650 likes | 3.15k Views
SAFRA YOLLARINDA GİRİŞİMSEL YÖNTEMLER. Dr. Kadir Geylani Korur . Perkütan Biliyer Girişim: Genel Endikasyonlar. Biliyer Obstrüksiyon Biliyer Kaçak / Yaralanma. Biliyer Obstrüksiyon Nedenleri. Malign Obstrüksiyon Hiler Kolanjiokarsinom (Klatskin Tümör) Pankreas Ca Safra Kesesi Ca
E N D
SAFRA YOLLARINDA GİRİŞİMSEL YÖNTEMLER Dr. Kadir Geylani Korur
Perkütan Biliyer Girişim: Genel Endikasyonlar • Biliyer Obstrüksiyon • Biliyer Kaçak / Yaralanma
Biliyer Obstrüksiyon Nedenleri • Malign Obstrüksiyon • Hiler Kolanjiokarsinom (Klatskin Tümör) • Pankreas Ca • Safra Kesesi Ca • Ampüller / Duodenal Ca • Metastatik Ca (Mide, Kolon vs) • Benign Obstrüksiyon • Taş (Koledok, Sistik kanal) • Striktür (Taş, Cerrahi) • Parazitozlar (Ascaris, Fasciola hepatica, Hidatid kist) • Koledok kistleri
Biliyer Kaçak/Yaralanma Nedenleri • İatrojenik yaralanma • ERCP (Endoskopik girişim) • Cerrahi (Lpx) • Travmatik yaralanma • Ateşli silah • Delici-kesici aletler • Bilio-enterik anastomoz kaçağı • Klx güdük kaçağı (+Distal obstrüksiyon) • Bilio-enterik fistül (Taş, ülser, iatrojenik)
Safra Sistemi Girişimleri • Perkütan Transhepatik Kolanjiografi (PTK) • Perkütan Biliyer Drenaj (PBD) • Perkütan Balon Dilatasyon • Perkütan Stent Yerleştirilmesi • Perkütan Kolesistostomi (PK) • Perkütan Taş Çıkartılması • Perkütan Balon Sfinkteroplasti
Kontrendikasyonlar : • Düzeltilemeyen kanama diyatezi • Polikistik karaciğer hastalığı • Massif assit • Başlarken : • Kanama hikayesi,platelet,PT, PTT, INR, Cr ve bilirubin • Tüm hastalara antibiyotik • Önceki BT, ERCP, MRCP
Eksternal biliyer drenaj : • Hastanın günde birkaç kez drenaj için ihtiyacı olacak eksternal drenaj torbalarının bağlanması • Drene edilen safra ile birlikte elektrolitler kaybedilir ve oral/IV olarak yeine konmalıdır: RL • Eksternal drenler bazen gerekli olsa da, günlük kateter bakımı ve safra tuzlarının kaybı yanında hasta için ekstra çalışma ve rahatsızlık nedeniyle drenaj yöntemi için ilk seçenek değildir
İnternal-eksternal biliyer drenaj : • İE-BD’lar sadece obstruksiyon kılavuz telle geçilebildiği zaman yerleştirilir • Kateterin internal ve eksternal bileşeni vardır • İnternal bileşen obstruksiyonun hem proksimaline hem de distaline gelecek şekilde multipl yan delikleri olan kateterin distal kısmı ve kateteri duodenumda emniyete alan kilitleme loop’undan oluşur • Eksternal bileşen dışarıya safra drenajını sağlar • Eksternal bileşen biliyer sisteme perkütan yaklaşımı sağlayarak takip eden işlemlerin performansını kolaylaştırır
İşlem sonrası : • 6 saat yatak istirahati ve antibiyotiklere devam edilmesi • 1 hafta boyunca 8 saatte 1 sadece 5-10 cc SF ile irrigasyon ( eğer hemobiliya mevcutsa daha sık yıkama ) • İE-BD’ı en az 5 gün boyunca eksternal drenaj için tut ( genellikle daha sonra İE-BD eksternal portunun kapatılması hastaya internal drenajı sağlar ) • Elektrolit kaybını yerine koymak özellikle uzun süreli eksternal drenajlarda önemlidir
Sık problemler ve komplikasyonlar : • Ağrı • Kateter oklüzyonu, kateterin yerinden çıkması ve cilt yerinde enfeksiyon • Kolanjit, biliyer sepsis • Kanamayla birlikte perihepatik veya intrahepatik hematom veya hemobiliya • Metal stentin duodenumda oluşturduğu erozyona bağlı ağrı ve/veya kanama
PTK ve Giriş Darlığın Geçilmesi
PBD-İE PBD-E
Malign Biliyer Obstrüksiyonlarda Girişimler Perkütan Transhepatik Stent Kolanjioplasti
Perkütan Stent Kolanjioplasti 1. Perkütan Transhepatik Kolanjiografi (PTK) 2. Perkütan Biliyer Drenaj (PBD) 3. Perkütan Balon Dilatasyon 4. Perkütan Stent Yerleştirilmesi *Direkt olarak (kateter drenajı yapılmadan) stenleme *Balon dilatasyon stent yerleştirildikten sonra
Olgu 1: Pankreas Başı Ca Stent Kolanjioplasti
Olgu 2: Pankreas Başı Ca Stent Kolanjioplasti PTK Stent Sonrası
Hiler Obstrüksiyonlarda Stentleme Teknikleri (2 Kanal + 2 Stent) (1 Kanal + 2 Stent) (1 Kanal + 1 Stent) T- Stentleme Y- Stentleme
Olgu 3: Bismuth Tip II Kolanjiokarsinom Biduktal Y Stent PTK
Olgu 4: Tip III-A Klatskin Tümör T-Stentleme
Olgu 5: Tip III-B Klatskin Tümör T-Stentleme
Olgu 6: Tip IV Klatskin Tümör Biduktal Stent PTK
Olgu 7: Tip IV Klatskin Tümör Bilateral Balon Dilatasyon PTK
Benign Biliyer Hastalıklarda Girişimler • Perkütan Transhepatik Kolanjiografi (Girişimin ilk basamağı) • Perkütan Biliyer Drenaj (Obstrüksiyonun akut olarak giderilmesi) • Perkütan Balon Dilatasyon (Anastomoz darlığı) • Perkütan Taş Ekstraksiyonu (Taş çıkartılması/fragmantasyonu) • Perkütan Kolesistostomi (Taşlı veya Taşsız Akut Kolesistit)
Biliyer Sistem Yaralanmaları • Cerrahi • İatrojenik ligasyon/kesi (erken dönem) • Termal/iskemik injuri • Postop benign striktür (geç dönem) • Travmatik • Kesici-delici alet yaralanması • Ateşli silahlarla yaralanma • Endoskopik/perkütan girişim • Enfeksiyöz/İnflamatuar • Akut kolesistit SK ampiyemi Gangren Nekroz Perforasyon
Biliyer Sistem Yaralanmaları Lpx Klx + Anatomik varyasyon
Lpx Klx esnasında yaralanma riski yüksek sistik kanal varyasyonları Sağ lateral (%50) Anterior spiral Posterior spiral Düşük Lateral Düşük medial Proksimal
Lpx Klx esnasında yaralanma riski yüksek intrahepatik varyasyonlar
Biliyer Sistem Yaralanmaları • Erken dönem (saatler-günler) yaralanmalara acil girişim gerekir • Prezentasyon şekli • Saf kaçak (ör. kesiler) • Obstr + kaçak (ör. retained koledok taşı + güdük kaçağı) • Saf obstr (ör. ligasyon) • Prezentasyon şekline göre girişim seçimi • Küçük kaçak ve distal açık ise = PKD • Kaçağa ek olarak obstr. varsa = PBD
Akut Kolesistit’de girişimler Perkütan Kolesistostomi (PK)
Akut Kolesistit’de girişimler Perkütan Kolesistostomi (PK)
PK-Teknik • Görüntüleme kılavuzluğunda • US + Fluoroskopi eşliğinde (ideal) • Tek başına US (hasta yatağında) • Giriş rotası • Transhepatik • Transperitoneal
Transhepatik Rota Transperitoneal Rota
TRANSHEPATİK Safra kaçağı nadir SK fikse, giriş kolay Kateter çıkma ihtimali düşük İntrahepatik injuri riski var Fundusa giriş zor (non-fikse) TRANSPERİTONEAL Kaçak riski yüksek SK mobil, giriş zor Kateter çıkma ihtimali yüksek İntrahepatik injuri riski yok SK’nin istenilen kısmına giriş mümkün PK-Giriş Rotaları
PK-Komplikasyonlar • Major (%5) • Sepsis • Safra kaçağı (kateter çevresinden sızma) • Minor • Safra peritoniti • Giriş rotasında vasküler, biliyer veya barsak yaralanmaları
PK-İzlem • 24-48 saat sonra transkateter kolanjiografi • Taş yok ve sistik kanal açıksa; Kateter çıkartılır (Çıkartmadan önce yıkama ve re-aspirasyon) • Taş varsa; Elektif klx’e kadar (8-10 gün) kateter kalmalıdır
Akut Kolanjit ve Kolanjitik abselerde girişimler Perkütan Biliyer Drenaj (PBD)