120 likes | 545 Views
Dva modela objašnjenja razvoja. 1. Organizmički model 2. Mehanistički model. Mehanistički (empiristički) model. - izdanak Lokovog empirizma Izvori razvoja su u spolja š njoj sredini Razvoj se primarno oblikuje pod dejstvom spoljašnje sredine. Organizam . Sredina.
E N D
Dva modela objašnjenja razvoja 1. Organizmički model 2. Mehanistički model
Mehanistički (empiristički) model - izdanak Lokovog empirizma Izvori razvoja su u spoljašnjoj sredini Razvoj se primarno oblikuje pod dejstvom spoljašnje sredine Organizam Sredina
U mehanicističkom gledištu, različiti entiteti se ne razlikuju kvalitativno, već smo kvantitativno • Mehanicistički pristup podrazumeva redukcionizam: kompleksne pojave se tumače pomoću naučnih zakona koji rukovode jednostavnim komponentama. Kompleksni entitet je sveden na zbir jednostavnih entiteta • Razvoj ličnosti je akumulacija: ljudi dobijaju više psiholoških elemenata ili više veza među njima tokom razvoja
Mehanistički (empiristički) model Istraživački problemi • Ispitivanje psihologije životinja sa ciljem da se bolje upoznaju procesi učenja kod čoveka • Proučavanje uticaja ranog negativnog iskustva na kasniji razvoj • Proučavanje sredinskih faktora razvoja (fizičkih, socijalnih i istorijskih)
Organizmički model -izdanak filozofije racionalizma i Rusoovog učenja o prirodnom razvoju Izvori razvoja su unutar organizma OrganizamSredina
Organizmički model prepoznaje da ljudi mogu kvalitativno da se menjaju tokom razvoja • Organizmičko gledište ostavlja otvorenu mogućnost da ljudi aktivno doprinose svom razvoju. Spoljašnji svet ne oblikuje psihičke karakteristike na način na koji fizičke sile mogu, na primer, oblikovati stenu. Ljudi su konstruktori svog sveta, a ne reaguju samo pasivno na njega (Lerner, 1986)
Organizmički model Istraživački problemi • Proučavanje psihologije životinja sa ciljem da se bolje razume priroda čoveka (Torndajk, Keler, Harlou) • Ispitivanje najranijih stupnjeva razvoja -kriterijumi za razlikovanje urođenog i stečenog a) rano javljanje b)univerzalnost u javljanju c) konstantnost razvojnog reda 3. Proučavanje specifičnih osobina čoveka (etologija) 4. Preuzimanje osnovnih bioloških pojmova
Razvojni kontekstualizam (Lerner) Ponašanje i psihički razvoj je funkcija razmene između osobe i situacije Traganje za organizacionim sklopovima varijabli osoba – kontekst, koje funkcionišu u smislu da utiču jedna na drugu i dovode do različitih razvojnih staza, u zavisnosti od prirode varijabli i od njihove dinamičke interakcije (Ford i Lerner, 1992, prema Kaprara i Ćervone, 2003)
Mehanistički model Predstavnici mehanističkog modela • Džon Votson (klasično uslovljavanje), Burus F. Skiner (instrumentalno uslovljavanje) Bihejviorizam • Albert Bandura (opservaciono učenje) Teorija socijalnog učenja • Juri Bronfenbrener Ekološka razvojna psihologija • Lav Vigotski Teorija kulturno-istorijskog razvoja
Organizmički model • Predstavnici organizmičkog modela -Žan Pijaže Teorija saznajnog razvoja -Sigmund Frojd Psihoanalitička teorija -Erik Erikson Teorija psihosocijalnog razvoja
Ekološka razvojna psihologija • Mikrosistem: porodica,lokalne institucije –škola, religijske institucije, vršnjačke grupe, osobine fizičkog okruženja • Mezosistem: interakcija između elemenata mikrosistema (sukobljavanje, međusobno podupiranje) • Egzosistem: Delovi spolja[nje sredine koji indirektno utiču na dete i ono na njih (npr. zaposlenje roditelja) • Makrosistem: kultura, ideologija, društveni sistem vrednosti i normi