ZMIANY W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

1. ZMIANY W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO PRZEDMIOTY HUMANISTYCZNE PREZENTACJA PRZYGOTOWANA PRZEZ ZESPÓŁ NAUCZYCIELI KONSULTANTÓW I DORADCÓW METODYCZNYCH W SKŁADZIE : IWONA ROSTANKOWSKA KP CEN BYDGOSZCZ - LIDER GRUPY BARBARA BAJEŃSKA TODMiDN TORUŃ MAŁGORZATA DĄBROWSKA ODN w CDiE WŁOCŁAWEK ADAM GRUS ODiDZN GRUDZIĄDZ EWA KONDRAT KP CEN TORUŃ ZOFIA RYSKOWSKA KP CEN WŁOCŁAWEK

2. Plan prezentacji • Założenia ogólne reformy programowej • 2. Zmiany w grupie przedmiotów humanistycznych: • - język polski • - języki obce • - historia • - wiedza o społeczeństwie • - sztuka • 3. Wnioski

3. ZAŁOŻENIA OGÓLNE • GŁÓWNE ZAŁOŻENIA ZMIAN PROPONOWANYCH PRZEZ MEN TO: • zapewnienie wysokiej jakości kształcenia na wszystkich poziomach edukacyjnych: • przedszkolnym, podstawowym, gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym, • a w szczególności poprawa efektów kształcenia w gimnazjum i liceum, • -zapewnienie lepszego dostępu do edukacji najmłodszym dzieciom, • -podniesienie rangi nauczania języków obcych, • -wprowadzenie modelu kształcenia lepiej dostosowanego do indywidualnych • potrzeb i zdolności uczniów.

4. ZAŁOŻENIA OGÓLNE KALENDARIUM Zmiany zaczną obowiązywać od roku szkolnego 2009/2010 w przedszkolach,pierwszych klasach szkoły podstawowej i gimnazjum. Główne zmianybędą wprowadzane do roku 2015. Wprowadzenie wszystkich zmianzakończy się w roku 2017.

5. ZAŁOŻENIA OGÓLNE

6. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Nowa podstawa programowa Dokument określający treści kształcenia na każdym etapie edukacyjnym. Cele kształcenia sformułowane są w języku wymagań ogólnych, a treści nauczaniaoraz oczekiwane umiejętności uczniów w języku wymagań szczegółowych.

7. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Czym zasadniczo różni się nowa podstawa programowa od obecnie obowiązującej? Nowa podstawa została sformułowana językiem efektów i jasno określa wymagania egzaminacyjne. Podstawa programowa formułuje jasne wymagania wobec szkolnych osiągnięć uczniów kończących kolejne etapy kształcenia. Zadaniem szkół i systemu egzaminacyjnego jest sprawdzenie rzeczywistych osiągnięć uczniów z punktu widzenia wymagań podstawy programowej. Poprzednia podstawa nie była dostosowana do egzaminów wewnętrznych. Nauczyciel skupiał się wyłącznie na standardach, uczył ,,pod egzamin”. Teraz : jeden dokument wszystko normalizuje.

8. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Jaki jest cel połączenia programowego gimnazjum i liceum? Celem tego połączenia jest przede wszystkim uniknięcie powtórzeń treści programowych, a przez to bardziej racjonalne zagospodarowanie sześcioletniego cyklu nauki. Uczeń gimnazjum ma za sobą pierwszy i drugi etap edukacji, na których uzyskał elementarną wiedzę i umiejętności potrzebne do rozwoju osobistego. Trzeci – gimnazjalny – etap edukacyjny służy przede wszystkim poszerzeniu i uporządkowaniu tych wiadomości oraz wspieraniu ucznia w rozpoznawaniu własnych predyspozycji i określaniu drogi dalszego kształcenia. Klasa I liceum stanowi dopełnienie kształcenia gimnazjalnego.

9. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Egzaminy zewnętrzne Do nowych, określonych w podstawie programowej wymagań, zostanie również dostosowany system egzaminów zewnętrznych. Szkoły podstawowe zostaną całkowicie objęte zmienionym systemem od 2015 roku, gimnazja od 2012 roku, a licea od 2014. Na egzaminach będzie mogło być wymagane wszystko to, co jest określone - jako wymagane po poszczególnych etapach – w podstawie programowej.

10. ZAŁOŻENIA OGÓLNE

11. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Szkoła podstawowa Kształcenie ogólne w szkole podstawowej tworzy fundament wykształcenia - szkoła holistycznie wprowadza uczniów w świat wiedzy, dbając o ich harmonijny rozwój intelektualny, etyczny, emocjonalny, społeczny i fizyczny. Jednym z najważniejszych zadań szkoły podstawowej jest kształcenie umiejętności posługiwania się językiem polskim, w tym dbałość o wzbogacanie zasobu słownictwa uczniów. Wypełnianie tego zadania należy do obowiązków każdego nauczyciela.

12. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Gimnazjum Gimnazjum ma stać się dobrym fundamentem dalszej edukacji przedmiotowej oraz miejscem, w którym uczeń odkryje i rozbudzi swoje zainteresowania, wybierze drogę dalszej edukacji.

13. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Kształcenie ogólne na III i IV etapie edukacyjnym, choć realizowane w dwóch różnych szkołach, tworzy programowo spójnącałość i stanowi fundament wykształcenia, umożliwiający zdobycie zróżnicowanych kwalifikacji zawodowych, a następnie ich późniejsze doskonalenie lub modyfikowanie, otwierając proces kształcenia się przez całe życie.

14. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Ważnym zadaniem szkoły na III i IV etapie edukacyjnym jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym.

15. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Ważnym celem działalności szkoły na III i IV etapie edukacyjnym jest skuteczne nauczenie języków obcych. Istotne jest dostosowanie zajęć do poziomu przygotowania ucznia uzyskanego przez niego na wcześniejszychetapach nauki.

16. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Łącznie III i IV etap edukacyjny zapewniają pewny, wspólny i jednakowy dla wszystkich zasób wiedzy w zakresie podstawowym. Kształcenie na IV etapie edukacyjnym umożliwia ponadto kształcenie w zakresie rozszerzonym o istotnie szerszych wymaganiach w stosunku do zakresu podstawowego.

17. ZAŁOŻENIA OGÓLNE Klasa I liceum to czas dokonania wyboru dalszej drogi edukacyjnej. Od II klasy uczeń decyduje, które przedmioty będzie realizował w rozszerzonejwersji programowej.

18. ZAŁOŻENIA OGÓLNE W nowej podstawie programowej nie ma ścieżek przedmiotowych. Ich treści realizowane są w ramach poszczególnych przedmiotów.

19. KSZTAŁCENIE UMIEJĘTNOŚCI POSŁUGIWANIA SIĘ POPRAWNĄ POLSZCZYZNĄ TO OBOWIĄZEK KAŻDEGO NAUCZYCIELA

20. JĘZYK POLSKI Na II, III i IV etapie edukacyjnym cele kształcenia – wymagania ogólne mają jednolitą strukturę : - odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji, - analiza i interpretacja tekstów kultury, - tworzenie wypowiedzi.

21. JĘZYK POLSKI • W większym niż dotychczas stopniu podstawa programowa zwraca uwagę na: • przestrzeganie zasad etyki mowy w różnych sytuacjach komunikacyjnych, • a szczególnie przekazywanych za pomocą elektronicznych środków przekazu • typu sms, e-mail, czat, blog , • - świadome, odpowiedzialne i selektywne korzystanie z Internetu.

22. JĘZYK POLSKI Uczeń na lekcjach języka polskiego pracuje z tekstami kultury. Są to: - teksty poznawane w całości, - teksty poznawane w całości lub części.

23. JĘZYK POLSKI • Teksty kultury to: • • każdy wytwór kultury stanowiący całość, uporządkowany • według określonych reguł, np. • - tekst literacki, • - spektakl teatralny, • - film, • dzieło sztuki malarskiej, • • wszelkie działania artystyczne realizujące jakoś utrwalony • wzorzec kulturowy

24. LEKTURY II etap edukacyjny nauczyciel omawia w ciągu roku nie mniej niż 4 pozycje książkowe oraz wybrane teksty o mniejszej objętości III etap edukacyjny nauczyciel omawia w ciągu roku nie mniej niż 5 pozycji książkowych oraz wybrane teksty o mniejszej objętości IV etap edukacyjny nauczyciel omawia nie mniej niż 5 dużych pozycji książkowych w ciągu roku(w klasie maturalnej minimum 3) oraz wybrane teksty o mniejszej objętości JĘZYK POLSKI

25. JĘZYK POLSKI Na III i IV etapie kształcenia zostały wymienione pozycje oznaczone gwiazdką, których nie można pominąć, wybierając materiał lekturowy do opracowania.

26. JĘZYK POLSKI NAUCZYCIEL JEST GOSPODARZEM KANONU LEKTUR

27. JĘZYKI OBCE Znajomość języków obcych nowożytnych jest warunkiem pełnego, aktywnego uczestnictwa młodych Polaków w życiu społeczności europejskiej i globalnej. Promowanie różnorodności językowej jest jednym z priorytetów Unii Europejskiej.

28. JĘZYKI OBCE Za podstawowy cel kształcenia w nauczaniu języków obcych przyjęto skuteczne porozumiewanie się w języku obcym w mowie i piśmie. Poprzez nauczanie języka obcego szkoła kształtuje postawy ciekawości, tolerancji i otwartości wobec innych kultur.

29. JĘZYKI OBCE • Najważniejsze zmiany wynikające z wprowadzenia nowej podstawy • programowej w nauczaniu języków obcych to: • - obowiązkowa nauka języka obcego od I klasy szkoły podstawowej, • obowiązek kontynuowania w gimnazjum nauki języka obcego, • którego uczeń uczył się w szkole podstawowej, • - wprowadzenie drugiego języka obowiązkowego na III etapie kształcenia • (gimnazjum), • - możliwość wprowadzenia trzeciego języka obcego na IV etapie • edukacyjnym lub kontynuowanie nauki obydwu języków obcych • nauczanych wcześniej.

30. JĘZYKI OBCE Z obowiązku kontynuacji wynika potrzeba tworzenia grup międzyklasowych, aby wykorzystać wcześniej zdobyte umiejętności językowe. W tym celu konieczne jest diagnozowanie uczniów pozwalające na zakwalifikowanie ich do odpowiednich grup zaawansowania, aby dostosować zajęcia do poziomu znajomości języka.

31. HISTORIA • W nauczaniu historii wprowadzono następujące zmiany: • w gimnazjum treści nauczania obejmują okres od najdawniejszych • dziejów człowieka do zagadnień związanych ze sprawą polską • w I wojnie światowej, • w szkole ponadgimnazjalnej uczeń rozpoczyna edukację, • w klasie I tematem związanym z Europą i światem po I wojnie • światowej, a kończy na przemianach cywilizacyjnych w II połowie • XX wieku.

32. Cele kształcenia – wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Szkoła podstawowa: Uczeń posługuje się podstawowymi określeniami czasu historycznego: okres p.n.e., n.e., tysiąclecie, wiek, rok. Przyporządkowuje fakty historyczne datom. Oblicza upływ czasu między wydarzeniami historycznymi i umieszcza je na linii chronologicznej. Dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością. Gimnazjum: Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala związki poprzedzania, równoczesności i następstwa. Dostrzega zmiany w życiu społecznym oraz ciągłość w rozwoju kulturowym i cywilizacyjnym. Szkoły ponadgimnazjalne: Uczeń porządkuje i synchronizuje wydarzenia z historii powszechnej oraz dziejów ojczystych. Dostrzega zmienność i dynamikę wydarzeń w dziejach a także ciągłość procesów historycznych. HISTORIA

33. II. Analiza i interpretacja historyczna Szkoła podstawowa: Uczeń odpowiada na proste pytania postawione do tekstu źródłowego, planu, mapy, ilustracji. Pozyskuje informacje z różnych źródeł oraz selekcjonuje je i porządkuje. Stawia pytania dotyczące przyczyn i skutków analizowanych wydarzeń historycznych i współczesnych. Gimnazjum: Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane z różnych źródeł i formułuje wnioski. Dostrzega w narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą i oceniającą. Wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów historycznych. Wyjaśnia znaczenie poznawania przeszłości dla rozumienia świata współczesnego. Szkoły ponadgimnazjalne: Uczeń analizuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w kontekście epoki i dostrzega zależności pomiędzy różnymi dziedzinami życia społecznego. Rozpoznaje rodzaje źródeł. Ocenia przydatność źródła do wyjaśnienia problemu historycznego. Dostrzega wielość perspektyw badawczych oraz wielorakie interpretacje historii i ich przyczyny. HISTORIA

34. HISTORIA III. Tworzenie narracji historycznej. Szkoła podstawowa: Uczeń tworzy krótką wypowiedź o postaci i wydarzeniu historycznym, posługując się poznanymi pojęciami. Przedstawia własne stanowisko i próbuje je uzasadnić. Gimnazjum: Uczeń tworzy narrację historyczną integrując informacje pozyskane z różnych źródeł. Tworzy krótkie wypowiedzi: plan, notatkę, rozprawkę, prezentację. Przedstawia argumenty uzasadniające własne stanowisko. Szkoły ponadgimnazjalne: Uczeń tworzy narrację historyczną w ujęciu przekrojowym lub problemowym. Dostrzega problem i buduje argumentację, uwzględniając różne aspekty procesu historycznego. Dokonuje selekcji i hierarchizacji oraz integruje pozyskane informacje z różnych źródeł wiedzy.

35. HISTORIA IV. Zainteresowanie problematyką społeczną. Szkoła podstawowa: Uczeń dziwi się, to znaczy ma nawyk dociekania w kontekście społecznym – zadaje pytania „dlaczego jest tak jak jest" i „czy mogłoby być inaczej" i próbuje odpowiedzieć na te pytania. V. Współdziałanie w sprawach publicznych Szkoła podstawowa: Uczeń współpracuje z innymi – planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje z nich.

36. HISTORIA Uczniowie wybierający na IV etapie edukacyjnym poziom rozszerzony wyłącznie z nauk przyrodniczych i ścisłych powinni pogłębić swoją wiedzę z historii, wiedzy o społeczeństwie i wiedzy o kulturze w ramach przedmiotu uzupełniającego historia i społeczeństwo. Zajęcia historia i społeczeństwo służą poszukiwaniu dziedzictwa epok, mają zarówno charakter poznawczy, jak i wychowawczy. Ich celem jest utrwalenie pozytywnej postawy wobec przeszłości - gotowość do podjęcia dziedzictwa. Zalecane jest szerokie uwzględnienie problematyki ojczystej i regionalnej. Zajęcia powinny mieć charakter interdyscyplinarny, a poszczególne wątki mogą być realizowane przez nauczycieli różnych specjalności (np. historia, wiedza o kulturze, filozofia). Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem bogatego spektrum tekstów kultury: piśmiennictwa, nagrań muzycznych, ikonografii, filmoteki, ze szczególnym uwzględnieniem dorobku kultury polskiej oraz własnego regionu.

37. HISTORIA Uczniowie wybierający na IV etapie edukacyjnym historię jako przedmiot nauczany w zakresie rozszerzonym od klasy II realizują historię na poziomie rozszerzonym.

38. WOS Celem nauczania wiedzy o społeczeństwie jest uzyskanie wiedzy praktycznej i umiejętności obywatelskich. Służyć to ma : - rozumieniu życia społecznego, - zdolności jego oceny (bez narzucania światopoglądu), - rozbudzeniu aktywności w życiu publicznym, - skutecznemu, ale zgodnemu z prawem działaniu (także w szkole i społeczności lokalnej).

39. WOS Na III i IV etapie edukacyjnym w nauczaniu wiedzy o społeczeństwie preferowana jest metoda projektu uczniowskiego. Uczniowski projekt powinien mieć charakter zespołowy (poszczególne zadania mogą być wykonywane indywidualnie). Wskazane jest, by każdy uczeń uczestniczył w co najmniej jednym projekcie w każdym roku nauczania przedmiotu.

40. WOS Nauka wiedzy o społeczeństwie kształtować ma : - samodzielność, - odpowiedzialność, - gotowość do współdziałania.

41. WOS Pozakończeniu edukacji uczeń zna ,,mapę” instytucji społecznych i politycznych oraz umie z niej korzystać , czyli wie : - jak zachować się w danym miejscu i sytuacji publicznej, - kto powinien zająć się jego problemem, - z czyjej pomocy może skorzystać.

42. SZTUKA • Edukacja artystyczna ma przede wszystkim: • rozwijać twórczą ekspresję, • - kształtować wrażliwość estetyczną, • - przygotować do świadomego odbioru dzieł sztuki • w dorosłym życiu.

43. SZTUKA Nowością są obowiązkowe zajęcia artystyczne do wyboru. Wprowadza się je w II i III klasie gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej w wymiarze 1 godz. tygodniowo (w tych klasach nie ma typowych lekcji plastyki i muzyki). Wykaz zajęć do wyboru szkoła proponuje we wrześniu. Są to np. warsztaty malarskie, zespół muzyczny, zespół teatralny. Uczniowie mają obowiązek zapisać się na jedne zajęcia w roku. Można w nich uczestniczyć poza szkołą, np. w domu kultury. Historia muzyki i historia sztuki realizowane są tylko w zakresie rozszerzonym na IV etapie edukacyjnym.

44. SZTUKA • Zadania szkoły mają sprowadzać się do: • opracowania zajęć do wyboru (ich rodzaj powinien wynikać • z diagnozy zainteresowań uczniów), • wyposażenia pracowni w środki dydaktyczne, takie jak reprodukcje • dzieł sztuki, fonotekę, wideotekę, encyklopedie muzyczne, • instrumenty, komputery z dostępem do Internetu, • organizacji wyjazdów i wycieczek celem uczestnictwa • w wydarzeniach artystycznych, wystawach, koncertach, • - współpracy z instytucjami kultury, • rozbudowy świetlic i zatrudnienia osób o kwalifikacjach • artystycznych, • - korzystania ze źródeł dofinansowania na środki dydaktyczne.

45. SZTUKA Zadaniem nauczycieli jest opracowanie programów edukacyjnych do zajęć fakultatywnych. Treści nauczania i umiejętności muszą być sformułowane w języku osiągnięć ucznia. Nauczyciel powinien klasyczną wiedzę i umiejętności przekazywać z wykorzystaniem współczesnych narzędzi multimedialnych. Należy stosować gry edukacyjne, animacje muzyczne, półplaybacki, wirtualną bibliotekę muzyczną i plastyczną, tablicę interaktywną i internetowe strony platformy edukacyjnej.

46. WNIOSKI NAUCZYCIELI OBOWIĄZUJE ZNAJOMOŚĆ PODSTAWY PROGRAMOWEJ DLA WSZYSTKICH ETAPÓW EDUKACYJNYCH !

47. WNIOSKI Nauczyciel: - ma świadomość odpowiedzialności za efekty kształcenia, - bezwzględnie realizuje zapisy podstawy programowej, - odwołuje się do wiedzy i umiejętności nabytych przez ucznia we wcześniejszych etapach edukacyjnych, - diagnozuje poziom wiedzy i umiejętności ucznia.