YEME BOZUKLUKLARI

1. YEME BOZUKLUKLARI Dr. Aslıhan Polat Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

2. İçerik • Yeme bozukluklarına genel bakış • Tedavi ilkeleri • Tedavi ekibi • Başvuru güçlükleri • Tıbbi komplikasyonlar • İlaç tedavisi Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

3. Yeme Bozuklukları • Anoreksiya Nervosa • Bulimiya Nervosa • Başka Türlü adlandırılamayan Yeme Bozukluğu Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

4. Anoreksiya Nervosa(DSM-IV) • Yaşı ve boy uzunluğu için olağan sayılan en az kiloda olmayı kabul etmeme (örn: beklenenin %85 inin altında olmaya devam etme) • Düşük vücut ağırlığına karşın kilo almaktan ya da şişman biri olmaktan aşırı korkma • Vücut ağırlığı yada biçimini algılamada bozukluk olması • Üç ardışık siklus amenore Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

5. Beden Kitle İndeksi (BKİ)ICD-10’a göre <17.5 BKİ= kilo (kg) boy(m)² Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

6. Bulimiya Nervosa(DSM-IV) • Yineleyen tıkınırcasına yeme (TY) episodlarının olması • Aynı zaman diliminde çoğu insanın yiyebileceğinden çok daha fazla yiyeceği yeme • Bu episod sırasında yeme kontrolünün kalktığı duygusunun olması • Kendini kusturma, laksatif, diüretik kullanımı, aşırı egzersiz gibi dengeleyici davranışların olması • TY ve dengeleyici davranışların üç ay süreyle haftada iki kez ortaya çıkması Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

7. Epidemiyoloji • Ergenler ve genç kadınlar arasında yaygınlık: %4 • BN (%1-2.8) AN’dan (%0.1-1) daha yaygın. • Eşik-altı durumlar katıldığında oranlar % 8’e ulaşıyor. • Kadınlarda daha fazla ( %90-95 ) Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

8. Başvuru Biçimleri • AN vakalarının %40’ı birinci basamaktaki hekimler tarafından tespit ediliyor. • Bunların % 80’i psikiyatrik tedaviye yönlendiriliyor. • BN vakalarının ise sadece % 11’i saptanabiliyor ve yarısı psikiyatrik tedaviye yönlendiriliyor. Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

9. Klinik Gidiş AN (%) BN(%) • Ölüm 10 1 • İlk atağın devamı 10 10 • Eşik-altı YB 15 20 • YB dönüşümü 15 1 • Klinik YB yok 50 70 Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

10. Tıbbi Komplikasyonlar-1 • Böbrek ve elektrolit bozuklukları: * Hipopotasemi a-Sıvı alımı kısıtlanmış AN b- Kusan, diüretik ve laksatif kullanan BN Sonuç: kalp ritm bozuklukları (EN SIKÖLÜM NEDENİ) , barsak motilitesi sorunları Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

11. Tıbbi Komplikasyonlar-2 • Kalp-damar sistemi: *Düşük kan basıncı, sinüs bradikardisi (metabolik yavaşlamaya uyum çabası) *Ventriküler aritmiler (ani ölüm nedeni) *Mitral valv prolapsusu (AN) *Kardiyomiyopati (hızlı refeeding ve ipeka kullanımında) Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

12. Tıbbi Komplikasyonlar-3 • Sindirim Sistemi: *Parotis ve submandibular bezlerin şişmesi * Özefagus sorunları ( özefajitten rüptüre dek) *Akut mide dilatasyonu (BN’da tıkırcasına yeme, AN’da refeeding sırasında) *Barsak hareket bozuklukları (kramplar, diyare atakları, kabızlık) Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

13. Tıbbi Komplikasyonlar-4 • Endokrin Sistem: * Amenore *Hiperkortizolizm * Düşük T 3 düzeyleri • Metabolik Değişiklikler: *Osteopeni-menopozal osteoporoz kadar ciddi olabilir. *Hiperkolesterolemi Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

14. Tıbbi Komplikasyonlar-5 • Ağız-Diş Sorunları: *Diş yüzeyi hasarı (perilimiyozis), çürükler • Sinir Sistemi: *Ventrikül genişlemesi (psödoatrofi) • Bağışıklık ve hematolojik sistem: *Lökopeni, anemi, trombositopeni Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

15. Zorunlu Yatış Koşulları • BKI <12 • Tıbbi komplikasyonların ileri boyutta olması • Kısa sürede hızlı kilo kaybı • Durdurulamayan kusmalar Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

16. Multidisipliner Tedavi Ekibi • Psikiyatri uzmanı • Kadın-Doğum Uzmanı • Endokrin ve Metabolizma Uzmanı • Acil Dahiliye Uzmanı (Beslenme konusunda deneyimli) • Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı • Diyetisyen Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

17. YB için başlangıç aşamasında en büyük zorluk motivasyon eksikliği ve tedavi reddidir. Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

18. Neler yapılabilir? • Hastalıkla ilgili kapsamlı bilgilendirme • Özellikle tıbbi komplikasyonların açıklanması • Tedavinin amacının ‘kilo aldırmak’ olmadığını vurgulamak • Tedavi sorumluluğunun hastaya verilmesi için hazırlık görüşmeleri Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

19. Tedavide Genel İlkeler-1 • Fiziksel durumun düzeltilmesi, • Yeme bozukluğunun ruhsal ve davranışsal boyutunun ele alınması, • Eşlik eden ruhsal sorunların tedavisi, • Kilonun normal düzeye eriştirilmesi, • Bilişsel-davranışçı yöntemlerle semptomların azaltılması, • Diyet düzenlenmesi ve danışmanlığı, • Uygun psikofarmakolojik tedavi, • Ailenin değerlendirilmesi ve programa katılması Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

20. Tedavide Genel İlkeler-2 • Kronik gidişli hastaların bile, tam açıklanamayan spontan düzelmeleri olabilir. • İyileşen hasta örneklerini diğer hastalara aktarmak gerekli. • Karamsarlık yerine sabırlı ve cesaretlendirici olmak ilk ilkemiz olmalıdır. Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

21. Bilişsel-Davranışçı Tedavi • Özellikle AN’da semptomların ego-sintonik yapısı, • Fiziksel ve ruhsal elementler arasındaki etkileşim, • Yiyecek ve kiloyla ilgini özgün inançlar, • Kendini değerlendirmede ciddi yetersizlik ele alınır. Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

22. Psikiyatrik İlaç Tedavileri-1 • Anoreksiya Nervosa: -Antidepresanlar: Depresyon eşlik eden vakalarda ve relapsların önlenmesi amacıyla kullanımı (SSRI, Mirtazapin, TSA) -Antipsikotikler: Dirençli vakalarda atipik antipsikotikler (olanzapin, risperidon) Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

23. Psikiyatrik İlaç Tedavileri-2 • Bulimiya Nervosa: • Antidepresanlar: Fluoksetin • Antikonvulsanlar (Topiramat) Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD

24. Katıldığınız için teşekkürler… Dr.Aslıhan POLAT KOÜTF Psikiyatri AD