100 likes | 241 Views
Opbouw verzorgingsstaat vanaf 1870. Toenemende armoede. Bevolking groeide zonder bestaansmiddelen. Achteruitgang volksgezondheid; fabrieksarbeiders Gebrek aan gekwalificeerd personeel Dreigende instabiliteit en sociale onrust. Sociale wetten - 1854. armenwet
E N D
Opbouw verzorgingsstaat vanaf 1870 • Toenemende armoede. Bevolking groeide zonder bestaansmiddelen. • Achteruitgang volksgezondheid; fabrieksarbeiders • Gebrek aan gekwalificeerd personeel • Dreigende instabiliteit en sociale onrust
Sociale wetten - 1854 • armenwet • wet op het middelbaar onderwijs 1863 • kinderwetje van Houten 1874 • Arbeidswet 1889 • Veiligheidswet 1895 • Leerplichtwet 1900 • Woningwet 1901
Crisis jaren dertig - VS • Overproductie in de landbouw. • De productie in de industrie steeg ook, alleen niet de lonen. • op 24 oktober 1929 crashte de beurs. Spaartegoeden werden massaal opgevraagd waardoor banken failliet gingen. Het BNP daalde met 40%.
Na WO II • Keynes 1883 - 1946 ‘The general theory of employment, interest and money’. • De vrije markteconomie en prijs mechanisme voldoen niet • Overheid moet ingrijpen: aanbodkant = productiecapaciteit vraagkant = bestedingen/effectieve vraag.
VS • Reagan, Bush – verhoogde defensie uitgaven – werkgelegenheid. Verlaagde belastingen – om kiezers te winnen. • Resultaat: uitgaven > inkomsten = gigantisch begrotingstekort • Artikelen ->
‘Opheffing klassenstrijd’ • Werkgevers en werknemers geen tegenstanders maar sociale partners = harmoniemodel = poldermodel • Dit werd bekrachtigd met de oprichting van de SER in 1951. • Opbouw stelsel van sociale zekerheden: WW, AOW, AWW, ABW, minimumloon
Huidige functies overheid • Handhaving rechtsorde • Herverdeling van de inkomens • (her) allocatie productiemiddelen • Bevorderen stabiele economische groei
(her) allocatie productiemiddelen • Collectieve goederen = zuivere goederen = leger, politie, justitie, openbaar bestuur, dijken, milieubescherming. • Quasi collectieve goederen, worden door de markt geproduceerd en vrij ter beschikking= wegen (fiets en voetpaden), onderwijs (basisschool), musea • Semi-collectieve goederen, worden door de markt geproduceerd en onder de kostprijs aangeboden/sturing middels belastingen en subsidiering = voortgezet en hoger onderwijs, balletuitvoering = meritgoed; bevorderen van ‘cultuur’.
Bevorderen stabiele economische groei • aanbodkant = structuurpolitiek – lange termijn • vraagkant = conjunctuurpolitiek – korte termijn
Falen overheidsingrijpen • conflicterende doelstellingen: herverdeling en economisch groei • juistheid van economische theorieën – klassieken of keynes • beschikbaarheid van informatie – HSL • timing van beleid – in plaats anti cyclisch werken maatregelen pro-cyclisch • niet terugschroefbare uitgaven – uitgaven kun je niet verlagen – hypotheekaftrek