1.62k likes | 2.96k Views
ساختارهای سازمانهای آینده. رحیم فرضی پور مدیر موسسه آموزش عالی آزاد بهار. “If you wait for tomorrow, tomorrow comes. If you don’t wait for tomorrow, tomorrow comes ” ~Sierra Leonian proverb. بهترین ساختار برای سازمانهای آینده چیست؟.
E N D
ساختارهای سازمانهای آینده رحیم فرضی پور مدیر موسسه آموزش عالی آزاد بهار
“If you wait for tomorrow, • tomorrow comes. • If you don’t wait for tomorrow, • tomorrow comes” • ~Sierra Leonian proverb
بهترین ساختار برای سازمانهای آینده چیست؟ بهترین ساختار برای سازمانهای آینده بدون ساختار بودن است
پیش بینی نایزبیت(1980 ) • حرکت از سلسله مراتب به سمت سازمان شبکه ای
انواع ساختار سازماني از دیدگاه هنری مینتزبرگ
انواع ساختار از دیدگاه مینتز برگ ساختار ساده ادهوکراسی بوروکراسی ماشینی ساختار بخشی بوروکراسی حرفه ای
انواع ساختار از دیدگاه مینتز برگ • ساختار ساده • بوروكراسي ماشيني • بوروكراسي حرفه اي • ساختار بخشي • ادهوكراسي
1-ساختار ساده • پیچیدگی کم • رسمیت کم • متمرکز ( اختیارات در دست یک شخص خاص متمرکزاست)
نقاط ضعف • عدم کفایت این ساختار وقتی که اندازه سازمان افزایش می یابد . • بیشترین ریسک را دارد و حول محور خواسته های یک فرد خاص دور می زند
بوروکراسی ماشینی Machine bureaucracy • قوانین و مقررات بسیار زياد است (رسميت بالا) • اختیارات متمرکز می باشد و تصمیم گیری از سلسله مراتب تبعیت می کند
نمو نه ای از بوروکراسی: • سازماندهی بر مبنای وظیفه : Functional structure این نوع سازماندهی ، قدیمی ترین روش و معمول ترین شیوه سازماندهی است و عموماً برای سطوح عملیاتی به کار گرفته میشود .
نقاط ضعف • « مدیر تولید : می دانی اگر ما چیزی تولید نکنیم در اینجا هیچ چیز اتفاق نخواهد افتاد » • « مدیر بخش تحقیق و توسعه : اشتباه می کنی اگر ما چیزی طراحی نکنیم اینجا خبری نخواهد بود » • « مدیر بازاریابی: شما در مورد چیزی صحبت می کنید ؟ تا ما چیزی نفروشیم در اینجا خبری نخواهد بود » • « رئیس حسابداری : اصلاً اینکه شما چه چیزی طراحی تولید یا بفروشید مطرح نیست اگر ما حسابها را بررسی نکنیم در اینجا چه کاری صورت میگیرد ؟»
نقاط ضعف • تخصص گرایی ، تعارض بین واحدهای فرعی سازمان را ایجاد می کند • اهداف واحد وظیفه ای ، اهداف کلی سازمان را تحت الشعاع قرار می دهند • پیش از حد به قوانین توجه می شود برای همین موقعی که مواردی پیش می آیدکه دقیقاً با قوانین تناسب ندارند هیچگونه مجالی برای تغییر و اصلاح وجود ندارد ( کارآمدی بوروکراسی ماشینی برای مسائل روتین و از قبل تجربه شده است ) • به علت وابستگ متقابل واحدها ، عملکرد ضعیف یک واحد تاثیر منفی در سایر واحدها دارد . • انعطاف ناپذیر است
بوروکراسی حرفه ای • استفاده از افراد حرفه ای و متخصص به جای افراد مبتدی و تازه کار • در این ساختار ،قدرت در هسته عملیاتی متمرکز است
نقاط قوت • می تواند وظایف تخصصی را با همان کارایی بالا ( شبيه بوروکراسی ماشینی ) انجام دهد .
افزایش چشمگیر دانش باعث شده که بوروکراسی حرفه ای در دهه 1980 یک طرح ساختاری متداول گردد . • امروزه ساختار غالب سازمانهای اروپایی بوروکراسی حرفه ای می باشد.
4- ساختاربخشی ( شعبه ای ) • بخش ها خود را نوعی شرکت به حساب می آورند که بوروکراسی ماشینی بر آنها کمتر است
نقاط قوت • واگذاری کامل اختیارات و مسئولیت های یک پروژه و برنامه و یا تولید و فروش یک کالا به یک واحد ( مسئولیت پذیری بیشتر و تأکید روی نتایج ) • عملکرد غیر اثربخش یک واحد تأثیر اندکی بر دیگر بخش ها می گذارد. • ایجاد واحد های مستقل و خود گردان ، درون یک سازمان بزرگتر است.
نقاط ضعف : • دوباره کاری در فعالیت ها و مصرف منابع صورت می گیرد (مثلاً هربخش ممکن است یک واحد تحقیقات و بازاریابی داشته باشد و هزینه ها بالاتر می رود ) • بوروکراسی
ادهوکراسی • تفکیک افقی زیاد ، عمودی کم • رسمیت کم • عدم تمرکز • حساسیت و انعطاف پذیری
ساختار ویژه (موقت ) ادهوکراسی • این نوع ساختار منعطف و پویا بوده و ضوابط سازمانی بطور محدود در آن به کار گرفته میشود و ابتکار و خلاقیت و حس مسئولیت طلبی از نتایج آن است که برای محیطهای پویا و پیچیده مناسب است .
نقاط قوت • توانایی در واکنش سریع به تغییرات و ابداعات جدید • تسهیل در هماهنگی بین متخصصان مختلف ( ماتریسی) • زمانی که وظایف آنقدر پیچیده است که از عهده یک شخص بر نمی آید ، استفاده از ادهوکراسی ، ضرورت می یابد .
سازماندهی برمبنای برنامه و پروژه این روش همانند سازماندهی بر مبنای محصول است ولی به جای محصول ،یک برنامه یا پروژه قرار میگیرد بدین ترتیب که فعالیتهای سازمان را در قالب برنامهها و پروژه های مختلف تقسیم مینمایند و هر برنامه یا پروژه را تحت مدیریت خاص در میآورند. این ساختار کاملاً پویا و ارگانیک است که باعث تفاوت با ساختار بخشی شده است
مزایا • ضعف یک بخش از سازمان بر کل سازمان تأثیر نمیگذارد • مشکلات مربوط به ساختارهای بوروکراتیک (کندی کار و سلسله مراتب دقیق ) به حداقل ممکن کاهش مییابد • ساختاری پویا و ارگانیک است • توانایی در واکنش سریع به تغییرات
معایب • از دست دادن نیروهای خوب • کاهش انگیزه پرسنل
سازماندهی خزانهای یا ماتریسی : • این روش تلفیقی از سازماندهی بر مبنای وظیفه و سازماندهی بر مبنای محصول ( مشتری یا ناحیه یا ... )است . که در آن افراد تحت نظارت دو مدیر قرار میگیرند
مزایا • ساختاری پویا و ارگانیک است • توانایی در واکنش سریع به تغییرات • افزایش انگیزه از طریق ایجاد محیطی با هنجارهای آزاد منشانه که باب طبع افراد حرفه ای است. • استفاده از منابع به صورت مشترک در سازمانهای متوسط
سازماندهی بر مبنای دانشbased on knowledge
توسعه ابعاد ساختاری برای سازمانهای دانش محور
پیوستار سازمان مجازی سازمان شبکه ای network سازمان پارندی modular سازمان بدون مرز barrier-free
ساختارهای آینده همانند سازمانها و واحد های آتش نشانی! • اینها نمی توانند محل آتش سوزی آینده را پیش بینی کنند،ولی گروهی را آنچنان توانمند و کارآمد آماده می سازند که می تواند همانند رخدادهای عادی،به هر پیشامد دشوار و پیش بینی نشدنی هم پاسخ مناسب بدهد. اندی گرو – تنها بی پروایان پایداراند
این ساده اندیشی که یک ساختار مشخص را به عنوان راه حل تمام مشکلات سازمانی بیان می کرد ،در آینده هیچ جایگاهی نخواهد داشت .یوریک بلومنفلد-انسان وآینده اش
كارگران علمي (Knowledge Worker) • تنها راه براي ساختن آينده ،نه تدوين استراژي و برنامه خوب ونه طراحي ساختارسازماني مناسب ، بلكه توانمند كردن انسانها مي باشد پیتر دراکر- چالشهای مدیریت در قرن 21
گری همل : سلسله مراتب نه ،رئیس نه،تیم ورهبر • یک رهبر با نشان دادن ظرفیت انجام کار از طریق دیگران و قدرت تیم سازی و کمک به تیم از طریق همکاران انتخاب می شود نه از طریق رهبران ارشد • رهبران به جای اینکه خود را رئیس دیگران بدانند،مسئول آنها می دانند گری همل – آینده مدیریت
بهترین ساختار برای سازمانهای آینده چیست؟ بهترین ساختار برای سازمانهای آینده بدون ساختار بودن است سازمانهایی با نیروهای حرفه ای با تشکر از توجه شما