330 likes | 881 Views
28 yaşında kadın hasta. Çok ajite bir şekilde, bilinci kapalı olarak acile getirildi. Nöroloji ve dahiliye asistanı hastayı birlikte muayene ediyorlar. Eşi işten gelince evde bu şekilde bulduğunu ifade ediyor.
E N D
28 yaşında kadın hasta • Çok ajite bir şekilde, bilinci kapalı olarak acile getirildi. • Nöroloji ve dahiliye asistanı hastayı birlikte muayene ediyorlar. Eşi işten gelince evde bu şekilde bulduğunu ifade ediyor. • Asistanlar kan basıncını 100/60 mmHg ölçüyor, NDS 72/R bulunuyor. Bilinç kapalı, hasta çok ajite
Ensefalit, meningoensefalit veya • SIRS – MOYS düşünerek hastayı BBT’ye gönderiyor.
Kan şekeri? • Arter kan gazı? • Kim getirdi?
Hastanın BT’den dönerken ambulansta solunumu duruyor. Entübe edilerek yoğun bakıma alındı.
Arter kan gazı • pH 7.0, PaO2 85 mmHg, PaCO2 56 mmHg, Na 143 mEq/L, Cl 96 mEq/L, HCO3 8 mEq/L
Metabolik Asidoz Primer olarak HCO3 düzeyinde azalma olan asit-baz bozukluğuna denilir
Nedenleri • Bikarbonat kaybı (alt gastrointestinal ya da renal yolla) • Organik asit üretiminin artması (ketonlar, laktik asit) • Asit atılımının azalması(böbrek yetersizliği) • Organik asitlerin (ASA) ya da vücutta organik asitlere dönüşen maddelerin (metanol, etilen glikol) alınması
Anyon Açığı • Anyon açığı= Na+ - (Cl- + HCO3-) • Normalde 8-12 mEq/L’dir
Anyon açığına göre metabolik asidoz ikiye ayrılır • 1. ANYON AÇIĞI ARTMIŞ (NORMOKLOREMİK) METABOLİK ASİDOZLAR • 2. ANYON AÇIĞI NORMAL (HİPERKLOREMİK) METABOLİK ASİDOZLAR
Anyon Açığı Artmış Metabolik Asidozlar • Ketonlar (DKA, açlık, etil alkol) • Uremia • Salisilat zehirlenmesi • Metil alkol zehirlenmesi • Antifreeze (etilen glikol) zehirlenmesi • Laktik asidoz
DİKKAT! • AÇIKLANAMAYAN ANYON AÇIĞI ARTMIŞ METABOLİK ASİDOZDA ZEHİRLENME AKLA GELMELİDİR
Osmolalite • Osmolalite osmometre ile ölçülür • Fakat • 2[Na+] + BUN/2.8 + Glikoz/18 formülü ile osmolalite normale çok yakın olarak hesaplanabilir
Osmolal Açık • Osmometre ile ölçülen osmolalite değerinden formül ile hesaplanan osmolalite değeri çıkarılırsa aradaki fark <10 mOsm/kg olarak bulunur • Bu fark 10 mOsm/kg’dan fazla ise • Metanol ya da Etilen GlikolZehirlenmesi akla gelir
Etilen Glikol • Renksiz, kokusuz, tatlı bir maddedir • Antifreeze yapımında ve endüstride eritici olarak kullanılır • Yanlışlıkla ya da intihar amacıyla içilir
Etilen Glikol • Alkol dehidrogenaz tarafından gliko-aldehide metabolize edilir • %20’si değişmeden böbrek yoluyla atılır • Glikoaldehidten glikolik, laktik, formik ve oksalik asitler meydana gelir
Etilen Glikol • 100 ml’nin üzerindeki dozları öldürücü dozdur • Metabolitleri metabolik asidoz ile böbrek, beyin, miyokard, pankreas ve damar duvarındaki hasarlanmadan sorumludur
Klinik Bulgular • Birinci Dönem: Alındıktan sonra ilk 12 saat içinde görülür • Bulantı, kusma, nistagmus, ataksi, derin tendon reflekslerinde azalma, metabolik asidoz, serebral ödem ve koma
Klinik Bulgular • İkinci Dönem: 12-24 saat içinde ortaya çıkar • Ciddi derecede takipne, siyanoz, taşikardi ve orta derecede hipertansiyon • Kalp ve akciğerlerde Ca-oksalat kristallerinin birikmesine bağlı olarak meydana gelir
Klinik Bulgular • Üçüncü dönem: 24-72 saat içinde ortaya çıkar • İnterstisyel nefrit ve akut tubuler nekroz sonucu oligo-anüri ile seyreden akut böbrek yetersizliği
Tanı • Serumda etilen glikol ve glikolik asit düzeylerinin ölçülmesi • İdrarda Ca-oksalat kristallerinin gösterilmesi tanıyı kuvvetle destekler
Metil Alkol • Endüstride boya eriticisi olarak kullanılan oldukça toksik bir maddedir • Kaçak olarak üretilen içkilerden ve kolonyadan alınabilir
Metil alkol • Gastrointestinal sistemden hızla emilir ve tüm vücut sıvılarına hızla yayılır • %30’u akciğerlerden, %5-10’u böbreklerden değişmeden atılır • Kalanı karaciğerde metabolize olur
Metil alkol • Alkol dehidrogenaz tarafından formaldehit ve formik asite dönüştürülür • Toksik etkilerden metabolitleri sorumludur
Klinik Bulgular • Başlangıç semptomları • öfori • sersemlik • kas güçsüzlüğü
Klinik Bulgular • Metabolik toksik ürünleri 6-36 saat içinde gelişir ve gerçek klinik tablo ortaya çıkar • ciddi bulantı, kusma • karın ağrısı, ishal • şiddetli baş ağrısı • görme bozuklukları, fotofobi
Klinik Bulgular • Beyin ödemi • Kalp ve solunum yetmezliği • Koma • Ölüm
Tanı • Serumda metil alkol ve formaldehit tayini ile konulur
Tedavi • Vital bulgulara göre destek tedavisi • Erken saatlerde gastrik lavaj • Aktif kömür • Metabolik asidoz ile mücadele için NaHCO3 infüzyonu
Tedavi • Toksik metabolik ürünlerin oluşumunu önlemek için ETANOL • HEMODİYALİZ
Tedavi • Fomepizole (4-methylpyrazole)-------- Alkol dehidrogenaz inhibitörü • Etilen glikol zehirlenmesinde piridoksin ve tiamin infüzyonu yapılabilir