İLKÖĞRETİM ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARDA BESLENME VE FİZİKSEL AKTİVİTE

1. İLKÖĞRETİM ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARDA BESLENME VE FİZİKSEL AKTİVİTE HAZIRLAYAN: DYT.SÜLEYMAN GÜNDÜZ HAZIRLAYAN ve SUNAN: DYT.ZELİHA GÜVENÇ

2. Sağlık Beslenme (Dünya Sağlık Örgütü)

3. Doğum öncesi anne karnında BESLENME Çocukluk Gençlik Yetişkin Yaşlılık

4. BESLENME NEDEN ÖNEMLİDİR ? Bebek ve çocuk sağlığını etkiler. Çalışanların üretim hızını etkiler. Fiziksel ve zihinsel gelişimi etkiler. Besinler yaşam için elzemdir. Beslenme bozukluğuna bağlı gelişen hastalıkları engeller. Enfeksiyonlara ve hastalıklara yakalanmayı engeller.

5. YETERLİ VE DENGELİ BESLENME Vücudun büyümesi, dokuların yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan besin öğelerinin her birinin yeterli miktarlarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılmasıdır. BESİN ÖĞELERİ KARBONHİDRATLAR PROTEİNLER YAĞLAR MİNERALLER VİTAMİNLER vE SU

6. KARBONHİDRATLAR • Vücudumuzun en önemli enerji kaynağıdır. • Günlük enerjinin %55-70’ini sağlar. • 1 gr karbonhidrat ortalama 4 kalori verir. • Fazla alınırlarsa; vücutta glikojen ve yağa dönüşürler. • Kuru baklagiller • Patates • Yer elması • Nişastalı diğer yumrular • Pirinç • Mısır • Buğday • Diğer tahıllar • Şekerler

7. PROTEİNLER Düşük Kalite Protein Bitkisel kaynaklı proteinler Tahıllar Örnek Protein Yumurta İyi Kalite Protein Et, süt, süt ürünleri, balık (Hayvansal kaynaklı proteinler)

9. YAĞLAR • Çoklu Doymamış Yağ Asitleri • Soya yağı • Ayçiçek yağı • Mısırözü yağı • Doymuş Yağ Asitleri • Tereyağı • Kuyruk yağı • Tekli Doymamış Yağ Asitleri • Zeytinyağı • Balık yağı • Fındık yağı

10. VİTAMİNLER • YAĞDA ERİYEN • VİTAMİNLER • A Vitamini • D Vitamini • E Vitamini • K Vitamini • SUDA ERİYEN • VİTAMİNLER • C Vitamini • B Grubu Vitaminler • (B1 Vit. B2 Vit. B6 • Vit. B12 Vit. gibi) • Folikasit

11. Magnezyum Yağlı tohumlar, Kuru baklagiller Sodyum Tuz,yumurta Kalsiyum Süt ve süt ürünleri MİNERALLER Fosfor Süt ürünleri Çinko Hayvansal kaynaklar Demir Et,yumurta, pekmez Potasyum Kahve,yeşil yapraklı sebzeler Flor Su,deniz ürünleri İyot İyotlu tuz, balık

12. Besinlerin sindirimi • Dokulara taşınmaları • Hücrelerde kullanılmaları sonucu oluşan zararlı atıkların atılması • Vücutta oluşan fazla ısının atılması için SU GEREKLİDİR. SU Vücudun günlük su ihtiyacı 2-2,5 litredir.

13. POSA Yüksek Posalı Diyetlerle Beslenen Toplumlarda; • Kalp hastalıkları • Bağırsak hastalıkları • Hemoroitler • Kolon kanserleri • Şeker hastalığı • Şişmanlık nadir görülmektedir. • Çocuklar için günlük posa miktarı • 12-24 gram • Yetişkinler için günlük posa miktarı • 25-30 gr

14. POSADAN ZENGİN BESİNLER • Kuru baklagiller • Yağlı tohumlar • Sebze ve meyveler • Kepeği ayrılmamış tahıl

15. Posanın vücudumuzda faydalı etkiler gösterebilmesi için, yanında mutlaka bol su içilmesi gerekir.

16. BESİN GRUPLARI 2) ET,YUMURTA KURU BAKLAGİL 1) SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ 4) TAHILLAR 3) SEBZE VE MEYVELER

17. GÜNLÜK TÜKETİLMESİ GEREKEN MİKTARLAR ET, YUMURTA, KURU BAKLAGİLLER SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİ; 2 PORSİYON 2 PORSİYON YETİŞKİN: 3 PORSİYON ÇOCUK, GENÇ, GEBE, EMZİKLİ, MENAPOZ SONRASI KADIN: 3-4 PORSİYON

19. 3-5 PORSİYON 4-6 PORSİYON TAZE SEBZE VE MEYVELER ; TAHILLAR VE TAHIL ÜRÜNLERİ ;

20. ÇOCUK BESLENMESİNDEKİ YANLIŞLAR

21. Aşırı Şeker Tüketimi Şeker, karbonhidrat içeren besinlerden ayrıştırılarak elde edilen bir maddedir. Vücudumuz tadı şekerli olmadığı halde karbonhidrat içeren yiyeceklerden de ihtiyaç duyduğu şekeri elde eder. Böylece hiç şeker tüketmeden bile şeker ihtiyacımızı karşılayabiliriz. 

22. ACIMASIZ TABLO Tempolu Yürüyüş

23. İçecekler Meşrubatvegazlı içecek tüketimidramatikşekildeartıyor. Fast-food restoranlardakimenükavramıyemekyanındabirşeyiçmeyizorunlukılıyor. 2 AY BOYUNCA HER GÜN 500 cc gazlı içecek tüketen çocuklarda 1950 100 kcal 2008 120 cc 300 kcal 330 cc 2 AY Ortalama 1.5 kg artış gözlenmiştir. 6-13 YAŞ • Mrdjenovic et al. J Pediatr 42:604-610,2003

24. Başlıca Basit Şeker Kaynakları• Reçel, marmelat, bal, pekmez vb.,• Limonata ve şekerli meyve suları,• Dondurma,• Şekerlemeler (akide şekeri, lokum vb),

25. AŞIRI TUZ TÜKETİMİ SADECE YETİŞKİNLİKTE DEĞİL DAHA ÇOCUKLUKTAN İTİBAREN SAĞLIĞIMIZI OLUMSUZ ETKİLİYOR

26. SAĞLIKLI OLMAK İÇİN GÜNDE EN FAZLA 5 GRAM (YAKLAŞIK 1 ÇAY KAŞIĞI) TUZ YETERLİDİR ANCAK ÜLKEMİZDE GÜNDE 18 GRAM TUZ TÜKETİLİYOR

27. TUZ NASIL KULLANILMALIDIR Yemeğe tuzu yemeğin pişmeye yakın olduğu bir zamanda eklenmelidir. Bunun dışında sofraya ekstradan tuz eklenmemelidir. Tuz ışık almayacak şekilde saklanarak içerisindeki iyot korunmalıdır.

28. AŞIRI YAĞ TÜKETİMİ • Aşırı yağ tüketimi kilo alımına neden olduğu gibi damarların tıkanmasına yol açarak ilerde kalp hastalıkları gibi çeşitli hastalıklara neden olur. • Özellikle cips, fastfoodgibi yiyecekler trans yağ içerir ve damarları sertleştirici özelliğe sahiptir. • Bu yüzden beslenmemizde trans yağ içeren yiyeceklere yer verilmemelidir.

29. YENİ ETİKETLEME Mİ GEREKİYOR??? Bu paketteki enerjiyi harcamak için; çocukların 6 saat, yetişkinlerin 3 saat hızlı tempoda yürümesi gereklidir.

30. Aşırı Yağ İçeren Besinler • Fastfood,Hamburger v.b. • Patates Kızartması,cips • Mayonez • Milföy Hamuru • Sigara böreği • Fazla miktarda tüketilen çerez • Yemek pişirirken gereğinden fazla yağ eklenmesi • Dışarda yediğimiz yiyecekler…

31. YAĞI NASIL KULLANMALIYIZ • Yemek pişirirken hayvansal yağlar yerine bitkisel sıvı yağları tercih etmeliyiz. • Yemek pişirirken yağı ölçülü kullanmalıyız. • Dışardan hazır yiyecekler tercih etmemeliyiz. • Bisküvi, gofret gibi marketlerde satılan ürünleri tüketmekten kaçınmalıyız. • Çikolatayı aşırı tüketmemeliyiz.

32. GÜNLÜK ALMASI GEREKEN PORSİYON MİKTARLARI • Süt veya yoğurt • Peynir (az yağlı) • Et grubu • Ekmek • Meyve • Pişmiş sebze • Çiğ sebze • Yağ • Kurubaklagil • Yumurta • 1-2 su bardağı • 2 kibrit kutusu • 3-4 köfte kadar • 5-8 ince dilim • 3-4 porsiyon • 2-3 porsiyon sebze • Sınırsız • 3-4 tatlı kaşığı • Haftada 1-2 gün • Haftada 3-7 gün

33. ÖĞÜNLERİMİZ SABAH KAHVALTISI KUŞLUK ÖĞLE YEMEĞİ İKİNDİ AKŞAM YEMEĞİ GECE ÖĞÜNÜ

34. Kahvaltı • Tüm gece açlıktan sonra güne aktif başlamak açısından en önemli öğündür • Kahvaltıda yenen yiyecekler, vücutta daha verimli kullanılmaktadır. • Öğrencilerin okul başarısı ile doğrudan ilişkilidir.

35. Öğrenciler yönünden bakıldığında Kahvaltı Yapmayanların

36. OBEZİTE (ŞİŞMANLIK) NEDİR? VÜCUTTA FAZLA MİKTARDA YAĞ DOKUSU BİRİKMESİ SONUCU ORTAYA ÇIKAN VE MUTLAKA TEDAVİ EDİLMESİ GEREKEN BİR HASTALIKTIR. YAĞ DOKULARININ ORANI DİĞER DOKULARA GÖRE ARTMIŞTIR.

37. Çocukluk çağı obezitesi Çocuklukçağındakivücutağırlığı, yetişkindönemdekiağırlığıngöstergesiolup, obezçocukların %20-50’sinin yetişkindönemde deobezolduğubildirilmiştir. (WHO, 2000; Must, 2003).

38. OBEZİTE ENERJİ ALIMI ENERJİ HARCAMASI PROBLEM HANGİ TARAFTA?

39. OBEZİTENİN NEDENLERİ • Fiziksel aktivitede azalma • Beslenme alışkanlıkları • Yaş (yaşlandıkça artar) • Doğum sayısı • Evlilik • Sigarayı yeni bırakmak • Alkol alımı • Anne veya babanın veya her ikisinin obez olması • Psikolojik problemler • Eğitim düzeyi

40. TÜRKİYEDE ERKEKLERİN %21.2’Sİ KADINLARIN %41.5’İ OBEZ

41. 1000 Kal 1000 Kal

43. YETERLİ VE DENGELİ BESLENME ÖNERİLERİ

46. DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİĞİ YETERLİ VE DENGELİ BESLENME HAREKETLİ YAŞAM YAŞAM TARZI

47. DENGELİ KAHVALTI MENÜ ÖRNEKLERİ • Süt • Haşlanmışyumurta • Domates-salatalık • ekmek • Peynirliomlet • Domates-salatalık • Ekmek • Ihlamur

48. DENGELİ ÖĞLEN VE AKŞAM YEMEĞİ • Mercimekçorba • Etliyapraksarma-yoğurtlu • Meyve • Kıymalıtepsiböreği • Domatessalatası • Ayran

49. FİZİKSEL AKTİVİTE nedir? • Yürümek, • Bahçe işleri ile uğraşmak, • Oyun oynamak, • Araba temizlemek, • Ev temizlemek, • Merdiven çıkmak vb. aktiviteleri • Egzersiz • Sporu kapsar.

50. Okul öncesi ve ilkokul çocuklarının %62’sinin günde 2 saatten fazla TV izlediği, %8.3’ünün ise 4 saatten fazla TV izlediğini saptanmıştır. Arabalar Televizyon Bilgisayar Hareketsizişler