980 likes | 1.58k Views
TÜRKİYE’DE KRONİK BÖBREK HASTALIĞI PREVALANS ARAŞTIRMASI. C HRONIC RE NAL D ISEASE I N T URKEY CREDIT. Kronik böbrek hastalığı. Sık görülen, Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, Büyük ekonomik yük getiren,
E N D
TÜRKİYE’DE KRONİK BÖBREK HASTALIĞI PREVALANS ARAŞTIRMASI CHRONIC RENAL DISEASE IN TURKEY CREDIT
Kronik böbrek hastalığı • Sık görülen, • Morbidite ve mortalitesi yüksek olan, • Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen, • Büyük ekonomik yük getiren, • Farkındalığı ve erken tanısı düşük olan, • Önlenebilen veya geciktirilebilen bir hastalıktır.
Dünyada böbrek yerine koyma tedavisi gerektiren hasta sayıları
Türkiye’de son dönem böbrek yetmezliğinin prevalansı Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
Türkiye’de diyaliz hasta sayıları Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
Diyaliz hasta sayısı için 2015 yılına projeksiyon % 10 Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
Kronik böbrek hastalığında ölüm ve kardiyovasküler olay riskleri Böbrek yerine koyma tedavisi altında olmayan ve serum kreatinin ölçümü yapılan 1.120.295 kişi - Ortanca izlem süresi 2.84 yıl Go AS, et al. N Engl J Med 2004;351:1296-305
Kronik böbrek hastalığının farkındalığı: NHANES verileri Evre 1-4 KBH’lı 2992 erişkin Plantinga LC, et al. ArchInternMed 2008;168:2268-75
Yeni hemodiyaliz hastalarında diyabet ve hipertansiyon oranı Türk Nefroloji Derneği Böbrek Kayıt Sistemi Verileri
Son Dönem Böbrek Yetmezliği Kronik Böbrek Hastalığı Erken Evre Böbrek Yetersizliği ? CREDIT
CREDIT kilometre taşları • Yerel Etik Kurul onayı 15 Eylül 2005 • Sağlık Bakanlığı Etik Kurul onayı 8 Mayıs 2006 • TUBİTAK projesi tarihi 31 Ağustos 2005 • TÜBİTAK destek onay tarihi 22 Mayıs 2006 • Çocuk grubunu çalışmaya alma onayı 17 Nisan 2006 • Saha ekibinin eğitim toplantısı 17 Haziran 2006 • Genetik materyal toplama onayı 23 Haziran 2006 • Laboratuvarın hazır hale gelmesi 10 Ağustos 2006 • İlk deneğin çalışmaya alınması 14 Ağustos 2006 • Saha çalışmasının tamamlanması Kasım 2008 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Amaçlar BİRİNCİL AMAÇ 18 yaş üzerindeki bireylerde kronik böbrek hastalığı (KBH) prevalansını ülke genelinde ve cinsiyet, yaş, yerleşim yeri ve coğrafi bölge gibi alt gruplarda belirlemek. İKİNCİL AMAÇ Kronik böbrek hastalığına eşlik eden hipertansiyon, diyabet, obezite, metabolik sendrom, dislipidemi ve hiperürisemi sıklıklarını saptamak. CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yöntemler - 1 Küme örneklem yöntemi ile seçilen 18 yaş üzeri 10.872 birey çalışmaya alındı. Farklı düzeylerde tabakalar (bölge, il, kent/kır) ve kotalar (yaş grupları, haneden alınan birey sayısı) uygulandı. Gebelik saptanan 124 kadın çalışma dışı bırakıldı ve değerlendirmeler 10.748 erişkinde yapıldı. CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yöntemler - 2 Çalışmaya alınan illerin bulunduğu bölgeler, bu bölgelerdeki ve illerdeki bireylerin yaş ve cinsiyete göre dağılımları (2005 tahmini) dikkate alınarak, bölge ve illerdeki küme sayıları saptandı. Üç büyük il (İstanbul, Ankara, İzmir) dışında her coğrafi bölgeden 2-5 il çalışmaya alındı. Çalışma toplam 23 ilde gerçekleştirildi. CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Denek örneklem sayıları 966 4502 646 910 2073 676 975 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yöntemler - 3 • Her bireyden aşağıdaki veriler toplandı: • Ayrıntılı tıbbi anket • Vücut ağırlığı • Uzunluk • Vücut kitle indeksi • Bel ve kalça çevresi • Kan basıncı ölçümü (iki ölçümün ortalaması) • Daha sonra bireylere tetkik için gerekli koşullar (12 saat açlık • gerektiği gibi) anlatılıp randevu verildi. • Saha teknisyeni, hastadan kan ve idrar örneğini alıp, uygun • koşullarda muhafaza ederek, anlaşmalı laboratuvara teslim • etti. • Laboratuvar tetkikleri taranan tüm hastalarda yapıldı. CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Laboratuvar tetkikleri KRONİK BÖBREK HASTALIĞI TANISI İÇİN • Tam idrar analizi (Multi-stick) • Spot idrarda albümin düzeyi (Turbidometric) • Spot idrarda kreatinin düzeyi (Alkalin pikrat) • Serum kreatinin düzeyi (Alkalin pikrat) EŞLİK EDEN HASTALIKLAR İÇİN • Açlık plazma glukoz düzeyi (Hekzokinaz) • Lipid paneli (total kolesterol, LDL-kolesterol, • HDL-kolesterol, trigliserid) • Serum ürik asit düzeyi (Ürikaz) CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Kronik böbrek hastalığı tanısı • Glomerülerfiltrasyon hızı <60 ml/dk/1.73 m2 • (kısa MDRD formülü ile) • ve/veya • Mikroalbüminüri/albüminüri varlığı KISA MDRD (ml/dk/1.73 m2) 186 x (serum kreatinin)-1.154 x (yaş)-0.203 x (kadın ise 0.742) x (siyah ise 1.210 ) Normoalbüminüri <30 mg/gr kreatinin Mikroalbüminüri 30-299 mg/gr kreatinin Makroalbüminüri ≥300 mg/gr kreatinin CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Kronik böbrek hastalığının evrelendirmesi K/DOQI. Am J KidneyDis 2002;39:S1-S266.
Eşlik eden hastalıkların tanısı HİPERTANSİYON • Tanı almış olma • Kan basıncı ≥140/90 mmHg DİYABETES MELLİTUS • Tanı almış olma • Açlık plazma glukozu ≥126 mg/dl BOZULMUŞ AÇLIK GLUKOZU Açlık plazma glukozu 100-125 mg/dl CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Eşlik eden hastalıkların tanısı OBEZİTE Vücut kitle indeksi ≥30 kg/m2Obez Vücut kitle indeksi 25-29.9 kg/m2 Fazla kilolu ABDOMİNAL OBEZİTE (Bel Çevresi) Kadınlarda ≥88 cm Erkeklerde ≥102 cm DİSLİPİDEMİ • Lipid düşürücü ilaç kullanımı veya lipid profili • Total kolesterol >240 mg/dl • LDL-kolesterol >130 mg/dl • HDL-kolesterol <46 mg/dl (kadınlarda) • <40 mg/dl (erkeklerde) • Trigliserid >150 mg/dl CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Eşlik eden hastalıkların tanısı METABOLİK SENDROM • AmericanHeartAssociation (AHA) kriterleri • (Aşağıdaki kriterlerden üç veya daha fazlasının varlığı) • Artmış bel çevresi • Kadınlarda ≥88 cm • Erkeklerde ≥102 cm • Yüksek trigliserid düzeyi (≥150 mg/dl) • Düşük HDL-kolesterol düzeyi • Kadınlarda <50 mg/dl • Erkeklerde <40 mg/dl • Yüksek kan basıncı (≥130/85 mmHg) • Yüksek açlık glukozu (≥100 mg/dl) HİPERÜRİSEMİ Serum ürik asit düzeyi >6 mg/dl (kadınlarda) >7 mg/dl (erkeklerde) CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
SONUÇLAR DEMOGRAFİK ÖZELLİKLER
Cinsiyet dağılımı CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yaş dağılımı Yaş ortalaması 40.5 ± 16.3 yıl CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yerleşim yerine göre dağılım CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
SONUÇLAR • KRONİK BÖBREK HASTALIĞI
Serum kreatinin düzeyi p<0.001 1.0 ± 0.3 0.9 ± 0.3 0.8 ± 0.2 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yaş gruplarına göre serumkreatinin düzeyi p<0.001 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Glomerülerfiltrasyon hızı (MDRD) p<0.001 94.2 ± 21.6 91.8 ± 20.9 89.6 ± 19.9 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yaş gruplarına göre glomerülerfiltrasyon hızı (MDRD) p<0.001 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Mikro ve makroalbüminüriprevalansları CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Cinsiyete göre mikro ve makroalbüminüriprevalansları p<0.001 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yaş gruplarına göre mikro ve makroalbüminüriprevalansları CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Türkiye’de kronik böbrek hastalığı prevalansı p<0.001 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yaş gruplarına göre kronik böbrek hastalığı prevalansı p<0.001 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yerleşim yerine göre kronik böbrek hastalığı prevalansı p=0.049 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Bölgelere göre kronik böbrek hastalığı prevalansı p<0.001 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Evrelere göre kronik böbrekhastalığı prevalansı CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Türkiye’de kronik böbrek hastalığı prevalansı ABD - 2002 TÜRKİYE - 2009 GFH EVRE 5 <15 ml/dk/1.73 m2 300.000 hasta 69.815 (% 0.15) GFH EVRE 4 15-29 ml/dk/1.73 m2 400.000 hasta 125.667 (% 0.27) GFH EVRE 3 30-59 ml/dk/1.73 m2 7.600.000 hasta 2.173.577 (% 4.67) GFH EVRE 2 60-89 ml/dk/1.73 m2 5.300.000 hasta 2.396.985 (% 5.15) GFH EVRE 1 >90 ml/dk/1.73 m2 5.900.000 hasta 2.527.307 (% 5.43) 18 yaşın üstündeki popülasyon: 46.543.409
TÜRKİYE’NİN BÜYÜK SORUNU ERİŞKİNLERDE KRONİK BÖBREK HASTALIĞI PREVALANSI % 15.7 TÜRKİYE’DE 7.317.315 ERİŞKİN KRONİK BÖBREK HASTASI VAR HER 6-7 ERİŞKİNDEN BİRİSİ KRONİK BÖBREK HASTASI TÜRKİYE’DE 2.369.059 ERİŞKİNDE EVRE 3-5 KRONİK BÖBREK HASTALIĞI VAR HER 20 ERİŞKİNDEN BİRİSİNDE KRİTİK GFH AZALMASI VAR CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Son Dönem Böbrek Yetmezliği 60.000 Kronik Böbrek Hastalığı 7.500.000 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
SONUÇLAR • EŞLİK EDEN HASTALIKLAR - DURUMLAR
Kronik böbrek hastalığı ile ilişkili risk faktörlerinin sıklığı CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Hipertansiyon prevalansı p<0.001 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yaş gruplarına göre hipertansiyon prevalansı p<0.001 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Yerleşim yerine göre hipertansiyon prevalansı p=0.063 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Bölgelere göre hipertansiyon prevalansı p<0.001 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Hipertansiyona göre mikro ve makroalbüminüriprevalansları p<0.001 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması
Hipertansiyona göre serumkreatinin düzeyi p<0.001 0.94 ± 0.42 0.88 ± 0.18 CREDIT: Türkiye KBH Prevalans Araştırması