Stijn Goeminne Steunpunt Bestuurlijke Organisatie Vlaanderen Fiscaal spoor Hogeschool Gent

1. Resultaten B-project 2005 : Aandachtspunten uit het Vlaamse regeerakkoord m.b.t. de lokale bedrijfsfiscaliteit Stijn Goeminne Steunpunt Bestuurlijke Organisatie Vlaanderen Fiscaal spoor Hogeschool Gent BIOF Lunchsessie – 20.12.2006 - Brussel BIOF Lunchsessie 20 december 2006

2. Overzicht 1. Diversiteit van de lokale bedrijfsbelastingen 2. Hoe hinderlijkheid zijn de lokale bedrijfsbelastingen? • Gemeenten - Ondernemingen 3. Welke is de impact van de afschaffing van de lokale bedrijfsbelastingen? BIOF Lunchsessie 20 december 2006

3. 1. Diversiteit van de lokale bedrijfsbelastingen BIOF Lunchsessie 20 december 2006

4. Gemeentelijke ontvangsten • Gemeentelijke ontvangsten (2002) BIOF Lunchsessie 20 december 2006

5. Lokale bedrijfsbelastingen • Startpunt : lijst MvG met 45 lokale belastingen • Kenmerken : • Bedrijfsbelastingen • Onderscheid tussen bedrijfsbelastingen met : • Substantiële opbrengsten : 4+2 • Marginale opbrengsten : 21 • Overige : 18 • Administratieve belasting voor belastingplichtige • Administratieve belasting voor gemeente BIOF Lunchsessie 20 december 2006

6. Lokale bedrijfsbelastingen • Substantiële bedrijfsbelastingen : 4 belastingen die samen +70% van de geconsolideerde ontvangsten opbrengen : • drijfkracht • milieu • plaatsrecht op markten • nijverheidsvuil/grof vuilnis • aangevuld met • Belasting op verspreiding reclame • Belasting op uithangborden/lichtreclames • Marginale opbrengsten : 21 belastingen die max. 10% van de belastingontvangsten opbrengen, zowel op geconsolideerd als lokaal niveau BIOF Lunchsessie 20 december 2006

7. Diversiteit PHB • Gemiddeld aantal PHB = 5,92; mediaan = 6 • Frequentie Aantal gemeenten Aantal PHB BIOF Lunchsessie 20 december 2006

8. Diversiteit PHB • Volgens aantal inwoners BIOF Lunchsessie 20 december 2006

9. Diversiteit PHB • Volgens socio-economische kenmerken (Dessoy-clustering) BIOF Lunchsessie 20 december 2006

10. 2. Hinderlijkheid van de lokale bedrijfsbelastingen BIOF Lunchsessie 20 december 2006

11. Toelichting onderzoeksopzet • Doel? • In kaart brengen van de hinderlijkheid van bedrijfsbelastingen bij: • De belastingheffende overheid (Gemeenten) • Gemeenteontvangers • Schepenen van financiën • De belastingplichtigen (Bedrijven) • Onderzoek bij de gemeenten: Wat? - Gedetailleerde bevraging per bedrijfsbelasting (S & O) BIOF Lunchsessie 20 december 2006

12. Bevraging per bedrijfsbelasting • Respons : • Schepenen van financiën (23,05%) • Ontvangers (73,1%) • Aspecten van de bevraging • Administratieve druk = Communicatie, opzoekwerk, papierwerk, complexiteit van berekening, … • Billijkheid = Staat de heffing in verhouding tot de door de onderneming genoten diensten of veroorzaakte hinder • Efficiëntie = Dekt de belastingopbrengst de administratieve kost? • Belang in de financieringsmix • Kosten/Baten afweging • Toekomstperspectief BIOF Lunchsessie 20 december 2006

13. Toelichting grafieken • Administratieve druk • Het % van de ontvangers dat van oordeel is dat de belasting veel tot zeer veel administratieve druk veroorzaakt • Billijkheid • Het % van de ontvangers dat van oordeel is dat de belasting billijk is • Efficientie • Het % van de ontvangers dat van oordeel is dat de belasting efficiënt is • Kosten/baten • Het % van de ontvangers dat van oordeel is dat de baten de kosten overtreffen BIOF Lunchsessie 20 december 2006

14. Globale administratieve druk BIOF Lunchsessie 20 december 2006

15. Billijkheid BIOF Lunchsessie 20 december 2006

16. Efficiëntie BIOF Lunchsessie 20 december 2006

17. Kosten < Baten BIOF Lunchsessie 20 december 2006

18. Conclusies • Administratieve druk • Meestal laag, uitgezonderd verspreiding van reclame • Belastingen met grootste opbrengst ook meestal hoge administratieve druk • Billijkheid • Genuanceerd • Belastingen op activiteiten met hoge belasting gemeentelijke infrastructuur worden billijker ingeschat • De baten overheersen de kosten Besluit : Niet verantwoord om onverwijld bedrijfsbelastingen af te schaffen BIOF Lunchsessie 20 december 2006

19. Bevraging bedrijven • 11 bedrijven = conceptverkenning & knelpunteninventarisatie • Keuze bedrijven = VOKA • Hinderlijke aspecten van lokale bedrijfsbelastingen • Transparante belastingreglementen noodzakelijk • Communicatie wordt positief beoordeeld • Diversiteit van reglementen voor ondernemingen met verschillende exploitatiezetels : harmonisering! • Doorlooptijden = OK • Noodzaak aan 1 loket als aanspreekpunt • Continuïteit • Sterk concurrentieverstorend BIOF Lunchsessie 20 december 2006

20. Bevraging bedrijven • Aanvaarding van lokale bedrijfsbelastingen • Keuze van de grondslag • Welke is de doelstelling van de belasting? Louter financiering = weerstand! • Lokale bedrijfsbelastingen mogen niet in conflict zijn met het beleid van hogere overheden • Fiscale druk moet zoveel mogelijk gespreid worden over alle ondernemingen BIOF Lunchsessie 20 december 2006

21. 3. Impact van de afschaffing van de lokale bedrijfsbelastingen BIOF Lunchsessie 20 december 2006

22. Projectie • Regeerakkoord Vlaamse regering stelt expliciet om “een aantal kleinere belastingen die veel papierwerk met zich brengen en die moeilijk kunnen verantwoord worden af te schaffen”. • Vraag = welke is de mogelijke impact op de inkomstenzijde van de gemeenten? • Benadering 1 = macro-economische schatting • Benadering 2 = validiteitstoets + individueel BIOF Lunchsessie 20 december 2006

23. Projectie : benadering 1 • Probleem: geen gegevens 2003-2006: • Evolutie belastingreglement (cfr. political business cycle : 2006 = verkiezingsjaar) • Evolutie belastbare massa • Rekeningdata BIOF Lunchsessie 20 december 2006

24. Projectie : benadering 1 • Oplossingen : • Belastingreglement • Assumptie : ceteris paribus • Belastbare massa • ontvangsten PHBn correleren sterk (r=0,94) met bedrijfsinvesteringenn-1 (uit BBP) • Geen correlatie met aantal inwoners/aantal ondernemingen • Assumptie : aandeel Vlaamse investeringen blijft constant • Rekeningdata • Opvragen rekeningdata 2003 bij gemeenten (304/308) • Opvragen begrotingsdata 2004-2005 bij gemeenten (304/308) • Correctie voor afwijking begroting vs. rekening BIOF Lunchsessie 20 december 2006

25. Projectie : benadering 1 • regressie PHB=f(bedrijfsinvesteringen) PHBn = α bedrijfsinvesteringenn-1 + c PHBn = 3.734.033,18 * BIn-1 + 59.350.986,68 • BI2005 = 38,27 miljard (Fed. Planbureau) • Geschatte PHB2006 = 202.252.436,49 • Op basis van Vlaamse geconsolideerde jaarlijkse PHB! BIOF Lunchsessie 20 december 2006

26. Projectie : benadering 2 • Op basis van historische reeks Vlaamse geconsolideerde ontvangsten per individuele PHB • Verschillende optimalisaties van de tijdreeksen leidt tot range 182.213.765,01 – 204.141.971,89 euro (op basis van alle 45 belastingen) • Onderscheid mogelijk : • Substantiële (4+2 belastingen) : 122.114.467,52 euro • Marginale (21 belastingen) : 10.373.667 euro • Dus : afschaffing van de PHB met marginale opbrengsten (+/- de helft van verschillende soorten PHB) noodzaakt “slechts” compensatie van 10.373.667 euro • Bemerk : grote diversiteit tussen gemeenten! BIOF Lunchsessie 20 december 2006