3.57k likes | 5.7k Views
روش تحقیق در مدیریت. سید علی اکبر احمدی علی صالحی محمد رضا فریدی. تهیه و تنظیم متن و پاورپوینت : مهدی ابراهیــمی فـــر. فصل اول. کلیات. کاوشگری انسان. هدف انسان از کاوش عبارت است از پاسخ به سوال های ” چه ” و ” چرا ”
E N D
روش تحقیق در مدیریت سید علی اکبر احمدی علی صالحی محمد رضا فریدی تهیه و تنظیم متن و پاورپوینت : مهدی ابراهیــمی فـــر مهدی ابراهیمی فر
فصل اول کلیات مهدی ابراهیمی فر
کاوشگری انسان هدف انسان از کاوش عبارت است از پاسخ به سوال های ” چه ” و ” چرا ” کاوشگری انسان با دستیابی به روش منظم در حل مسائل و به خدمت گرفتن آن، موجب حل مجهولات فراوان و شناخت پدیده های مختلف شده است. مهدی ابراهیمی فر
شناخت و منابع گوناگون ایجاد آن شناخت در لغت به معنی آشنایی، دریافت ، ادراک ، فهم و معرفت است شناخت ، دریافتی است که حواس و ذهن و عقل مشترکا“ در آن دخالت دارند. مسلما“، واقعیت خارجی و آنچه با حواس به ذهن منتقل می شود با آنچه از آن درمی یابد، تفاوت های عمده دارد. با دستیابی به شناخت در حوزه دانش، می توان به توصیف پدیده ها پرداخت ، چگونگی رخدادای آنها را پبش بینی کرد ، نحوه کنترل آنها را آشکار ساخت و سرانجام به مجموعه روابط نظری میان آنها دست یافت. منابع شناخت • استناد به مقام صلاحیت دار • شیوه های شهودی • شیوه تفکر منطقی • روش علمی مهدی ابراهیمی فر
استناد به مقام صلاحیت دار این همان روش باور ایجاد شده است که طی آن افراد به استناد به مرجع و مقام صلاحیت دار ، درست و نادرست را از هم تشخیص می دهند. شیوه های شهودی روش پیش بینی ( مقدم بر تجربه ) است که ”کوهن و نگل“ آنرا روش شهودی می نامند. این روش اولویت را بر این فرض می دهد که حکم های پذیرفته شده ”پیش گرای“ بدیهی اند. استدلال را بپذیر ، نه لزوما“ تجربه را مهدی ابراهیمی فر
تفکر منطقی تفکر منطقی روش درست فکر کردن و روش به کاربردن صحیح عقل تفکر : رفتاری است درونی که با نشانه هایی که ظاهر می کند می توان آنرا شناخت. در تعریف تفکر گفته اند ، تفکر کردن حرکتی است مستقیم از سوی مجهول به طرف معلوم نتیجه فکر کردن هرگاه با داوری غلط همراه باشد، واقعیت را می پوشاند یا آنرا به نحو دیگری جلوه می دهد تعریف منطق : مجموعه ای از فنون است که به کاربردن آنها به طرز تفکر منطقی می انجامد تعریف استدلال : عبارت است ازفنونی که در منطق برای اثبات نظریات یا پیشگیری از خطاهای فکر به کار می رود. مهدی ابراهیمی فر
روش علـــــمی بیان تفکر علمی بر مبنای استقرای اصلاح شده قرار دارد. درواقع فکر کردن به روش علمی ( آن طور که دکارت پیشنهاد می کند ) اساس کار را بر مشاهده و تجربه قرار می دهد. روش علمی برای اینکه به نتیجه برسد ، غیر از مشاهده و تجربه ، اصول دیگری را هم به خود اضافه می کند؛ مهمترین آنها عبارتند از : توصیف ، ابزار ، تکنیک ، طبقه بندی ، تجزیه و تحلیل ، روشهای آماری و ریاضی ، و در مرحله آخر استدلال تجربی و ریاضی تفکرعلمی ناشی از محفوظات علمی نیست و بین عالمی که محفوظات علمی فراوان دارد و محققی که دانش خود را از راه تحقیق علمی بدست می آورد، تفاوت وجود دارد. مهدی ابراهیمی فر
تعریف علم و کارکردهای آن علم معرفتی است منظم که با روشهای معینی بدست می آید و قوانین یا روابط پایدار و واقعیت ها را بیان می کند. درباره علم دو دیدگاه وجود دارد: الف ) دیدگاه ایستا : بیانگر این است که علم فعالیتی است که اطلاعات نظام یافته ای درباره جهان فراهم می سازد و کار دانشمند کشف حقایق جدید و افزودن بر پیکر اطلاعات موجود است. ب) دیدگاه پویا : علم را فعالیت یا آنچه دانشمندان انجامم می دهند، می داند و آنرا دیدگاه اکتشافی نیز کویند. دیدگاه اکتشافی را می توان روش حل مسئله نیز خواند. روش اکتشافی در علم به جای واقعیتها و مجموعه ای از اطلاعات ، بر حل مسئله تاکید دارد. مهدی ابراهیمی فر
مفروضات علم • وقایع تحت نظم حادث می شوند • شناخت طبیعت میسر است • با دانش می توان همه چیز را شناخت مهدی ابراهیمی فر
هدف های علم ، تبیین علمی ، نظریه هدف اساسی علم تدوین نظریه است سایر هدفهای علم عبارت است از : تبیین ، درک ، پیش بینی و کنترل نظریه : مجموعه ای است از سازه ها ( مفاهیم ) ، تعاریف و گزاره های به هم مرتبط که از طریق مشخص ساختن روابط بین متغیرها ، با هدف تبیین و پیش بینی پدیده ها، دید نظام یافته ای از پدیده ها عرضه می دارد. نظریه مجموعه ای است از گزاره ها که از سازه های تعریف شده و به هم مرتبط تشکیل شده اند. نظریه روابطی را بین مجموعه ای از متغیرها ( سازه ها) برقرار می سازدو با این عمل دیدگاه نظام یافته ای از پدیده های توصیف شده با متغیرها مشخص می شود. نظریه پیده ها را تبیین می کند( این کار با مشخص ساختن اینکه چه متغیرهایی به چه متغیرهایی و چگونه مربوط اند ، صورت می گیرد.) مهدی ابراهیمی فر
تحقیق چیست؟ تعریف ” راجر نبت ” از تحقیق : بررسی نظام مند دقیقی که روابط جدید را کشف و اطلاعات و دانش موجود را تائید می کند. تعریفی دیگر از تحقیق یا پژوهش توسط ”کرلینجر“ : بررسی نظام یافته ، کنترل شده ، تجربی و انتقادی که روابط احتمالی بین این پدیده ها را با نظریه یا فرضیه تبیین می کند. تفاوت بین تحقیق در علوم اجتماعی با علوم طبیعی و فیزیک چیست ؟ مهدی ابراهیمی فر
ویژگی ها و قواعد تحقیق علمی • توسعه ای بودن : تحقیق علمی باید بر مسائلی تاکید کند که هنوز در قلمرو معرفتی بشر قرار نگرفته یا ابهاماتی درباره آن وجود دارد. • قابلیت بررسی : باید امکان پذیر و اجرا پذیر باشد؛ یعنی باید بتوان ماهیت آنرا شناسایی کرد. • نظم بخشیدن : تحقیق علمی دربر گیرنده مراحل نظم است. هرنوع تحقیق علمی به گونه ای انتخاب شود که بتوان با رعایت نظم و ترتیب آنرا به انجام رساند. • تخصص طلبی : انجام تحقیق علمی مستلزم برخورداری پژوهشگر از تخصص و تبحر است. محقق باید از همه روش های متنوع و گسترده آگاهی داشته باشد و با تسلط بر آنها و استفاده از مهارت خود ، پژوهش مورد نظر را انجام دهد. • قابلیت تعمیم : تحقیقات علمی معمولا“ در قلمرو محدود انجام می گیرد. با این حال ، این قلمرو محدود به گونه ای انتخاب می شود تا نتایج بدست آمده به کل جامعه تعمیم پذیر باشد. • دقت : محقق باید در کار تحقیق دقیق باشد و در هر مرحله ، کار انجام شده را به دقت کنترل و بازبینی کند؛ و از صحت آن اطمینان حاصل کند. بیشرین دقت محقق باید صرف کنترل داده ها و اطلاعات گردآوری شده و طبقه بندی و تجزیه و تحلیل آن گردد. مهدی ابراهیمی فر
ادامه ویژگی ها و قواعد تحقیق علمی 7) واقعی بودن : محقق باید سعی نماید ، اطلاعاتی را که جمع آوری می کند واقعیت و حقیقت داشته باشد. 8) قاعده تجاهل : منسوب به ”کوویلیه“ ( جامعه شناس فرانسوی ) ذهن محقق باید به هنگام شروع و انجام تحقیق از مسئله مورد بررسی خالی باشد و از هرگونه پیش داوری و قضاوت عجولانه و خالت دادن تصورات و اطلاعات ناقص خود در کار تحقیق پرهیز نماید. 9) صبر طلبی : تحقیق علمی مستلزم سپری شدن زمان است. محقق باید صبور و بردبار باشد. 10) جرات طلبی : شجاعت در کار تحقیقاتی در دو جا لازم است؛ اول ، در برخورد با مشکلات و موانع و تهدیدهایی که در جریان تحقیق پیش می آیند؛ و دوم، در هنگام نوشتن و عرضه گزارش تحقیق و اظهار نتایج 11) نیاز به مدیریت واحد : در تحقیقات گروهی ، لازم است مدیریت واحدی در تمامی مراحل تحقیق حضور داشته باشد. 12) اجتهادی بودن : محقق باید در انتهای کار و بر اساس نتایج حاصل ، توانایی عرضه نظریه ای را که چگونگی واقعیت و حقیقت را توضیح دهد، داشته باشد. مهدی ابراهیمی فر
پیش نیازهای تحقیق علمی الف) وجود فرهنگ تحقیق ب) محقق ج) بودجه د) سازمان لازم ھ) ابزار تحقیقاتی و) فراغت محقق ز) ضوابط و مقررات مالی و اجرایی مهدی ابراهیمی فر
دلایل انجام تحقیق 1- شرایط کار 2- ارزیابی محیط • تحقیق در موارد زیر ابزار مهم مدیریتی است: • مدیریت عمومی • برنامه ریزی راهبردی • اعمال سیاستها • فهم تحقیق و گزارش های مشاوره ای 3- ماموریت اهداف 5- تدوین راهکارها 4- مشورت 6- تعیین راهبردها 7- اجرا 8- نظارت / ارزیابی 9- بازخورد فرایند برنامه ریزی و مدیریت مهدی ابراهیمی فر
عمده ترین افراد حقیقی و حقوقی که به انجام تحقیق مبادرت می ورزند عبارتند از : الف ) اساتید دانشگاه ب) دانشجویان ج) سازمان های دولتی و غیردولتی د) مشاوران ھ) مدیران مهدی ابراهیمی فر
محدودیت ها و اشتباهات در انجام تحقیق علمی • جمع آوری اطلاعات بدون داشتن طرح و قصدی مشخص و به این امید که عاقبت از این اطلاعات استفاده خواهد شد • داشتن هدف تحقیقی کلی و مبهم • به عهده گرفتن طرح پژوهشی ، بدون اینکه فرد مطالعه ای را از ادبیات موضوع و پژوهش های انجام گرفته داشته باشد. • عدم تشخیص محدودیت های تحقیق و چگونگی تاثیر آنها بر نتایج تحقیق ”ریوی“ تقسیم بندی دیگری از رایج ترین اشتباهات مطرح می کند • کتاب زدگی یا آمارزدگی • بن بست در فرضیه ها • به کاربردن کلمات دهان پرکن مهدی ابراهیمی فر
فصل دوم عناصر تحقیق علـــــــمــی مهدی ابراهیمی فر
مقدمه پس از انتخاب ، تعریف و بیان مسئله تصویری ذهنی از عناصر اصلی پژوهش و نحوه ارتباط بین آنها مفهوم (Concept) : عبارت است از انتزاع یا تجرید رویدادهای مشاهده پذیر است تعریفی دیگر: انتزاعی از رویدادهای قابل مشاهده است که معرف شباهت ها یا جنبه های مشترک میان آنهاست. مفاهیم ، بلوک هایی اند که ساختمان نظریه با آنها ساخته می شود. هدف : ساده کردن فکر تجربی (واقعی و ملموس ) در صورت گسترش تعریف مفهوم نظری ( غیر ملموس و مجرد ) درصورت گسترش توضییح مهدی ابراهیمی فر
ملاک های ارزشیابی مفاهیمدر تعریف و توضیح یک مفهوم ، معنای دقیق و درستی وجود ندارد و نمی توان گفت تعریف مفهوم صحیح است یا غلط.تعریف یک مفهوم ، زمانی بهتر از توضیح یا تعریف مفهومی دیگر است که در آن ملاک های ارزشیابی مفاهیم بهتر رعایت شده باشند ملاک های ارزشیابی مفاهیم نظری اهمیت و اعتبار تجربی سودمندی و اثر بخشی ( ارتباط با سایر مفاهیم ) ثبات درونی ( فاقد تناقض درونی ) عملیات ریاضی ( آیا قابل تبدیل به کمیت است یا باید ازنمادهای ریاضی استفاده کرد ) سادگی ( درجه توافق افراد در روشن بودن معانی مفهوم) ملاک های ارزشیابی مفاهیم تجربی پایایی مشاهده گرها ( امکان توافق کامل وجود ندارد ) انتزاعی بودن ( مفاهیم باید آغاز و پایانی داشته باشند ) ادراکی (مشاهده کننده ، مفهوم را درک کند) ارتباط با برخی از مفاهیم نظری سادگی مهدی ابراهیمی فر
سازه (Construct) سازه نیز یک مفهوم است اما دارای این معنای اضافی نیز هست که به گونه ارادی و خودآگاه ، برای هدف خاص علمی ، اختراع یا پذیرفته شده است. مثل هوش یا انگیزه اندیشمندان سازه را به دو طریق به کار می برند اول : سازه مورد نظر از راه های مختلف با سازه های دیگر ارتباط پیدا می کند دوم: به گونه ای تعریف می شود که بتوان آن را مشاهده و اندازه گیری کرد. سازه را باید به گونه ای تعریف کرد که مشاهده ها را ممکن سازد. مهدی ابراهیمی فر
رابطه مفهوم با سازه مفهوم یعنی چیزی که فهم بر آن واقع شود. یعنی چیزی که فهمیده شود سازه یعنی چیزی که لفظ بر آن واقع شود. یعنی لفظی یا نامی بر آن اطلاق شود. فرایندهای مفهوم سازی ( حرکت از مشاهدات به سوی مفاهیم ذهنی و اندیشه ) فرایند عملیاتی کردن ( حرکت از اندیشه به سوی مشاهده ) مرحله عملیاتی کردن مفهوم ( مفهوم حاصل از فرضیه یا نظریه ) سازه ها پل ارتباطی مفهوم سازی و مشهود سازی مفهوم سازه مشهود ( متغیر ) سازه مشهود ( متغیر ) مرحله مفهوم سازی مهدی ابراهیمی فر
تعریف ( Definition) تعریف ، قضیه ای است که ماهیت یا خاصیت پدده یا مفهومی را بیان می کند و با آن می توان به معانی یک پدیده یا مفهوم پی برد در تعریف دو نکته اهمیت دارد: • تعریف باید طوری باشد که فضای مفهوم به طور پایدار تثبیت شود تاهمه افراد از آن مفهوم فقط یک مطلب را بفهمند • تعریف باید به گونه ای دقیق باشد که بتوان آن مفهوم را به سادگی بررسی نمود. مهدی ابراهیمی فر
انواع تعریف تعریف مفهومی هرگاه در تعریف مفهوم یا سازه ، از سایر مفاهیم و سازه ها استفاده شود تعریف اسمی این نوع تعاریف چیزی را در باره واقعیت بیان نمی کنند، لذا نه درستند و نه غلط, لیکن از این طریق معانی واژه ها مشخص و سوء تفاهم های احتمالی برطرف می شود و امکان سنجش و بررسی متغیر میسر می گردد. تعریف تحلیلی مفاهیم برگرفته از زبان عامیانه ، گاه از نظر گروه های مختلف جامعه ، معانی کاملا“ متفاوتی دارند. تعریف تجزیه ای روشی نسیتا“ دقیق است که واژه مورد نظر را به طور کاملا“ صریح و مشخصی محدود می سازد توسط کارناپ مطرح گردید. مبتنی بر جریان ” محرک – پاسخ ” است ( به عده ای از افراد محرکی – مثلا“ به صورت سوال – داده می شود و بر مبنای عکس العمل های آنها در مقابل این محرک ، به آنها یک صفت داده می شود. ) مهدی ابراهیمی فر
تعریف چند مرحله ای برخی واژه های علوم اجتماعی ، به علت موارد استفاده گوناگون، فضای مفهومی نسبتا“ وسیعی داردن که نمی توان آنها را به تعاریف مطرح محدود و مشخص کرد تعریف واقعی هدف اینگونه تعاریف ، تعیین ماهیت واژه است با سوالاتی شبیه « ... یعنی چه ؟ » یا « ... چیست؟ » تعریف عملیاتی یک مفهوم ( و به بیان دقیق تر ، یک متغیر ) را به صورت اعمال و اموری تعریف می کند که در مطالعه معرف و معادل آن مشخص می شود و این امکان را فراهم می اورد که اندازه گیری صورت گیرد. تعریف عملیاتی اندازه پذیر : بیان می کند که متغیر مورد نظر چگونه اندازه گیری خواهد شد. این تعاریف ، کیفیت ها ، خصیصه ها ، و ویژگی های چیزها ، افراد یا پدیده ها را توصیف می کنند. مثل تعریف مدیر باهوش تعریف عملیاتی تجربی : این نوع تعریف ، جزئیات دستکاری متغیری را که باید پژوهشگر انجام دهد ، مشخص می سازد. برای مثال ، اگر به کارمندی یک عامل انگیزشی نشان دهیم ولی آن را دور از دسترس او قرار دهیم ، تعریف عملیاتی ما از نوع تجربی است. مهدی ابراهیمی فر
معرف ( شاخص ) ساختن مفهوم در گام اول عبارت است از تعیین ابعادی که آن را تشکیل می دهد و امری واقعی را منعکس می سازد. گام دوم ، تعریف شاخص هایی است که به کمک آنها بتوان ابعاد مفهوم را اندازه گیری کرد. بنا بر این ؛ شاخص ها نشانه های عینی شناسایی و اندازه گیری ابعاد مفهوم اند. متغیر در پژوهش غالبا“ مفاهیم را به متغیر تبدیل می کنند. متغیر به ویژگی اطلاق می شود که می توان آن را مشاهده یا اندازه گیری کرد و دو یا چند ارزش یا عدد را جایگزین آنها کرد عدد یا ارزش نسبت داده به متغیر ، نشان دهنده تغییر از یک فرد به فرد دیگر یا از یک حالت به حالت دیگر است. مهدی ابراهیمی فر
انواع متغیر الف ) طبقه بندی متغیرها بر اساس رابطه { متغیر مستقل ، متغیر وابسته ، متغیر میانگر یا واسطه } ب) طبقه بندی متغیرها بر اساس نقش { متغیر علی ، متغیر توصیفی } ج) طبقه بندی متغیر ها براساس تعداد ارزش {متغیرهای دو ارزشی ، متغیرهای چند ارزشی } د) سایر دسته بندی متغیرها متغیرهای جانبی : متغیرهای تعدیل کننده – متغیرهای کنترل - متغیرهای مزاحم یا مداخله متغیرهای کمی و کیفی متغیرهای گسسته و پیوسته متغیرهای مستقل عملی یا فعال ، و هویتی یا تشخیصی مهدی ابراهیمی فر
مقیاس اندازه گیری اندازه گیری روشی است که از طریق آن به یک صفت یا یک ویژگی ، با توجه به ملاک مشخص ، عددی نسبت داده می شود. چهار نوع مقیاس اندازه گیری برای نسبت دادن مقادیر کمی به متغیرها وجود دارد. • مقیاس اسمی • مقیاس ترتیبی ( رتبه ای ) • مقیاس فاصله ای • مقیاس نسبی ( نسبتی ) مهدی ابراهیمی فر
نظریه (Theory) • نظریه مجموعه ای بهم پیوسته از سازه ها ، مفاهیم ، تعاریف و قضایا ست که به منظور تبیین و پیش بینی پدیده ها از طریق تشخیص روابط بین متغیرها ، نظری نظامدار در باره پدیده ها عرضه می دارد. • هدف نظریه : توصیف و تبیین مهدی ابراهیمی فر
انواع نظریه نظریه صوری : در این نوع از نظریه ، کوشش می شود تا پدیده مورد نظر تبیین گردد ، اما در این تبیین ، پدیده به عواملی نسبت داده می شود که خود آنها پیچیده و مبهم اند. این نظریه از لحاظ علمی مردود است نظریه قیاسی : نظریه ای است که در آن برای تبیین از پدیده ای مشخص ، از مدل استفاده می شود. نظریه پردازی از طریق روش قیاسی ، مرحله آغازین و موقت در ساختن نظریه علمی است. نظریه تقلیلی : این نوع از نظریه ، مشاهدات را بر اساس ماهیت فعالیت ها یا فرایندهایی که آسان تر از مشاهده حادثه اند ، تبیین می کند. نظریه تجریدی : در این نوع از نظریه ، حوادث پیچیده بر اساس حوادث ساده تبیین می شوند، ولی حوادث ساده نه به عنوان واقعیت ، بلکه به عنوان توصیف دقیقی از روابط استفاده می شوند.نظریه تجریدی با استفاده از اصول ریاضی ، امکانات مناسبی برای تبیین پدیده های علمی فراهم کرده است. مهدی ابراهیمی فر
نقش نظریه در پژوهش • سوال : آیا ابتدا باید نظریه را ساخت و سپس به پژوهش پرداخت یا برعکس؟ • روش « ابتدا نظریه ، بعد پژوهش » روش « ابتدا پژوهش ، بعد نظریه » انتخاب پدیده و تعیین تمامی ویژگی های آن اندازه گیری تمام ویژگی های پدیده در موقعیت های مختلف تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده در صورتی که بین اطلاعات جمع آوری شده الگوی معنی داری پیدا شد ، باید آنها را به صورت بیان های نظری برای تدوین قانون تنظیم کرد. تدوین واضح و روشن نظریه انتخاب جمله استخراج شده از نظریه و ملاک شدن آن در مقایسه با نتایج پژوهش آزمایشی برنامه ریزی پژوهش به منظور آزمون جمله انتخاب شده از طریق پژوهش آزمایشی چنانچه نظریه با نتایج آزمون مطابقت نداشته باشد ؛ ایجاد تغییر در نظریه با برنامه ریزی مجدد انتخاب گزاره دیگر برای آزمون تعیین محدودیت های نظریه روش ترکیبی : فعالیتهای علمی به سه دسته تقسیم می کند : اکتشاف ، توصیف ، تبیین مهدی ابراهیمی فر
فرایندهای نظریه پردازی و نظریه آزمایی تحقیق متضمن ارتباط مستمری بین مشاهده و تبیین ، گردآوری داده های بیشتر برای آزمون تبیین اولیه و پالایش تبیین نظری است. عرضه تبیین مناسب ، متضمن دو فرایند مرتبط به هم است: الف ) نظریه پردازی : فرایندی که با یک رشته مشاهدات آغاز می شود و به ساختن نظریه هایی در باره این مشاهدات منتهی می شود. ب ) نظریه آزمایی : مشاهدات باید آزمون تعیین کننده نظریه باشند. ( حرکت از عام به خاص ) شیوه نظریه پردازی نقطه شروع مشاهده مشاهده مشاهده سطح تجربی سطح انتزاعی مفهومی نظریه نقطه شروع نظریه سطح انتزاعی مفهومی شیوه نظریه آزمایی مشاهده مشاهده مشاهده سطح تجربی مهدی ابراهیمی فر
فصل سوم فرایند انجام تحقیق علمی مهدی ابراهیمی فر
تعریف فرایند تحقیق علمی (Process of scientific research): به مجموعه مراحل منظم و پیوسته ای گفته می شود که امر تحقیق علمی را از آغاز تا پایان امکان پذیر می سازد. اصل اساسی در روش تحقیق رعایت ترتیب و نظم فرایند کلی و خرده فرایندهای هر مرحله است تا تحقیق علمی را در کوتاه ترین زمان ممکن و با کمترین آسیب ها در زمینه کشف مجهول و راه حل مسئله عملی سازد. مهدی ابراهیمی فر
عناصر فرایند تحقیق 1- انتخاب موضوع تحقیق 2- بررسی متون حاضر 3- ایجاد چارجوب مفهومی 4- طرح سوالات و فرضیه های تحقیق 5- تهیه فهرست نیازهای اطلاعاتی و تعیین راهبرد تحقیق 6- انجام تحقیق 7- تدوین گزارش تحقیق مهدی ابراهیمی فر
1- انتخاب موضوع تحقیقفصل چهار کتاب به این موضوع پرداخته است نیاز به تحقیق در موضوع : • ممکن است ناشی از علاقه به نظریه ای در آن زمینه باشد نتایج این تحقیق به پیشرفت نظری کمک می کند تحقیق نظری ( یا تحقیق علمی ناب ) • ممکن است ناشی از علاقه به نتایج کاربردی آن باشد. استفاده عملی ازنتایج این تحقیق مورد نظر است تحقیق عملی و کاربردی چگونگی انتخاب موضوع: مرحله اول : مشخص نمودن حوزه وسیعی که محقق مایل به تحقیق در آن است مرحله دوم : ویژه ترین سوالی را که قصد یافتن جوابش را از طریق به کار بردن روش تحقیق دارد ، مشخص و تعریف کند مهدی ابراهیمی فر
2- مرور متون موجود به روند شناسایی و بررسی تحقیقات از قبل منتشر شده مرتبط با عنوان تحقیق اشاره دارد. هدف از این بررسی : مطمئن شویم ، متغیرهای مهمی که در تحقیقات گذشته بر مسئله تاثیرگذارند ، نادیده گرفته نشده اند. فصل ششم کتاب به این موضوع پرداخته است مهدی ابراهیمی فر
3- تدوین مدل یا چارچوب مفهومی اصلاح جدول 3-1 رضایت شغلی روشی است که با آن ارتباط میان تصور و واقعیت ، یعنی دنیای ذهنی و عینی ، به طور تجسمی نمایش داده می شود. پلی است میان ذهن و واقعیت اینکه محقق چگونه به مفاهیم موجود در مطالعه و به خصوص به ارتباط بین مفاهیم می نگرد. چگونگی ایجاد چارچوب مفهومی: شناسایی مفاهیم تعیین مفاهیم عملیاتی کردن مفاهیم بررسی روابط بین مفاهیم مهدی ابراهیمی فر
نقشه مفهومی یا نقشه ذهنی نوعی قلیان فکر است که به ترتیب مراحل زیر انجام می گیرد: • تمامی مفاهیمی را که به عنوان تحقیق مربوط می شوند، با هر نظم و ترتیبی که به ذهن می آیند ، نوشت • مفاهیم را آن گونه که به هم مرتبط به نظر می رسند ، گروه بندی کرد • روابط مفروض بین گروه های مفاهیم و مفاهیم انفرادی را با مجموعه ای از خطوط و پیکان ها نشان داد. زمانی که تحقیق بیشتر علم محور باشد ، احتمال دارد از عبارت ” چارچوب نظری ” استفاده کرد. چارچوب نظری را در زمانی که تحقیق در ماهیت خود کمی است مدل می نامند. مهدی ابراهیمی فر
4- بیان سوال ها و فرضیه های پژوهش مقیاس و حدود برنامه تحقیقی: باید وظیفه تحقیقاتی را با منابع موجود تطبیق داد پرسش باید با عنوان تحقیق مرتبط باشد و قابل تحقیق هم باشد. دو جنبه مشخص این فرایند: انواع پرسش های تحقیق • توصیفی ( چیست و چگونه است ) • رابطه ای ( بررسی چگونگی رابطه دو یا چند متغیر ) • تفاوتی ( با تفاوت سطوح متغیر ها سروکار دارد ) شرایط نظری قابلیت پاسخگویی: شرایط عملی ( منابعی که در اختیار محقق است ) مهدی ابراهیمی فر
فرضیه های تحقیق وقتی متغیرهای مهم ( مفاهیم ) و روابط بین آنها از طریق استدلال منطقی – در چارچوب نظری – تعیین شد در وضعیتی قرار می گیریم تا روابط را بیازمائیم آیا این روابط در عالم واقعیت وجود دارند یا خیر این کار از طریق فرضیه انجام می گیرد فرضیه نوعی حدس زیرکانه در مورد حل یک مسئله است. رابطه ای فرضی بین دو یا چند متغیر است که در قالب عبارت قابل آزمون مطرح شده اند. در فصل چهار بطور کامل توضیح داده شده است. مهدی ابراهیمی فر
سوال جهت بحث تفاوت بین پرسش های تحقیق و فرضیه های تحقیق در چیست ؟ مهدی ابراهیمی فر
5- فهرست نیازهای اطلاعاتی و تعیین راهبرد تحقیق جهت ایجاد راهبرد تحقیق باید در خصوص موارد زیر تصمیم گرفت • روش تحقیق • جامعه و نمونه آماری • روش های گردآوری اطلاعات • روش های تحلیل داده ها • بودجه و جدول زمانبندی • ......... مهدی ابراهیمی فر
6- انجام تحقیق بهترین طرح ها و راهبرهای پژوهشی بدون انجام دقیق ، به نتایج مناسبی نخواهند رسید. 7- تدوین گزارش تحقیق گام آخر پژوهش، تدوین گزارش تحقیق است. در فصل دوازدهم کتاب به تفصیل شرح داده شده است. مهدی ابراهیمی فر
فصل چهارم انتخاب موضوع ، تعریف مسئله و تدوین فرضیه مهدی ابراهیمی فر
انتخاب و تنظیم موضوع تحقیق نقطه آغاز فرایند تحقیق علمی ، انتخاب و تنظیم موضوع تحقیق است. برای انتخاب موضوع تحقیق مقررات و قوانین رسمی و اصولی وجود ندارد، لیکن برخی از منابع و ماخذ زیر مفیدند: • علاقه و نفع فردی • متون موجود • سیاست یا مدیریت ( توجه به تفاوت تحقیق در سازمان های صنعتی و تحقیقات دانشگاهی ) • نگرانی های اجتماعی • مسائل عامه پسند ( تحقیق درباره برداشت ها و باورهای مردم ) مهدی ابراهیمی فر
موارد مطرح درباره انتخاب موضوع • بدیع بودن • پژوهش پذیر بودن • اهمیت و اولویت ( آیا اجرای تحقیق درباره موضوع مورد نظر ، از نظر اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی قابل توجیه است ؟ ) • منابع مادی ( برای تحقیق درباره یک موضوع باید نیروی انسانی ، بودجه ،... دردسترس باشد.) • به صرفه بودن • استفاده از تجارب • استنتاج از نظریه ها ( محقق موظف است انطباق و کاربرد نظریه ها را در مسائل ویژه و واقعی به نحوی واضح و مشخص تعیین کند و آن را به صورتی قابل آزمون و آزمایش بیان کند. ) • استفاده از متون مربوط به موضوع ( یکی از ویژگی های برجسته تحقیق علمی قابلیت تکرار آن است. ) مهدی ابراهیمی فر
بیان موضوع تحقیق پس از انتخاب موضوع و تایید معناداربودن آن ( از طرف گروه تحقیق و یا استاد راهنما ) محقق باید به فکر تنظیم و بیان آن به صورتی باشد که قابل بررسی و پژوهش باشد. دو اصل محقق را در امر بیان موضوع تحقیق یاری می دهد: • موضوع تحقیق ، توضیح واضح و روشنی باشد از آنچه پژوهشگر واقعا“ قصد تعیین آنرا دارد. • موضوع تحقیق باید دامنه ای محدود داشته باشد. • برای اجرای این دو اصل باید میان جنبه های عمومی و خصوصی موضوع پژوهش تناسب معقولی را حفظ کرد و همچنین موضوع تحقیق نباید آنقدر جزئی و ناچیز باشد که مورد اغماض قرار گیرد. مهدی ابراهیمی فر
گوناگونی موضوع تحقیق احتمالا“ یک صفحه از کتاب چاپ نشده است تحقیقات مدیریتی عصر حاضر را می توان در سه بُعد تعریف کرد • قلمرو یا بافتی که تحقیقات در آن صورت می گیرد. ( مثال : قلمرو منابع انسانی) • موضوعی که تحقیق می شود • رویکرد یا روش شناسی پروژه ( برای مثال در یک طیف کمی و کیفی ) قلمرو و زمینه موضوعات کیفی کمّی رویکرد و روش شناسی مهدی ابراهیمی فر