Türkiye’de Akciğer Sağlığı ve GARD

1. Türkiye’de Akciğer Sağlığı ve GARD Dr. Ali Kocabaş

2. Akciğer Hastalıkları • Tüm dünya ülkelerinde en yaygın morbidite ve mortalite nedeni • Büyük oranda önlenebilir hastalıklar • Dünyada ve Türkiye’de tüm ölümlerin yaklaşık % 18’inin nedeni • Tütün salgınının yaygınlaşması, yaşlı nüfusun artması, yoksulluk ve sağlık alt yapısındaki yetersizlikler en büyük nedenleri

3. Küresel Mortalite (WHO 2007) 20022030 İskemik kalp hastalığı Serebrovaskuler has Alt solunum yolu enf HIV/AIDS KOAH Perinatal durumlar Diyare Tüberküloz Akciğer kanseri Trafik kazaları 4 5 PLoS Medicine Nov 2006

4. Küresel DALY (WHO 2007) 20022030 1.Perinatal durumlar 2. Alt solunum yolu enf 3. HIV/AIDS 4. Unipolar depresif hast 5. Diyare 6. İskemik kalp hast 7. Serebrovaskuler hast 8. Trafik kazaları 9. Malarya 10.Tüberküloz 11.KOAH 7 11 PLoS Medicine Nov 2006

5. Akciğer hastalıklarının neden olduğu doğrudan ve dolaylı maliyetler (1993) (ABD $ milyar)

6. Türkiye’de Durum Ne?

7. Türkiye’ye ait bazı demografik göstergeler SB, DSÖ, TNSA

8. Türkiye’ye ait bazı sağlık göstergeleri

9. Türkiye’ye ait bazı sağlık göstegeleri

10. Ulusal Hastalık Yükü ve Maliyet Etkililik Projesi (Sağlık Bakanlığı, 2000) Hane halkı araştırması Sözel otopsi çalışması Maliyet-etkililik araştırması UHY-ME Çalışması, 2000, Türkiye

15. Türkiye’de Ulusal Düzeyde Ölüme Neden Olan İlk 10 Hastalığın Cinsiyete Göre % dağılımı UHY-ME Çalışması, 2000, Türkiye

16. Değişik hastalıklara ikincil ölümlerin tüm ölümlere oranı (%)

17. Türkiye’de hastaneye yatan hastaların (A listesine) göre dağılımı (2001) % 11.5 % 13.5 % 15.2

18. Türkiye’de Ulusal Düzeyde Ölüme Neden Olan İlk 10 Hastalığın Kent ve Kırlara Göre % dağılımı UHY-ME Çalışması, 2000, Türkiye

19. Türkiye’de Ulusal Düzeyde Ölüme Neden Olan Akciğer Hastalıklarının Bölgelere Göre Dağılımı UHY-ME Çalışması, 2000, Türkiye

21. Türkiye Ulusal Düzeyde DALY (Sakatlığa Göre Düzeltilmiş Yaşam Yılı) Kaybına Neden Olan Temel Nedenler: UHY-ME Çalışması, 2000, Türkiye

22. Sigara İçme Durumunun, Cinsiyet ve Bazı Hastalıklara Göre Önlenebilecek Ölüm Sayıları ve Topluma Atfedilen Oranları (PAF Değerleri, %) UHY-ME Çalışması, 2000, Türkiye

24. Türkiye Ulusal Düzey 2000 Yılında Erkek ve Kadınlarda Kronik Solunum Sistemi Hastalıklarına Bağlı Gelişen Ölüm Sayılarının 2010, 2020, 2030 Yılında Beklenen Ölüm Sayıları İli Karşılaştırılması UHY-ME Çalışması, 2000, Türkiye

26. Sigara içme alışkanlıgı (> 18 yaş) • Erkek: % 51.1 • Kadın:% 17.8 • Toplam:% 32.1 SB Hane halkı Çalışması 2004

27. Türkiye’de Akciğer Hastalıkları

28. Türkiye’de Akciğer Hastalıkları.2

29. Türkiye’de Akciğer Hastalıkları.3

30. BOLD-Türkiye Pilot Çalışması Adana (Aralık 2003, Ocak 2004)

32. Adana İlinde 40+ yaş üstü yetişkinlerde KOAH Prevalansı (%)(BOLD-Türkiye Çalışması, 2004)

33. Sigara Dumanı Buhar/gazlar Çevresel tütün dumanı İç/dış ortam kirliliği Mesleki tozlar GENLER KOAH’da Risk Faktörleri Beslenme Sosyoekonomik durum Enfeksiyonlar

34. Bir Risk Faktörü olarak İç Ortam Hava Kirliliği Dünyada 3 milyar kişi kömür ve biomas kullanıyor

35. KOAH’da Tanı Pratiği (Adana-2004)

36. KOAH’da Tedavi Pratiği (Adana-2004)

39. Sorunlar: Sağlık Sistemi ile ilgili • Sağlık hizmetlerinde eşgüdüm eksikliği • Sağlık hizmetlerinin yönetimi yetersiz • Çağdaş yönetim, planlama ve denetim ilkeleri uygulanmıyor • Sağlık personeli dağılımı dengesiz • Koruyucu hizmetlere yeterince kaynak ayrılmıyor • Temel sağlık göstergeleri iyi bilinmiyor • Bütçeden sağlık hizmetleri için ayrılan pay yetersiz

40. Sorunlar: Akciğer sağlığı ile ilgili • Sağlık altyapısı ile ilgili sorunlar • Akciğer sağlığı ile ilgili epidemiyolojik bilgiler yetersiz • Sağlık kuruluşları arasında eşgüdüm yok • Kayıt, izlem ve denetim sistemi yetersiz • Hekim ve diğer sağlık personelinin eğitimi yetersiz • Kamuoyunda akciğer sağlığı ile ilgili bilinç eksikliği • Akciğer hastalıklarında korunma, erken tanı ve etkin tedavi konusunda ciddi sorunlar var

41. Sağlıkda Dönüşüm Proğramı: Olanaklar? Sorunlar?

42. toplam sağlık harcamaları-milyar dolar

43. Kamu ilaç harcamaları milyon YTL (1999-2006)

44. Hastanelerde Muayene Edilen Hasta Sayıları (milyon kişi), 2001-2005

45. Hastanelerin yıllık poliklinik artış oranları (2001-2005)

46. Poliklinik Başına Düşen Laboratuar Sayısı

47. Sağlık ocaklarında muayene sayısı-milyon kişi-2001-2005

48. Kişi Başına Ortalama Poliklinik Sayısının Bölgelere Göre Dağılımı, Türkiye, 2005(TSH-2005)

49. Olanaklarımız • Parasal olanaklar var • Eski, fakat kapsamlı sağlık mevzuatı var • Hantal, fakat yaygın sağlık örgütlenmesi var • Yeterli sayıda yetişkin insan gücü var • Sağlık hizmeti kullanma alışkanlığı artıyor • Yeterli sayıda tıp fakültesi var • Büyük merkezlerde yeni teknolojiler var • Uluslar arası ilişkiler giderek güçleniyor

50. Göğüs Hastalıkları Uzmanları (2003)