700 likes | 1.96k Views
Yenidoğanda Mekanik Ventilasyon. Solunumun mekanik özellikleri. Akciğerler ve göğüs duvarının elastik ve rezistif kuvvetleri Komplians: elastik özelliği ifade eder. C= V/ P Normalde 0.003-0.006 L/cmH 2 O RDSde 0.0005-0.001 L/cmH 2 O. Komplians. Total akciğer kapasitesi. Volüm.
E N D
Solunumun mekanik özellikleri • Akciğerler ve göğüs duvarının elastik ve rezistif kuvvetleri • Komplians: elastik özelliği ifade eder. • C= V/ P • Normalde 0.003-0.006 L/cmH2O • RDSde 0.0005-0.001 L/cmH2O
Komplians Total akciğer kapasitesi Volüm Komplians Basınç artmış normal azalmış
Rezistans: akciğer ve havayollarının, hava akımına karşı gösterdikleri direnç • R= P/ F • Zaman Sabiti (Time constant) • Rezistans X Komplians • V/ P X P/ F = V/ F • 1 TC a eşit sürede basıncın % 63 ü oluşur.
Akciğerlerin inflasyon ve deflesyonu, inspiratuar ve ekspiratuar zaman sabitlerine bağlı • sağlıklı bir yenidoğanda; • R= 30 cmH2O/L/sn • C=0.004 L/cmH2O • TC=0.12 sn • 5 TC=0.6 sn • Yani inspirium ve ekspirium için 0.6 sn gerekli.
RDS’li yenidoğanda • komplians TC • inspirium ve ekspirium zamanlarının ayarlanmasında önemli • inspirium çok uzun pntx • ekspirium kısa FRC
RDS’de hastalığın ilk döneminde TE ve Tİ kısa olmalı • ( çok kısa olursa yetersiz inspirium) • komplians düzeldikçe TC uzar, Tİ uzatılabilir. • Küçük ET tüp rezistans TC • daha çok süre ver
Ventilasyon • Alveollerin ventilasyonu devamlıdır. • Alveol ve kapiller arasında gaz değişimi tüm ventilasyon boyunca gerçekleşir • ( inspirium ve ekspiriumda) FRC
FRC sayesinde inspirium ve ekspiriumda PO2 ve PCO2 sabit. • Ancak küçük pretermlerde FRC • ( apne hipoksi)
Normal solunumda; • inspirasyon aktif • solunum kasları • intrapleural negatif basınç • Pip < Palv < Patm
ekspirium pasif • inspirium sırasında oluşan enerji kaslar ve akciğerin elastik yapılarında • ekspirium sırasında göğüs kafesi eski haline döner (elastik recoil)
Tidal Volüm • Tek bir nefeste, burundan veya ET den geçen hava/gaz miktarı • 5-8 cc/kg • tidal volümün hepsi alveollere ulaşmaz • Anatomik ölü boşluk (VD) • Alveolar ölü boşluk • Vds/Vt Wasted ventilation Total (fizyolojik) ölü boşluk
Yardımlı ventilasyon(Assisted ventilasyon) • CO2-O2 değişimi • CO2in difüzyon coefficient’ı • CO2 atılımı ALVEOLAR VENTİLASYONA bağlı. • O2 difüzyonu ise daha zor • V/Q oranına ve O2 gradientine bağlı
CO2 Hızla difüzyon yapabildiği için, alveole ne kadar çok gaz giderse ( alveolar ventilasyon) CO2 atılımı da o kadar çok Dakikalık alveolar ventilasyon= (VT-Vds) X f VT ne kadar CO2 atılımı (Vds genelde sabit )
Belirli bir kompliansta; • VT’ ü belirleyen inspirium ve ekspirium arasındaki basınç gradientidir. VT PIP - PEEP
Belirli durumlarda, inspirasyon süresi de VT’i etkileyebilir. Örnek: Tİ çok kısa , komplians iyi ise, basınç dengesi tam oluşamaz ve VT azalır. Yani komplians ve basınç gradienti sabit olduğunda, Tİ azalırsa, VT azalır.
TI çok uzun TI çok kısa Normal TI
O2 • O2 değişimi ventilasyon-perfüzyon denkliğine bağlı. • Ventilatörde oksijenasyon MAP • MAP: Tüm bir solunum siklusu boyunca, akciğerlerin maruz kaldığı ortalama basınç MAP= K(PIP-PEEP)[Tİ/(Tİ+TE)]+PEEP K: havayolu basınç eğrisinin yükselme hızı, <1
MAP, oksijenasyonu • Akciğer volümünü • atelektazi • V/Q oranını düzeltiyor.
MAP= K(PIP-PEEP)[Tİ/(Tİ+TE)]+PEEP • Akım (flow) K MAP • PIP MAP • I/E MAP • PEEP MAP • frekans ile indirekt ilişkili • f TE MAP
MAP= K(PIP-PEEP)[Tİ/(Tİ+TE)]+PEEP • MAP ile oksijenasyon arasında direkt ilişki var ama; • aynı oranda MAP değişikliğinde; PIP ve PEEP’in arttırılması, TI/TE dan daha etkili • MAP akciğerde overdistansiyon, intrapulmoner RL şantlar • MAP , intratorasik yapılardaki basınç venöz dönüş CO
HİPOKSEMİ • V/Q bozulunca örnek: RDS • Şantlar PPHT ve KKH • difüzyon anomalileri intersitisyel akciğer hst • hipoventilasyon hipoksemi hafif, asıl hiperkarbiye neden olur. V/Q düzeltmek için MV (atelektatik alveolleri havalandır) Diffüzyon anor, hipoventilasyon FIO2 Şant MV ve FIO2’ya yanıt vermez.
Ventilasyonun kontrolü • Beyinde solunum merkezi • PO2, PCO2 ve pH neredeyse sabit • VT ve solunum sayısı ayarlanarak
Ventilasyonun kontrolü Nöronlar (solunum merkezi) Kemoreseptörler Mekanoreseptörler Solunum kasları VT Solunum sayısı PO2, PCO2 ve pH
Kemoreseptörler • Beyin sapında H+ iyonlarına duyarlı PCO2 H+ solunum hızı • Karotid cisimciklerde PO2’ye duyarlı
Matür insan-hayvanlarda, PO2 de ile PCO2 de aynı derecede etkili • Yenidoğanda; akut hipokside başlangıçta hiperventilasyon olsa bile devamında solunum depresyonu olur APNE
Mekanoreseptörler • Özellikle yenidoğanlarda önemli • gerilim reseptörleri (havayollarında) VT değişikliklerine duyarlı ani inspirasyondan sonra respiratuar eforda durma • ‘ Hering-Breuer Inflasyon Refleksi’ VT ise ekspirium uzar, bir sonraki inspirium gecikir.
Mekanoreseptörler • Tersi de geçerli; akciğerler havalanmazsa ( tüp tıkanıklığı) spontan olarak respiratuar efor olur. • FRC değişikliklerine de duyarlı FRC TE bir sonraki inspirium gecikir, solunum sayısı azalır. örnek CPAP
Mekanoreseptörler Interkostal-frenik inhibituar refleks interkostal distorsiyon ile frenik stimulus yani inspiratuar stimulus inhibe olur.
Yenidoğanda Solunum Desteği • Oksijen tedavisi • CPAP • Mekanik ventilasyon
Oksijen tedavisi • FIO2 ile verilen solunum desteği minimal • nazal kanüla- Hood • oksijen konsantrasyonundaki değişikliklere duyarlı ise hood tercih edilir. • (Analyser ile kontrol et) • ¼ lpm % 24-27½ lpm % 26-321 lpm % 30 - 35
CPAP • Hem inspirium hem de ekspiriumda havayollarına sabit bir basınç uygulanır. • Akciğer volümü • alveoller genişler, atelektaziler düzelir • V/Q düzelir • intrapulmoner RL şantlar • Oksijenasyon düzelir • Solunum hızı, düzenli hale gelir, inleme kaybolur
CPAP • Fazla basınç kompliansı • intratorasik basınç venöz dönüşü • CO (özellikle komplians iyiyse) • GFR idrar çıkışı Na ekskresyonu • GIS kan akımı hafifçe azalır • abdominal distansiyon, perforasyon • enteral beslenmede görece kontrendikasyon
CPAP • RDS’de FIO2 % 60-70 iken PO2< 50 mmHg ise CPAP endikasyonu • CPAP de kan gazları izlenmeli • CPAP’e rağmen PCO2 >50-60 mmHg, pH <7.20- 7.25 ise ET+MV
CPAP • Optimum CPAP basıncında; overdistansiyon yok PO2 istenen düzeylerde • Erken CPAP, RDS’de MV gereksinimini • Nazal CPAP’de Pntx riski yok
CPAP: klinik uygulamalar • RDS ve diğer atelektatik durumlar • MAS • Prematürite apnesi • postoperatif torakotomi • PDA, intrakardiyak şantlar • MV weaning
CPAP: klinik uygulamalar • 5-6 cmHO2, FIO2 hood ile aynı • PaO2 düzelmezse 2şer arttır • ET ile max 10, nazal max 12 cmHO2 • Weaning’de önce FIO2’yu azalt, % 40 olunca basıncı azaltmaya başla
Konvansiyonel Mekanik Ventilasyon • 1960 larda • 1970 lerde perinatal mortaliteyi • IMV: intermitant mandatory ventilasyon en sık • SIMV, ventilatörden çıkış daha kolay, uzun dönemde fark yok • Verilen gazın kontrol edilişine göre; Basınç kontrollü (PIP belirli) Volüm kontrollü (VT belirli)
MV: Ne zaman ? • pH<7.20-7.25 • RDS’de CPAP te FIO2 % 60-70’e rağmen PO2< 50-60 mmHg • Apne
MV: Ne zaman ? • Primer endikasyon respiratuar yetmezlik (PCO2>50 mmHg) • ancak yenidoğanda tek bir rakama bağlı kalınmaz, gözönünde bulundurulacak diğer faktörler: • asidozun derecesi • altta yatan hastalık • gebelik yaşı & doğum ağırlığı • Solunum işinin değerlendirilmesi • bradikardi ve oksijen desaturasyonuna yol açan apnelerin sıklığı
Entübasyon • Tüpün çapı, gestasyonel yaşın 1/10’unu geçmemeli • GY: 25 hafta 2.5 • GY:30 hafta 3.0 • ET küçük ise; havayolu rezistansı TC • ancak travmayı azaltmak için VLBW’lerde küçük tüp tercih edilmeli
CMV: Parametreler • PIP • PEEP • Hız • I/E • FIO2 • Akım
PIP:Peak Inspiratory Pressure • İnspirium başındaki ve sonundaki basınç gradientini belirliyor • VT’i etkiliyor • Alveolar ventilasyonda önemli • PIP VT Alv ventilasyon CO2 atılımı • PIP MAP oksijenasyon
PIP • göğüs inip-kalkması ile değerlendir • PIP Akciğer hasarı hava kaçakları BPD kardiyak fonksiyonlarda bozulma PIP den çok VT’in önemli olduğu gösterildi Barotravma Volütravma
PIP Bebeğin kilosuna göre DEĞİL • göğüs hareketleri • solunum sesleri • Kan gazları ile ayarla!!
PEEP: Positive end-expiratory pressure • Alveolar kollapsı önler • Ekspiriumda akciğer volümünün devamlılığı • V/Q düzeltir • PO2 • PEEP VT alveolar ventilasyon PCO2 Dakikalık alveolar ventilasyon= (VT-Vds) X f
PEEP • PEEP > 5-6 cmHO2 komplians • PEEP < 2-3 cmHO2 olmamalı • VT’ideğiştirmekte, PEEP’i azaltmak, PIP’yi arttırmaktan daha etkili ! • CO2 retansiyonu var, oksijenasyon iyi PIP’yi arttırma PEEP’i