MEVSİMSEL İNFLUENZA

1. MEVSİMSEL İNFLUENZA Uzm.Dr.Tunga BARÇIN Enfeksiyon Hast. ve Kl. Mikrobiyoloji

2. Tarihçe • Bu tür bir salgın şeklinde bilinen ilk grip salgını, "İspanyol gribi" olarak da adlandırılan 1918 salgınında, yaklaşık iki yıl içerisinde 500 milyon kişi hastalığa yakalandı ve 50 ila 100 milyon kişi hayatını kaybetti. • Bu salgına yol açan grip virüs H1N1 virüsünün atasıydı. • 1976 salgınında 1 kişi hastalıktan 25 kişi virüs aşısına bağlı oluşan yan etkilerden hayatını kaybetti. • Bu nedenle 1976 salgını, "domuz gribi fiyaskosu" olarak da bilinir. • 1988 salgınında sadece hamile bir kadın hayatını kaybetti. • 2009 yılında Meksika'da başlayıp dünyaya yayılan virüs,191 ülkede yaklaşık 800,000 kişide görüldü, 8238 kişi H1N1 virüsü nedeniyle yaşamını yitirdi

18. Kâbusgeri mi dönüyor? • 22.02.2013 • 3 yıl önce tüm dünyada binlerce kişiye bulaşan ve yüzlercesinin de ölümüne neden olan H1N1 virüsü kaynaklı 'A gribi' son bir hafta içinde adeta Türkiye'yi kuşattı. • Batı komşumuz Yunanistan'da son bir haftada halk arasında 'domuz gribi' olarak bilinen hastalığa yakalanan 12 kişi hayatını kaybetti • H1N1 virüsü tespit edilen 42 kişiden 15'i ise yoğun bakımda tedavi görüyor. • Her yıl yüz binlerce vatandaşının ülkemizi ziyaret ettiği Rusya'da ise Puşkino kentinde 8 yaşında bir erkek A gribinden hayatını kaybetti. • Moskova'da 11 yaşında bir kız çocuğu H1N1 şüphesiyle hastaneye yatırılırken, Habarovsk kentindeki okulda bir öğrencide H1N1 tespit edildi. 

19. Vaka Yönetimi • Vaka Tanımı • İnfluenza mevsiminde; başka bir nedenle açıklanamayan 38°C’yi (koltuk altı) geçen ateş ve yaygın vücut ağrısı bulunan bir hastada; • öksürük, • boğaz ağrısı veya burun akıntısı semptomlarından birinin varlığı.

20. Hafif-orta ağırlıkta semptomlarla seyreden vakalar • Klinik bulguları hafif seyreden, genel durumu iyi olan, ağırlaştırıcı risk faktörü olmayan kişiler. • Bu grup hastalara antiviral tedavi önerilmemekle birlikte, hastalığın ilk 48 saati içinde hekim, hastanın özelliklerini değerlendirerek karar verebilir. • Bu grup hastalara; şikâyetlerinin üç günden daha uzun aynı şiddette devam etmesi, şikâyetlerinin şiddetlenmesi veya ek şikâyetlerin ortaya çıkması halinde tekrar başvurması önerilir.

21. Ayaktan Hasta Takibi • Virusun yayılımını engellemek için uyulması gereken hijyen kuralları: • Öksürüp, aksırırken ağız/burun bir mendille kapatılmalı • El hijyeni için su ve sabun kullanılır • Alkol bazlı el dezenfektanlarından da yararlanılabilir • Hasta kişi ellerini kurulamak için dokuma havlu değil, kağıt havlu kullanmalıdır. • Hasta kişi, 24 saat boyunca ateşsiz olana kadar evde kalmalıdır. • Mümkünse hasta tek başına bir odada izole edilmelidir. • Hastalığı süresince cerrahi maske kullanmalıdır. • Hastalık süresince ziyaretçi kabul edilmemeli

22. Ayaktan Hasta Takibi • Evde hasta bakımını tek bir kişi üstlenmelidir. • Bu kişinin, influenza komplikasyonları açısından risk taşımıyor olması gereklidir. • Evde hasta bakımını üstlenen kişi, el hijyeni kurallarına uymalıdır • Hasta ile yüz yüze temas etmemeli, arada en az 1 metre mesafe bırakmalı ve cerrahi maske kullanmalıdır. • İnfluenza komplikasyonları açısından risk taşıyan bakıcılara, antiviral profilaksi başlanması uygun olur. • Bakım veren kişiler, hastalık semptomları açısından kendilerini takip etmelidirler. • Hastanın çamaşırları normal deterjan ile sıcak suyla yıkanmalıdır. • Tabak/çatalın bulaşık makinesinde yıkanması ya da sabun/deterjan ile yıkanması yeterlidir.

23. Hastaneye Başvuru Kriterleri • Ayaktan takip edilen hastalar aşağıdaki durumlardan birinin gelişmesi durumunda hemen hastaneye başvurmaları konusunda yazılı ve sözlü bilgilendirilmelidir. • Takipne (solunum sayısının okul öncesi çocuklar ve bebeklerde >40/dakika, okul çağındaki çocuklarda >30/dakika, erişkinde 24/dakika olması) • Göğsünde nefes alırken çekilme (retraksiyon) • Burun kanatlarının solunumla hareket etmesi • Dudaklarda ve/veya parmak uçlarında morarma olması • Ağızdan gıda alamama (Ağızdan beslenmenin yetersiz kalması)

24. Hafif-orta ağırlıkta semptomlarla seyredip, ağır hastalık için risk faktörü bulunanlar • Ağır hastalık için risk faktörleri: • Gebeler ile doğum veya düşük yapmış (ilk 15 gündeki) kadınlar, • İki yaşından küçükler • Kronik hastalığı olanlar • Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar • 19 yaşından küçük olup sürekli aspirin kullanması gerekenler • 65 yaş üstü • Bu grup hastalara antiviral tedavi önerilir.

25. Ciddi vakalar • Solunum güçlüğü • Takipne • Bilinç bulanıklığı • Ciddi ve inatçı kusma, • Genel durumunda kötülük ve üç günden fazla süren ateş varlığı. • Bu grup hastalar yatırılır ve antiviral tedavi başlanır

26. Yunanistan'da "domuz gribi" alarmı • Giriş Saati: 21.02.2013 14:37 Güncelleme : 21.02.2013 15:50 • Yunanistan'da, "domuz gribi" olarak bilinen H1N1 virüsünden 12 kişi öldü. • Yunanistan Bulaşıcı Hastalıkları Kontrol ve Önleme Merkezi (KEELPNO), ülkede şu ana kadar 42 kişide domuz gribi vakası tespit edildiğini, bunlardan 15'inin yoğun bakımda tedavileri sürerken, 12'sinin hayatını kaybettiğini açıkladı. • KEELPNO'dan yapılan açıklamada, iklim koşulları nedeniyle H1N1 virüsünün ülkede önümüzdeki günlerde de etkinliğini sürdürmeye devam edeceği belirtilerek, başka ciddi vakalarla da karşılaşma olanağı bulunduğuna dikkat çekildi.

27. H1N1 paniği sona erdi • Giriş Saati : 07.02.2013 11:52Güncelleme : 07.02.2013 > • İstanbul’dan Tekirdağ Devlet Hastanesi'ne sevk edilen ve burada H1N1 virüsü şüphesiyle tedavi altına alınan 3,5 yaşındaki Duhanberk Kayabaşı’nın tahlil sonuçları negatif çıktı. • Üst solunum yolu hastalığı teşhisi konan küçük çocuk tedavisinin ardından taburcu edilecek. • 3 gün önce İstanbul'daki hastanelerde yer olmadığı gerekçesi ile Tekirdağ'a sevk edilen ve H1N1 virüsü şüphesiyle tedavi altına alınan 3,5 yaşındaki Duhanberk Kayabaşı'nın İstanbul'da yapılan tahlillerinde virüse rastlanılmadı.

28. Şanlıurfa'da domuz gribi vakası • Giriş Saati: 25.12.2012 22:59 Güncelleme : 25.12.2012 23:07 • Şanlıurfa İl Sağlık Müdürlüğü, 1 kişiye H1N1 (domuz gribi) teşhisi konulduğunu açıkladı. • Şanlıurfa merkezde yaşayan Sabiha M. (31) domuz gribi şüphesiyle Şanlıurfa Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesine başvurdu. • Sabiha M.'nin, tahlil sonuçlarının pozitif çıkması üzerine Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Yoğun Bakım Servisinde karantinaya alındığı ve sağlık durumunun ciddiyetini koruduğu öğrenildi.  • Öte yandan; Şanlıurfa Valiliğinden konuyla ilgili hastanelerde ve sağlık ocaklarında herhangi bir tedbir alınıp alınmadığıyla ilgili açıklama yapılmadı.

33. Profilaksi ve Tedavi •  CDC, dört durumda profilaksi önermektedir. • Profilaksi verilecek kişinin risk grubunda olması • Gerçek temas öyküsü olması • İlacın hastalık başlangıcından itibaren ilk 48 saatte verilmesi • Profilaksi, aile içi veya yakın temas bulaşları içindir. • ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri (CDC) hastalıktan korunma veya tedavisi için Tamiflu (oseltamivir) ya da Relenza (zanamivir) önermektedir. • İzole edilen virüs üzerinde ABD ve Meksika'da yapılan deneylerde amantadine ve rimantadine'e karşı dayanıklı olduğu tespit edildi. • Yapılan önemli hatalardan biri, doktorların grip düşündükleri herkese ilaç vermeleridir.

34. Profilaksi ve Tedavi • DSÖ yüksek riskli gruplara erken tedavi önermektedir. • Yani tedaviye ilk 48 saat içinde ve ideal olarak da ilk 24 saatte başlanması gerekmektedir. • Örneğin bir gebe, iki yaş altı çocuk veya astımlı bir hasta geldiğinde test yapılmadan hemen ilaç başlanmalıdır. • Gebelerde, sistemik etkisi nedeniyle oseltamivir daha uygundur. • Hafif hastalığı olan ve risk taşımayan bir kişide, domuz gribi düşünülse bile ilaç verilmesi gerekmemektedir. • Yani ilaca, hastanın durumuna ve riskine göre başlanmalıdır.

35. Tedavi

36. Tedavi

37. PROGNOZ ve MORTALİTE • ABD, Arjantin ve Kanada’dan yapılan yayınlarda pandemik H1N1 influenza nedeniyle hastaneye yatırılan çocukların: • %19-21’inin yoğun bakım gereksinimi gösterdiği, • %10-17’sinin ise mekanik ventilasyon gerektirdiği rapor edilmiştir • Birmingham’da yoğun bakım ihtiyacı gösteren çocukların hepsinin altta yatan hastalığının olduğu bildirilmiştir.

38. Erken Tanı-Tedavi • Bazı çalışmalar ölen hastalardan hiçbirine erken dönemde veya semptomları ortaya çıktıktan sonraki 48 saat içinde antiviral tedavi (oseltamivir) başlanmadığını göstermektedir.

40. Aşılama • Literatürde çeşitli üreticilerin sağladığı dört tür aşı ile ilgili yayınlar ağırlıklıdır . • Trivalan inaktif aşı (TIV) • Yüksek doz trivalan inaktif aşı • Canlı atenüe aşı (LAIV) • Adjuvanlı aşılar (8-10)

41. Aşılama • Günümüzde influenza aşılaması uygulamaları ile ilgili iki farklı politika mevcuttur. • Bazı ülkeler bütün bireylerin aşılanmasını diğer bir grup ise sadece riskli grupta yer alanların aşılanmasını önermektedir. • ABD başta olmak üzere bir kısım ülkeler altı aydan büyük olan tüm bireylerin her yıl aşılanmasını önermektedir . • Ancak, bu politikanın uygulandığı ülkelerde influenza benzeri hastalıklarla ilişkili ölüm oranlarının, iş gücü kaybının ve influenza benzeri hastalık oranlarının azalmadığı bilimsel olarak gösterilmiştir • Bu nedenle risk grupların aşılanması önerilmektedir.

42. Aşı yapılması önerilen risk grupları • 65 yaş ve üstündekiler • Huzur evi ve bakım evlerinde kalanlar • Kronik hastalığı olan bireyler • Bağışıklık sistemleri baskılanmış kişiler • Uzun süreli aspirin tedavisi alan 19 yaş altındakiler, • Hamileler (ilk üç aydan itibaren) ve emziren anneler • Risk grubunda yer alanlarla aynı ortamda yaşayanlar • Sağlık çalışanları

43. Amerika Birleşik DevletleriBaşkanıBarack H. Obama'ya domuz gribi aşısı vurmak üzereyken (20 Aralık 2009)

44. İLETİŞİM BİLGİLERİ • Uzm.Dr.Tunga BARÇIN • Mardin Park Hastanesi • Enf.Hast. ve Kl.Mikrobiyoloji Uzmanı • İletişim: 505 751 3530 • tunga_440@mynet.com • TEŞEKKÜRLER