390 likes | 682 Views
WAAKZAAMHEID VOOR RADIOACTIVITEIT. Katleen De Wilde Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle STUDIEDAG VVSG - 19/06/12. Weesbronproblematiek en aanpak van het FANC Waakzaamheid De interventie. Programma. Vele toepassingen van radioactiviteit. Strikt gereglementeerd
E N D
WAAKZAAMHEID VOOR RADIOACTIVITEIT Katleen De Wilde Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle STUDIEDAG VVSG - 19/06/12
Weesbronproblematiek en aanpak van het FANC Waakzaamheid De interventie Programma
Vele toepassingen van radioactiviteit Strikt gereglementeerd KB van 20/07/01 houdende algemeen reglement op de bescherming van de bevolking, van de werknemers en het leefmilieu tegen het gevaar van de ioniserende stralingen Problematiek
Gebruik radionucliden in 20ste eeuw niet altijd zo strikt gecontroleerd als vandaag Bepaalde toepassingen – die nu verboden zijn – deden zich voor binnen publieke domein: bv. radiumhoudende verf op uurwerken Opsporen van ongewenste radioactieve bronnen (=weesbronnen) in de klassieke afval- en recyclagesectoren Richtlijn 2003/122/Euratom van 22/12/03 – art. 9.3 Problematiek
Voorbeeld 1: Algericas (Sp) – 1998 Cs-137 bron in schroot 6 miljoen euro schade Voorbeeld 2: Cs-137 (51 TBq) in puin van afgebroken ziekenhuis 4 doden Problematiek
In samenwerking met NIRAS – Gewesten - Betrokken sectoren Oplossing voor: Het reglementaire kader Een financieringsoplossing voor weesbronnen Vorming van betrokken sectoren/werknemers Aanpak van het FANC
Koninklijk besluit betreffende het opsporen van radioactieve stoffen in bepaalde materiaal- en afvalstromen en betreffende het beheer van weesbrongevoelige inrichtingen (KB) Richtlijnen op te volgen bij de detectie of het aantreffen van een weesbron in weesbrongevoelige inrichtingen in de niet-nucleaire sector (Richtlijnen)
Container park • Schoothandelaar < 25,000 ton/jaar • Sorteercentra • … WEESBRONGEVOELIGE INRICHTINGEN MINIMALE VERPLICHTINGEN • Schroothandelaar > 25,000 ton/jaar • Afvalverbrandingsoven • Smeltoven > 25,000 ton/jaar • Stortplaatsen
Aanstellen intervenant Opstellen waakzaamheidsprocedure en reactieprocedure Meldings- en informatieplicht: Melding van elke interventie aan het FANC Identificatie van afzender Register van radioactieve stoffen Vormingsplicht: Opleiding voor alle werknemers van weesbrongevoelige inrichtingen – waakzaamheid! Opleiding intervenant MINIMALE VERPLICHTINGEN
Schroothandelaar > 25,000 ton/jaar • Afvalverbrandingsoven • Smeltoven > 25,000 ton/jaar • Stortplaatsen AANVULLENDE MAATREGELEN Plaatsing en gebruik meetpoort
Registratie van de meetpoort Jaarlijks onderhoud van de meetpoort en de andere meetapparaten Goede werking meetpoort controleren (maandelijks) Aangevoerde EN afgevoerde weesbrongevoelige stromen screenen Driemaandelijkse lijst van homogene alarmen AANVULLENDE VERPLICHTINGEN
Reglement voor de tenlastenneming van de weesbronnen. Verbintenissen van de exploitanten, het FANC en het NIRAS
De vinder van de weesbron wordt niet meer bestraft “De vervuiler betaalt principe” : Identificatie van de vervuiler Bron werkelijk weesbron ? Financiering door fonds van NIRAS ? Verzamelen informatie over de gevonden bronnen en geven van feedback Financieringsmechansime voor het beheer van weesbronnen Verbintenissen van de exploitanten, het FANC, en het NIRAS NIRAS FANC
Kosten ten laste van het FONDS : • Prestaties van het NIRAS, • Prestaties van de erkend deskundige, • (karakterisatie en verpakking) • Transport, • Tijdelijke stockage, • behandeling, conditionering, stockage, finale berging. Kosten NIET ten laste van het FONDS: Prestaties FANC Prestaties van de uitbater (uitbating van de meetpoort, interventie, detectie en recuperatie van de bron) Gebeurtenissen als gevolg van niet of laattijdige detectie (decontaminatie van installaties en terreinen en het beheer van het radioactief afval) Verzamelen informatie over de gevonden bronnen en geven van feedback Financieringsmechansime voor het beheer van weesbronnen NIRAS FANC
BELANGRIJK!! Om van dezefinanciering te kunnengenieten: VOORAF: REGISTRATIE VAN UW INRICHTING ALS WEESBRONGEVOELIGE INRICHTING BIJ HET FANC (via formulier A van de beleidsovereenkomst) BIJ ALARM: Alarmmeldingsformulier (met vraagvoortussenkomst fonds) binnen de 24 uurnaarhet FANC Het FANC beslistbinnen de maand na de alarmmelding of de bronalsweesbron kan aanvaardworden en als de tenlastennemingdoor NIRAS kan gebeuren.
Vorming van betrokken sectoren/werknemers • Kaderleden/Bestuurders • Intervenanten met meetinstrument • Jaarlijks georganiseerd door • het FANC , te Brussel • Intervenanten zonder meetinstrument • Personeel van weesbrongevoelige inrichtingen • Per intercommunale, 1 dag opleiding door het FANC
Weesbronproblematiek en aanpak van het FANC Waakzaamheid De interventie Programma
OPSTELLEN VAN WAAKZAAMHEIDSPROCEDURE: Hoeradioactievematerialen te herkennen? Watdoenbij (vermoeden van) vondst van radioactievebron? VoorbeeldbeschikbaarbijInterafval
Hoe radioactieve bronnen herkennen? Het symbool
Vermeldingen « …. RADIOACTIF » « …RADIOACTIVE… » « …. RADIOACTIEF » « Activité» « Activiteit» « Activity » « …Bq » « …MBq » « …GBq » « …Ci » « …mCi» « …µCi » « …..Uranium…..» « …..Uranyl…..» «U-… » « …..Thorium…..» « Th-… »
Wat wordt er zoal gevonden? Ingekapselde bronnen Toestellen met luminescente verf Bliksemafleiders Rookmelders Medisch afval (pampers, …) NORM-materiaal (« NORM » = Naturally Occuring Radioactive Material) – verhoogde natuurlijke radioactiviteit Besmette metalen … http://www.fanc.fgov.be/nl/page/meetpoorten-voor-de-detectie-van-radioactief-materiaal/204.aspx#P_4964 http://www.orau.org/ptp/collection/consumerproducts/consumer.htm
Ingekapselde bronnen Bron zelf is slechts een potloodpunt groot! Klein, maar gevaarlijk! bronhouder
Hoogtemeter Toestellen met luminescente verf Sleutelhanger Kompas
Americium/radium/krypton 5 - 400 µSv/u Bliksemafleiders http://www.fanc.fgov.be/nl/page/welkom-op-de-fotogalerij-met-radioactieve-bliksemafleiders/171.aspx
Medisch afval • Verbrandingsoven/ stortplaats • I-131, Tc-99m • 0, 3 µSv/u – 1,8 mSv/u
Gloeikousjes Thorium NORM Farmaceutische producten Mineralen/ertsen Uranium Minerale wol Glasvezel
Voorwerp inpakken Verpakt voorwerp opbergen in daartoe bestemde container Contacteer intervenant Watdoenbij (vermoeden van) vondst van radioactievebron?
Optische en de ionisatierookmelders, samen in eenzelfde container. Deze container moet ondoordringbaar zijn, goed beschut staan, maximaal 1000 rookmelders bevatten. Watdoenbijaantreffen van rookmelders? Er dient nauwlettend op te worden toegezien dat enkel rookmelders in de hiervoor bestemde container worden gedeponeerd.
Weesbronproblematiek en aanpak van het FANC Waakzaamheid De interventie Programma
Interventie na het vinden van een radioactieve bron Richtlijnen van het FANC
Vermoeden op aanwezigheid radioactieve bron? CONTACTEER INTERVENANT INTERVENANT = persoon die aangesteld wordt om een interventie uit te voeren na het ontdekken van een radioactieve bron MELDING INTERVENTIE BINNEN 24u AAN FANC VIA radioactivity@fanc.fgov.be
Algemene principes van de richtlijnen (1) Personeel ≠ beroepshalve blootgesteld Dosislimiet = 1000µSv/jaar
Basisprincipes van stralingsbescherming inachtnemen: - Tijd van blootstelling minimaliseren - Enkel de personen noodzakelijk voor de interventie aanwezig - Constante registratie van het dosisdebiet tijdens de interventie Algemene principes van de richtlijnen (2)
1. Meting van het dosisdebietAls > 5µSv/h !! : stop en erkende deskundige oproepen 2. Opsporen en lokaliseren van de bronAls > 20µSv/h !! (op borsthoogte) of > 500µSv/h !! (in contact) : stop en erkende deskundige oproepen 3. Opslag van de bronDe afvalstoffen opslaan in een vat (met het radioactiviteitssymbool duidelijk aangebracht!) + vat in een af te sluiten lokaal (dosislimiet)Inventaris van opgeslagen materiaal bijhouden De interventie
Weesbronproblematiek en aanpak van het FANC Waakzaamheid De interventie Programma
Daan Van der Meersch 02/289 20 29 Daan.vandermeersch@fanc.fgov.be Katleen De Wilde 02/289 20 39 Katleen.dewilde@fanc.fgov.be Voor alle informatiewww.fanc.fgov.beradioactivity@fanc.fgov.be