1 / 24

WIKA

WIKA. WIKA. --pinakamahalagang kasangkapan ng tao sa pakikipagtalastasan. -- behikulo ng ating ekspresyon at komunikasyon na epektibong nagagamit. Isang sistema na binubuo ng mga tunog na isinaayos sa paraang arbitraryo na ginagamit ng mga tao sa pakikipagtalastasan .

grazia
Download Presentation

WIKA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. WIKA WIKA

  2. --pinakamahalagang kasangkapan ng tao sa pakikipagtalastasan. -- behikulo ng ating ekspresyon at komunikasyon na epektibong nagagamit.

  3. Isang sistema na binubuo ng mga tunog na isinaayos sa paraang arbitraryo na ginagamit ng mga tao sa pakikipagtalastasan. • Ang wika ay isang sistema -- anyo– magkakaugnay na anyo o kahulugan -- pangungusap – sintaktik na kaayusan tunog -- nagagawa sa pamamagitan ng mga sangkap sa pagsasalita gaya ng labi, dila, ngalangala, babagtingang tinig. arbitraryo -- may kani-kaniyang set ng palatunugan, leksikal at gramatikal na istruktura na ikinaiba niya sa ibang wika. pantao -- naililipat o naisasalin ang kultura ng mga tao sa pamamagitan ng wikang pantao. pakikipagtalastasan -- pagpapahayag ng mga nararamdaman, opinyon, haka-haka atbp.

  4. Ang wika ay buhay naglalarawan ng kultura ng bansa naglalantad ng saloobin ng tao

  5. Bilinggwal– taong marunong magsalita ng dalawang wika Monolinggwal– isang wika lamang ang alam ng isang tao. Poliglot– mahigitsatatlongwikaangginagamitngisangtao Linggwistika– maaghamnapag-aaralngwika Linggwista– taong nag-aaralngwika Wikangkolokyal– isangistandardnaanyongWikangPambansanasinasalitasapribado at semi- official namgakalagayanngmgataong may pinag-aralan WikangPambansa– isangwikangginagamitsapulitikal, sosyal at kulturalnaaspetongpamumuhay, nagpapakitanaangisangwika ay nagsisilbisabuongmundo

  6. PinagmulanngWika = Teorya ng Wika = • Tore ng Babel Genesis 11:1-9 • Teoryang Bow-wow -- nagsimula sa panggagaya ng mga tunog na nalilikha ng mga hayop hal. Kahol ng aso • Teoryang Dingdong -- tunog ng mga bagay-bagay sa ating kapaligiran na pinaniniwalaang may sariling tunog. Hal. Tunog ng kampana • Teoryang Pooh-pooh -- ang unang mga salita na namutawi sa bibig ng mga sinaunang tao ay mga salitang nagsasaad ng matinding damdamin bunga ng pagkatakot, sakit, labis na katuwaan o kalungkutan. • Teoryang Yo-he-ho -- nagsimula ang wika sa indayog ng awitin ng mga taong nagtatrabaho nang sama-sama • Teoryang Yum-yum -- nagmula sa pagkumpas ng maestro ng musika

  7. Genesis 2:19 -- sinasabinaangwika ay kaloobngDiyossatao. • Jean Jacques Rousseau -- angkalayaanngtaoangnagtulaksakanyanalumikhangwika. Angunangwika ay magaspang at primitibo • Aramean -- sinaunangtaonananirahansa Syria at Mesopotamia naangwika ay ARAMAIC nanagmulasa Afro- Asiatic Timog- SilangangKanluranngAsya.

  8. Paano Nagsimula ang Wika? • Ehipto Haring Psammatichos– sadyang natututunan ang wika • Charles Darwin “ Origin of Language” sinasabi niyang ang pakikipagsapalaran ng tao para mabuhay ang nagturo sa kanila upang makalikha ng wika. • Plato -- nabuo ang wika ayon sa batas ng pangangailangan • Siyentipiko– “ Homo Sapiens” unggoy – tayo ay nagmula sa unggoy kung kaya’t ang tunog na nalilikha ng unggoy ang siyang pinagmulan ng wika. • Rene Descartes– ayon sa kanya, mas mataas ang antas ng tao kaysa sa hayop kung kaya’t ang wika ang nagpapatunay na ang tao ay kakaiba.

  9. TungkulinngWika • Ferdinand Sausure-- isang functionalist -- maskailanganpagtuunanngpansinanganyo at paraanngwikangginagamit, subalitsakatunayan, angkahuluganngsinasabingnagsasalita ay nakasalalaysaparaan at anyongpagsasalita. -- angbawatsalitangginagamit ay makabuluhan at magkakaugnay.

  10. Emile Durkheim (1985) “ AmangMakabagongSosyolohiya” -- anglipunan ay nabubuosapamamagitanngmgataongnaninirahansaisangpook o lokalidad at angbawatisa ay may kani-kaniyangpapelnaginagampanan. -- “Angtao ay nabubuhay, nakikipagtalastasan at nakikisamasalipunangkinabibilanganniya.

  11. AyonkayJakobson (2003)– may animnaparaannapaggamitngwika • Pagpapahayag ng Damdamin ( Emotive) -- palutangin ang karakter ng nagsasalita. • Paghihikayat (conative) -- ginagamit ang wika upang mag-utos, manghikayat o magpakilos • Pagsisimula ng pakikipag-ugnayan (Phatic) -- panimula sa isang usapan o pakikipag-ugnayan sa kapwa. • Paggamit bilang Sanggunian (referential) -- ginagamit ang wikang nagmula sa aklat at iba pang babasahin bilang sanggunian o batayan ng pinagmulan ng kaalaman. • Pagbibigay ng Kuro-kuro (metalingual) -- ginagamit ang wika sa pamamagitan ng pagbibigay ng komentaryo sa isang kodigo o batas. • Patalinghaga (poetic) -- masining na paraan ng pagpapahayag gaya ng panulaan,prosa atbp.

  12. Ayonkay M.A.K. Halliday (1973) 7 Tungkulin ng Wika – “Explorations in the functions of Language • Pang-instrumental -- tugunanangpangangailangan • Panregulatori -- pagkontrolngugali o asalngtaohal. Pagbibigayngdireksyon • Pang-interaksyon -- paraanngpakikipagtalakayanngtaosakanyangkapwa. • Pampersonal -- pala-palagay o kuro-kuro; talaarawan at jornal • Pang-imahinasyon -- malikhaingguni-guningisangtaosaparaangpasulat o pasalita. • Pang-heuristiko -- pagkuha p paghahanapngimpormasyonhal. Pag-iinterbyu,pakikinigsaradyo • Pang-impormatibo -- pagbibigayngimpormasyonsaparaanpasulat o pasalitahal. Ulat, pamanahunangtesis, panayam at pagtuturo.

  13. BATAS NG WIKA

  14. Artikulo 14, seksyon 3 ng Saligang Batas (1935) – “Ang kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagkakaroon ng isang wikang pambansa na nababatay sa isa sa mga umiiral na wika…” • Batas Komonwelt Blg. 184 (1936) -- Lumikha ng isang lupon at itinakda ang mga kapangyarihan nito kabilang na rito ang pagpili ng isang katutubong wika na siyang pagbabatayan ng wikang pambansa.

  15. Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 (1937)– Ipinahayag na ang Tagalog ang siyang magiging batayan ng wikang pambansa ng Pilipinas. • Kautusang Tagapagpanaganap Blg. 263 (1940)– Nagbigay ng pahintulot sa pagpapalimbag ng isang diksyunaryo at ng balarila ng wikang pambansa at itinagubilin din ang pagtuturo ng wikang pambansa sa mga paaralan, pambayan man o pampubliko.

  16. Batas KomonweltBlg. 570 (1976) – PinagtibaynaangwikangpambansangPilipinas ay magingisasamgaofisyalnawikangbansa. • ProklamaBlg. 12 (1954) – NilagdaanngPangulong Magsaysay angbatasnanagpapahayagngpagdiriwangngLinggongWikasimulaMarso 29 hanggangAbril 4 ayonsamungkahingSurianngWikangPambansa. • ProklamaBlg. 186 (1959) – NilagdaanngPangulong Magsaysay at sinusuganangProklamaBlg. 12; s 1954. ItinakdaangpagdiriwangngLinggongWikasimulaika – 13 ngAgostohanggang 19 taon-taon.

  17. KautusangPangkagawaranBlg. 7 (1957) – NilagdaanniKalihim Jose Romero at itinagubilinnakailanman at tinutukoyangwikangpambansa, angsalitang Pilipino angitatawag. • KautusangPangkagawaranBlg. 24 (1962) – NilagdaanniKalihim Alejandro Roses at iniutosnasimulasaTaong-Aralan ‘63-64, angmgasertifiko at diploma ngpagtatapos ay ipalilimbagsaWikang Pilipino. • KautusangTagapagpaganap Blg.60 (1963) – NilagdaanngPangulongMacapagalangpag-uutosnaawitinangPambansangAwitngPilipinassatitiknitong Pilipino.

  18. KautusangTagapagpaganapBlg. 96 (1967) –NilagdaanngPangulong Marcos at itinadhananaanglahatngedipisyo, gusali at tanggapanngpamahalaan ay pangangalanansa Pilipino. • Memorandum SirkularBlg. 96 (1967) -- NilagdaanniKalihim Rafael Salas at ipunag-utosnaangmgaletterheadsngmgatanggapan at pamahalaan ay isulatsa Pilipino. • Memorandum Sirkular 199 (1968) – Itinagubilinangpagbuong seminar sa Pilipino ngmgakawaningpamahalaan. Ang seminar ay idaraosngSurianngWikangPambansasaiba’tibangpookpanlinggwistikangkapuluan.

  19. KautusangTaganapagpaganapBlg. 187 (1969) -- NilagdaanngPangulong Marcos at inutossalahatngkagarawan, kawanihan, tanggapan at iba pang sangayngpamahalaannagamitinangwikang Pilipino hanggatmaaarisaLinggongWikangPambansa at pagkaraan man salahatngofisyalnatransakyan at komunikasyon. • Memorandum SirkularBlg. 384 (1970) -- IpinalabasniKalihimTagapagpaganap Alejandro Melchorangpagtatalagang may kakayahangtauhanupangmamahalasalahatngkomunikasyonsa Filipino salahatngkagawaran, kawanihan, tanggapan at iba pang sangayngpamahalaan.

  20. KautusangTagapagpaganapBlg. 304 (1971) – NilagdaanngPangulong Marcos angpagpapanaulisa dating kayarianngSurianngWikangPambansa at nililiwanagangmgakapangyarihan at tungkulinnito. • AtasngPanguloBlg. 73 (1972) -- NilagdaanngPangulong Marcos at nag-atasngSurianngWikangPambansanaisalinangSaligang Batas samgawikangsinalitang may limampunglibongmamamayanalinsunodsaprovisyonngSaligang Batas, Artikulo XV, seksyon 3.

  21. Artikulo XV, Seksyon 3 (1973) -- “ Angpambansangasemblea ay dapatgumawanghakbangsapagpapaunlad at formal naadapsyonngpanlahatnawikangpambansanamakikilalang Filipino. • KautusangpangkawagaranBlg. 25 (1974) – NilagdaanniKalihim Juan Manuel angpagpapatupadsapatakarangEdukasyongBilinggwalsamgapaaralan. • Artikulo XIV, seksyon 3 (1987) -- “ AngwikangpambansangPilipinas ay Filipino. Samantalangnililinang, ito ay dapatpayabungin at pagyamanin pa saligsaumiiralnawikasaPilipinas at iba pang mgawika. seksyon 6—midyum ngopisyalnakomunikasyon seksyon 7 – wikangopisyalngpilipinas—Filipino; wikangpantulongsamgarehiyon—pantulongsapagtuturo.

  22. Kautusang Blg. 52 – Pinalabas ni Kalihim Lourdes Quisumbing ang pag-uutos sa wikang Filipino bilang wikang panturo sa lahat ng antas sa paaralan kaalinsabay ng Ingles. • Kautusang Pangkagawaran Blg. 21 (1990)– Iniutos ni Kalihim Isidro Carino na gamitin ang wikang Filipino sa pagbigkas ng panunumpa ng katapatan sa Saligang batas at sa bayan natin.

  23. Proklama blg. 1041 (1997) – Nilagdaan at ipinalabas ng Wikang ng taun-taon sa iba’t ibang sangay at tanggapan ng pamahalaan at sa mga paaralan. • Praymer sa Revisyon ng Ortografiyang Filipino (2001) – Inilabas ng Komisyon ng Filipino ang Revisyon sa mga tuntunin ng Ortografiyang Filipino tungo sa istandardisasayon at intelektwalisasyon ng wikang pambansa.

  24. Dahilan kung bakitTagalog • Masmaramiangnakapagsasalita at nakauunawa. • MasmadalingmatutuhanangTagalog, kung anoangbigkas ay siyangsulat. • TagalogangginagamitsaMaynila. • May historikalnabasehan– itoangwikangginamitsahimagsikannapinamunuanni Andres Bonifacio. • May mgaaklatnapanggramatika at diksyunaryoangwikangTagalog.

More Related