NESPECIFIKOVANI PERVA ZIVNI POREMEĆAJ RAZVOJA (PDD-NOS)

1. NESPECIFIKOVANI PERVAZIVNI POREMEĆAJ RAZVOJA (PDD-NOS)

2. ICD-10 (F84.9) Rezidualna dijagnostička kategorija koju treba koristiti za poremećaje koji odgovaraju opštem opisu pervazivnih razvojnih poremećaja, ali za koje nedostaju adekvatne informacije ili postoje kontradiktorni nalazi, što znači da kriterijumi ne odgovaraju ni jednoj drugoj šifri iz grupe F84.

3. U praksi se dijagnoza postavlja ako: • Dete ima blaži oblik autizma i ne zadovoljava ključne kriterijume za dijagnostikovanje autizma • Pacijent ima neuobičajene, a nekada i idiosinkratičke simptome autizma • Pacijent ne ispunjava specifikovane kriterijume (npr. nema dovoljan broj simptoma u nekoj oblasti ili u jednoj oblasti nema klinički značajne simptome) • Uočeni simptomi javljaju se posle treće godine.

4. U praksi se ova dijagnoza daje i deci sa ADHD-om čije je ponašanje dezorganizovano i koja imaju poremećaje u iniciranju i održavanju socijalnih interakcija.

5. Zbog nejasnih kliničkih kriterijuma i mnogim kliničarima nije jasno da li je dijagnoza PDD-NOS dobro postavljena.

6. Buitelaar et al. (1999) • Istraživanje izvršeno u 13 američkih i 4 evropska klinička centra, kao i u Izraelu, Novom Zelandu, Japanu i Koreji. • Uzorkom obuhvaćena deca sa autizmom različitog stepena, sa IQ-om od duboke IO do prosečne inteligencije, od predškolskog do mlađeg adultnog doba. • Od kliničara zatražena dijagnoza na osnovu slobodne kliničke procene.

7. Nalazi: • 80 pacijenata sa PDD-NOS • 205 pacijenata sa autizmom • 174 pacijenata sa nepervazivnim poremećajem • Deca sa autizmom imaju niži IQ od dece sa PDD-NOS • Nema razlike u odnosu na pol i pojavu mutizma

8. A da li ste sigurni u svoju dijagnozu? • 80% je sigurno u svoju dijagnozu autizma • Oko 50% je sigurno ili skoro sigurno u svoju dijagnozu PDD-NOS • Samo 33% je apsolutno ubeđeno da je njihova dijagnoza PDD-NOS tačna • Ipak, relijabilnost je bila visoka (k=0,95 za spoljašnje granice i k=0,85 za unutrašnje granice).

9. Diferencijalna dijagnoza PDD-NOS i nepervazivnih poremećaja razvoja

10. Dijagnostički kriterijumi su utvrđeni poređenjem 56 ispitanika sa PDD-NOS koji ne zadovoljavaju kliničke kriterijume za autizam i 174 ispitanika sa razvojnim poremećajima neautističnog tipa.

11. Redukovanjem liste dijagnostičkih kriterijuma za autizam došlo se do 7 dijagnostičkih kriterijuma. Za postavljanje dijagnoze dete treba da ima 3 od 7 karakteristike, da bar jedna pripada kategoriji “kvalitativno oštećenje recipročnih socijalnih interakcija” i da ne ispunjava kriterijume za autizma ili neki drugi pervazivni poremećaj razvoja.

12. Kvalitativno oštećenje recipročnih socijalnih interakcija (bar 1 od 4) • Izražene poteškoće u korišćenju brojnih oblika neverbalnog ponašanja za regulisanje socijalnih interakcija • Nesposobnost uspostavljanja odnosa sa vršnjacima u skladu sa razvojnim nivoom • Nedostatak spontane potrebe da sa drugim ljudima podeli zadovoljstvo, interesovanje ili postignuće • Nedostatak socijalnog ili emocionalnog reciprociteta.

13. Kvalitativno oštećenje komunikacije: • Kod pojedinaca koji su razvili govor javlja se značajno oštećenje sposobnosti iniciranja i održavanja komunikacije sa drugima • Stereotipan i repetitivan govor ili idiosinkratičan govor

14. Ograničeni, repetitivni i stereotipni obrasci ponašanja, interesovanja i aktivnosti • Stereotipni i repetitivni motorni manirizmi (npr. lepršanje prstima i rukama, njihovo uvrtanje ili složeni pokreti celim telom).

15. Diferencijalna dijagnoza PDD-NOS i autizma

16. Buitelaar et al., 1999 navode 2 ključna kriterijuma: • Potpuna zaokupljenost jednim ili većim brojem stereotipnih i ograničenih obrazaca interesovanja, koja se smatra abnormalnom, bilo po intenzitetu, bilo po fokusu. • Odsustvo raznovrsnih i spontanih “kobajagi” igara i socijalne imitativne igre u skladu sa razvojnim nivoom.

17. DSM-IV (1997): Ovu kategoriju treba koristiti kada postoji teško i pervazivno oštećenje recipročnih socijalnih interakcija ili verbalnih i neverbalnih komunikacionih sposobnosti ili kada su ispoljena stereotipna ponašanja, interesovanja i aktivnosti.

18. Ovakva definicija je dovela do toga da 75% dece za koju je klinički utvrđeno da nemaju PDD-NOS dijagnoza mogla da se postavi primenom ovih kriterijuma.

19. DSM-IV-TR (2000): PDD-NOS treba dijagnostikovati ako postoji teško i pervazivno oštećenje u razvoju recipročnih socijalnih interakcija povezano sa oštećenjima bilo verbalnih, bilo neverbalnih komunikacionih sposobnosti ili sa stereotipnim ponašanjima, interesovanjima ili aktivnostima.

20. Dijagnoza se ne postavlja ako postoje simptomi: • Drugog pervazivnog poremećaja • Shizofrenije • Shizotipalnog poremećaja ličnosti • Anksioznog poremećaja ličnosti