1.31k likes | 2.42k Views
فلسفه سیستم تولید ناب. چگونه سیستم تولید ناب را اجرا کنیم ؟. دکتر بهرام جلوداری ممقانی. b.jelodari@gmail.com. بهرام جلوداري مدرس دانشگاه مديرعامل شركت مهندسي مشاور تدبير گستر دكتري علوم استراتژيك و مديريت كيفيت داراي گواهينامه هاي تخصصي : مهندسي كيفيت از آلمان
E N D
فلسفه سیستم تولید ناب چگونه سیستم تولید ناب را اجرا کنیم ؟ دکتر بهرام جلوداری ممقانی b.jelodari@gmail.com
بهرام جلوداري • مدرس دانشگاه • مديرعامل شركت مهندسي مشاور تدبير گستر • دكتري علوم استراتژيك و مديريت كيفيت داراي گواهينامه هاي تخصصي : مهندسي كيفيت از آلمان مربي مربيان كيفيت ار آلمان سرمميز استانداردهاي ايزو 9000 سرمميز استانداردهاي ايزو 14000 سر مميز سيستمهاي بهداشتي در مواد غــذايي ارزياب مورد تاييد بنياد اروپايي مديريت كيفيتEFQM گواهینامه مدیریت کیفیت و تولید ناب از ژاپن • مولف كتب تكنيكهاي نوين مديريت كيفيت و استانداردهاي ايزو 9000 • استانداردهاي ايزو 9000 در سال 2000 • استانداردهاي مديريت ايمني و بهداشت • راهنماي مميزي و استقرار مديريت كيفيت جامع • راهنماي استقرار و مميزي ايزو 2000:ISO 9001 • راهنماي عملي بهبود مستمر • استاندارد مديريت كيفيت در صنايع نفت ، پتروشيمي و گاز طبيعي • تعالي سازمان ( راهنماي اجراي مدل EFQM ) معرفي مدرس
نگاهی به کارخانه تویوتا در دهه 50 • پایین بودن کیفیت محصولات • نداشتن مزیت رقابتی • محدودیت جا و مکان برای تولید بیشتر • تولید بدون هدف • بالا بودن قیمت تمام شده محصولات • مسائل پیش روی ژاپن از بعد سیاسی و اقتصادی • ورشکستگی تویوتا در تولید کامیون • اخراج نیروی انسانی
سيستم هاي مختلف توليد High توليد پيوسته توليد انبوه حجم توليد توليد دستهاي پروژه ها Low Standardization Low High
مشخصه های توليد دستی 1 - توليد محصول طبق سفارش مشتری 2 - انعطاف زياد 3 - کارگران بسيار ماهر 4 - ابزار و ماشين آلات ساده اما چند کاره 5 - حجم پايين توليد 6 - قيمت بالای محصول 7 - تقسيم ناچيز در فعاليت ها 8 - Fitting
مشخصه های توليد انبوه 1 – تعويض پذيری کارگر 2 – وجود نيروی غير مستقيم فراوان 3 – وجود محافظين ( بافر) برای مقابله با اختلال - کارگر اضافی - موجودی اضافی - فضای اضافی 4 – انعطاف کم 5 – ماشين الات وتجهيزات تک منظوره 6 – مشارکت ناچيز کارگر در بهبود فرآيندها
مشخصه های توليد انبوه(ادامه) 7 – قيمت پايين محصول ( نسبت به توليد دستی ) 8 – تقسيم کار شديد در مهندسی - ارتباط کم بين آنها - ارتباط کم با بخش توليد و کارگاه 9 – زمان آموزش کوتاه
سيستم هاي مختلف توليد High توليد پيوسته توليد انبوه توليد ناب حجم توليد توليد دستهاي پروژه ها Low Low High Standardization
1 - توليد محصول طبق سفارش مشتری 2 - انعطاف زياد 3 - کارگران بسيار ماهر 4 - ابزار و ماشين آلات ساده اما چند کاره 5 - حجم پايين توليد 6 - قيمت بالای محصول 7 - تقسيم ناچيز در فعاليت ها 8 - Fitting تولید ناب مشخصه های توليد انبوه مشخصه های توليد دستی 1 – تعويض پذيری کارگر 2 – وجود نيروی غير مستقيم فراوان 3 – وجود محافظين ( بافر) برای مقابله با اختلال - کارگر اضافی - موجودی اضافی - فضای اضافی 4 – انعطاف کم 5 – ماشين الات وتجهيزات تک منظوره 6 – مشارکت ناچيز کارگر در بهبود فرآيندها 7 – قيمت پايين محصول ( نسبت به توليد دستی ) 8 – تقسيم کار شديد در مهندسی - ارتباط کم بين آنها - ارتباط کم با بخش توليد و کارگاه 9 – زمان آموزش کوتاه
ظهور توليد ناب • توليد فقط 2685 خودرو در شرکت تويوتا تا سال 1950 • ديدار تويودا از کارخانه فورد در بهار 1950 • نتيجه گيری تويودا : عدم امکان نسخه برداری از توليد انبوه بدليل : 1 – کوچک بودن بازار داخلی 2 – نياز به انواع وسيله نقليه 3 – عدم امکان خريد گسترده آخرين تکنولوژی غرب 4 – وجود توليدکنندگان بزرگ خودرو در جهان
روند رشد فروشگاه 11-7 • 1973 تاسیس • فروش در سال 2004 برابر 23432 تریلیون ین • سود در سال 2004 برابر 169 هزار میلیون ین • تعداد کارکنان 4665 • تعداد فروشگاههای محلی 10389 خارجی 16191 • سال 2004 تاسیس شعب در پکن
سياستهاي اصلي توليد ناب 1 – تلاش جهت حذف هرگونه اتلاف منابع 2 – تکريم انسان –گسترش مرز کارخانه بنحوی که شامل مشتری و تامين کنندگان شود –مشتری گرايی و انعطاف پذيري لازم جهت پاسخ به نياز مشتري –گسترش قابليت های نيروی انسانی و بهره گيری از آن – کار گروهی – بهبود مستمر – نگرش و سازماندهي فرآيندي
اصول تفكر ناب 1 – تعيين ارزش محصول ازديدگاه مشتري(value) 2 – شناسايي جريان ارزش محصول(value stream) جريان ارزش =كليه اعمال ضروري براي : • ارائه يك محصول جديد ( از ايده تاورود به بازار) • مديريت اطلاعات ( از سفارش گيري تا تحويل محصول) • تبديل فيزيكي ( از مواد اوليه تا محصول نهايي) 3 – ايجاد حركت بدون وقفه در اين ارزش(flow) • موانع ايجاد حركت : تفكر دسته و صف + تفكر بخشي نگر(فانكشن نگر) 4 – ايجاد امكان كشش در زنجيره(pull) • ساخت آن چيزي كه مشتري نياز دارد و سفارش مي دهد 5 – تعقيب كمال(perfection) • شفافيت + بهبود مستمر
موداهای هفت گانه 1 - توليد اضافی ( پيش از دريافت تقاضا) 2 - انتظار (برای گام بعدی فرآيند يا خرابی ماشين ) 3 - حمل و نقل (غيرضروری مواد) 4 - تولید بيش از حد قطعات به خاطر طراحی ضعيف ابزار يا قطعه (Overprocessing) 5 - موجودی ها ) مواد اوليه ، نيمه ساخته ، محصول ، در راه ) 6 - حرکات غيرضروری کارکنان (برای ابزار يا قطعه يا ...) 7 - توليد قطعات معيوب
بکارگیری سیستم 5Sبعنوان مبنای تولید ناب • ایده 5s : اقلامی که بدان نیازی نیست نبایستی در محیط کارخانه انبار شوند. • ・Seiri • محیط کار را منظم کنید • ・Seiton • محیط کار سازماندهی شده باشد • ・Seiso • محیط کار را نظافت کنید • ・Seiketsu • محیط کار را تمیز نگه دارید • ・Shitsuke • برای کارکنان آموزش دهید تا تمیز کارکنند
طراحي بد آماده سازي طولاني كيفيت پايين خرابي ماشين آلات چيدمان ناكارآمد تأمين كننده نامطمئن موجودی ، مشکلات را پنهان می کند
تولید به هنگام JITویژگی ها • تولید براساس نیاز بازار • تولید براساس اطلاعات مشتری • تولید اقلام ضروری در زمان مورد نیاز و به مقدار مورد نیاز • سیستم کششی • اقلام مورد نیاز فرآیند بعدی توسط سیستم کانبان مشخص می شود • موجودی انبار حذف شود • تغییرات محیطی را در نظر بگیر • تولید مازاد را به حداقل برسان • محصولات معیوب تولید نکن • TPS+IT انقلاب دوم در صنعت است • از نقطه نظرات تک تک واحدها استفاده کن • محصول خوب ، ایده خوب ، کارکنان خوب و تولید خوب • ایجاد سیستم مدیریت مشارکتی ، هر کارمند سالانه ده پیشنهاد بدهد • استفاده از علائم و نشانگرها برای اطلاع رسانی در سطح کارخانه • مشارکت داوطلبانه در تیم های بهبود تولید
تایید فرآیندها از طریق علائم چشمیو همچنین استفاده از حواس پنجگانه
نمونه ای از کارت کانبان شماره تحویل محل مقصد شماره محصول نام محصول Okada Kogyo No. شماره رنگ Unit استاندارد اطلاعات تحویل محصول
هدف گذاری در توليد ناب • هدف گذاری در توليد انبوه : به اندازه کافی خوب بودن • هدف گذاری در توليد ناب : رسيدن به کمال در توليد • برخی اهداف توليد ناب : 1 – موجودی صفر 2 – ضايعات صفر 3- زمان آماده سازی صفر 4 – حمل و نقل صفر 5 – از کارافتادگی ماشين آلات صفر 6 – ليدتايم صفر 7 – اندازه بچ يک
توليد کششی در برابر توليد فشاری • الهام گرفتن اوهنو از سوپرمارکت های آمريکايی • توليد کششی : انجام فعاليتها بر مبنای تقاضای مشتری • توليد فشاری : انجام فعاليتها بر مبنای پيش بينی تقاضا • ترکيب کشش و فشار در يک زنجيره عرضه • مرز فعاليتهای کششی و فشاری • مثال : شرکت مونتاژ کامپيوتر سفارشی Dell • کاربرد مفهوم کشش در کارگاه : هر ايستگاه ، مشتری ايستگاه قبلی است
Quality at the source • شناسايي و رفع مسائل كيفيتي در سرچشمه آنها • هيچ كالاي معيوبي نبايد به مرحله بعدي منتقل شود • هركسي مسئول كيفيت كار خويش است :Jidoka • اختيار توقف خط توليد توسط كارگر هنگام بروز مسائل • تابلوي آندن : نشانگر محل بروز مشكل و نوع آن • طراحي و ساخت ماشين آلات بنحوي كه توليد كالاي معيوب را اعلام كنند : Undercapacity scheduling • درنظر گرفتن زماني در انتهاي شيفت براي بررسيمسائل بوجود آمده در آن شيفت وشناسايي و رفع علت آنها
ارتباط با تامين کننده در توليد انبوه 1 – طراحی کامل محصول توسط خود شرکت مونتاژ 2 – برگزاری مناقصه و درخواست قيمت • تعيين برنامه زمان بندی تحويل قطعه • تعيين حد کيفی 3 – انتخاب تامين کننده بر اساس قيمت
مشکلات ارتباط در توليد انبوه 1 – عدم اطلاع و همکاری تامين کننده در طراحی محصول 2 – نگرش کوتاه مدت 3 – تعداد زياد تامين کنندگان • عدم رده بندی تامين کنندگان به صورت زنجيره • تعدد تامين کنندگان يک قطعه 4 – عدم شفافيت در ارتباطها 5 – توليد و تحويل قطعات در محموله های بزرگ 6 – رابطه زورمدارانه
Buyer Supplier Supplier Supplier Supplier Supplier Supplier Supplier شبکه تامين کنندگان در توليد انبوه
Buyer Supplier Supplier Supplier Supplier Supplier Supplier Supplier شبکه تامين کنندگان در توليد ناب Tiered Supplier Network First Tier Supplier Second Tier Supplier Third Tier Supplier
ارتباط با تامين کننده در توليد ناب • انتخاب تامين کنندگان رده اول براساس سابقه همکاری وتجربه ای که از عملکرد آنها وجود دارد • طراحی کلی محصول با همکاری تامين کننده • طراحی دقيق زيرمجموعه ها توسط تامين کننده با همکاری تامين کنندگان رده های بعدی
راهکارهای توليد ناب در ارتباط با تامين 1 – رده بندی تامين کنندگان 2 – همکاری تامين کننده در طراحی محصول 3 – توجه به فاصله جغرافيايی در انتخاب تامين کننده 4 – سفارش دهی در بچ های کوچک وتحويل مکرر کالا توسط تامين کننده موقع نياز 5 – شفافيت اطلاعاتی بين شرکت و تامين کننده 6 – همکاری جهت کاهش هزينه های تامين کننده و در نتيجه کاهش قيمت ها 7 – تسهيل وتسريع حمل و نقل 8 – تسهيل عمليات خريد و سفارش دهی 9 – رابطه بلندمدت با تامين کننده 10 – وجود انجمن های تامين کنندگان ( برای هر رده ) 11- ارزيابي (گريدبندي) تامين كنندگانو بازرسي كالاهاي هرتامين كننده بر اساس گريد 12- کی رتسو
راهکارهای توليد ناب در ساخت محصو ل 1 – منابع منعطف(Flexible Resources) 2 – ساخت سلولی(Cellular Manufacturing) 3 – آماده سازی سريع(Quick Setup) 4 –Quality at the source 5 – نگهداری و تعميرات بهره ور فراگير (TPM) 6 – زمان بندی هموار (Level Scheduling) 7 – کنترل ديداری (Visual Control) 8 – کانبان (Kanban) 9 – بچ های توليدي کوچک (Small_Lot Production)
ساخت سلولي انواع چيدمان : • فرايندي • محصولي • تكنولوژي گروهي : ابزاري در خدمت ساخت سلولي
سلول ساخت نمونه Machines ورود Worker 2 Worker 3 Worker 1 خروج مسير محصول مسير كارگر
آماده سازي سريع • (single minute exchange of dies) SMED • رويه كاهش زمان هاي آماده سازي : 1 – مشاهده ، ثبت و تحليل روش آماده سازي 2 – جداسازي آماده سازي دروني و بيروني • دروني : مستلزم توقف ماشين است • بيروني : مستلزم توقف ماشين نيست 3 – حتي الامكان آماده سازي دروني را به بيروني تبديل كنيد 4 - فعاليت ها را ساده كنيد
فرآيند فروش در توليد انبوه • ارتباط مراكز فروش با كارخانه : • سيستم فشاري • موجودي زياد مراكز فروش • فروشنده مجبور به خريد كالايي است كه طالب آن نيست • هماهنگي ضعيف بخش فروش با طراحان محصول • ارتباط مراكز فروش با مشتري : • فروشنده علاقه اي به نيازها و خواسته هاي مشتري ندارد • فروشنده اطلاعات كمي از محصول دارد يا ارائه نمي دهد • نگرش كوتاه مدت نسبت به رابطه با مشتري • واگذاري فرآيند فروش و تحويل به چند بخش سازماني
فرآيند فروش در توليد ناب • ارتباط مراكز فروش با كارخانه : • سيستم كششي • موجودي كم در مراكز فروش • فروشنده ، سفارش مشتري را دريافت و به كارخانه ارجاع مي دهد • ارتباط نزديك و دائمي فروش با طراحان محصول • ارتباط مراكز فروش با مشتري : • نگرش بلندمدت نسبت به رابطه با مشتري • انجام همه فعاليت هاي فروش و تحويل توسط يك تيم ( سفارش گيري ، امور بيمه ، امور مالي ، تحويل خودرو ) • فروش خانه به خانه در ژاپن • تلاش براي ايجاد وفاداري مادام العمر در مشتري نسبت به شركت • تحويل خودروي سفارشي مشتري در محل كار يا سكونت وي • ارتباط پيوسته با خريدار و گزارش مشكلات وي در ارتباط با خودرو • نگهداري و بروز آوري اطلاعات مربوط به مشتريان و خانواده انها