150 likes | 448 Views
Hazırlayan. Filiz SÜTCÜ Memleketi : Ordu Doğum tarihi: 1993 Lise: Esatpaşa Anadolu Ticaret M.L. Bilgisayar Bölümü Üniversite: Yeni yüzyıl Üniversitesi Tıbbi Görüntüleme Teknikleri. Nükleer Tıp Tanımı, İçeriği ve Tarihçesi. Tanımı.
E N D
Hazırlayan • Filiz SÜTCÜ • Memleketi :Ordu • Doğum tarihi: 1993 • Lise: Esatpaşa Anadolu Ticaret M.L. Bilgisayar Bölümü • Üniversite: Yeni yüzyıl Üniversitesi Tıbbi Görüntüleme Teknikleri
Tanımı En basit tanımıyla nükleer tıp hastalıkların tanı ve tedavisinde radyoaktif maddelerin kullanımıdır. Nükleer tıp bölümlerinde hemen her organ sistemiyle ilgili hastalıklarda fonksiyon (işlev) görüntülemesi yapılmaktadır.
Tarihçesi • Nükleer tıp tarihçesi 1800`lü yılların başında İngiliz kimyager John Dalton`un atom teorisini ortaya atmasından, WilheimConradRoentgen`in1895`de X ışınlarını bulması, 1928`de Amerika`da Ernest Lawrence`ın siklotronuyapması süresince devam etmektedir. Nükleer tıp gelişimindeki en önemli adım 1934yılında Marie Curie`nin yapay radyoaktiviteyi keşfetmesidir. Ancak birçok tarihçi nükleer tıbbın gerçek başlangıcı olarak radyoaktif iyodun toksik guatr (zehirli guatr) tedavisinde kullanılmaya başlandığı 1940`lı yılları göstermektedir.
Halen nükleer tıp görüntülemelerinde en sık kullanılan radyoaktif madde olan teknesyum yapay olarak 1937 yılında üretilmiş, 1965yılından sonrada ticari üretim, dağıtım ve kullanımı başlamıştır. Takip eden yıllarda karaciğer-dalak, ve beyin görüntülemesinde kullanılan ajanlar bulunarak nükleer tıp günümüze kadar süren hızlı gelişmesine başlamıştır. • Nükleer tıp alanında ilk uzmanlar 1972 yılında Amerika Birleşik Devletleri`nde yetişmeye başlamıştır.
Kullanılan Bazı Terimler: • Sintigrafi: Nükleer tıpta yapılan işleme verilen isimdir. Etkin radyoaktif bir maddenin genellikle damardan verilmesinden sonra "Gamma kamera" denen görüntüleme aygıtıyla işlev bilimsel bir durumun (organdaki kanlanma vb. değişim) görüntülenmesi tekniği olup, kemik, kalp, beyin ve dinamik böbrek sintigrafisi gibi türleri bulunmaktadır. Troid Sintigrafisi
Radyofarmasötik: Nükleer tıpta hastalara çeşitli yollarla verilebilen (enjeksiyon veya ağızdan) çok düşük miktar radyoaktivite ve buna bağlanan kimyasal ilaçlardan oluşan maddelere denilir. • PlanarGörüntü: Nükleer tıpta çekilen filmler eğer tek düzlemde ve 2 yönde çekiliyorsa planar yöntemle elde edilir.Organınikiboyutlugörüntüsüvefonksiyonuhakkındabilgiverir.
Kullanılan Görüntüleme Yöntemleri SPECT (SinglePhotonEmissionTomography- Tekli Foton Emisyon Tomografi): Filmi alınacak organın çevresinden 180 veya 360 derecelik açı boyunca görüntüler alınır. Çekim sonucunda bilgisayar yardımıyla ham görüntüler işlemden geçirilir. Bu yöntemde çekilen organlar 3 boyutlu olarak incelenir.PET: Burada kullanılan radyoaktivite pozitron yayan ışınlardır. Spesifikbir organ ,tümörveyaherhangibiraktifmetabolikalandafonksiyonhakkındabilgiverirkenaynızamandaüçboyutlugörüntülemesağlar.
PET-CT SPECT
Diğer teşhis ve tedavi yöntemleriyle karşılaştırıldığında genellikle daha güvenli ve ekonomik olduğu söylenebilir. Teşhiste radyolojik tetkiklerden farkı, Nükleer tıbbın organların özellikle fonksiyonuna veya çalışmasına has bilgiler vermesidir. Nükleer Tıpta hastalıkların tanı ve tedavisi için çok düşük miktarda radyoaktif madde içeren ve radyofarmasötik adı verilen maddeler kullanılır.
Radyofarmasötikler spesifik olarak organlara veya dokulara yönlenebilen maddelerdir. Nükleer Tıpta kullanılan radyofarmasötikler özel cihazlarla (gama ve PET kameraları) belirlenebilen gama ışını yayarlar. Bu kameralar bilgisayarla beraber çalışarak incelenen vücut bölgesinin görüntüsünü oluştururlar. Nükleer Tıp işlemlerinden alınacak radyasyon, tanısal X ışını ile alınan radyasyon ile karşılaştırılabilir düzeydedir. Verilen radyasyon miktarı bazı durumlarda hamilelerde bile kullanılabilecek kadar düşük düzeydedir. SPECT Görüntü
En Sık Kullanılan Radyofarmasötikler • Tc-99m perteknetat: Tanı amacıyla en sık kullanılan radyoaktif maddedir. Bu biçimiyle tiroid sintigrafisinde kullanılır. • Iyot-131: Tedavi amaçlı, tiroidsintigrafisinde kullanılır. Tedavi amacıyla en sık kullanılan radyoaktif maddedir. Hipertiroidya da tiroid kanseri tedavisinde kullanılır. • Galyum-67: Tümör ve enfeksiyon görüntülemesinde kullanılır. • Talyum-201: Miyokardperfüzyon görüntülemesinde kullanılır.
Nükleer tıp genellikletanısalamaçlıkullanılmaklabirlikte ,bazıhastalıklarıntedavisindeönemlibiryeresahiptir.Nükleerizotoplarıntedavide en sıkkullanıldığıdurumlar ; tiroidveprostatkanserleri ,hipertiroidizm , polistemiavera (kandaanormalkırmızıhücreartışı) vekemikkanseriağrılarıdır.