ÖĞRENİM HEDEFLERİ

2. ÖĞRENİM HEDEFLERİ • Çalışan sağlığı ve iş güvenliği açısından mesleki akciğer hastalıklarının önemi hakkında bilgi sahibi olmak • Konu hakkında ülkemiz pratiğinde yaşanan sorunları bilmek • Mesleki akciğer hastalıklarının etyopatogenezini kavramak • Mesleki hastalıklara özgü tanısal algoritmayı uygulayabilmek • Koruyucu ve sağaltıcı hekimlik uygulamalarını bilmek

5. http://www.riyatabirleri.net/16ton_ana.html

6. Hangisi Meslek Hastalığıdır? a) Silikozis b) Hepatit c) Mesane Kanseri d) Tüberküloz e) Varis

7. ILO, SafeWork, 2011.

8. MESLEK HASTALIĞI • Sigortalının çalıştığı ya da yaptığı işin niteliğinden dolayı • Yinelenen bir nedenle • Ya da işin yürütüm şartları yüzünden • Uğradığı geçici ya da sürekli hastalık, bedensel ya da ruhsal özürlülük durumları Genel Sağlık Sigortası Kanunu, 5510/2006.

9. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Meslek Hastalıkları ve İşle İlgili Hastalıklar Tanı Rehberi.

10. Hangisi Mesleki Akciğer Hastalığı Değildir? a) Astım Bronşiale (Genel Cerrah) b) Silikozis (Cam İşçisi) c) Tüberküloz (Göğüs Hastalıkları Uzmanı) d) Mezotelyoma (Maden İşçisi) e) Toksik Gaz İnhalasyonu (Tıp Öğrencisi)

11. SAĞLIK-HASTALIK & EKONOMİ Kapar R, Çalışma ve Toplum, 2012.

12. HASTALIK & İSTİHDAM MODELİ • Enformel işçiler (çalışanlar) • Psikolojik rahatsızlık %40 daha fazla • Mental sorunlara bağlı yeti yitimi daha fazla • Meslek hastalığı sayısı dört kat daha fazla • Karoshi -MI, SVO, KKY- yaşanmakta Başçıl HS, Hekimsiz Tıp Tıpsız İşçi Sağlığı, ATO, 2011; Elbek O, Türkiye Psikiyatri Derneği Bülteni, 2010; Belek İ, Esnek Üretim Derin Sömürü, 2010; Uluslararası İşçi Dayanışması Derneği, http://www.uidder.org/

13. NEDEN? Sağlık Bakanlığı, Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Bölgesel Konferansı, 2005.

14. DÜNYA TÜRKİYE http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/ee0f00be558e87c_ek.pdf

15. MESLEK HASTALIKLARI 36.000– 108.00 ≈ % 1.1 – 0.3 T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Meslek Hastalıkları Rehberi, 2011.

17. 38 y Erkek Non-prodüktif öksürük (üç aydır) • Ön Tanılarınız? • Tetkikler?

18. YA GERÇEK!!! • Hekimlerin %72.2’si mesleki anamnez almıyor. Politi BJJ, Occup Environ Med, 2004.

19. YA BİZ? • 320 hasta • Meslek açısından en sık karşılaşılan ilk 5 grup sırasıyla; • Ev Kadını (%37.5) • Çiftçi (%12.8) • İşçi (%12.2) • Memur (%8.4) • Sorgusu Bulunmayan (%8.1) • Ev kadınları / Hayvan Yetiştirme ve Çiftçi ayrımı (%0) • Ayrıntılı Meslek Öyküsü (Maruziyet, İşyerinin Özellikleri) (%21.9) • Önceki İş Sorgulaması (%10.6) • Yaşadığı Ortam Sorgulaması (%2.8) Uygun S, TÜSAD Kongresi, 2010.

20. MESLEKİ AKCİĞER HASTALIKLARI T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Meslek Hastalıkları ve İşle İlgili Hastalıklar Tanı Rehberi.

21. Duman İnhalasyonu Song JW, Clin Radiol, 2013.

22. PATOFİZYOLOJİ Leung CC, Lancet, 2012.

23. ÇOĞUL HASTALIK GELİŞİMİ Ghio AJ, Curr Opin Pulm Med, 2012. Schulte PA, Am J Ind Med, 2012.

24. Manke A, Toxicol Mech Methods, 2013.

25. HIZLI GÖZDEN GEÇİRME • Nasıl bir işte çalışıyorsunuz? • İşinizle ilişkili sağlık probleminiz olduğunu düşünüyor musunuz? • Şikayetleriniz işte veya evde daha iyi veya kötü mü? • Şu anda veya geçmişte toz, duman, kimyasallar, radyasyon ve gürültüye maruz kaldınız mı?

26. MESLEKİ ANAMNEZ • Endüstrinin tipi, görev tanımı • İşe başlama ve bitirme yılı • İş kronolojisi • İş tanımlaması (tipik bir iş günü) • Çalışma zamanı ve nöbet değişiklikleri • Toz, duman, radyasyon, kimyasal, biyolojik veya psikolojik tehlike • Koruma ekipmanları (giysi, eldiven, gözlük, respiratör) • Aynı yerdeki çalışanlarda benzer problemin olup olmadığı

27. OLGU-1 • 56 Yaşında, Kadın, Evli, 4 Çocuklu • Ev kadını • Düzce’ye bağlı bir köyde yaşıyor • Nefes Darlığı; • 4 yıldır, kış aylarında artan tarzda ve yılda 2-3 kez PND • Ortopne yok • Öksürük; • 4-5 yıldır, kışın 3 ay sürüyor. • Sigara, parfüm, kokular, çamaşır suyu öksürük yapıyor • Hapşırma; • Bahar aylarında • Balgam, Hemoptizi, Göğüs Ağrısı yok • Özgeçmiş; • Hipertansiyon (İrbesartan+hidroklorotiazid, Beloc, Co-irda) • Soygeçmiş; • Anne; Kalp Yetmezliği (ex) • Tütün Kullanımı: Yok • Fizik Muayene –patolojik; • TA:180/90 mmHg, Aritmi

28. ÖN TANI? • Astım (Mesleki Değil) • Astım (Mesleki) • KOAH (Mesleki Değil) • KOAH (Mesleki) • Hipersensitivite Pnömonitisi

29. HASTAYA EK SORULARINIZ VAR MI? • Hayır öykü yeterli • Soygeçmişinde astım/allerji öyküsü var mı? • Kullandığı ilaçlarla şikayetlerinin ilişkisi var mı? • Ev kadınlığı yanında ek iş yapıyor mu?

30. GERÇEK ÇALIŞMA HAYATI • Ev kadını (40 yıldır) • Ahırda çalışıyor (45 yıldır); • 4 büyükbaş • Hayvanın altını temizliyor • Sağıyor ve yemliyor • Ahıra girince burun ve boğazında yanma oluyor ancak nefes darlığı ve öksürük-balgam olmuyor

31. Öykü Astımla Uyumlu Mu? • Tekrarlayıcı Hışıltılı Solunum • Tekrarlayıcı Nefessizlik • Göğüste Baskı Hissi • Öksürük • Gece-Sabaha Karşı Öksürük • Atopi, Rinit, Ürtiker (bir grupta)       GİNA, 2012 update.

32. Öykü Mesleki Astımla Uyumlu Mu? • Solunumsal yakınmalar • İşte ağırlaşıyor mu? • İşten uzaklaşınca rahatlıyor mu?  ? BOHRF, 2010.

33. Öykü KOAH İle Uyumlu Mu? • Dispne (ilerleyici, egzersizle kötüleşen, kalıcı) • Kronik Öksürük • Kronik Balgam • Tütün Kullanımı/Maruziyeti • Biomas Maruziyeti • Mesleki Toz ve Kimyasallar       GOLD, 2013 update.

34. Öykü HSP İle Uyumlu Mu? • Antijen Maruziyeti • Pozitif Presipitan Antikorlar • Tekrarlayıcı Epizodlar • İnspiratuar Raller • Maruziyetten 4-8 saat Sonra Belirtiler • Kilo Kaybı       Lacasse, Am J Respir Crit Care Med, 2003.

35. SOLUNUM FONKSİYON TESTİ FEV1: 1.570 (%70) FVC: 2.510 (%95) FEV1/FVC: 62 MMFR: 890 (%30) FEV1: 1.870 (%81) FVC: 2.690 (%91) FEV1/FVC: 69 MMFR: 1.210 (%53) FEV1: 1.880 (%82) FVC: 2.670 (%91) FEV1/FVC: 70 MMFR: 1.290 (%57) FEV1: 1.830 (%80) FVC: 2.700 (%92) FEV1/FVC: 68 MMFR: 1080 (%48) FEV1: 1.790 (%74) FVC: 2.630 (%85) FEV1/FVC: 68 MMFR: 1.040 (%45) • I Mild COPD • FEV1/FVC<0.7; FEV1≥80% predicted • II Moderate COPD • FEV1/FVC<0.7; 50%≤FEV1<80% predicted • III Severe COPD • FEV1/FVC<0.7; 30%≤FEV1<50% predicted • IV Very Severe COPD • FEV1/FVC<0.7; FEV1<30% predicted or FEV1<50% predicted pluscrf Mayıs 2012 Temmuz 2012 Kasım 2012 Mart 2013 Kasım 2013 Erken Reversibilite %11

36. NORMAL OBSTRÜKTİF RESTRİKTİF Ahırda çalışma Nefes darlığı Öksürük FVC> %80 FEV1< %80 FEV1/FVC< %70 Erken reversibilite negatif

37. MESLEKİ KOAH • Akciğerlerin zararlı gaz ve partiküllere anormal inflamatuar yanıt • Tam geri dönüşlü olmayan hava akımı sınırlanması • Havaakımı sınırlanması ilerleyici • KOAH’ın mesleki olan bir alt grubu??? • Tablo yavaş gelişmekte • Havaakımı sınırlanması kronik • Maruziyet kesildiğinde düzelme olmaz

38. BİOMASS Tarlo SM, Cullinan P, Nemery B. Occupational and environmental lung diseases : diseases from work, home, outdoor and other exposure, 2010.

40. TANI • O işkolundaki çalışanlarda aşırı miktarda KOAH olgusu çıktığı gözlenmeli • Boschetto P, 2006 • Tanıda; • Kronik bronşit ve dispneyi sorgulayan anket kullanımı • Ayrıntılı mesleki öykü • Yıllık solunum fonksiyon testi takibi önerilir

41. TARIM SEKTÖRÜ Poole JA, Curr Opin Allergy Clin Immunol, 2012.

42. MARUZİYET & SONUÇLARI Mesleki Astım • Organik Tozlar • Tahıl ve samandaki küfler, mantarlar, bakteri, akar, hayvan derisi, hayvan yemi, hayvan idrarı,… • İnorganik Tozlar • Silikatlar • Kimyasallar • Gübre, pestisid,… • Gaz ve Dumanlar • Amonyak, SO2, NO2, CO, CO2,… • İnfeksiyöz Etkenler • M. bovis, C. Psittaci,… Mesleki KOAH Hipersensitivite Pnömonisi Organik Toz Toksik Sendromu

44. 39 yaşında Erkek hasta Anatomi laboratuarı teknisyeni Tütün, Hayvan, Atopi/Allerji, Hobi ve Aile öyküsü yok Son 7 yıldır anatomi laboratuarında Önceki 6 yıl kozmetik fabrikasında çalışmış OLGU-2

45. 39 yaşında Erkek hasta Anatomi laboratuarı teknisyeni Tütün, Hayvan, Atopi/Allerji, Hobi ve Aile öyküsü yok Son 7 yıldır anatomi laboratuarında Önceki 6 yıl kozmetik fabrikasında çalışmış TANI? • Mesleksel Astım • İşyerinde Tetiklenen Astım • Churg-Strauss Sendromu • Aspirinin Tetiklediği Astım • Mesleki KOAH

46. İŞYERİ & ASTIM İşyeri İlişkili Astım İşyerinde Tetiklenen Astım Mesleksel Astım Duyarlandırıcıya Bağlı MA İrritana Bağlı MA (RADS)

47. ANAMNEZ • Detaylı meslek anamnezi • Kronolojik sıra • Şikayetlerle ilişkisi • İş yerinde kişinin yaptığı tüm işler ve maruz kaldığı tüm maddeler ve günlük süresi • Koruma önlemlerinin mevcudiyeti ve yeterliliği • Diğer çalışanlarda da benzer şikayetlerin varlığı • İşyeri dışında (ev ortamı, hobi) olası maruziyetler • Ek hastalıklar • Tütün alışkanlığı sorgulanmalı

48. TANI • Astım Tanısı Kesinleştirilmeli • Her Hastada İş/Meslek Öyküsü Alınmalı • İş/Meslek Ortamı – Astım İlişkisi Öykülendirilmeli • Nedenin İşyeri Olduğu Kanıtlanmalı Dykewicz MS, JACI, 2009.

49. ETYOLOJİ Moscato G, Allergy, 2012.

50. Hışıltılı solunumun (bronkospazmın) başlangıcı ile iş arasında bir ilişki var mı (varsa nasıl)? • Yakınmalarınızın başlayacağını işte çalışma esnasında veya sonrasında önceden tahmin edebiliyor musunuz? • İzin günleri, hafta tatilleri veya işten herhangi bir nedenle uzaklaştığınızda yakınmalarınızda olumlu yada olumsuz bir değişiklik olmakta mıdır? • Çalışma haftasının sonuna doğru belirtilerinizde bir farklılık olmakta mıdır?