczania dla zawodów występujących w szkolnictwie zawodowym budowane są w oparciu o: - podstawy programowe, - ramowe plany nauczania, - wymagania formalne, - wymagania dydaktyczne. • Stanowią one dokument, zgodnie z którym odbywa się kształcenie w szkole publicznej. • W zależności od przyjętej metodologii tworzenia programu nauczania mamy programy o strukturze : - przedmiotowej - modułowej.

36. Program o strukturze przedmiotowej Budowa programu I. Plany nauczania (dla szkół mogących realizować kształcenie w zawodzie) II. Programy nauczania przedmiotów zawodowych 1. Szczegółowe cele kształcenia 2. Materiał nauczania - działy programowe - ćwiczenia i pokazy 3. Środki dydaktyczne 4. Uwagi o realizacji 5. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia 6. Literatura.

37. Program o strukturze przedmiotowej – c.d. • I. Plany nauczania w programach dla zawodu Plan nauczania obejmuje pełny rejestr realizowanych w szkole przedmiotów, ich rozkład na poszczególne lata nauki, a także liczbę godzin nauczania dla każdego z nich zarówno w pełnym cyklu pracy szkoły, jak i w poszczególnych klasach. Plan ten stanowi podstawę dla opracowanych programów nauczania objętych nim przedmiotów. • W programie nauczania plan nauczania zamieszcza się jako oddzielne tabele dla każdego typu szkoły w której dopuszczona jest nauka w danym zawodzie. • Dokonuje się tego zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego

38. Program o strukturze przedmiotowej – c.d. • Przy tworzeniu lub modyfikacji programów nauczania ostateczna wersja planów nauczania dla wszystkich typów szkół, określonych dla danego zawodu w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, powstaje po: - opracowaniu programów nauczania wszystkich przedmiotów zawodowych, - zbadaniu korelacji międzyprzedmiotowych/modułowych, - korekcie pierwszej wersji programu, ze względu na planowaną liczbę godzin i miejsce przedmiotów w planie nauczania. • Jeśli podstawa programowa dla zawodu przewiduje specjalizowanie się uczniów pod koniec okresu kształcenia, plany nauczania powinny uwzględniać godziny na specjalizację w ostatnich klasach. Należy zwrócić uwagę, że wprowadzenie specjalizacji nie jest obowiązkowe i decyzja należy do szkoły.

39. Program o strukturze przedmiotowej – c.d. II. Programy nauczania przedmiotów zawodowych W dalszej drugiej części programu nauczania dla zawodu zawarte są programy nauczania wszystkich przedmiotów zawodowych. W każdym z przedmiotów należy uwzględnić: 1. Szczegółowe cele kształcenia 2. Materiał nauczania  działy programowe  ćwiczenia i pokazy 3. Środki dydaktyczne 4. Uwagi o realizacji 5. Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia 6. Literatura

40. Program o strukturze przedmiotowej – c.d. • Cele nauczania (umiejętności) zapisuje się jako zoperacjonalizowane czynności za pomocą czasowników, np.: zaplanować, porównać, ocenić, określić, rozróżnić, obliczyć. Użycie czasownika dokonanego (bezokolicznika) precyzyjnie określa czynność i umożliwia opracowanie kryteriów oceny. Zastosowanie bezokolicznika pozwala również na określenie warunków i kryteriów wykonania czynności. Umożliwi to prowadzenie pomiaru dydaktycznego w trakcie i na zakończenie realizacji programu nauczania.

41. Program o strukturze przedmiotowej – c.d. • Materiał nauczania powinien być spójny ze szczegółowymi celami kształcenia. • Działy tematyczne powinny obejmować zakres podstawowych informacji określonych na podstawie odpowiednich dyscyplin naukowych. • W materiale wyróżnia się: fakty, pojęcia, prawa i teorie wybranych dziedzin nauki, techniki, strategie, zasady. Stanowi on ustrukturyzowany układ treści z określonymi powiązaniami i zależnościami między poszczególnymi elementami. • Materiał nauczania zapisuje się w formie równoważników zdań.

42. Program o strukturze przedmiotowej – c.d. • Ćwiczenia umożliwiają kształtowanie umiejętności intelektualnych i praktycznych określonych w celach kształcenia. Ćwiczenia zapisuje się w formie zadaniowej. Zadania powinny być tak sformułowane, aby efekty wykonania były mierzalne lub obserwowalne. • Środki dydaktyczne stanowią wykaz pomocy niezbędnych do realizacji treści programowych

43. Program o strukturze przedmiotowej – c.d. • Uwagi o realizacji programu: należy zwrócić uwagę na tematykę najtrudniejszą do opanowania przez uczniów oraz elementy istotne w realizacji celów kształcenia, zaproponować efektywne metody nauczania, sposób organizacji zajęć, rodzaj pracowni dydaktycznej, w której realizowany będzie program przedmiotu oraz liczebność grup uczniów. • Propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć edukacyjnych ucznia zawierają ogólne kryteria oceny poziomu i zakresu umiejętności określonych w szczegółowych celach kształcenia programu przedmiotu oraz propozycje metod sprawdzania i oceny osiągnięć szkolnych. • Literatura. Wykaz literatury należy aktualizować w miarę ukazywania się nowych pozycji wydawniczych.

44. Program modułowy Terminologia: • Zawód – rozumiany jako zbiór zadań zawodowych ujętych w modułach umiejętności. • Modularyzacja – oznacza integrację i strukturyzację celów oraz odpowiadających im treści kształcenia z różnych dyscyplin, dziedzin wiedzy w logicznie powiązane zestawy treści według ustalonych kryteriów, którym odpowiadają moduły i jednostki modułowe. • Modułowy program nauczania dla zawodu jest zestawem modułów kształcenia w zawodzie i odpowiadających im jednostek modułowych.

45. Zadania zawodowe wykonywane w pracy zostały odpowiednio pogrupowane według kryterium doboru, wyodrębnienia jak i organizacji treści kształcenia. • Zadania zawodowe uporządkowano i podzielono na następujące rodzaje kwalifikacji: - ponadzawodowe – Podstawy działalności zawodowej - ogólnozawodowe – Podstawy zawodu - podstawowe dla zawodu – Podstawowe prace w zawodzie - specjalistyczne – Specjalistyczne prace w zawodzie

46. Struktura programu modułowego Wprowadzenie • Założenia programowo-organizacyjne kształcenia w zawodzie 1. Opis pracy w zawodzie 2. Zalecenia dotyczące organizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego - wykaz modułów i jednostek modułowych - dydaktyczna mapa programu II. Plany nauczania ( dla typów szkół, w których można prowadzić kształcenie w zawodzie) III. Moduły kształcenia w zawodzie - numer i nazwa - cele kształcenia - wykaz jednostek modułowych i ich schemat - literatura

47. Obudowa dydaktyczna programu modułowego • Poradnik dla nauczyciela • Poradnik dla ucznia Na stronie internetowej KOWEZiU znajdują się programy modułowe i pakiety dydaktyczne dla zawodu http://www.koweziu.edu.pl/index.php?id=pakiety

48. Cele nauczania • Cele nauczania (umiejętności) – zoperacjonalizowane czynności, zapisane za pomocą czasowników, np.: zaplanować, porównać,ocenić, określić, rozróżnić, obliczyć. Użycie czasownika dokonanego precyzyjnie określa czynność i umożliwia opracowanie kryteriów oceny.

49. Materiał nauczania • Materiał nauczania powinien być spójny ze szczegółowymi celami kształcenia. • Działy tematyczne powinny obejmować zakres podstawowych informacji określonych na podstawie odpowiednich dyscyplin naukowych. • Materiał stanowi usystematyzowany układ treści z określonymi powiązaniami i zależnościami między poszczególnymi elementami.

50. Ćwiczenia • Ćwiczenia umożliwiają kształtowanie umiejętności intelektualnych i praktycznych określonych w celach kształcenia. • Ćwiczenia zapisuje się w formie zadaniowej. • Zadania powinny być tak sformułowane, aby efekty wykonania były mierzalne lub obserwowalne.